NPLP
\
Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
\
E
\
Leszek ENGELKING

Leszek ENGELKING
Autorka hasła: Barbara Tyszkiewicz

Leszek ENGELKING
Autorka hasła: Barbara Tyszkiewicz

ur. 1955

Imiona metrykalne: Leszek Maria.

Krypt.: (E)

Poeta, prozaik, tłumacz, literaturoznawca i krytyk literacki.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzony 2 lutego 1955 w Bytomiu; syn Edwarda Engelkinga i Kazimiery Teresy z Wilczyńskich, filologów klasycznych (wykonujących zawody bibliotekarza i bibliografa oraz nauczycielki języka angielskiego). Od 1970 mieszkał w Brwinowie pod Warszawą i uczęszczał do tamtejszego Liceum Ogólnokształcącego (obecnie im. J. Iwaszkiewicza). Około czerwca 1972 ogłosił w czasopiśmie „Mówi Pruszków” wiersz pt. …W wiosce leży wykrzyknik… W 1974 zdał egzaminy maturalne i podjął na Uniwersytecie Warszawskim (UW) studia z zakresu japonistyki, a po zaliczeniu pierwszego roku przeniósł się na polonistykę. Rozwijał twórczość poetycką; w 1976 opublikował w tygodniku „Stolica” (nr 5) utwór pt. Piosenka zziębniętej dziewczyny, a w tomie zbiorowym Świt. Ponowa poetycka wiersz pt. Król mówi; za właściwy debiut uważa wydany w 1979 tom wierszy pt. Autobus do hotelu Cytera. W 1978 za wyniki w nauce otrzymał nagrodę Sekretarza Naukowego PAN im. W. Borowego. W następnym roku uzyskał dyplom magistra filologii polskiej ze specjalizacją filmoznawczą. Należał do Koła Młodych przy ZLP (do rozwiązania związku w 1983). W 1980 na łamach „Literatury na Świecie” (nr 4) ogłosił pierwszy artykuł krytycznoliteracki pt. Maski Ezry Pounda oraz debiutanckie przekłady z poezji amerykańskiej (utworów E. Pounda i A. Lowell); współpracę z tym miesięcznikiem kontynuował w następnych latach (w 1984-95 członek redakcji; recenzje podpisywał też krypt.: (E); sporadyczne publikacje także po roku 2000). Tłumaczenia (literatury anglo- i rosyjskojęzycznej, a wkrótce także czeskiej i słowackiej), artykuły, recenzje i wiersze drukował nadto m.in. w periodyku poświęconym twórczości E. Pounda −„Paideuma” (Orono, ME; stały współpracownik od 1982), kwartalniku „Akcent” (1985-96, z przerwami) oraz tygodniku „Tak i Nie” (1986-87); w tym ostatnim piśmie opublikował w 1986 pierwsze opowiadanie pt. Rękopis znaleziony w pociągu (nr 27). Został przyjęty do Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich (1986), był członkiem-założycielem SPP (1989), wszedł w skład Polskiego Oddziału Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC; 1994), międzynarodowej rady festiwalu poetyckiego „Jesień Poezji” organizowanego na Litwie („Poetis Rudųo”, Druskienniki, Wilno; 1996) oraz stowarzyszenia literackiego „Scriptus” (1997). W 1997-98 wykładał historię literatury czeskiej oraz filmu czeskiego i słowackiego na wydziale slawistyki UW; w tym samym okresie gościnnie prowadził wykłady z historii dwudziestowiecznej literatury polskiej na Uniwersytecie Františka Palackiego w Ołomuńcu. W charakterze tłumacza i redaktora serii Biblioteka Poezji Czeskiejwspółpracował z krakowskim wydawnictwem „Miniatura” (1997-2000). W 1998 podjął pracę na Uniwersytecie Łódzkim (UŁ), gdzie (jako doktorant) prowadził zajęcia z teorii literatury oraz literatury porównawczej. Sporadycznie wygłaszał też wykłady na Ukrainie (w 1998 na Uniwersytecie Iwana Franki we Lwowie), Słowacji (w 1999 na uniwersytecie w Prešovie), na Uniwersytecie Szczecińskim (1999) i w Niemczech (w 2010 na Justus-Liebig-Universität w Giessen). Poza periodykami, z którymi związany był już wcześniej, w latach dziewięćdziesiątych zaczął zamieszczać przekłady (także z hiszpańskiego, białoruskiego i ukraińskiego) oraz utwory oryginalne, recenzje i artykuły m.in. w pismach krajowych: „bruLion” (1990-91, 1998), dodatek „Życia Warszawy” – „Ex Libris” (1990-96), „Tygodnik Literacki” (1990-91), „Kresy” (1994-96, 2001-02), „Tygodnik Powszechny” (1994-2003) i jego dodatek „Książki w Tygodniku” (2003-06), „Gazeta Wyborcza” (1995-2003), „Przegląd Artystyczno-Literacki” (1995-2005; od 1997 pt. PAL Przegląd Artystyczno-Literacki”; stały współpracownik), „Podkowiański Magazyn Kulturalny” (1996, 2003-08, z przerwami), „Pogranicza” (1996, 1999, 2002-07, z przerwami), „Topos” (1996-97, 2000-06), „Tygiel Kultury” (stała współpraca od 1996), „Akant” (1998-2000) i „Nowe Książki” (od 1998) oraz zagranicznych: „Scriptum” (Ołomuniec, 1993-2000, z przerwami; członek rady redakcyjnej), „Literárni Noviny” (Praga, 1994-2003, z przerwami), „List Oceaniczny” (Toronto, 1996), „Literatura ir Menas” (Wilno,1996-2007), „Listy” (Ołomuniec, od 2004), „Slavia” (Praga, od 2007 członek międzynarodowego kręgu redakcyjnego). W 2000 został członkiem Polskiego PEN Clubu. W 2002 obronił na UŁ dysertację doktorską pt. Codzienność i mit. Poetyka, programy i historia „Grupy 42” w kontekście dwudziestowiecznej awangardy i postawangardy(promotor prof. Grzegorz Gazda). Od następnego roku – jako adiunkt w Katedrze Teorii Literatury, wchodzącej w skład Instytutu Teorii Literatury, Teatru i Sztuk Audiowizualnych UŁ – rozpoczął wykłady z historii literatury światowej. Zajęcia poświęcone zagadnieniom przekładu artystycznego prowadził w tym samym okresie w Podyplomowym Studium Tłumaczenia na Uniwersytecie Jagiellońskim (2003 i 2005) oraz w Instytucie Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW (2003, 2004). Został członkiem Łódzkiego Towarzystwa Naukowego. Za dorobek translatorski i popularyzowanie literatury czeskiej za granicą otrzymał w 2003 czeską nagrodę Premia Bohemica. W 2006 (za osiągnięcia naukowo-badawcze minionego roku) nagrodzony został przez Rektora UŁ. Jako edytor współpracował (od 2009) z warszawską oficyną „Muza SA” przy wydawaniu wybranych pism Vladimira Nabokova. Na antenie Polskiego Radia, głównie programu II, prezentował własny dorobek literacki, krytycznoliteracki i translatorski. W 2008 został członkiem Polsko-Czeskiego Towarzystwa Naukowego. Uczestniczył w licznych konferencjach naukowych oraz festiwalach literackich w Polsce, Republice Czeskiej, Rosji, Rumunii, Serbii, Katalonii, Wielkiej Brytanii, na Słowacji, Litwie, Ukrainie i Białorusi. Za wybitny dorobek translatorski otrzymał w 2010 nagrodę Polskiego PEN Clubu. Tytuł naukowy doktora habilitowanego uzyskał w 2013, na podstawie rozprawy pt. Chwyt metafizyczny. Vladimir Nabokov – estetyka z sankcją wyższej rzeczywistości, złożonej w Instytucie Kultury Współczesnej UŁ (powstałym z przekształcenia Instytutu Teorii Literatury, Teatru i Sztuk Audiowizualnych). Odznaczony medalem „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2006).

