NPLP
\
Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
\
S-Ś
\
Krzysztof SIWCZYK

Krzysztof SIWCZYK
Autorka hasła: Barbara Marzęcka

Krzysztof SIWCZYK
Autorka hasła: Barbara Marzęcka

ur. 1977

Poeta, prozaik, felietonista.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzony 26 lipca 1977 w Knurowie; syn Edwarda Siwczyka, inżyniera, i Stefanii z domu Nicz, nauczycielki. Uczęszczał do V Liceum Ogólnokształcącego w Gliwicach. W 1994 zdobył pierwszą nagrodę w konkursie jednego wiersza, zorganizowanym przez gliwicki Klub Perełka, który zrzeszał młodych poetów. W tymże roku został współzałożycielem i członkiem grupy poetyckiej Na Dziko. Także w tym roku debiutował wierszami Mój młodzieńczy narcyzm… i Odpływ, opublikowanymi na łamach arkusza poetyckiego grupy „Na Dziko”, będącego dodatkiem poetyckim kwartalnika kulturalnego „Opcje” (nr 1). Po zdaniu matury w 1996 rozpoczynał studia politologiczne, kulturoznawcze i filozoficzne na Uniwersytecie Śląskim w Gliwicach (żadnego z kierunków nie ukończył). Wiersze, recenzje, felietony drukował na łamach wielu czasopism, m.in. w „Czasie Kultury” (1995–96, 2004–05, 2010, 2012), „Kresach” (1996, 1998, 2004, 2010), „Studium” (1996, 2001–03), „Śląsku” (1996–98, 2002, 2004, 2009–11), „Twórczości” (1997–98, 2004, 2008–09, 2012–14), „Akcencie” (1998, 2004, 2013), „Więzi” (2006, 2011–12) i „Polityce” (2010–15; tu felietony w rubryce Kawiarnia literacka). W 1999 zagrał tytułową rolę w filmie Lecha Majewskiego pt. Wojaczek, za którą uzyskał w 2000 Nagrodę Publiczności na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej Prowincjonalia oraz nominację Europejskiej Akademii Filmowej do Europejskiej Nagrody Filmowej w kategorii „Najlepszy europejski aktor roku”; został też członkiem Akademii. W następnych latach wystąpił jeszcze w dwu filmach Adama Sikory Bluesmani(2000) i Wydalony (2010) oraz w videokoncepcie Pawła Bogocza pt. Czuje głód (2008). W 2001 wstąpił do SPP, a w 2012 do Polskiego PEN Clubu. W 2002 rozpoczął pracę w Instytucie Mikołowskim im. R. Wojaczka, gdzie redagował wydawany przez Instytut periodyk literacki „Arkadia. Pismo katastroficzne” oraz jego poetycką serię Biblioteka Arkadii. W 2007 został także redaktorem działu poezji pisma „Litera”. Współprowadził w kanale Telewizji Polskiej Kultura programy poświęcone nowościom literackim: Poezjem (2008–09), Czytelnia(2008–10), Czytanie to awantura (2012–13). W 2014 otrzymał nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie, a w 2017 Nagrodę Literacką Gdynia za esej Koło miejsca/Elementarz..

W 2005 zawarł związek małżeński; ma córkę Ninę (ur. 2014). Mieszka w Gliwicach.

