Eugeniusz TKACZYSZYN-DYCKI

Autor(ka) hasła: Barbara Marzęcka

ur. 1962

Pseud.: Krzysztof Oleszycki, Krzysztof Zbyrski, Leszek Ilnicki, Stefania Bełska.

Poeta, felietonista

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzony 12 listopada 1962 w Wólce Krowickiej pod Lubaczowem, jako syn Ukrainki i Polaka. Dzieciństwo i młodość spędził w okolicach Przemyśla. Po zdaniu matury studiował filologię polską na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej (UMCS) w Lublinie. Następnie rozpoczął studia doktoranckie na UMCS, których nie ukończył. Współpracował z grupą poetycką Kresy i z wydawanym przez nią kwartalnikiem „Kresy”. Debiutował w 1989 blokiem wierszy opublikowanych na łamach czasopisma „Akcent” (nr 4), a w 1990 felietonem pt. List z Lubaczowa (podp.: Dycki; nr 1) wydrukowanym w kwartalniku „Kresy”; publikował tu do 2003 (wymiennie pod pseud.: Leszek Ilnicki, Stefania Bełska, Krzysztof Oleszycki i Krzysztof Zbyrski drukował felietony w rubryce Poczta kresowa). W 1991 zamieszkał w Warszawie. Wiersze, artykuły i felietony publikował na łamach „Twórczości” (1990-91, 1998, 2004, 2006-2015, z przerwami), „Res Publiki” (1991), „Odry” (1994, 1996, 2001, 2006, 2014), „Res Publiki Nowej” (1998, 2001-04, z przerwami), „Dziennika Portowego” (2000, 2002-03), „Studium” (2001-02, 2005, 2007/2008) oraz „Zeszytów Literackich” (2014-2015). W 1993 został członkiem SPP. Nagradzany wielokrotnie za twórczość literacką, m.in. otrzymał nagrodę im. J. Czechowicza (1991), prywatną nagrodę Czesława Miłosza, nagrodę im. B. Sadowskiej (1994) za całokształt twórczości poetyckiej, nagrodę Niemiecko-Polskich Dni Literatury w Dreźnie (1998), nagrodę dla młodych poetów Europy Wschodniej Hubert Burda Preis (2007), Nagrodę Literacką Gdynia (2006, 2009), Nagrodę Literacką Nike (2009). W 2015 został członkiem Kapituły Poznańskiej Nagrody Literackiej. Mieszka w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ

