Aleksander FIUT
ur. 1945
Historyk literatury, krytyk literacki, eseista.
Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)
BIOGRAM
Urodzony 24 czerwca 1945 w Żywcu; syn Władysława Fiuta, urzędnika, i Jadwigi z Jakubców. W 1959-63 uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Żywcu, a następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie. Po uzyskaniu w 1968 magisterium podjął pracę w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Krakowie. W 1969 rozpoczął studia doktoranckie na UJ. Debiutował w 1972 recenzją pt. Wilhelm Mach krytyk łagodny, rzetelny i … sentymentalny,opublikowaną na łamach pisma „Profile” (nr 5). W 1974 obronił na UJ pracę doktorską pt. Twórczość prozatorska Wilhelma Macha (promotor prof. Tomasz Weiss) i został zatrudniony jako starszy asystent w Instytucie Filologii Polskiej (IFP) UJ. Zajął się badaniem literatury polskiej XX wieku, a szczególnie twórczości Czesława Miłosza. Rozprawy ogłaszał m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Ruchu Literackim” i „Tekstach”. W 1976-79 pracował jako lektor języka polskiego i assistant associé na uniwersytecie w Lille. Następnie wykładał jako visiting professor w Stanach Zjednoczonych na University of California w Berkeley (1981-82), Nowym Jorku (1982-83), Indiana University w Bloomington (1984-86). Był stypendystą Fundacji Forda. Habilitował się na UJ w 1987 na podstawie rozprawy Moment wieczny. O poezji Czesława Miłosza, po czym otrzymał stopień adiunkta (1987) i stanowisko docenta (1989). Wykładał gościnnie w Wiedniu (1988), Skopje (1989), Ołomuńcu, Sztokholmie, Getyndze, Leuven i Rio de Janeiro. Rozprawy, studia, artykuły i recenzje publikował m.in. w „NaGłosie” (1990-92), „Tekstach Drugich” (1991-94, 2000-01, 2003, 2005, 2008, 2014), „Dekadzie Literackiej” (1991-94, 1998, 2000, 2006) i „Kwartalniku Artystycznym” (od 1996 z przerwami). W 1996 otrzymał tytuł naukowy profesora i stanowisko profesora nadzwyczajnego UJ. W 1997 został kierownikiem Katedry Literatury Polskiej XX wieku w Instytucie (od 2004 Wydział) Polonistyki UJ. Należał do członków założycieli Fundacji Miejsc Rodzinnych Czesława Miłosza, działającej od 1997 przy uniwersytecie w Kownie (Litwa), był też członkiem rady programowej polsko-amerykańskiego Milosz Institute. Wykładał gościnnie literaturę polską na Studium Literacko-Artystycznym UJ. W 2002 otrzymał stanowisko profesora zwyczajnego UJ. W 2006 został wyróżniony nagrodą im. K. Wyki za całokształt osiągnięć krytycznoliterackich w dziedzinie literatury, a zwłaszcza za wyniki badań nad życiem i twórczością Czesława Miłosza. Został członkiem PAU (Wydział I Filologiczny, Komisja Kultury Słowian) i SPP. Podjął współpracę z „Gazetą Kulturalną” ( 2007-13) i jako recenzent z „Krytyką Literacką” (od 2013). Odznaczony m.in. Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2005) i Złotym Krzyżem Zasługi (2007).
W 1979 ożenił się z Barbarą Dziubek, nauczycielką. Mieszka w Krakowie.
TWÓRCZOŚĆ
1. Dowód nietożsamości. Proza Wilhelma Macha. Wr.: Ossol. 1976 [właśc. 1977], 153 s. PAN; Kom. Nauk o Literaturze Pol., Rozpr. Lit., 16.
2. Rozmowy z Czesławem Miłoszem. Kr.: WL 1981, 143 s. Przedr. zob. poz. 4.
Zapis rozmów przeprowadzonych w 1979 w Paryżu.
Przekł.: serb.: Razgovori sa Česlavom Milošem. [Przeł.] L. Rošič. Gornji Milanovac 1985, – włos.: Miłosz racconta Miłosz. [Przeł.] R. Liotta. Bologna 1983.