W 1994 ożenił się z Mają Chadryś, animatorką kultury, instruktorką teatralną i literacką. Ma syna Wojciecha Piotra (ur. 1992). Mieszka w Brwinowie.

TWÓRCZOŚĆ

1. Autobus do hotelu Cytera. [Wiersze]. Wwa: Warsz. Klub Młodych Pisarzy 1979, 32 s. Bibl. „Barw”.
2. Vladimir Nabokov. [Monografia]. Wwa: Czyt. 1989, 146, [16] s. Klasycy Lit. XX Wieku.
Przekł. czes. [wersja rozszerz.]: Vladimir Nabokov. Podivuhodný podvodník. [Przeł.] I. Mikešová. Olomouc 1997.
3. Haiku własne i cudze. [Wiersze]. Kr.: Miniatura 1990, 28 s.
4. Mistrzyni kaligrafii i inne wiersze. [Wiersze]. Kr.: Miniatura 1994, 47 s.
5. Dom piąty. [Wiersze]. Kr.: Miniatura 1997, 38 s.
6. Od tego się nie umiera… = Vìd c’ogo ne vmirajut’… [Wiersze; wybór i przekł.:] V. Dmitruk. [Wstęp:] A. Otko. L’vïv: Kamenjar 1997, 93 s.
Tekst w jęz. pol. i ukr. − Zawiera wiersze z poz. 1, 3, 4, 5 oraz pierwodruki.
7. I inne wiersze. (Utwory wybrane i nowe). Kr.: Miniatura 2000, 126 s.
Zawiera wiersze z poz. 1, 3, 4, 5 oraz pierwodruki.
8. Surrealizm, underground, postmodernizm. Szkice o literaturze czeskiej. Łódź: Wydawn. UŁ 2001, 160 s.
Zawiera szkice o literaturze czes. XX w.: Surrealizm w liczbie mnogiej; Pechowiec, czyli poeta przeklęty [posł. do: O. Wenzl: Słyszę kroki ementalera]; Przerwy w życiorysie [dot. literatury czes. w l. 50. i 70. XX w.]; „Papież” undergroundu [posł. do: E. Bondy: Dzisiaj wypiłem dużo piw]; Nadrealny realizm [dot. twórczości B. Hrabala i J. Kolářa]; Ściągnięty naskórek materii [dot. V. Boudníka i jego obecności w twórczości B. Hrabala]; Rękopisy z imionami demonów [dot. czes. pisarzy, których utwory zaczęto publikować dopiero po zniesieniu cenzury w 1989]; Magiczna Praga Michala Ajvaza.
9. Codzienność i mit. Poetyka, programy i historia Grupy 42 w kontekstach dwudziestowiecznej awangardy i postawangardy. [Monografia]. Łódź: Wydawn. UŁ 2005, 447 s.
Rozprawa doktorska.
10. Szczęście i inne prozy. [Opowiadania]. Posł.: J. Gondowicz. Wwa: Ofic. Wydawn. Volumen 2007, 179 s.
Zawiera: Szczęście. (Wariacje na temat z Nabokova); Pisarz postanawia napisać opowiadanie; Rękopis znaleziony w pociągu; Pociąg znaleziony w rękopisie; Rękopis wyłowiony z morza; Pociąg z miasta A. i pociąg z miasta B.; Okręty; Doliczone minuty; Tatuaż; Dialogus vel tractatus; Drzewko; Paragraf 4444; Wyznania Fanny Monte, przodownicy pracy socjalistycznej; Smok, dziewica, jednorożec; Trzy życzenia. Bajka; Ósme niebo; Trzy misie. Bajka; Jehohannan; Ogień; Concerto grosso; Trzeba się mieć na baczności; Na małą skalę; Kompilacja; Mgr inż. Piąstka; Pomyłka; Przed dworcem kolejowym; Trzy przesłuchania; Sezony przeminęły. (Sezony przeminęły. Martwy Dworzec Północny. O świcie); Rekwizytornia nocy; Zapiski myśliwego.
11. Chwyt metafizyczny. Vladimir Nabokov – estetyka z sankcją wyższej rzeczywistości. Łódź: Wydawn. UŁ 2011 [właśc. 2012], 474 s.
Rozprawa habilitacyjna.
12. Muzeum dzieciństwa. [Wiersze]. Pozn.: Woj. Bibl. Publiczna i Centrum Animacji Kultury 2011, 85 s., Bibl. Poezji Współcz., 37.
Nominacja w 2012 do Nagrody Lit. m.st. Warszawy oraz do Nagrody im. K. I. Gałczyńskiego – Orfeusz (przyznawanej przez Muzeum K. I. Gałczyńskiego w Praniu).
Przekł. hiszp. [fragm.: 8 wierszy w jęz. pol. i hiszp.]: Museo de la infancia. [Przeł.:] G. Beltrán, X. Farré, A. Murcia. Saragossa 2010.
13. Komu kibicują umarli? [Wiersze]. Pozn.: Woj. Bibl. Publiczna i Centrum Animacji Kultury 2013, 59 s. Bibl. Poezji Współcz., 68.
14. Nowe mity. Twórczość Jáchyma Topola. [Monografia]. Łódź: Wydawn. UŁ 2016, 226 s. Literaturozn. – UŁ. Sylwetki.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Łódź: Wydawn. UŁ 2017, pliki w formacie EPUB, MOBI, pdf.
15. Suplement. [Wiersze]. Łódź: Dom Literatury. Oddz. SPP 2016, 58, [6] s.