1. Nenia i inne wiersze. Lubl.: ZLP. Oddz. w Lubl. 1990, 56 s.
   Nagroda im. K. Iłłakowiczówny w 1991. Przedr. zob. poz. 11.
   Cykle: Księga pierwsza; Księga druga.
2. Peregrynarz. [Wiersze]. Red. i wybór wierszy: K. Karasek. Wwa: Przedświt 1992, 47 s. Bibl. Poetycka Przedświtu, 4. Przedr. zob. poz. 11.
3. Młodzieniec o wzorowych obyczajach. [Wiersze]. Red. i wybór wierszy K. Karasek. Wwa: Przedświt 1994, 38 s. Bibl. Poetycka Przedświtu, 14. Przedr. zob. poz. 11.
4. Liber mortuorum. [Wiersze]. Lubl.: Stow. Lit. „Kresy” 1997, 51 s. Bibl. „Kresów” Ser. Poetycka, 13. Przedr. poz. 11.
5. Kamień pełen pokarmu. Księga wierszy z lat 1987–1999. Izabelin: Świat Lit. 1999, 117 s.
   Zawartość: Zawiera wybór wierszy z poz. 1-4 oraz wiersze nowe. – Przedr. wierszy nowych zob. poz. 11.
   Przekł. słoweń.: Kamen poln hranila. Knjiga pesmi iż let 1987-1999. [Przeł.] P. Čučnik. Ljubljana 2005.
6. Przewodnik dla bezdomnych niezależnie od miejsca zamieszkania. [Wiersze]. Legnica: Biuro Lit. Port Legnica 2000, 55 s. Wyd. 2 zmien. tamże 2003. Port Legnica2003 , 12. Przedr. zob. poz. 11.
   Adapt teatr. wspólnie z poematem A. Rimbaud „Sezon w piekle” pt. Rimbaud vs Tkaczyszyn-Dycki. Przewodnik dla bezdomnych. Wyst.: Scenariusz i reż.: Ł. Pięta. Łódź, Ośrodek Teatr. Łódz. Domu Kultury, T. Napięcie oraz Homeless Band 2007.
7. Zaplecze. [Felietony literackie]. Legnica: Biuro Lit. Port Legnica 2002, 156 s. Port Legnica2002, 7.
   Druk w l. 1990-2002 pt. „Poczta kresowa” w „Kresach”.
8. Daleko stąd zostawiłem swoje dawne i niedawne ciało. [Wiersze]. Kr.: Zielona Sowa. Studium Lit.-Artyst. przy Inst. Polonistyki UJ 2003, 154 s. Bibl. Studium. Nowa poezja pol. , 59.Przedr. wierszy nowych poz. 11.
   Zawiera wybór wierszy z poz. 1-6.
9. Przyczynek do nauki o nieistnieniu. [Wiersze]. Legnica: Biuro Lit. Port Legnica 2003, 53 s. Port Legnica 2003, 9. Przedr. poz. 11.
10. Dzieje rodzin polskich. [Wiersze]. Wwa: Sic! 2005, 54 s. Wyd. nast. tamże łącznie z przekł. niem. pt. Geschichte polnischer Familien. Gedichte. [Przeł.:] D. Daume. Wien: Edition Korrespondenzen 2012, 107 s.
    Nagroda Lit. Gdynia w 2006.
11. Poezja jako miejsce na ziemi. 1988-2003. [Wiersze]. Wr.: Biuro Lit. 2006, 281 s. Dożynki, 3.
    Zawiera wiersze z poz. 1-6, 8-9 oraz nowe utwory.
12. Peregrinary. [Wiersze]. [Przeł. i wstęp:] B. Johnston. Brookline, MA: Zephyr Press. 2008, XXI, 141 s.
    Tekst w jęz. pol. i ang. – Wybór wierszy z poz. 1-6, 8-10.
13. Piosenka o zależnościach i uzależnieniach. [Wiersze]. Wr.: Biuro Lit. 2008, 54 s. Poezje-Biuro Lit., 26. Wyd. 2 skorygowane tamże 2009.
    Nagroda Lit. Gdynia w kategorii poezja i Nagroda Lit. Nike w 2009.
14. Rzeczywiste i nierzeczywiste staje się jednym ciałem. 111 wierszy. Wr.: Biuro Lit. 2009, 128 s.
15. Oddam wiersze w dobre ręce. (1988-2010). [Wiersze zebrane] . Wr: Biuro Lit. 2010, 450 s. Dożynki, 13.
    Do książki dołączona jest płyta CD z wierszami czytanymi przez poetę, wywiadami, dodatkami wideo, klipami poetyckimi oraz komentarzami na temat jego twórczości.
16. Imię i znamię. [Wiersze]. Wr.: Biuro Lit. 2011, 56 s. Poezje, 62.
    Wrocławska Nagroda Poetycka. Silesius i Nominacja do Nagrody Lit. Nike w 2012.
17. Podaj dalej. [Wiersze]. Wybór i posł.: G. Jankowicz. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury. 2012, 231 s. Bibl. Poezji Współcz., t. 51.
18. Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki. Antologia. [Wiersze]. Wwa: Hachette Polska 2013, 189 s. Poezja Polska-Hachette Polska, 88.
19. Kochanka Norwida. [Wiersze]. Wr.: Biuro Lit. 2014, 63 s.
    Nominacja do Nagrody Lit. Nike i Nagrody Poetyckiej Orfeusz w 2015.
20. Tumor linguae. Gedichte. [Przeł.:] M. Zgodzay, U. Wolf. Wien: Edition Korrespondenzen 2015, 222 s.
    Tekst w jęz. pol. i niem – Wybór z: Poezja jako miejsce na ziemi (1989-2003) zob. poz. 11.
21. Nie dam ci siebie w żadnej postaci. [Wiersze]. Kr.: Wydawn. Lokator 2016, 55 s.
    Wybory wierszy E. Tkaczyszyna-Dyckiego w przekł.: ukr.: Sin Grudnihi. 1990-2104 [?] [Przeł.:] M. Kìânovs’ka. Ternopil’ 2014, – włos.: Una notizia dell’ultimo minuto. [Przeł.:] A. Amenta, L. Costantio. Rovigo 2012.