3. Moment wieczny. Poezja Czesława Miłosza. Paris: Libella 1987, 257 s. Tow. Hist.-Lit. Historia i Teraźniejszość, 14. Wyd. nast. rozszerz.: z podtyt. O poezji Czesława Miłosza. Wwa: Open 1993, 287 s.; Kr.: WL 1998, 399 s., Najnow. Monogr. Wielcy Pisarze; Kr.: WL 2011, 424 s.
Przekł. ang.: The eternal moment. The poetry of Czesław Miłosz. [Przeł.] T.S. Robertson. Berkeley 1990.
4. Czesława Miłosza autoportret przekorny. Rozmowy przeprowadził Aleksander Fiut. Kr.: WL 1988, 350 s. Wyd. nast. w wersji rozszerz. tamże 1994, 429 s. Przedr. rozszerz. pt. Autoportret przekorny. Rozmowy: Czesław Miłosz, Aleksander Fiut. Konsultacja: H. Markiewicz. Przyp. bibliogr.: K. Kasperek. (Cz. Miłosz: Dzieła zebrane. [T. 14]). Kr.: Znak, WL 2003, 533 s. Wyd. nast. tamże 2011.
Wyd. z 1988 w cz. I zawiera poz. 2, w cz. II zapis rozmów prowadzonych w Berkeley w 1982. – Wyd. z 1994 uzup. o cz. III, zapis rozmów z lat 1986, 1989, 1990.
Przekł.: ang.: Conversations with Czeslaw Milosz. [Przeł.] R. Lourie. San Diego 1987, – franc.: Miłosz par Miłosz. Antretiens de Czesław Miłosz avec E. Czarnecka et Aleksander Fiut. [Przeł.] D. Beauvois. Paris 1986, – litew.: Maištingas Czesławo Miłoszo autoportretas. [Przeł.] B. Jonuškaité. Vilnius 1997, – ros.: Besedy s Česlavom Milošem. [Przeł.] A. Rojtman. Moskva 2007, – serb.: Prkosni autoportret Česlava Miloša. Razgovore vodio Aleksander Fjut. [Przeł.:] L. Rosić. Beograd 2012.
5. Polskie kontrasty. Wykład z okazji otwarcia 25. Szkoły Letniej Kultury i Języka Polskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego w lipcu 1994 = The inaugural lecture of the Twenty-Fifth Annual Summer School of Polish Language and Culture at the Jagiellonian University July 1994. On contrasts in Poland. [Przeł.] W. Brand. Kr.: Universitas 1995, 28 s.
Tekst w jęz. pol. i ang.
6. Pytanie o tożsamość. [Szkice]. Kr.: Universitas 1995, 203 s.
Zawartość: Konfrontacje: Ucieczka z Europy [dot. A. Bobkowskiego i W. Gombrowicza]; Polskie piekiełko [dot. T. Nowakowskiego]; Białe rękawiczki i herbata z cytryną [dot. M. Podkowińskiego]. – Szukanie rodowodu: Histeria? [dot. T. Konwickiego]; Z Levi-Straussem w Taplarach [dot. E. Redlińskiego]; Przypowieść o wtajemniczeniu [dot. Cz. Miłosza]; „Uwierzytelnić swą nieprzynależność” [dot. A. Wata]. – Wobec Boga i historii: Język wiary i niewiary [dot. Z. Herberta]; Po śmierci Boga [dot. T. Różewicza]; W potrzasku [dot. poezji stanu wojennego w 1981]; Ucieczka od historii [dot. prozy współczesnej].
Przekł. ang. art. W potrzasku: Traps of history, traps of literature. W: The Mature Laurel. Essays on modern Polish poetry. Dufour 1991, – czes. (łącznie z poz. 7): V Evropĕ, čili… Eseje nejen o polské literatuře. [Przeł.:] P. Zavřelová, V. Burian. Olomouc 2001.
7. Być (albo nie być) Środkowoeuropejczykiem. [Szkice]. Kr.: WL 1999, 343 s. Obrazy Współczesności.
Zawartość: Od Autora; Być (albo nie być) Środkowoeuropejczykiem. – Ani „Zachód”, ani „Wschód”: „Formy, które mogą ugryźć”. (O Stanisławie Ignacym Witkiewiczu i Witoldzie Gombrowiczu); „Widmo nieokreśloności”. (O Witoldzie Gombrowiczu i Czesławie Miłoszu); Gra w utopię. (O Antonim Słonimskim). – W cieniu totalitaryzmu: „Dwa spojrzenia na antyk”. (O Konstantinosie Kawafisie i Zbigniewie Herbercie); Strategie pod (różne). (O Mironie Białoszewskim); „Socjalizm realny – co to za zwierz?; „Stan osaczenia”. (O prozie stanu wojennego). – Pogranicza: „Język ciała”. (O Milanie Kunderze); „Pomiędzy”. (O Josifie Brodskim); „Paleontologia pamięci”. (O Danile Kišu). – Epilog czy prolog?: Postmodernizm à la polonaise.