Wybory utworów L. Engelkinga w przekł.: ang.: Your train the local. [Arkusz poetycki]. [Przeł.] C. Czury. Reading, PA 2001; Paulina’s House. [Arkusz poetycki]. [Przeł.] C. Czury. Reading, PA 2002, – czes.: A jiné básně a jiné básně. [Wiersze]. [Wybór:] L. Engelking i V. Burian. [Przeł.:] I. Mikešová, V. Burian, I. Wenisch, P. Mikeš. [Posł.:] V. Burian. Olomouc 1998; Muzeum dětství a jiné básně. [Wiersze]. [Wybrał i przeł.:] V. Burian. Ostrava 2016 [wiersze z poz. 12, 13, 15 oraz teksty wcześniej niepublikowane], – słowac.: Zanechala si otlačky prstov na mojej koži. [Wiersze]. [Wybór i przekł.:] K. Chmel. Bratislava 2005, – ukr.: zob. poz. 6.

Przekłady utworów L. Engelkinga w antologiach zagranicznych: białorus.: Verš na svabodu. [Red.] V. Aksak. Vašyngtòn 2002, – litew.: Poetinis Druskininkų ruduo, 2000. Vilnius 2000; Poetinis Druskininkų ruduo, 2001. Vilnius [2001]; Poezijos pavasaris. [Red.] D. Gintalas. Vilnius 2003, – ros.: Pol’skie poèty XX veka. Antologija = Poeci polscy XX wieku. Aantologia. [Przeł.:] N. Astaf’eva, V. Britanišskij. T. 2. Sankt-Peterburg 2000; Sdelano v Pol’še, vek – XX. Antologiâ. [Wybrał i przeł.] A. Bazilevskij. Moskva 2009, – serb.: Moj poljski pesnički XX vek. Antologija. [Przeł.] B. Rajčić. Beograd 2012.