PRZEKŁADY

Przekłady wierszy E. Tkaczyszyna-Dyckiego w antologiach zagranicznych, m.in.: ang.: City of memory. A bilingual anthology of contemporary Polish poetry. [Przeł.:] M.J. Mikoś. [Wstęp:] A. Niewiadomski. Bloomington, Indiana 2015 [teksty w jęz. pol. i ang.], – bułg.: Antologiâ na novata pol’ska poeziâ. [Przeł.] B. Dankov. Sofiâ 2006; Miłość nie jest tym słowem. Antologia poetek i poetów polskich, debiutujących po roku 1989 = Lûbov ne e dumata. Antologiâ na polski poetesi i poeti, debûtirali sled 1989 godina . [Wybór:]. J. Dehnel i M. Woźniak. [Przeł.:] D.G. Hamze, P. Karag’ozov, D. Lau-Bukovska. Plovdiv 2014 [tekst w jęz. pol. i bułg.], – franc.: Le pire est certain. Anthologie de la poésie catastrophiste polonaise du XXe siècle. [Przeł.:] C.-H. du Bord, Ch. Jezewski. Orthez 2009, – hiszp.: Poesia a contragolpe. [Wybór i przekł.:] A. Murcia, G. Beltrán, X. Farré. Zaragoza 2012, – niem.: Es ist Zeit. Wechsle die Kleider! [Wybór i oprac.:] P. Gehrisch, D. Krause. Dresden 1998, Das Land Ulro. Nach Schliessung der Zimtläden. Stimmen aus Deutschland, Polen, Tschechien, Ungarn. [Wyd.:] P. Gehrisch, A. Helbing. Dresden 2000; Das Reicht für eine Irrfahrt durch Polen. Gedichte. [Przeł. I oprac.:] P. von Gehrisch. Leipzig 2010; VERSschmuggel. Polnisch- und deutschsprachige Gedichte = WERSszmugiel. Antologia poezji polsko- i niemieckojęzycznej. [Oprac.:] A. Maurin, T. Wohlfahrt. Heidelberg; Brzeg 2010 [tekst w jęz. pol. i niem.], – ros.: Inostrannaâ literatura. Istorii prošund prologo i budnego, pol’skaâ literatura segodnâ. [Wybór:] K. Starosel’skaâ. [Moskva] 2006, – serb.: Moj poljski pesnički XX vek. [Oprac.:] B. Rajčic. Beograd, 2012; Rečnik mlade poljske poezje. Antologija poezije poljskih pesnika rođenih 1960-1990. godine. [Przekł. i wstęp:] B. Rajčíć. Beograd 2013, – słoweń.: Akslop poljska nazaj. Antologija novejše poljske poezje. [Wybór:] P. Čučnik. Ljubljana 2005, – szwedz.: [Sjutton] 17 polska poeter. Red.: I. Grönberg. Stockholm 2003, – ukr.: 50 pol’s’kich poetiv. Antologija pol’skoï poezii. [Przeł. i przedm.:] D. Pavliček. Kiïv 2001, – włos.: Inattese vertigini. Antologia della poesia polacca dopo il 1989. [Przeł.:] A. Amenta, L. Costantino. [Posł.] A. Berardinelli. Udine 2010.

OPRACOWANIA (wybór)

Autor o sobie

• Wywiad: Pójście za Norwidem. Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego za słowa łapie A. Podczaszy. „Dz. Portowy” 2000 nr 1.

• LP XX w. (M. Jentys)