Przekł.: czes.: (łącznie z poz. 6): V Evropĕ, čili… Eseje nejen o polské literatuře. [Przeł.:] P. Zavřelová, V. Burian. Olomouc 2001, – rum.: A fi (sau a nu fi) central-european. [Przeł.:] C. Godun, C. Geambaşu. Bucureşti 2007. – serb.: Ni Zapad ni Istok. [Przeł.:] L. Rosić. Beograd 2011.
Przekł. poszczególnych art.: Być (albo nie być) Środkowoeuropejczykiem: białorus.: W: Być’ abo nja byc’ sjarèdneèŭrapejcam. Minsk 2000. – „Formy, które mogą ugryźć”: ang.: „Periphery”, Orchard Lake 1996 n. 1/2. – Postmodernizm à la polonaise: niem.: W: Studien- und Berufschancen in einer Erweiterten Europäischen Union. Szczec. 2001, – węgier.: A lengyel posztmodernröl. „Magyar Lettre Internationale”, [Przeł.] G. Keresztes. Budapest 2002. – Strategie pod(różne): ang.: Białoszewski the Traveller. W: Narodowy i ponadnarodowy charakter literatury=National and Supernational Character of Literature. Kr. 1997.
8. W stronę Miłosza. [Szkice]. Kr.: WL 2003, 277 s.
Zawartość: Ciemne iluminacje; Poema nienaiwne; Glosy do „Traktatu teologicznego”; „Pan Tadeusz” na nowo odczytany; Spór z „Lechitą”; Mistrz i czeladnik; „Jaka była w nim trucizna”; W objęciach Tygrysa; Powroty nie-nostalgiczne; „Miłosz jest pierwszorzędną siłą’; Ukryty dialog; W cieniu Miłosza.
Przekł. poszczególnych art.: bułg.: W cieniu Miłosza?: Zavraščanijata na Česlav Miloš. „Literaturen Forum”, Sofia 1995 nr 40; Powroty nie-nostalgiczne. W: Izgnaničestvoto. Drama i motivacija. Sofiâ 1996. – Poema nienaiwne: ang.: Dimensions of „The world”. W: Czesław Miłosz. A Stockholm Conference. Stockholm 1992. – Glosy do „Traktatu teologicznego”: rum.: Glose la „Tratatul teologic”. W: A. Fiut: Czesław Miłosz – un Gulliver al. Secolului al. XX-lea. [Szkice]. [Przeł.] C. Geambaşu. Bucureşti 2012.
9. Spotkania z Innym. Kr.: WL 2006, 263 s.
Zawartość: Wstęp. – Wokół „Jądra ciemności” [J. Conrada]. – I: Kolonizacja? Polonizacja?; Wielkie Księstwo Litewskie: między utopią a nostalgią. – II: Jak za szybą; Miasto wieloimienne; Pośmiertne przygody Brunona Schulza. – III: Zwiedzanie „Kontynentu z Trzeciego Dnia Stworzenia”; Wrastanie w Amerykę; Skok za ocean. – IV: Zderzenie z antycywilizacją; W obliczu inwazji świata fast foodów; Widziane ze środka Europy.
Przekł. niderl. art. Widziane ze środka Europy: Uit de navel van Europa. „Deus ex Machina”, Antwerpia 2002 nr 100.
Przekł. ukr. całości: Zustriči z Inšim. [Przeł.] J. Poliščuk. Harkiv 2009.