Rozprawy i szkice w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.: W poszukiwaniu kryterium poetyckości filmu. „Poezja” 1980 nr 10 s. 15-25. – Yeatsa sztuka dla tancerzy. „Lit. na Świecie” 1981 nr 8 s. 208-219 [dot.: Przy źródle jastrzębia]. – Ezra Pound in Poland. „Paideuma”, Orono, ME 1982 vol. 11 nr 1 s. 106-131. – Bachtinowska koncepcja rozróżniania poezji i prozy. „Lit. na Świecie” 1983 nr 1 s. 308-329. – Some remarks on the devil in Nabokov’s „The Visit to the Museum”. „Canadian/American Slavic Studies”, Vancouver 1985 nr 3 s. 351-356; (wersja zmien. i rozszerz. w jęz. pol.): Czarcia sztuczka. Diabeł w opowiadaniu Vladimira Nabokova „Zwiedzanie muzeum”. W: Gotycyzm i groza w kulturze. Łódź 2003 s. 45-57. – Twórczość Ezry Pounda w Polsce; Ezra Pound. „Lit. na Świecie” 1985 nr 1 s. 227-264; 298-323. – Imagizm. „Lit. na Świecie” 1991 nr 1 s. 190-209. – Uwertura poematu. (Aluzje literackie, mitologiczne i historyczne w trzech pierwszych „Pieśniach” Ezry Pounda). „Lit. na Świecie” 1991 nr 1 s. 109-209. – Słowo i milczenie Jiříego Kolářa. „Lit. na Świecie” 1994 nr 9 s. 213-227. – Dvěma slovy zachytit nezachytitelnost. [Posł. do:] B. Leśmian: Druhá smrt. Olomouc 1995 s. 31-81. – A Penelopą jego był Flaubert… („Hugh Selwyn Mauberley” Ezry Pounda). „Tytuł” 1997 nr 2 s. 81-93. – Duża literatura małego narodu. „Tygiel Kult.” 1998 nr 6/8 s. 20-34 [o najnowszej literaturze czes.]. – Nie wysłany list miłosny. „Lit. na Świecie” 1999 nr 5/6 s. 293-306 [dot. J. Hanča]. – Pretaviť lýry na meče. Alúzie na „Dziady” Adama Mickiewicza vo „Wyzwolení” (Oslobodení) Stanisława Wyspiańského a literárne diskusie obdobia na sklonku poľskej moderny „Młodej Polski”. W: Kapitoly k dejinám estetiky na Slovensku II. Prešov 1999, Stud. Aesthetica III; druk w jęz. pol.: Aluzje do „Dziadów” Adama Mickiewicza w „Wyzwoleniu” Stanisława Wyspiańskiego. „Zag. Rodzaj. Lit.” 2004 t. 47 z. 1/2 s. 153-174. – Podivný zpěv v černém hradu duše. [Posł. do:] T. Miciński: Nedokonaný. Básně v próze. Olomouc 2000 s.102-123. – Rilke i Czechy. „Topos” 2000 nr 1 s. 27-41. – Środkowoeuropejskie pustelnie pod bananowcem. Kilka uwag o haiku w literaturze czeskiej, słowackiej i polskiej. W: Droga na Wschód. Polskie inspiracje orientalne. Słupsk 2000 s. 109-132. – Text jiného a text vlastní. (Texty v díle Jiřího Koláře). W: Česká literatura na konci tisíciletí. Příspěvky z 2. kongresu světové bohemistyki. T. 2. Praha 2001 s. 635-644. – Wtedy rozproszone jest w Teraz… „Lit. na Świecie” 2001 nr 5/6 s.61-81 [o B. Buntingu]. – „Miejsca, które opuściliśmy, żyją dalej”. Nostalgiczne przywoływanie przeszłości w emigracyjnej poezji Jana Lechonia i Ivana Blatnego. W: Česká a polská emigrační literatura = Emigracyjna literatura czeska i polska. Opava 2002 s. 122-134. – Poezja Petra Mikeša w ołomunieckim samizdacie. W: Česká a polská samizdatová literatura = Czeska i polska literatura drugiego obiegu. Opava 2004 s. 230-240. – Stolarz z Kladna. Droga życiowa i twórcza Jiříego Kolářa. W: Twórczość w godzinach nadliczbowych. Między sztuką a biografią. Słupsk 2004 s. 241-259. – Duchovní poezie Petra Mikeše v olomouckém samizdatu. W: Víra a výraz. Brno 2005. – Kafka a Nabokov. W: Twórczość Franza Kafki. Tożsamość kulturowa i literacka. Słupsk 2005 s. 133-152. – Muzyka czy sens? O tłumaczeniu poezji Basila Buntinga (zwłaszcza „Briggflats”). „Przekładaniec” 2004/2005 nr 13/14. – Nowe mity Jáchyma Topola. „Dialog” 2005 nr 11 s. [134]-147. – Nowy mit, stary rytuał. O wierszu Josefa Kainara „Stříhali dohola malého chlapečka”. (Strzyżono na glacę małego chłopczyka). Pierwodr. w przekł. czes.: Nový mýtus, staré rituály. O básni Josefa Kainara „Střihali dohola malého chlapečka”. [Przeł.] J. Linka. „Česká literatura” 2005 nr 3 s. 361-371; druk w jęz. pol. w: Obraz minulosti v současné české a polské literatuře = Obraz przeszłości we współczesnej literaturze czeskiej i polskiej. Opava; Katow. 2006 s. 295-305. – Groźny trefniś. Postać Polki w powieści Jáchyma Topola „Nocna praca” jako element gry z czytelnikiem. W: Homo ludens v literatuře. Opava 2006 s. 282-308. – Niemożliwa rozmowa. O poezji Jerzego Jarniewicza. „Twórczość” 2006 nr 4 s. 59-73, wersja zmien. i rozszerz. pt.: Możliwa niemożliwa rozmowa. O poezji Jerzego Jarniewicza. W: Ślady i więzy. Krytyczna topografia Jarniewicza. Łódź 2008 s. 142-170 Bibl. „Tygla Kult.”, 43. – „V mládí jsem občas chtěl být Polák…” Polsko, polština a Poláci v románu „Sestra” Jáchyma Topola. W: Otázky českého kánonu. Praha 2006 s. 562-574, przedr. w: Otevřený rány. Vybrané studie o díle Jáchyma Topola. Praha 2013 s. 77-88. – Bliższe brzegi rzeki. O tłumaczeniu poezji polskiej na języki słowiańskie. „Tygiel Kult.” 2007 nr 4/6 s. 160-170. – Czy Jáchym Topol jest realistą magicznym? Wieloznaczność, mity oraz postać trickstera w powieści „Nocna praca”. W: Realizm magiczny. Teoria i realizacje artystyczne. Łódź 2007 s. 217-247. – Laleczki na sprzedaż. Zabawa w Holocaust i handel Holocaustem. W: Holokaust – Šoa – zagłada v české, slovenské a polské literatuře. Praha 2007 s. 79-94. – „Muszę robić złe rzeczy, bo da się je robić…” Dobro i zło w twórczości Jáchyma Topola. W: Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich. [T.] 7. Cz. 2. Wr. 2007 s. 233-240 Acta Univ. Wratisl., 2970. Slavica Wratisl., 143. – Spojrzenie z drugiej strony. W: Przekładając nieprzekładalne. [T.] 3. O wierności. Gdańsk 2007 s. 83-94 [o przekładach własnych wierszy dokonanych przez innych tłumaczy]. – Z dziejów ołomunieckiego samizdatu: pismo „Ječmínek”. W: Drogi do wolności w kulturze Europy Środkowej i Wschodniej 1956-2006. Pozn. 2007 s. 173-182, przekł. czes.: Z historie olomouckého samizdatu, časopis Ječmínek. [Przeł.] B. Gregorová. „Plav – měsíčník pro světovou literaturu”, Praga 2007 vol. III, nr 2 s. 41-46. – Pikarejski kojot Ilja. Model pikara i model trickstera w powieści Jáchyma Topola „Kloktat dehet” („Dziegieć w gardle”). W: Awangardowa encyklopedia, czyli Słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł różnych. Łódź 2008 s. 309-320, przekł. czes.: Pikareskní kojot Ilja. Model Pícara a model trickstera v románu Jáchyma Topola Kloktat dehetm. W: Otevřený rány. Vybrané studie o díle Jáchyma Topola. Praha 2013 s. 227-242. – Zplozenci zlýho ducha. (Násilí a agrese v tvorbě Jáchyma Topola). [Przeł.] V. Burian. W: Agresivita a násilí v jazyce, literatuře, médiích a společnosti. Praha 2008 s. 35-42, przedr. w: Otevřený rány. Vybrané studie o díle Jáchyma Topola. Praha 2013 s. 296-308. – Cichy przybój mowy. (Morze we wczesnej twórczości Michala Ajvaza). W: Moře v české a polské literatuře = Morze w literaturze czeskiej i polskiej. Opava 2009 [właśc. 2010] s. 51-59. – Dom i bezdomność w powieści Jáchyma Topola „Kloktat dehet“ („Dziegieć w gardle”). W: Dům v české a polské literatuře = Dom w literaturze czeskiej i polskiej. Opava 2009 [właśc. 2010] s. 104-113. – [Posł. do:] J. Kolář: Sposób użycia i inne wiersze. Wr. 2010 s. 267-288. – Polska literatura w czeskim samizdacie i czeska w polskim drugim obiegu. W: Česko-polská literatura v samizdatu a v druhém oběhu. Studie a rozhovory s překaldateli. Praha 2010. – Miłość erotyczna w kilku rosyjskojęzycznych utworach Vladimira Nabokova. Nabokov i Władimir Sołowjow. W: Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich. 9. Ciało. Wr. 2011 s. 369-379. „Acta Univ. Wratisl.”, 3277 Slavica Wratisl., 153,. – Paszporty wierszy. O przekładach gier językowych w poezji. W: Evropská dimenze české a polské literatury = Europejski wymiar literatury czeskiej i polskiej. Opava 2011 s. 234-258. – Gra warta świeczki. Tłumaczenie gier słów w utworach literackich. „Tygiel Kult.” 2012 nr 7/9 (199/201) s. 37-47. – Genialny samouk Jiří Kolář. W: Jiři Kolář i Béatrice Bizot. Korespondaż. Wr. 2013 s. 113-120 [art. w kat. wystawy Muzeum Architektury we Wrocławiu]. – Polska w Supermarkecie bohaterów radzieckich Jáchyma Topola. W: Mosty i zasieki. Spotkania polskiej i czeskiej literatury w XX wieku. Bielsko-Biała 2013 s. 107-117. – Wnuk ekspresjonistów i postmodernista mimo woli. Elementy ekspresjonistyczne w twórczości Jáchyma Topola. W: Awangarda Środkowej i Wschodniej Europy – innowacja czy naśladownictwo? Kr. 2014 s. 283-300. – Menzel i inni. Adaptacje filmowe prozy Bohumila Hrabala. „Konteksty Kult.” 2015 [nr] 12 z. 1/2 s. 105-124.