TWÓRCZOŚĆ

1. Dzikie dzieci. Nagroda Główna Ogólnopolskiego konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina — Łódź 1995. Łódź: [„Adi Car”] 1995, 37 s. Bibl. Verte. Wyd. nast.: [wyd. 2] Bydg.: Świadectwo 1995, 54 s.; wyd. 3 rozszerz. i popraw. Wr.: Biuro Lit. 2004, 45 s. Wielki Kanion, t. 3.
Nagroda „Czasu Kult.” i Nagroda Główna Ogólnopol. Konkursu Poetyckiego im. J. Bierezina w 1995.
Zawiera części: 1. Rozgrzewka-stygnięcie; 2. Wiosna-wagary; 3. Przejście od — do.
2. Emil i my. [Wiersze]. Czarne: Czarne 1999, 47 s.
Wyróżnienie Fundacji Kultury w 1999.
3. Dane dni. [Wiersze]. Legnica: Biuro Lit. Port Legnica 2001, 92 s. Port Legnica 2001, t. 6.
4. Wiersze dla palących. Mikołów: Inst. Mikołowski 2001, 42 s. Bibl. Arkadii, t. 7.
5. Zdania z treścią. [Wiersze]. Legnica: Biuro Lit. Port Legnica 2003, 52 s. Port Legnica, t. 7.
Nagroda Pozn. Przeglądu Nowości Wydawn. w 2003.
6. W państwie środka. [Wiersze]. Wr.: Biuro Lit. 2005, 44 s. Więcej Poezji, t. 14. Wyd. nast. łącznie z przekł. niem. pt. Im Reich der Mitte. Gedichte [Przeł.] A. Rudolph. Leipzig: Editio Erata 2007, 84 s. Edition Neue Lyrik, 21.
7. List otwarty 1995–2005. [Wiersze zebrane]. Wr.: Biuro Lit. 2006, 267 s. Dożynki, t. 4.
8. Centrum likwidacji szkód. [Wiersze]. Wr.: Biuro Lit. 2008, 38 s. Poezje, 16.
9. Koncentrat. [Wiersze]. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2010, 52 s. Bibl. Poezji Współcz., t. 19.
Nominacja do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za książkę roku w 2011.
10. Ulotne obiekty ataku. [Szkice literackie i felietony]. Mikołów: Inst. Mikołowski 2010, 223 s. Bibl. Arkadii, t. 58. Ser. Krytyczna.
Zawartość: Rozdział I. Po francusku: 5 × nic.; Cioran, Cioran, Cioran (Spółkowanie w nicości); Omnis Moriar; Podręczniki przewrotu; Przed schyłkiem; Ostatni sprawiedliwy (× cztery); Dwa ideały. – Rozdział II. Po niemiecku: Przypadki chorobowe; Rozmowy kontrolowane; Oczyszczenie; Atak zawodowej amatorki; Ofiara własnych podbojów (moralności); Doły (współczesne). – Rozdział III. W różnych językach: Geniusz stanów przejściowych; Ubojnia (dwie wizje); Ciekawa para; „Stevens, poeta ważny dla Ashbery’ego”; Jak to się robi na Dzikim Zachodzie; Czesi u bram; Exit. – Rozdział IV. Po polsku: Z punktu widzenia zwykłego zjadacza literatury; Trans; Czysta atrakcja (struktura maszyny); Granice wytrzymałości; Polifonia; Świat z nadmiaru; Pod włos; Zgrzyty; Dwie książki prozą, które lubię [J. Rudnicki: Chodźcie, idziemy; M. Grzebalski: Człowiek który biegnie przez las]; W czyśćcu na piedestale; Wojaczek dwukrotny (samozaprzeczenie); Trzej muszkieterowie; Cięcia i powroty; Spokojne wody; Ulotne obiekty ataku; Sny Świetlickiego; Koszmarne mroki; W swoim rytmie; Przeciw banałom; Do końca; Dwie sprawy; Wiersze niemożliwych rozstrzygnięć; Gest słowem odwrócony; Lustro pierwszej klasy; Czaszka Bogga; Międzysensy; Redakcja jest redukcja; Wracając do powrotów. – Noty: Po (pierwsze); Po (dzięki).
11. Gdzie indziej jest teraz. [Wybór wierszy]. Wybór i posł.: A. Kałuża. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2011, 277 s. Bibl. Poezji Współcz., t. 23.
Przekł. franc. w wyborze: Ailleurs et maintenant. [Wybór i przekł.] I. Macor. [Octon] 2015.
12. Gody. [Wiersze]. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2012, 46 s. Bibl. Poezji Współcz., t. 48.
Zawiera cykle: I. Gody; II. Punkt wyjścia.
13. Kinkiety w piekle. Felietony, teksty, rozmowy. Mikołów: Inst. Mikołowski 2012, 239 s. Bibl. Arkadii, t. 86. Ser. Krytyczna.
Zawiera felietony i recenzje druk. m.in. w „Polityce” 2009–2012 i „Dodatku LITERAckim” 2011–2012 w częściach: I. Kinkiety w piekle; II. Chwila namysłu, — oraz wywiady: III. Co mówią inni [: J. Jarniewicz, P. Sommer, B. Zadura, M. Świetlicki, A. Sosnowski, Z. Libera, W. Bonowicz, P. Matywiecki, E. Balcerzan, K. Varga, P. Śliwiński].
14. Dokąd bądź. [Poemat]. Kr.: Wydawn. a5 2014, 80 s. Bibl. Poetycka Wydawn. a5, t. 80.
Nagroda Fundacji im. Kościelskich w Genewie w 2014; Nominacja do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za książkę roku w 2015.
15. Jasnopis. [Wiersze] Kr.: Wydawn. a5 2016, 70 s. Bibl. Poetycka Wydaw. a5; t. 89.
Wyd. jako dokument elektroniczny Kr.: Wydawn a5 2016, plik w formacie PDF.
16. Koło miejsca. [Szkic autobiograficzny; współwyd. z fot.:] M. Łuczak: Elementarz. [Fot.]. Gliwice: Muzeum 2016, 82 [44]] s.
Oprawne w kierunku przeciwstawnym. – Nagroda Literacka Gdynia w 2017.