10. Z Miłoszem. Sejny: Pogranicze 2011, 354 s.
Zawartość: Zamiast wstępu. – I.: O Poecie, masonach i księdzu Chomskim. Rozmowa ze Stanisławem Stommą; „To pachnie siarką diabelską“. Rozmowa z Ryszardem Matuszewskim; Pan Strach. Rozmowa z Anną i Jerzym Turowiczami; „Linijki godne rzeźbienia w marmurze“. Rozmowa z Andrzejem Buszą. – II.: „Nam nie zostawił Wyspiański pomocy“. [dot. Cz. Miłosza i W. Gombrowicza]; Psychomachia w Gombrowiczowskim przebraniu; Dialog niedokończony [dot. Cz. Miłosza i T. Różewicza]; „Tak, my wszyscy z Pana“ [dot. Cz. Miłosza i J. Szubera]. – III.: Eta – Czesław Miłosz [dot.: Cz. Miłosz: Zniewolony umysł]; Lewicowość jako grzech pierworodny; Jak zetrzeć piętno peryferyjności? [dot. Cz. Miłosza, J. Słowackiego, C. Norwida]; Męczeństwo i ziemskie rozkosze [dot. Z. Herberta]. – IV.: „Ach, jak mam czasami dosyć tych swoich <<Norwidów>>!“ [dot. J. Giedroyca]; Żagarysta w listach do skamandryty [dot. korespondencji Cz. Miłosza z J. Iwaszkiewiczem z 1930-1934]; „Podobno on sam pisze“ [dot. korespondencji A .Fiuta z Cz. Miłoszem]. – V.: W spiżarni literackiej [dot.: Cz. Miłosz: Spiżarnia literacka]; Spojrzenie z drugiego brzegu [dot. ostatnich wierszy Cz. Miłosza]; Panu Profesorowi Henrykowi Markiewiczowi – w odpowiedzi [dot. H. Markiewicz: Czego nie rozumiem w „Traktacie moralnym“?. „Teksty Drugie“ 2005 nr 5]. – VI.: „Zapytałby Pan Kubusia Puchatka…“ [rozmowa A. Fiuta i K. Myszkowskiego z Cz. Miłoszem]; Wielki Nieobecny; Być „gdzie indziej“. – VII.: Kilka nieskładnych myśli po śmierci Czesława Miłosza; Mistrz. – VIII.: „Zwrócony stale w tę samą stronę“ [rozmowa A. Węgrzyniak i ks. L. Łysienia z A. Fiutem].
Przekł. poszczególnych art.: ang.: Żagarysta w listach do skamandryty: Żagary and Skamander: Czesław Miłosz’s correspondence with Jarosław Iwaszkiewicz. W: „Miłosz like the Word”. [Przeł.] G. Czemiel. Frankfurt am Main 2015, – franc.: Psychomachia w Gombrowiczowskim przebraniu: Czesław Miłosz, critique de Witold Gombrowicz: W: Czesław Miłosz et le vingtième siècle. Paris 2006. – rum. części art. w: A. Fiut: Czesław Miłosz – un Gulliver al. Secolului al. XX-lea. [Szkice]. [Przeł.] C. Geambaşu. Bucureşti 2012.
11. We władzy pozoru. [Szkice]. Kr.: Księg. Akad. 2015, 277 s.
Zawartość: I.: Zrozumieć katastrofę; Czy Europa jest złudzeniem?; Brakujące stronice; Dwugłos o klęsce. – II.: Egzorcyzmowanie komunizmu [zmien. wersja szkicu: Wat i Miłosz: egzorcyzmowanie diabła w historii. W: Po Miłoszu. Kr. 2011 s. 120-129]; Stalinowska (nie)normalność; Quasi-traktat o ubecji; Oblicza tyranii, oblicza historii. – III.: Zachód oglądany; Spadanie bez dna; Król i błazen?; Gnostycki węzeł. – IV.: Powrót do Europy Środkowej?; Pejzaż z katastrofą w tle; Neosarmatyzm?; We władzy pozoru.