Przekłady

1. W.B. Yeats: Przy źródle jastrzębia. [Utwór dramatyczny]. „Lit. na Świecie” 1981 nr 8 s. 194-207. Przedr. w: W.B. Yeats: Dramaty. Izabelin: Świat Lit. 1994 s. 97-112. Wyst. jako cz. I spektaklu pt. Upadek Cuchlaina. Reż.: P. Wodziński. Wwa, T. Kameralny 1995.
2. Wyspy na jeziorze. [Antologia wierszy]. Przekł. [z ang.:] K. Boczkowski, L. Engelking, A. Szuba. [Oprac.:] L. Engelking. Kr.: Miniatura 1988, 63 s.
Inf. o oprac. wg Ank. 2010. – Antologia zawiera utwory W.B. Yeatsa, E. Pounda, T. S. Eliota oraz imagistów.
3. E. Pound: Poezje wybrane. Wyboru dokonał, przeł. i oprac. L. Engelking. Wwa: LSW [1989], 200 s. Bibl. Poetów.
Nagroda translatorska miesięcznika „Lit. na Świecie” w kategorii książkowego debiutu translatorskiego w 1989.
4. N. Gumilow: Tramwaj zbłąkany i inne wiersze. Wybór i przekł.: L. Engelking. Kr.: Miniatura 1990, 32 s. Poeci.
Książka wydrukowana na płótnie.
5. V. Nabokov: Zaproszenie na egzekucję. [Powieść]. Przeł. z ros. i posł. opatrzył L. Engelking. Wwa: Czyt. 1990, 206 s. Wyd. nast. Wwa: Muza 2003, tamże wyd. 2 [!] 2014.
6. P. Mikeš: Dom jest tam. Wiersze wybrane. Wybrał i przeł. L. Engelking. Kr.: Miniatura 1991, 47 s.
7. I. Wernisch: Cmentarz objazdowy. [Wiersze]. Przekł. [oraz wybór i posł.:] L. Engelking. Kr.: Miniatura [1991], 107 s.
Inf. o autorstwie wyboru wg Ank. 2010.
8. I. Blatný: Szkoła specjalna. Wiersze wybrane. Wyboru dokonał, przeł. i posł. opatrzył L. Engelking. Kr.: Fundacja „bruLionu” 1993, 111 s. Bibl. L.[eszka] E.[ngelkinga], 1.
9. V. Nabokov: Rozpacz. [Powieść]. Przeł. [z ang.] L. Engelking. Gdańsk: Atext 1993, 182 s. Wyd. nast.: Wwa: Muza 2003, tamże [z posł. L. Engelkinga] 2014.
10. V. Nabokov: Król, dama, walet. [Powieść]. Przeł. [z ang.] L. Engelking. Gdańsk: Marabut 1994, 243 s. Wyd. nast.: Wwa: Muza 2004, tamże 2013.
11. V. Nabokov: Feralna trzynastka. [Opowiadania]. Przeł.: [z ang.] L. Engelking, [z ros.] E. Siemaszkiewicz. Gdańsk: Atext 1995,194 s. Ser. z Okiem.
12. A. Pleijel: Anioły ze snu. [Wiersze]. Wybrał i przeł. L. Engelking. Kr.: Miniatura 1995, 47 s. Poezja Współcz.
13. R. Caddel: Mały atlas klimatyczny duszy. Wiersze wybrane = A short climate-atlas of the soul. Selected poems. Wybrał, przeł. i posł. opatrzył L. Engelking. Kr.: Miniatura 1996, 111 s.
Teksty w jęz. pol. i ang.
14. D.A. Carrión: Kłopoty urodzonego we wrześniu; Los problemas de nacer en septiembre. [Wiersze]. [Przeł.:] L. Engelking, D. Pudłówna, K. Rodowska. Posł.: J. Gondowicz. Wwa: Wydawn. Małe 1996, 56 s.
Teksty w jęz. pol. i hiszp.
15. M. Holub: Wiersze. Wybór i posł.: L. Engelking. Przeł.: L. Engelking, M. Grześczak. Izabelin: Świat Lit. 1996, 112 s.
Teksty w jęz. pol. i czes.
16. O. Wenzl: Słyszę kroki ementalera. Wybór wierszy. Wybrał, przeł. i oprac. L. Engelking. Bydg.: „Świadectwo” 1996, 110 s.
Tu także posł. L. Engelkinga; przedr. pt. Pechowiec, czyli poeta przeklęty zob. Twórczość poz. 8.
17. M. Agiejew: Romans z kokainą. [Powieść]. Przeł. i posł. opatrzył L. Engelking. Wwa: Czyt. 1997, 142 s. Wyd. nast.: Wwa: Polityka Spółdz. Pracy 2011. Współcz. Lit. Ros.,14; Kr.: Wydawn. „44.pl” 2013, 263 s.
W wyd. z 2013 tekst w jęz. pol. i ros.
18. E. Bondy: Dzisiaj wypiłem dużo piw. Wiersze wybrane. Wybrał, przeł. i posł. opatrzył L. Engelking. Kr.: Miniatura 1997, 211 s. Bibl. Poezji Czes., 2.
Przedr. posł. pt. Papież undergroundu zob. Twórczość poz. 8.
19. V. Burian: Czas szuflad. Wiersze wybrane. Wybrał, przeł. i oprac. L. Engelking. Kr.: Miniatura 1997, 61 s. Bibl. Poezji Czes., 1.
20. N. Roberts: Dziwki w historii. Prostytucja w społeczeństwie zachodnim. [Monografia historyczna]. Przeł. L. Engelking. Wwa: Volumen, Alfa-Wero 1997, 552 s.
21. M. Holub: Kłopoty na statku kosmicznym. Eseje. Przeł.: H. Pustuła, L. Engelking. Izabelin: Świat Lit. 1998, 142 s.
22. E. Pound: Duch romański. [Szkice literackie]. Przeł. i posł. opatrzył L. Engelking. Wwa: Czyt. 1999, 264 s. Pejzaże Kult.
Nagroda Stow. Tłumaczy Pol. za najlepszy przekład w dziedzinie eseistyki w roku 1999.
23. E. Pound: Liryki najpiękniejsze. Red.: J. Kapica. [Przeł.: L. Engelking, J. Niemojewski]. Tor.: Algo 2000, 46 s. Kolekcja Liryki Światowej.
Inf. o autorach przekł. wg Ank. 2010.
24. D. Hodrová: Pod dwiema postaciami. [Powieść]. Przeł. i posł. opatrzył L. Engelking. Łódź: Fundacja Anima „Tygiel Kult.” 2001, 126 s. Bibl. „Tygla Kult.”, 10.
25. Ch. Reid: Katerina Brac. [Wiersze]. Przeł.: L. Engelking, J. Jarniewicz. Posł. opatrzył J. Jarniewicz. Kr.: Miniatura 2001, 63 s.
26. J. Topol: Siostra. [Powieść]. Przeł. L. Engelking. Wwa: W.A.B. 2002, 608 s. Don Kichot i Sancho Pansa.
Nagroda „Lit. na Świecie” w kategorii przekładu prozy w 2003.
27. Ch. Bukowski: Miłość to piekielny pies. Wiersze z lat 1974-1977. Przeł. i posł. opatrzył L. Engelking. Wwa: Noir sur Blanc 2003, 319 s. Wyd. 2 tamże 2017.