Ogólne

• „jesień już Panie a ja nie mam domu”. Eugeniusz Tkaczyszyn – Dycki i krytycy. Pod red. G. Jankowicza. Kr.: Stow. Na Rzecz Kultury Kr. „Krak. Alternatywa” 2001, 84 s. Portrety obowiązkowe Ha!art, t. 1. [Zawiera teksty zaznaczone dwoma gwiazdkami** oraz: G. Jankowicz: Wstęp.
• J. Pacześniak: Ta ciemność teraz i ta ciemność potem; G. Jankowicz: Śmierć w pierwszej, drugiej i trzeciej osobie; C. Zalewski: Dworce, dworce jako łożyska wielkich rzek; J. Momro: Liryczne oblicza śmierci (czyli Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego i J. Czechowicza fotografie cmentarzy); Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki.: Wiersze].
• K. HOFFMANN: Dubitatio. O poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. Dycki: 10 wierszy na wszelki wypadek. Szczec., Bezrzecze: Forma; Fundacja Literatury im. H. Berezy. 2012, 129 s. Wokół Lit.
• Pokarmy. Szkice o twórczości Eugeniusza Tkaczyszyna- Dyckiego. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2012, 350 s. [Zawiera: P. Śliwiński: Wstęp, garść intuicji, pierwsze, wciąż pierwsze wrażenia; B. Przymuszała: [E.] Tkaczyszyn-Dycki – projekt prowokacji; A. Skrendo: Tkaczyszyn-Dycki i Różewicz. Zarys porównania; A. Kałuża: „Po obu stronach granicy”. Postacie poezji w twórczości E. Tkaczyszyna-Dyckiego; A. Lipszyc: Wiersze pełne kamieni. O eratykach Dyckiego; A. Dziadek: Styl somatyczny: E. Tkaczyszyn-Dycki; A. Kopkiewicz: „Daje o sobie znać i jako gałąź owocująca nic nie znaczy” – Przenośnie i przerzutnie ciała w poezji E. Tkaczyszyna-Dyckiego; J. Momro: Imię i hipostaza; K. Kuczyńska-Koschany: Imię własne, znamię od rytmu. Tkaczyszyna tkanina tożsamościowa; J. Skurtys: „Daj mi słowa abym kres / nazwał umiejętnie kresem”. Podarowane w języku (prolegomena do kultury); K. Pietrych: Na granicy słowa. Transowy tok Dyckiego; A. Świeściak: Powtórzenia (i napomknięcia); K. Hoffman: Rekorekcje; I. Okulska: „i kto tu (oprócz mnie) ściemnia? Dycki w rękach tłumaczki; T. Cieślak-Sokołowski: Krajobrazy dźwiękowe wierszy E. Tkaczyszyna-Dyckiego.; M. Łopata: Dziwny, dziwny głos. Rzecz o muzycznej strunie poezji E. Tkaczyszyna-Dyckiego; J. Borowczyk: Z kości piszczałka (sielanka, dumka, nekrolog); M.M. Beszterda: Brud pod językiem. Nieczystości, sekrecje w poezji E. Tkaczyszyna-Dyckiego; M. Jaworski: Rzeczywiste, konkretne; M. Koronkiewicz: Ćwiczenie pamięci; P. Kaczmarski: Sąsiedni pokój; N. Rapp: O niemożliwości psychicznego azylu w poezji E. Tkaczyszyna-Dyckiego; Z. Król: Tkaczyszyn-Dycki. Nieprzydatność poezji – imiona u Tkaczyszyna-Dyckiego; K. Wojciechowski: „Imię i znamię” albo mnożenie w nieskończoność; A. Czyżak: Wnuk rezusa; P. Bogalecki: Laska i trup. E. Tkaczyszyn-Dycki odprawia (rekolekcje); E. Winiecka: „Zaplecze”, czyli biblioteka. O czytaniu Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. Maski poety; P. Próchniak: Z zaplecza (dyrdymałka); M.M. Beszterda, K. Hoffman, M, Jaworski: Dwie rozmowy o Dyckim. [Tu także wiersze E. Tkaczyszyna-Dyckiego dołączone do poszczególnych opracowań].
• G. TOMICKI: Po obu stronach lustra. O poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. Szczec. Bezrzecze: Forma, Fundacja Literatury im. H. Berezy 2015, 244 s. [tu także 10 niepublikownych wcześniej wierszy E. Tkaczyszyna –Dyckiego z cyklu: jasnowidzenie].