Przekł.: serb.: U vlasti privida. [Przeł.] L. Rosić Beograd 2017 + 1 płyta CD. – Przekł. poszczególnych art.: Czy Europa jest złudzeniem?: franc.: A la recherche de l’espace perdu: Andrzej Stasiuk et Yuri Andrukhovych. W: Memoire(s) des lieux dans la prose centre-européen parès 1989. [Przeł.] M. Bouvard. Lausanne, [Paris] 2013. – Egzorcyzmowanie komunizmu: franc.: La tentation du diable. W: Aleksander Wat sur tous les fronts. Paris 2013, – rum.: Wat şi Miłosz – „exorcişti”. W: Czesław Miłosz la Bucureşti. Bucureşt 2012, – Oblicza tyranii, oblicza historii: franc.: Les visages de la tyrannie dans la trylogie romaine de Jacek Bocheński. W: La chute de l’URSS. Une fin d’empire, „Recherches&Travaux”, Grenoble 2012 nr 80, – Powrót do Europy Środkowej?: ukr.: Povernennia do centralnoj Evropi, „Kritika”, Kiïv 2008 nr 6, – We władzy pozoru: niem.: In der Macht des Scheins. Überlegungen zum Werk Dorota Masłowskas. [Przeł.:] J. Doschek, S. Simonek. W: Schlawische Popcultur. Wien 2015
16. Po kropce. [Studia i eseje]. Kr.: Wysoki Zamek 2016, 352 s.
Dostępny w Internecie: pliki w formacie PDF: https://kwvksiazeczka.files.wordpress.com/2017/11/po-kropce.pdf
Zawartość: Zamiast wstępu, – I. Głosy niedosłyszane: Głosy niedosłyszane [dot. Cz. Miłosza]; Guliwer dwudziestego wieku [dot. Cz. Miłosza]; „Prorok” postchrześcijaństwa? [dot. Cz. Miłosza]; Zwiedzanie zaświatów [dot. Cz. Miłosza]; W paszczy „miasta-potwora”? [dot. Cz. Miłosza] ; Szyfrowanie (w) poezji [dot. O. Miłosza i Cz. Miłosza]; „Żadne szaleństwo serca mu nie zżarło”? [dot. J. Przybosia i Cz. Miłosza]; „Ty byłaś mój początek” [dot. Cz. Miłosza]; Paradoksy Herberta; Poeta – eseistą [dot. Z. Herberta]; Na granicy milczenia. Herbert i Celan; Uwagi o „Kronosie” [W. Gombrowicza]. – II. Chwile oderwane: Powrót na Salwator [dot. K. Wyki]; Testament Kazimierza Wyki; O Janie Błońskim – „kilka myśli co nienowe”; Paradoksy Błońskiego; „Zmiana warty” – po latach; Wisława [dot. W. Szymborskiej]; Wystarczy? [dot. W. Szymborska: Wystarczy]; Przypomnienie Jerzego Andrzejewskiego; Kilka pytań nie zadawanych Tadeuszowi Różewiczowi; Spotkania z Tadeuszem Konwickim; Zapiski na marginesach „Chwil oderwanych” Konstantego A. Jeleńskiego.
Przekł. poszczególnych szkiców : Guliwer XX wieku: ang.: The adventures of 20th century Gulliver: some remarks on „The Native Realm”. W: From your Land to Poland: on the commitment of Writers. Brussels 2013; rum.: Un Gulliver al secolului al XX-lea. W tegoż: Czesław Miłosz – un Gulliver al. Secolului al. XX-lea. [Szkice]. [Przeł.] C. Geambaşu. Bucureşti 2012. – „Prorok” postchrześcijaństwa?: rum.: „Profet” al postcreştinismului. W tegoż: Czesław Miłosz – un Gulliver al. Secolului al. XX-lea. [Szkice]. [Przeł.] C. Geambaşu. Bucureşti 2012. – Szyfrowanie (w) poezji: franc.: Oscar Milosz et Czesław Miłosz: poésie chiffrée, déchiffrée, rechiffrée. W: Miłosz et la France. Paris 2013. – Uwagi o „Kronosie” [W. Gombrowicza]: ang.: Some remarks on Gombrowicz’s „Kronos”. „The Polish Review” 2015 nr 2.
Wybór szkiców A. Fiuta w przekł. rum.: Czesław Miłosz – un Gulliver al. Secolului al. XX-lea. [Szkice]. [Przeł.:] C. Geambaşu. Bucureşti 2012.