Wybrane wiersze z tego tomu przedr. w: Ch. Bukowski: Noce waniliowych myszy. Wybór, oprac. i przedm. T. Nyczek. Wwa: Noir sur Blanc 2017.
28. M. Jesenská: Ponad nasze siły. Czesi, Żydzi i Niemcy. Wybór publicystyki z lat 1937-1939. Wyboru dokonali: V. Burian i L. Engelking. Przeł. i przedm. opatrzył L. Engelking. Wołowiec: Czarne 2003, 208 s. Wyd. 2 tamże 2009.
29. I. Wernisch: Pchli teatrzyk. [Wiersze]. Wybrał i przeł. L. Engelking. T. 1-2. Łódź: Fundacja Anima „Tygiel Kult.” Bibl. „Tygla Kult.”, 22, 38.
T. 1. 2003, 161, [7] s.
T. 2. 2007, 212 s. Wyd. 2 tamże 2008.
Nagroda „Lit. na Świecie” w kategorii przekładu poezji w 2009 (łącznie z przekł. poz. 38). – Inf. o wyd. 1 t. 2. według Ank. 2010.
30. L. Klíma: Jak będzie po śmierci i inne opowiadania. Wybrał, przeł. i oprac. L. Engelking. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2004, 133 s. Małe Pasaże, 2.
31. J. Topol: Nocna praca. [Powieść]. Przeł. L. Engelking. Wwa: W.A.B. 2004, 300 s. Don Kichot i Sancho Pansa.
32. M. Ajvaz: Morderstwo w hotelu Intercontinental. [Wiersze]; Powrót starego warana [Opowiadania]; Inne miasto. [Powieść]. Przekł. i posł.: L. Engelking Sejny: Fundacja „Pogranicze” 2005, 359 s. Meridian.
33. J. Topol: Droga do Bugulmy. [Utwór dramatyczny]. Przeł. L. Engelking. „Dialog” 2005 nr 11 s. [148]-172. Wyd. osob. Wołowiec: Czarne 2006, 84 s. Mała Ser.
Adapt. radiowa: Adapt.: M. Mokrzycka-Pokora. Reż.: W. Modestowicz. Radio 2006.
34. J. Topol: Supermarket bohaterów radzieckich. [Proza]. Przeł. L. Engelking. Wołowiec: Czarne 2005, 76 s. Mała Ser.
Pierwodr. oryginalnej wersji tekstu ukazał się jako wstęp do czes. przekł. książki A. Stasiuka pt. Jak zostałem pisarzem. Praha 2004.
35. O. Pastier, K.Chmel, I.Kolenič: Oko za ząb. Trzej współcześni poeci słowaccy. [Wiersze]. Wybrał, oprac. i przeł. L. Engelking. Sejny: Fundacja „Pogranicze” 2006, 252 s. Ser. Meridian.
36. V. Nabokov: List, który nigdy nie dotarł do Rosji i inne opowiadania. T. 1. Przeł.: M. Kłobukowski, L. Engelking. Wwa: Muza 2007, 454 s. Wyd. nast. tamże 2010.
Tu w przekł. L. Engelkinga opowiadania: Bajka, Powrót Czorba. – T. 2 zob. poz. 41.
37. J. Stanĕk: Malé modlitby. (Jiřímu Ortenovi) = Małe modlitwy. (Za Jiříego Ortena). Przeł. L. Engelking. Posł.: M. Skýpala. Łódź: Stow. Lit. im. K.K. Baczyńskiego 2007, 31 s. Ser. Poetycka, 77.
Teksty w jęz. pol. i czes.
38. Maść przeciw poezji. Przekłady z poezji czeskiej. Wybór, przekł., oprac. krytyczne, wstęp i posł.: L. Engelking. Wr.: Biuro Lit. 2008, 558 s. Antologie Poetyckie, 5.
Nagroda „Pióro Fredry” w 2008 (przyznana wydawcy w konkursie towarzyszącym Wrocławskim Promocjom Dobrych Książek), nagroda „Lit. na Świecie” w kategorii przekładu poezji w 2009 (łącznie z przekł. poz. 29).
39. J. Topol: Strefa cyrkowa. [Powieść]. Przeł. L. Engelking. Wwa: W.A.B. 2008, 336 s. Don Kichot i Sancho Pansa.
40. V. Nabokov: Ada albo Żar. Kronika rodzinna. [Powieść]. Przeł., komentarzem i posł. opatrzył L. Engelking. Wwa: Muza 2009, 841 s.
41. V. Nabokov: Kęs życia i inne opowiadania. T. 2. Przeł.: L. Engelking, M. Kłobukowski. Posł. opatrzył L. Engelking. Wwa: Muza 2009, 716 s. Wyd. nast. tamże 2011.
T. 1 zob. poz. 36.
42. J. Kolář: Sposób użycia i inne wiersze. Wybrał, przeł. i posł. opatrzył L. Engelking. Wr.: Atut 2010, 292 s. Lit. Czeska.
43. V. Nabokov: Oryginał Laury. (Umieranie to świetna zabawa). [Powieść]. Przeł. i posł. opatrzył L. Engelking. Wwa: Muza 2010, XIX, 285 s.
44. H. Hajdarević: Selma. [Wiersze]. Wybór i posł.: D. Cirlić-Straszyńska. Przeł.: D. Cirlić-Straszyńska i L. Engelking. Wwa: Ofic. Wydawn. Agawa 2012, 201. Bibl. Poetycka.
45. V. Nabokov: Nikołaj Gogol. [Biografia]. Przeł. i posł. opatrzył L. Engelking. Wwa: Warsz. Wydawn. Lit. Muza 2012, 189, [3] s.
46. E. Pound: Wiersze, poematy i Pieśni. Wybrał, przeł. i oprac. L. Engelking. Wr.: Biuro Lit. 2012, 231 s. Poezje, 67.
47. J. Topol: Warsztat Diabła. [Powieść]. Przeł. L. Engelking. Wwa: W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal, 2013, 189 s.
48. G. Beltrán: A la velocidad de la luz = Z prędkością światła. [Wiersze]. Przeł.: L. Engelking i A. Kuzborska. Wwa: Czuły Barbarzyńca 2013, 105 s.
Teksty w jęz. hiszp. i pol.
49. K. Čapek: Rozmowy z Tomášem Garriguem Masarykiem. Przeł.: A. Czcibor-Piotrowski, L. Engelking. Ze wstępem A. Kaczorowskiego i P. Janyški. Wr.: Książkowe Klimaty 2015, 587, [5] s. Czeskie Klimaty.
50. M. Ajvaz: Podróż na południe. [Powieść]. Przeł. L. Engelking. Wr.: Książkowe Klimaty 2016, 527 s. Czeskie Klimaty.
51. Obraz i wir. Antologia anglo-amerykańskiego imagizmu. [Oprac. i przeł.:] L. Engelking, A. Szuba. Wwa: Wydawn. IBL PAN; Fundacja „Centrum Międzynarodowych Badań Polonistycznych” 2016, 523, [17] s.
52. F. García Lorca: Gips i jaśmin. Poezje wybrane. Wybór i przekł.: L. Engelking. Łódź: Officyna 2017, 143 s.