Wybory wierszy w przekł. franc.: Ailleurs est aujourd’hui. [Przekł. i posł.:] I. Macor-Filarska. Montpellier 2015, — słoweń.: Preveč videnja. (Izbor pesmi). [Przeł.:] K. Pisk, M. Gruda. [Posł.:] M. Gruda. Maribor 2012.

Przekłady utworów K. Siwczyka w antologiach zagranicznych: czes.: Mrtvé body. [Wybór i komentarz:] D. Pawelec. [Przeł.:] J. Faber. Ostrava. 2006; Antologie současné polské poezie. [Oprac.:] G. Jankowicz, L. Zakopalová. [Przeł.:] M. Alexa [i in.]. Praha 2011, — franc.: Vingt-quatre poètes polonais. [Przeł.:] G. Lisowski. [Neuilly-lès-Dijon] 2003, — hiszp.: Poesia a contragolpe. [Wybór i przekł.:] A. Murcia, G. Beltrán, X. Farré. Zaragoza 2012, — niem.: Das Unsichtbare lieben. Neue polnische Lyrik. Anthologie = Kochać to, co niewidzialne. Nowa poezja polska. Antologia. [Wybór i posł.:] D. Danielewicz-Kerski. [Przedm.:] A. Zagajewski. [Przekł.:] Henryk Bereska [i in.]. Köln 1998, — ros.: Sdelano v Pol’še, vek — XX. Antologiâ = Wykonano w Polsce, wiek — XX Antologia. [Wybór i przekł.:] A. Bazilevskij. Moskva 2009, — serb.: Stane pripravnosti. Pregled savremene polske poezje. Generacija BruLiona i noviji autori. [Wybór i przekł.:] A. Šaranac. Beograd 2010, — słoweń.: Akslop poljska nazaj. Antologija novejše poljske poezije. [Oprac.:] P. Čučnik. [Przeł.:] P. Čučnik [i in.]. Ljubljana 2005, — włos.: Inattese vertigini. Antologia della poesia polacca dopo il 1989. [Oprac.:] A. Amenta, L. Costantino [Posł.:] A. Berardinelli. Udine 2010.

Prace redakcyjne

1. [Trzynaste] XIII Tyskie Lato Poetyckie. Antologia utworów nagrodzonych i wyróżnionych w konkursie. Wyboru wierszy dokonało jury konkursu: T. Kijonka, M. Korusiewicz, K. Siwczyk. Tychy: Miej. Centrum Kultury 2004, 27 s.
2. M. Melecki: Zawsze, wszędzie, gdzie indziej. (Wybór wierszy z lat 1997–2005). Wybór i posł.: K. Siwczyk. Olsztyn: Stow. Artyst-Kult. „Portret” 2008, 167 s.
3. [Czternaste] XIV Tyskie Lato Poetyckie. Antologia utworów nagrodzonych i wyróżnionych w konkursie. Wyboru wierszy dokonało jury konkursu: T. Kijonka, M. Korusiewicz, K. Siwczyk. Tychy: [b.w.] 2005, 27 s.

OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2015.
  • Wywiady: Dla literatury wiek jest nieważny. Rozm.: E. Blamowska, J. Gala. „Pro Arte” 1998 nr 8; Uczyłem się od innych. Rozm. J. Podolska. „Gaz. Wybor.” 2002 nr 267; Dobra nowina „à rebours” to treść mojego przekazu. Rozm. M. Grzebalski. „Czas Kult.” 2004 nr 5/6; Dwa wiersze zamiast rozmowy. Rozm. B. Gruszka-Zych. „Śląsk” 2004 nr 2; Poezja Siwczyka w jednym tomie. Rozm. M. Mońka. „Gaz. Wybor.” 2007 nr 8 dod. „Katowice” [dot.: List otwarty 1995–2006]; Skrócona legenda naszego życia. Rozm. M. Rybak. W: Rozbiórka. Wr. 2007 [dot. m.in. wiersza: Raport z marca].
  • Wraca nieme kino. Rozm. M. Mońka. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 80; Poecie sport nie przystoi. Rozm. M. Sendecki. „Przekrój” 2010 nr 18; Wspólny zachód słońca. Rozm. A. Franaszek. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 23 [dot. też A. Zagajewskiego]; „Siwiejący” język i jego figury: sanatorium, muzeum, hospicjum? Rozm. P. Owczarek. „Arterie” 2012 nr 3; „Wspólne kopanie”. Rozm.: A. Kałuża, G. Jankowicz. „Śl. Studia Polonist.” 2013 nr 1; Walka o słowo. Rozm. J. Borowiec. „Tyg. Powsz.” 2014 nr 41 [w związku z otrzymaniem nagrody Fundacji im. Kościelskich w Genewie].
  • Śmiem wątpić. Rozm. R. Franczyk. „Czas Kult.” 2014 nr 6; Błogosławiony stan różnicy. Rozm. A. Marchewka. „Znak” 2015 nr 11; Poeta epoki analogowej. Rozm. Ł. Grzesiczak. „Gaz. Wybor.” 2016 nr 128; Po czterdziestce czas staje się bardziej namacalny. Rozm. Ł. Grzesiczak [on-line] [dostęp 3 stycznia 2018] Dostępny w Internecie: http://krakow.wyborcza.pl/krakow/1,42699,20173991,poeta-krzysztof-siwczyk-po-czterdziestce-czas-staje-sie-bardziej.html

Ogólne

  • J. KLIMCZYK: On — Wojaczek, nie Wojaczek. „ Przegląd” 2000 nr 11.
  • W. OTTO: Bóg w supermarkecie. K. Siwczyka poezja medialna. „Kwart. Film.” 2004 nr 45.
  • W KUCHARSKI: Dżonką na kontynent wyobraźni. „Więź” 2006 nr 12.
  • E. BALCERZAN: Konrad Wojtyła, Krzysztof Siwczyk: Liryka poematowa. W tegoż: Pochwała poezji. Mikołów 2013.
  • „Śl. Studia Polonist.” 2013 nr 1 [tu art. poświęcone K. Siwczykowi:] M. BARON: K. Siwczyk — co działa?; P. KACZMARSKI: Głos znikąd?; M. KORONKIEWICZ: Debiut; J. MOMRO: Dialektyka neutralności; J. SKURTYS: Post mortem — post factum.
  • M.I. NIEMCZYCKA: Wybór poety. „Gaz. Wybor.” 2014 nr 275 dod. „Duży Format” nr 48.
  • M. PIOTROWSKA-GROT: Piekło zamar(z)ło? — nowa odsłona wyobraźni religijnej w wybranych wierszach Krzysztofa Siwczyka i Dariusza Suski. W: Wyobraźnia poetycka XXI wieku. Kr. 2014.
  • A. WIERZBA: Nihilistyczne rekolekcje. „Odra” 2014 nr 11.
  • A. KAŁUŻA: HOLO: architektura, kreacja i mity. Poeta jako architekt (K. Siwczyk). W tejże: Pod grą. Kr. 2015.
  • K. BARTCZAK: Widzialność głosu. Williams i Siwczyk wobec problemu biedy. „Arterie” 2016 nr 1.
  • P. BRATKOWSKI: Być Wojaczkiem i przeżyć. „Newsweek” 2016 nr 31.
  • L SZARUGA. „Kwart. Artyst.” 2016 nr 2.
  • I. SMOLKA: Tropiciel braku. (O twórczości Krzysztofa Siwczyka). „Twórczość” 2017 nr 2.