Nadto rozprawy i artykuły w książkach zbiorowych i czasopismach, m.in.: Poezja w kręgu hermeneutyki. „Teksty” 1981 nr 4/5, przedr. w: Poznawanie Miłosza. Studia i szkice o twórczości poety. Kr. 1985 s. 242-262. – „Nad wodą ciemną i porywistą”. W: Problemy awangardy. Katow. 1983 s. 158-179. – Poeta w roli ucznia i świadka. W: Autor, podmiot literacki, bohater. Wr. 1983 s. 161-177. –The poetry of Czesław Miłosz. The parable of the great disinheritance. [Przeł.] J. Weeks. „Cross Currents”, Ann Arbor 1983 s. 333-346. – Czeslaw Milosz’s search for „Humanness”. „Slavic and East European Journal”, Albany 1987 nr 1 s. 65-75. – „Dans ma patrie”: la Lithuanie et Wilno dans la poésie de Czesław Miłosz. W: Les Confins de l’ancienne Pologne. Ukraine – Lithuanie – Bélorussie XVIe – XXe siècles. Lille 1988 s. 239-249. – Na granicy. (O esejach Josifa Brodskiego). W: O Brodskim. Studia – szkice – refleksje. Katow. 1993 s. 93-103. – [M.] Pankowski. Mity i seks. „Teksty Drugie” 1994 nr 2 s. 131-141; przekł. franc.: Les mythes et la sexualité: l’exemple de Pankowski. W: Littérature et émigration dans les pays de l`Europe centrale et orientale. Paris 1996. – Pojedynek o doktorową z Wilczej. W: Czytanie Schulza. Kr. 1994 s. 152-163, przedr. w wyd. nast. tamże 2008 [dot. wypowiedzi B. Schulza o W. Gombrowiczu]. – Anty–Credo Tadeusza Różewicza. W: Poezja w szkole średniej. Wwa-Kr. 1995 s. 76-91. – Słonimskiego gra w utopię. (Na marginesie „Kronik tygodniowych” z lat trzydziestych). „Kwart. Artyst.” 1995 nr 2 s. 70-80. – Literatur der Zwischenkriegszeit. W: Polnische Literatur. Annäherungen. Krakau-Oldenburg 1999 s. 207-234. – „W mojej ojczyźnie, do której nie wrócę…”. W: W kręgu twórczości pisarzy emigracyjnych. Rzeszów 1999 s. 87-101. – Przypływy i odpływy chaosu. „Dialog” 2000 nr 1 s. 95-103; przekł. rum.: Fluxurile şi refluxurile haosului. „A Treia Europa”, Timişoara 2000 nr 3/4. – Sarmata w wehikule czasu. (Stanisław Lem jako czytelnik). „Kwart. Artyst.” 2000 nr 4 s. 53-63, przedr. w: Stanisław Lem – pisarz – myśliciel – człowiek. Kr. 2003 s. 400-411; przekł. niem.: Ein Sarmate in der Zeitmachine – Stanisław Lem als Leser. W: Stanisław Lem – Men, Denker, Schriftsteller. Wiesbaden 2005.– Schulz jako bohater literacki. W: „W ułamkach zwierciadła…”. Bruno Schulz w 110 rocznicę urodzin i 60 rocznicę śmierci. Lubl. 2003 s. 497-514; przekł. serb.: Schulz kao kniževni junak. „Gradac”, Čačak 2003 nr 148-149. – Spotkania poetów. Miłosz i Venclova. W: Poezja polska na obczyźnie. Rzeszów 2005 s. 216-238. – Różne dwudziestolecia. W: Nowe dwudziestolecie (1989-2009). Wwa 2010 s. 408-416. – Les voyages dans le deuxième espace. W: Czesław Miłosz. Dialogue des cultures. Paris 2013 s. 77-84. – [R.] Krynicki: między tekstami. „Kwart. Artyst.” 2014 nr 4 s. 141-154. – W intertekstualnej sieci. W: Pismo chmur. Studia i szkice o poezji Ryszarda Krynickiego. Kr. 2014 s. 207-224 . – Od bogini do mięsa. Białe maski /szare twarze: ciało, pamięć, performatywność w perspektywie postzależnościowej. Kr. 2015 s. 337-352. – Po śladach Miłosza. „Fraza” 2016 nr 4 s. 107-117. – Z Tadeuszem Konwickim w Kolonii Wileńskiej. „Kwart. Artyst.” 2017 nr 2 s. 57-71.
Prace redakcyjne
1. Kazimierz Wyka. Charakterystyki, wspomnienia, bibliografia. Praca zbior. pod red. H. Markiewicza i A. Fiuta. Kr.: WL 1978, 583 s.
2. Czesławowi Miłoszowi – poeci. Antologia. Wybrał, oprac. i wstępem opatrzył A. Fiut. Kr.: Wydawn. Baran i Suszczyński 1996, 112 s.