Prace redakcyjne i edytorskie

1. Między Niebem a Wąglanami. Pokłosie XVIII Międzynarodowego Konkursu Poezji „Szukamy talentów z prowincji”. [Wiersze; wybór tekstów:] L. Engelking, W. Jóźwik. Wąglany; Radom: „Migg” [1999], 168 s. Promocyjna Ser. Wydawn. „Migg”, 28.
2. Warszawskie skrzyżowanie. Teksty pisarzy gości festiwalu w 2006 roku. [Wstęp i oprac.:] L. Engelking. Wwa: Centrum Łowicka 2007, 96 s.
Zawiera także przekłady L. Engelkinga (z jęz. czes., białorus. i ros.). – Związane z Warszawą utwory lit. pisarzy z różnych krajów, zaprezentowane w 2006 na Festiwalu Warsz. Skrzyżowanie Kultur.

Nadto wybory wierszy autorów czeskich do cyklu kalendarzy opatrzonych wspólnym podtytułem Praha 2003 (Oprac. graf.: L. Majewski. Fot.: M. Patyczek. [Wwa 2002]: J&S Group): I. Blatný: A cyrk odjeżdżał już; F. Halas: Wiersze; V. Holan: Nie ma; J. Vrchlický: Śpiąca Praga; I. Wernisch: Wiersze.

Zob. też Przekłady poz.: 2-4, 6-8, 12, 13, 15, 16, 18, 19, 28, 29, 30, 35, 38, 40, 42, 45, 51, 52.

OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2010, 2013.
  • Autor o sobie: Sam wiersz. „Topos” 2000 nr 5/6 [nadtytuł: Rzecz dla mnie, jako poety, najważniejsza]; Konkretne decyzje tłumacza. „Lit. na Świecie” 2006 nr 11/12; Mé bytomské básně. „Listy”, Ołomuniec 2009 nr 1.
  • Wywiady: Tři otázky pro Leszka Engelkinga. Rozm.: [A. Bezděk] A.B., [V. Burian] V.B. „Arch A5”, Ołomuniec 1989 nr 1; „Novodobá česká kultura je kulturou plebejskou, polská šlechtickou”. [Rozm.:] J. Trávníček, M. Balaštík. „Host”, Brno 2000 nr 3; Z obcego na nasze. Rozm. B. Gruszka-Zych. „Gość Niedz.” 2000 nr 39; „Lepší stereotypy než lhostejnost”. Rozhovor s polským překladatelem a básníkem Leszkem Engelkingem. [Rozm.:] V. Burian, L. Bělunková. „Literární noviny”, Praga 2001 nr 29; O sztuce przekładu. „Podkowiański Mag. Kult.” 2005 nr 3; Rozhovory s učastníky bohemistického semináře. Leszek Engelking. [Rozm.] P. Odehnal. „Zvuk Zlínského kraje”, Zlín 2005 zima; Perwersja nikogo już nie szokuje. Rozm. M. Robert. „Życie Warsz.” 2009 nr 62 [dot. przekł. powieści V. Nabokova: Ada albo Żar]; Pound und Zeit. Rozm.: P. Owczarek, K. Bartczak. „Arterie (Łódź)” 2012 nr 3 [o nowych przekładach poezji E. Pounda].

Ogólne

  • L. SPYRKA: Tłumaczyć przemilczane. O polskim przekładzie słowackiego erotyku. W: Topika erotyczna w przekładzie. Katow. 1994 [o pracy translatorskiej L. Engelkinga na przykładzie tłumaczenia wiersza T. Lehenovej: Nocny koszmarek].
  • O. IRVANEĆ: Poetyčna tvorčist’ – eliksir bezsmert’â. „Vsesvìt”, Kijów 1998 nr 5/6.
  • L. MARTINEK: Úvahy o české literatuře. W: Sborník prací Filozoficko-přírodovĕdné fakulty Slezské univerzity v Opavé. Řada literárněvědná. Opava 2002.
  • V. BURIAN: Laudatio pro Leszek Engelking. „Dokořán”, Praga 2003 nr 26, przekł. pol.: Laudacja dla Leszka Engelkinga. Przeł. J. Pacześniak. „Lit. na Świecie” 2003 nr 7/8.
  • V. BURIAN: Úkaz jmenem Engelking. „Literární noviny”, Praga 2003 nr 22.
  • W. LIGĘZA: Aktor konwencji. „Tygiel Kult.” 2011 nr 7/9 [dot. prozy L. Engelkinga].
  • B. MUSAJEW: Paradoks wieczności i przemijania. Doświadczenie czasu w „That in Aleppo once…“ Vladimira Nabokova oraz w jego polskich przekładach. „Przekładaniec” 2016 nr 32.

Autobus do hotelu Cytera

  • A. TRZASKA: Notatnik z miejskiej podróży. „Tygiel Kult.” 2011 nr 7/9 [o haiku L. Engelkinga; dot. także: Haiku własne i cudze].

Vladimir Nabokov

  • Z. BIEŃKOWSKI: Korzenie. „Nowe Książ.” 1990 nr 5.

Haiku własne i cudze

  • A. TRZASKA: Notatnik z miejskiej podróży. „Tygiel Kult.” 2011 nr 7/9. [dot. także: Autobus do hotelu Cytera].