• M. KISIEL: Barok, fuga, śmierć. „Opcje” 1995 nr 1/2, przedr. w tegoż: Świadectwa, znaki. Katow. 1998.
• K. PIEŃKOSZ: Książki mojej nie czytaj. „Sycyna” 1995 nr 3.
• T. MAJERAN: Znak wodny. (Kilka intuicji na marginesie wierszy E. Tkaczyszyna-Dyckiego) „Nowy Nurt” 1996 nr 8.
• K. FRANCUZIK: Poezja śmierci oswajanej. „Pro Arte” 1998 nr 10.
• J.M. GRUZLA: Pogodzony ze światem. „Topos” 1998 nr 4.
• J. MIKOŁAJEWSKI: Historia odrębna.** „Gaz. Wybor.” 1999 nr 54.
• W. FORAJTER: Inwersje. Żałoba jako figura inności seksualnej. „Pam. Lit.” 2001 z. 1.
• P. KĘPIŃSKI: Na pokuszenie. „Dz. Portowy” 2003 nr 8.
• A. NIEWIADOMSKI: Poezja jako terapia (nie) możliwa. O wierszach Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. W: Twórczość i terapia. Sandomierz 2003.
• Z. STECHNIJ: Kto tu rządzi. (O poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego). W: Z. STECHNIJ, A. STECHNIJ: Oswajanie poetów. Lubl. 2003.
• P. ŚLIWIŃSKI: Kochanek ostateczności. (O Eugeniuszu Tkaczyszynie-Dyckim). W tegoż: Przygody z wolnością. Kr. 2003.
• Tenże: O stałości rzeczy, których nie ma. Przyczynek do lektury E. Tkaczyszyna-Dyckiego. W: Ulotność i trwanie. Pozn. 2003, przedr. w tegoż: Świat na brudno. Wwa 2007.
• P. PILARSKI: Wątki homoerotyczne w poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. „Ton” 2004 nr 1/2.
• M. WITKOWSKI: „Spartaczony z tą kreską szminki na ustach…” E. Tkaczyszyn-Dycki i jego pożądanie. „Kresy” 2004 nr 4.
• B. KANIEWSKA, A. LEGEŻYŃSKA, P. ŚLIWIŃSKI: Przyczynek do lektury E. Tkaczyszyna-Dyckiego. W tychże: Literatura polska XX wieku. Pozn. 2005.
• M. MALCZEWSKI: Pisanie śmierci śmierci. „Polonistyka” 2005 nr 10 [dot. m.in. E. Tkaczyszyn-Dyckiego].
• J. GIZA-STĘPIEŃ: Inność: niewyczerpalne źródło tożsamości. Twórczość Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego jako współczesny dyskurs tożsamościowy. „Dyskurs” 2006 z. 2.
• J. KLEJNOCKI: Siedem kręgów samotności. (O poezji E. Tkaczyszyna-Dyckiego). „Lampa” 2006 nr 11.
• K. HOFFMAN: Niemożliwa a doskonała. Doświadczenie przyjaźni w poezji Eugeniusza Tkaczyszyna–Dyckiego. „Polonistyka” 2007 nr 6.
• M. JURZYSTA: „Teraz zimno jest twoim mieszkaniem…”. „Kresy” 2007 nr 71.
• P. KĘPIŃSKI: Na pokuszenie. E. Tkaczyszyna–Dyckiego., czyli krytyk zamyka dziób. W tegoż: Bez stempla. Wr. 2007.
• A. SPÓLNA: Poezja pożegnań. Trzy cykle epicedialne z Kochanowskim w tle. „Kresy” 2007 nr 1 /2 [m.in. dot. E. Tkaczyszyna-Dyckiego].
• A. ŚWIEŚCIAK: Śmierć w poezji współczesnej (E. Tkaczyszyn-Dycki, D. Suska, J. Dehnel. M. Sinek, T. Różycki, W. Wencel). W: Zamieranie. Katow. 2007.
• W. BROWARNY: Dom w poezji pogranicza. W tegoż: Fikcja i wspólnota. Wr. 2008 [m.in. dot. E. Tkaczyszyna-Dyckiego].
• R. MIELHORSKI: Strategie teatralizacyjne i modulacyjne w poezji najno wszej. (Rekonesans). W tegoż: Strategie i mity nowoczesności. (Brzękowski, Lipska i inni). Tor. 2008, przedr. w formie zmien. z podtyt. (E. Tkaczyszyn-Dycki, M. Świetlicki, J. Podsiadło) w: Nowa poezja polska. Kr. 2009.
• A. ŚWIEŚCIAK: „Nikt nie rodzi się poetą bezboleśnie”. Brud, nieczystość i wstręt w poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. „Opcje” 2008 nr 1.
• A. DUŹ: Historia wędrowca. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 238 dod. „Lublin”.
• G. JANKOWICZ: Poezja to nekrologi. „Tyg. Powsz.” 2009 nr 1.
• A. KOPKIEWICZ: O ostatniej książce Tkaczyszyna-Dyckiego (i o wszystkich jego książkach). „Dekada Lit.” 2009 nr 5/6.
• S. MATUSZ: Dwojaki koniec – dumki na głos i papier. Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki. „Migotania, przejaśnienia” 2009 nr 3/4, przedr. w tegoż: Licznik Geigera. Sosnowiec 2013.
• J. ORSKA: Kresy tożsamości. Na podstawie poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. W tejże: Liryczne narracje. Kr. 2009.
• A. PYTLEWSKA: Motyw szaleństwa w polskiej poezji współczesnej. W: Nowa poezja polska. Kr. 2009 [dot. też J. M. Rymkiewicza].
• A. PYZIK: Ten dziwny grobowiec zwany literaturą. „Lampa” 2009 nr 11.
• T. SOBOLEWSKI: Nike. Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 233.
• W. ŚMIEJA: Ostatni włóczęga polskiej literatury. „Przegląd” 2009 nr 41.
• G. TOMICKI: Psychotyczna osobowość naszych czasów. O poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego w kontekście antropologicznym. „Kresy” 2009 nr 4.
• K. HOFFMANN: Dycki: niepowtarzalna powtarzalność. „Czas Kult.” 2010 nr 5.
• A. KOPKIEWICZ: Na kresach erotyzmu, wobec niemożliwego. Eksces w poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. „Ruch Lit.” 2010 z. 1.