Dzikie dzieci

  • P. FEJKISZ: Na początku był blok. „Studium” 1996 nr 2/3.
  • T. MAJERAN: Witamy w naszej BAJCE. „Nowy Nurt” 1996 nr 3.
  • [M. ORSKI] Or: Poza oficyną. „Odra” 1996 nr 4.
  • J. TORBICKA: Łaskotanie Chrystusa. „Gaz. Wybor.” 1996 nr 13 dod. „Bydgoszcz”.
  • M. KISIEL: Kamienny świat. W tegoż: Świadectwa, znaki. Katow. 1998.
  • P. LEKSZYCKI: Dziki Siwczyk. „Nowy Wiek” 2001/2002 nr 7/8 [dot. też: Emil i my].
  • K. MALISZEWSKI: Mam osiemnaście lat — wydaję książkę. W tegoż: Zwierzę na J. Wr. 2001.

Emil i my

  • J. DRZEWUCKI: Niczego nie możemy być pewni. „Rzeczpospolita” 1999 nr 46.
  • J. ORSKA: Dlaczego raczej to niż tamto. „Nowe Książ.” 1999 nr 8.
  • G. TOMICKI: Bliżej stanu faktycznego. „Twórczość” 2000 nr 7.
  • P. LEKSZYCKI: Dziki Siwczyk. „Nowy Wiek” 2001/2002 nr 7/8 [dot. też: Dzikie dzieci].
  • J. DRZEWUCKI: Dajmy na to, Siwczyk. „Twórczość” 2004 nr 1.

Dane dni

  • K. MALISZEWSKI: Z zakamarków codzienności. „Gaz. Wybor.” 2001 nr 211.

Wiersze dla palących

  • J. DRZEWUCKI. „Mag. Lit. Książ.” 2001 nr 8.
  • P. MAJERSKI: Razem i osobno. „Nowe Książ.” 2001 nr 11 [dot. m.in. K. Siwczyka].
  • F. NETZ: Nic i ość. „Śląsk” 2001 nr 11.
  • R. OSTASZEWSKI: Takich nie palę. „FA-art” 2001 nr 3.
  • I. KANTOROWSKI: Słowa jak gra w życie. „Akant” 2002 nr 9.

Zdania z treścią

  • A. KAŁUŻA: Kolizje języków. „Opcje” 2003 nr 3.
  • R. OSTASZEWSKI: Przesyłki z Portu. „Nowe Książ.” 2003 nr 11 [dot. m.in. K. Siwczyka].
  • S. KUŹNICKI: Na niby naprawdę. „Topos” 2004 nr 1/2.
  • K. MALISZEWSKI: Nic poza rozproszeniem. „Gaz. Wybor.” 2004 nr 28.

W państwie środka

  • M.K.E. BACZEWSKI: Koniec pewnego Siwczyka. „FA-art” 2005 nr 1.
  • J. KLEJNOCKI: Najlepsze już było. „Lampa” 2005 nr 4.
  • J. ORSKA: Autor! Autor! „Nowe Książ.” 2005 nr 3.
  • K. BARTCZAK: Wypisać się z życia. „Kresy” 2006 nr 3.