Mistrzyni kaligrafii i inne wiersze

  • M.H. STAŚKIEWICZ: Sen się z jawą pomieszał. „Kwart. Artyst.” 1994 nr 3.

Dom piąty

  • J. DRZEWUCKI: Zapiski z podróży. „Rzeczpospolita” 1997 nr 191.

I inne wiersze

  • E. BORKOWSKA: Brama do piątego domu. „Akant” 2000 nr 13.
  • P. MICHAŁOWSKI: Suita na echa, lustra i głos. „Arkusz” 2001 nr 11.
  • A. SZYMAŃSKA: Wędrowna dusza poety. „Nowe Książ.” 2000 nr 8.
  • D. WOŁODŹKO: Jak pachnie światło. „Topos” 2000 nr 5/6.

Surrealizm, underground, postmodernizm

  • J. CZAPLIŃSKA: Rozbudzanie apetytu. „Pogranicza” 2002 nr 2.
  • J. GONDOWICZ: Święte ognie. „Nowe Książ.” 2002 nr 2.
  • L. MARTINEK: Surrealizm, underground, postmodernizm. „Tygiel Kult.” 2002 nr 7/9.
  • A. GAWARECKA. „Slav. Occid.” 2003 t. 60.

Codzienność i mit

  • M. ČERVENKA: Skupina 42 v tvořivém souhrnu. „Slovo a smysl. Časopis pro mezioborová bohemistická sttudia. Word & Sense. A Journal of Intedisciplinary Theory and Criticism in Czech Studies”, Praga 2005 vol. 2 nr 4.
  • I. KĘDZIERSKI. „Pam. Słow.” 2006 t. 56 z. 1.
  • M. LEMAŃCZYK. „Slav. Occid.” 2007 t. 64.
  • S. FEDROVÁ: 2 x o Skupině 42. „Česká literatura”, Praga 2008 nr 1.

Szczęście i inne prozy

  • A. DOROBEK. „Gościniec Sztuki” 2008 nr 1/12.
  • Z. KRZYWICKA: Podszewka. „Wyspa” 2008 nr 1.
  • P. MICHAŁOWSKI: Kaligrafia na labiryncie z papieru. „Pogranicza” 2008 nr 1.
  • D. NOWACKI: Ładne i martwe. „Nowe Książ.” 2008 nr 2.
  • B. SOKOŁOWSKA: Pociągi pod specjalnym nadzorem. „Topos” 2008 nr 6.

Chwyt metafizyczny

  • M. ŚWIERKOCKI: Metafizyczność chwytu. „Lit. na Świecie” 2012 nr 11/12.
  • I. KSIĘŻOPOLSKA: Motyl nad szachownicą. Metafizyka a styl w rozprawie Leszka Engelkinga o Nabokovie. „Kronos” 2013 nr 3.
  • M. PARYŻ: Planeta Nabokov. „Nowe Książ.” 2012 nr 8.

Muzeum dzieciństwa

  • A. JABŁOŃSKI: Podróż sentymentalna. „Nowe Książ.” 2012 nr 3.
  • P. W. LORKOWSKI:Poszukiwacz czasotrwałych treści.„Topos” 2012 nr 4 (125).
  • M. PIECZARA: Amarcord. „artPapier” 2012 nr 7 [on-line] [dostęp 2 marca 2018]. Dostępny w Internecie: http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=150&artykul=3208.
  • K. RODOWSKA: Miasto zwielokrotnione. „Twórczość” 2012 nr 12.
  • L. SZARUGA: Świat poetycki (LIV). „Zesz. Lit.” 2012 nr 3.
  • A jiné básně a jiné básně (Wybory utworów w przekł. czes.:) L. MARTINEK: A jiné básně a jiné básně Leszka Engelkinga. („I inne wiersze” Leszka Engelkinga w języku czeskim). „Literární noviny”, Praga 2000 nr 19.

E. Pound: Poezje wybrane

  • J. JARNIEWICZ: „Instant” Pound. „Lit. na Świecie” 1992 nr 8/9.

V. Nabokov: Zaproszenie na egzekucję

  • J. WĘGIEŁEK: Śmierć Cyncynata C. „Nowe Książ.” 1991 nr 1.

I. Blatný: Szkoła specjalna

  • Z. MACHEJ: Blatný według E. „Lit. na Świecie” 1994 nr 9, polem.: L. ENGELKING: Blatný według Macheja; Z. MACHEJ: E. według E. „Lit. na Świecie” 1994 nr 11.
  • J. WITAN: Delikatny szczep. „Sztandar surrealizmu w górze”. „Krzywe Koło Lit.” 1995 nr 2.

M. Holub: Wiersze

  • Z. MACHEJ: Holub nie potwierdzony. „Lit. na Świecie” 1997 nr 7.

O. Wenzl: Słyszę kroki ementalera

  • Z. MACHEJ: Nie słyszę kroków ementalera. „Lit. na Świecie” 1997 nr 6.

M. Agiejew: Romans z kokainą

  • ŁT: Cierpienia młodego biesa. „Znak” 1997 nr 8.

I. Wernisch: Pchli teatrzyk

  • J. GONDOWICZ: Cyrk pcheł i inne atrakcje. „Nowe Książ.” 2004 nr 7.

Maść przeciw poezji

  • P. PIETRZAK: Z ziemi czeskiej do polskiej. „Nowe Książ.” 2009 nr 3.
  • K. KRASUSKI: Leszek Engelking bohemista. „Tygiel Kult.” 2011 nr 7/9.
  • K. SIWCZYK: Czesi u bram. W tegoż: Ulotne obiekty ataku. Mikołów 2010.

V. Nabokov: Ada albo Żar

  • J. KURKIEWICZ: Nabokov, karmelki i science fiction. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 93.
  • M. ROBERT: Wyprawa w głąb powieści. „Życie Warsz.” 2009 nr 62.
  • J. WAKAR: Duch opowieści. „Dz. Polska Europa Świat” 2009 nr z 6 III dod. „Kultura”.
  • Zob. też Wywiady.

E. Pound: Wiersze, poematy i Pieśni

  • J. BUDZIK: Wyśpiewane do końca… „Pieśni” Ezry Pounda w przekładzie Leszka Engelkinga. „Tygiel Kult.” 2011 nr 7/9.
  • W. PIETRZAK: Ezra Pound i poezja nowego obiektywizmu. „Nowa Dekada Krak.” 2013 nr 4/5.
  • W. PIETRZAK: Porządek Pounda. „Lit. na Świecie” 2013 nr 1/2.
  • Zob. też Wywiady.

F. García Lorca: Gips i jaśmin