• W. ŚMIEJA: Literatura, której nie ma. Szkice o polskiej „literaturze homoseksualnej”. Kr.: Universitas 2010, passim.
• A. ŚWIEŚCIAK: Śmiertelne sublimacje Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. W tejże: Melancholia w poezji polskiej po 1989 roku. Kr. 2010.
• A. JARZYNA: Komentarze do „zapapranej” pocztówki. O listach, które nadsyłał Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki i inni Kresowiacy [on line] [dostęp 6 czerwca 2011]. Dostępny w Internecie: http://www.podteksty.eu/index.php?actiondynamic&nr20&dzial4&id425.
• P. STĘPIEŃ: „Meditatio mortis” według Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego; M. TELICKI: Metafizyczne dziecko. Przypadek Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. „Tekstualia” 2011 nr 2.
• J. FAZAN: Czy można czytać Tkaczyszyna–Dyckiego w szkole? W: Doświadczenie lektury. Kr. 2012.
• K. DŹWINEL: „Z językiem trzeba twardo”. Autotematyczne wymiary poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. „Ruch Lit.” 2013 z. 4/5.
• K. KACZMAREK: Czy wiersz traci pamięć za rogiem ulicy?; J. POTKAŃSKI: Czas i liczby. Ekonomia polityczna E. Tkaczyszyna-Dyckiego. W: Sekundy i epoki. Wwa 2013.
• D. KIJEK: Wstrętne przypadłości ciała w poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. „Przestrzenie Teorii” 2013.
• M. KRYSZCZUK: Czy liryczna? O poezji E. Tkaczyszyna-Dyckiego. W: Liryczność. W kręgu problemów estetyki, teorii i historii literatury. Wwa 2013.
• P. ROJEK: „Moja jesień, te bardzo chore nogi mojej matki, te publiczne domy moich lubelskich przyjaciół”. Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki i naśladowanie niczego. „Ann. Univ. Paedagogicae Crac. Stud. Poetica” 2013 nr 1.
• T. UMERLE: Poezja Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. Próba interpretacji postsekularnej. „FA-art” 2013 nr 1 /2.
• E. WINNIECKA: Drogi czytelniku, kategorycznie oświadczam, że nie jestem pewien”. „Pozn. Stud. Polonist. Ser. Lit.” 2013, z. 22 [dot. także K. Hoffmana].
• K. BERETA: Filozofia grabarza. „Migotania” 2014 nr 4.
• E. BOLEK: Śmierć jako postać kobieca w poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. „Język w Poznaniu” 2014 [T] 4.
• M. OLSZEWSKI: „Ptak naszej jedynej pętli” – wyobraźnia tanatologiczna w poezji po 1989 roku. Przypadek Eugeniusza Tkaczyszyna Dyckiego. W: Wyobraźnia poetycka XXI wieku. Kr. 2014.
• G. TOMICKI: Poetyckie krążenie wokół „Das Ding”. Funkcje powtórzenia w poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. „Pam. Lit.” 2014 z. 4., przedr. w tegoż: Po obu stronach lustra. Szczec.; Bezrzecze 2015.
• A. KAŁUŻA: „Po obu stronach granicy”. Postacie poezji w twórczości Eugeniusza Tkaczyszyna- Dyckiego. W tejże: Pod grą. Jak dziś znaczą wiersze, poetki i poeci. Kr. 2015.
• E. SOŁDYS-LEWANDOWSKA: Imiona Boga –(bez)graniczność metafizyki i religii. Dialektyczne… (Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki). W tejże: O „ocalającej nieporządek rzeczy” polskiej poezji metafizycznej i religijnej drugiej połowy XX wieku i początków XXI wieku. Kr. 2015.
• N. STENCEL: „Krwotok powtórzeń” i odwrócona źrenica Eugeniusza Tkaczyszyna- Dyckiego. „Fragile” 2015 nr 4.
• K. ŚLIZEWSKA: Aporie performatywnych znaczności semantycznych w rozdwojonym ciele wiersza Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego: CCLXXXIII. Piosenka opryszka. Propozycja analizy, interpretacji i mikroanalizy brzmieniowej. W: Odczytane. Wiersze mniej znane. Interpretacje. Tor. 2015.
• G. TOMICKI: „Wyplątać język z otchłani mowy”. „Twórczość” 2015 nr 6, przedr. w tegoż: Po drugiej stronie lustra. Szczec.; Bezrzecze 2015.
• Sz. TRUSEWICZ: Literacka mapa Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. „Białost. Studia Literaturoznawcze” 2015 [t.] 6.
• M. JASKOT, Y GANOSHENKO: Melancholia jako metatekstualna strategia interpretacji poezji E. Tkaczyszyna-Dyckiego. W: Światy melancholii. Opole 2016.
• J. KLEJNOCKI: Piosenka dla P. Mościckiej. Paradygmaty samotności w poezji E. Tkaczyszyna-Dyckiego. W tegoż: Przez wiersze. Szkice interpretacyjne. Opole 2016.
• E. KULIŚ: „Gente Ruthenus, natione Polonus”, czyli alienacja w centrum. O wierszach Tkaczyszyna-Dyckiego. „Czas Kult.” 2016 nr 4.
• Sz. TRUSEWICZ: Egzystencjalno-fenomenologiczne czytanie poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. „Białost. Studia Literaturoznawcze” 2016 [t.] 8.
• J. TABASZEWSKA: Powtórzenia i przynależności. Poezja E. Tkaczyszyna-Dyckiego wobec pamięci. „Teksty Drugie” 2017 nr 2.