3. Cz. Miłosz: Traktat moralny; Traktat poetycki. Lekcja literatury z Czesławem Miłoszem, Aleksandrem Fiutem i Andrzejem Franaszkiem. Przyp. A. Fiut. Kr.: WL 1996, 100 s. Lekcja Lit. Wyd. nast. tamże 1998.
Zawiera także: Pokochać sprzeczność. Z Czesławem Miłoszem rozmawiają Aleksander Fiut i Andrzej Franaszek, s. 5-32.
4. Cz. Miłosz: Zaraz po wojnie. Korespondencja z pisarzami 1945-1950. Oprac. przyp.: A. Fiut, K. Kasperek. Kalendarium: Z. Zblewski. Kr.: Znak 1998, 556 s.
5. Cz. Miłosz: Dzieła zebrane. Kom. nauk.: J. Błoński, A. Fiut, M. Stala. [T. 1-34]. Kr.: Znak, WL 1999-2007.
Tu w oprac. A. Fiuta:
[T.1]. Wiersze. Przyp. bibliogr.: A. Fiut. Nota wydawn.: J. Illg, K.
Kasperek.
T. 1-4. 2001-2004, 302 + 423 + 383 + 405 s.
[T. 2]. Zniewolony umysł. Przyp. bibliogr.: A. Fiut. Nota wydawn.: A. Fiut, M. Rola, M. Rydlowa. 1999, 306 s.
[T. 4]. Dolina Issy. Przyp.: A. Fiut, H. Markiewicz. Bibliogr.: A. Fiut. Nota wydawn.: M. Rola, M. Rydlowa. 2000, 307 s.
[T. 8]. Widzenia nad Zatoką San Francisco. Przyp.: T. Kunz. Bibliogr.: A.
Fiut. Nota wydawn.: M. Rola, M. Rydlowa. 2000, 270 s.
[T. 17]. Zaczynając od moich ulic. Przyp.: Ł. Tischner. Przyp. do tekstów:
List półprywatny o poezji; Dwight Macdonald; Józef Czechowicz: A. Franaszek. Bibliogr.: A. Fiut. Nota wydawn.: A. Fiut, A. Szulczyńska 2006, 635 s.
6. Cz. Miłosz: Tak mało= Cosi poco. [Wybór wierszy]. Przedm. i wybór: A. Fiut. Przeł. P. Marchesani [i in.] Kr.: WL 1999, 288 s.
Tekst w jęz. pol. i włos.
7. Poznawanie Miłosza 2. 1980-1998. Cz. 1-2. Pod red. A. Fiuta. Kr.: WL 2000, 2001, 421 + 377 s.
8. Poznawanie Miłosza 3. 1999-2010. Pod red. A. Fiuta. Kr.: WL 2011, 1014 s.
9. Cz. Miłosz: Tak zwane widoki ziemi. Wybór wierszy = The so-called sights of the earth: selected poems. Koncepcja i wybór wierszy: A. Fiut. Olszanica: Wydawn. Bosz 2011, 223 s. Poezja – Bosz.
Tekst w jęz. pol. i ang.
10. Miłosz i Miłosz. Red.: A. Fiut, A. Grabowski, Ł. Tischner. Kr.: Księg. Akademicka 2013, 950 s.
OPRACOWANIA (wybór)
Ank. 2009, 2011.
Wywiady: „Moi mistrzowie, moja Europa”. Rozm. B. Sajduk. „Kraków” 2006 nr 5; „Zwrócony stale w tę samą stronę”. Rozm.: A. Węgrzyniak, L. Łysień. „Świat i Sł.” 2006 nr 1.
LP XX w. (D. Nowacki).
WUP. – M. ZACZYŃSKI: Aleksander Fiut – bibliografia. W: W ogrodzie świata. Profesorowi Aleksandrowi Fiutowi na siedemdziesiąte urodziny. Kr. 2015.
Dowód nietożsamości
M. PIECZARA: Wilhelm Mach – pisarz maksymalista. „Nowy Wyraz” 1977 nr 12.
A. SULIKOWSKI: Przemyślany doktorat. „Twórczość” 1978 nr 4.
Rozmowy z Czesławem Miłoszem
K.A. JELEŃSKI: Jestem Miłoszem, Miłoszem być mogę. „Kultura”, Paryż 1983 nr 11, przedr. w tegoż: Chwile oderwane. Gdańsk 2007.