List otwarty 1995–2005

  • P. ŚLIWIŃSKI: On młody i genialny był… „Dz. Polska — Europa — Świat” 2006 nr 117.
  • P. KĘPIŃSKI: K. Siwczyk. Wyznania sobowtóra. W tegoż: Bez stempla. Wr. 2007.

Centrum likwidacji szkód

  • K. BARTCZAK: Drugie wyjście. „Tyg. Powsz.” 2008 nr 29.
  • K. IWASIÓW: Diagnostyka. „Nowe Książ.” 2008 nr 10 [dot. m.in. K. Siwczyka].
  • G. CZEKAŃSKI: Centrum likwidacji puenty. „Tygiel Kult.” 2009 nr 4/6.

Koncentrat

  • A. KAŁUŻA: Wchodząc w pustkę. „Nowe Książ.” 2010 nr 12.
  • J. BIERUT: Środek na neutron. „Odra” 2011 nr 1.
  • G. KOCIUBA: Rozpoznanie walka. „Twórczość” 2011 nr 10.
  • R. RYBICKI: Podmiot wśród istnień. „Śląsk” 2011 nr 4.
  • A. WOLNY-HAMKAŁO: Siwczyk porzucił nihilizm. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 16.
  • K. BARTCZAK: Coś, co wierszem się staje. O „Koncentracie” i „Godach”. „Studia Polon.” 2013 nr 1.

Ulotne obiekty ataku

  • O. KACZMAREK: Wybrańcy mowy. „Nowe Książ.” 2011 nr 7.
  • W. TURANT: On jest przekaźnikiem. „Śląsk” 2011 nr 11.

Gody

  • K. BARTCZAK: Coś, co wierszem się staje. O „Koncentracie” i „Godach”. „Studia Polon.” 2013 nr 1.
  • A. KAŁUŻA: Miłość własna. „Twórczość” 2013 nr 2.
  • T. MIZERKIEWICZ: Podległy dzikości. „Nowe Książ.” 2013 nr 1.

Kinkiety w piekle

  • Ł. MACIEJEWSKI: Diabelski buduar. „Dz. Gaz. Prawna” 2013 nr 28.
  • P. KĘPIŃSKI: Piekielny tygiel. „Twórczość” 2014 nr 4.

Dokąd bądź

  • S. BURYŁA: Apokalipsa w nowych dekoracjach. „Nowe Książ.” 2014 nr 9.
  • A. KAŁUŻA: Bez. „Tyg. Powsz.” 2014 nr 41.
  • P. MATYWIECKI: Dokąd? „Więź” 2014 nr 3.
  • P. ŚLIWIŃSKI: Od Wojaczka do Audena. „Gaz. Wybor.” 2014 nr 239.
  • S. HORNIK: Językowe zgliszcza. „Elewator” 2015 nr 1.
  • P. KACZMARSKI: Z jednego miejsca. „Tyg. Powsz.” 2015 nr 21.
  • G. KOCIUBA: Życie jako dryf. „Twórczość” 2015 nr 1.
  • M. SZYMAŃSKI: Sztuczne raje. W tegoż: Przebicia. Wwa 2015.
  • P. GAJDA: Dom na ruchomych piaskach. „Migotania” 2016 nr 1.

Jasnopis

  • M. PIOTROWSKA-GROT: Żeby było jasne. „Śl. Studia Polonist.” 2016 nr 1 /2.
  • R. RŻANY: Prześwietlony pergamin. „Nowe Książ.” 2016 nr 9.
  • L. SZARUGA. „Kwart. Artyst.” 2016 nr 2.
  • K. MALISZEWSKI: Szukając wyjścia. „Odra” 2017 nr 2.
  • K. NIESPOREK: Myśląc o jasności. „Śląsk” 2017 nr 4.

Koło miejsca

  • T. SOBOLEWSKI: Nieprzedawkowana nadzieja. „Gaz Wybor.” 2016 nr 239.
  • Z. KRÓL: Szczoteczka do zębów. Nagroda Literacka Gdynia. „Tyg. Powsz.” 2017 nr 38.