B. MAJ. „Ruch Lit.” 1983 nr 1.
Moment wieczny
J. BŁOŃSKI: Miłosz wreszcie przeczytany. „Tyg. Powsz.” 1988 nr 36.
J. ŁUKASIEWICZ: Pierwsza monografia poezji Miłosza. „Odra” 1988 nr 12.
A. NASIŁOWSKA: Nietrwałość. „Res Publica” 1988 nr 7.
A. MICHAJŁÓW: Mapa. „Brulion” 1989 nr 11/12.
D. KORWIN–PIOTROWSKA. „Ruch Lit.” 1993 nr 4.
J. BIELSKA–KRAWCZYK. „Kwart. Artyst.” 1999 nr 2.
Czesława Miłosza autoportret przekorny
J. MARX: Wizerunek własny Miłosza. „Kultura” 1988 nr 35.
K. MYSZKOWSKI: Punkt odniesienia. „Kwart. Artyst.” 2003 nr 1.
Pytanie o tożsamość
J. BŁOŃSKI: Dowiedz się, kim jesteś. „Tyg. Powsz.” 1995 nr 45.
D. NOWACKI: „Kwart. Artyst.” 1996 nr 2.
J. SMULSKI: Tożsamość jako problem historycznoliteracki. „Twórczość” 1996 nr 1.
Być (albo nie być) Środkowoeuropejczykiem
R. MOCZKODAN: Pytanie bez odpowiedzi. „Kwart. Artyst.” 2000 nr 4.
J. PASTERSKA: Linia życia i sztuki. „Fraza” 2000 nr 3.
R. SOWIŃSKA: Środkowoeuropejskie pisanie. „Twórczość” 2000 nr 10.
S. STABRO: Być Środkowoeuropejczykiem? „Odra” 2000 nr 9.
S. STABRO: Kłopot z tożsamością. „Dekada Lit.” 2000 nr 4/5.
A. LEGEŻYŃSKA: Środkowoeuropejczyk, albo tożsamość problematyczna. „Tyg. Powsz.” 2000 nr 23, przedr. w tejże: Krytyk jako domokrążca. Pozn. 2002.
W stronę Miłosza
J. PASTERSKI: Strony rozległego dialogu.„Fraza” 2003/2004 nr 4/1.
A. KAŁUŻA: Inni Miłosza. „Nowe Książ.” 2004 nr 3.
J.M. RUSZAR: Strona Miłosza. „Rzeczpospolita” dod. „Plus Minus” 2004 nr 74.
Ł. TISCHNER. „Ruch Lit.” 2004 z. 6.
T. GARBOL. „Pam. Lit.” 2007 z. 1.
Spotkania z Innym
J. BECZEK: Antropologia Innego. „NoweKsiąż.” 2007 nr 5.
A. NASIŁOWSKA: Postkolonializm bez kolonii. „Kwart. Artyst.” 2007 nr 2.
A. NAWARECKI: Na tropach inności: o „Spotkaniach z Innym” Aleksandra Fiuta. „Wielogłos” 2007 nr 2.
J. PASTERSKA: „Postkolonialni” Polacy, czyli zalety obłaskawiania Innego. „Fraza” 2007 nr 2.
O. ROMAŃSKA – MALINA: Inny stoi w drzwiach. „Twórczość” 2007 nr 6.
H. SIEWIERSKI: Polski kształt spotkania z Innym. „Znak” 2007 nr 2.
M. KRAJKOWSKI. „Litteraria Copernicana” 2008 nr 1.
Z Miłoszem
P. CZAPCZYK: Po stronie Miłosza. „Nowe Książ.” 2012 nr 2.
We władzy pozoru
J. MADEJSKI: Poza pozorem. „Kwart. Artyst.” 2015 nr 2.
M. MUS: Lekcja czytania dla zrozumienia świata. „Nowa Dekada Krak.” 2015 nr 6.
S. STABRO: Rzeczywistość i pozory. „Konteksty Kultury” 2015 z. 2.
Po kropce
Ł. TISCHNER: Szkice do autoportretu. „Nowa Dekada Krak.” 2017 nr 3.
K. ZYCH. „Kwart. Artyst.” 2017 nr 2.