Nenia i inne wiersze

• A. KALBARCZYK: Przychodzisz do mnie jak robak. „Kresy” 1991 nr 6.
• P. ŁUSZCZYKIEWICZ: Nenia i schizofrenia. „Potop” 1991 nr 5.
• T. OLSZEWSKI: Psychiczny dualizm. „Nowe Książ.” 1991 nr 10, przedr. w tegoż: Miedzy przełomami. Wwa 2015.
• J. MIKOŁAJEWSKI: Warto czytać wiersze. „Życie Warsz.” 1992 dod. „Ex Libris” nr spec. z XII.
• J. RAMOTOWSKI: Wiersze o samotności i śmierci. „Twórczość” 1992 nr 15.
• A. SZYMAŃSKA: W kręgu debiutów. „Prz. Powsz.” 1992 nr 3.
• A. NIEWIADOMSKI: Tańczyć kilka kości odsłoniwszy. „Kresy” 1993 nr 13.

Peregrynarz

• J. GOLA: Gdy żadnej poezji nie ma, ale jest wariactwo. „Pro Arte” 1997 nr 6 [dot. też: Młodzieniec o wzorowych obyczajach].
• W. FORAJTER: Żałoba jako figura „inności” seksualnej. „Pam. Lit.” 2001 z. 1.

Młodzieniec o wzorowych obyczajach

• K. MALISZEWSKI: Poręcznie wyimaginowane światy. „Nowy Nurt” 1994 nr 18, przedr. w tegoż: Nasi klasycystyści, nasi barbarzyńcy. Bydg. 1999.
• L. ENGELKING: Leprozorium. „Kresy” 1995 nr 1.
• J. GOLA: Gdy żadnej poezji nie ma, ale jest wariactwo. „Pro Arte” 1997 nr 6 [dot. też: Peregrynarz].

Liber mortuorum

• A. EKIERHARDT: Och Dycki, Dycki. „Kartki” 1998 nr 18.
• M. KISIEL: Requiem współczesne. „Śląsk” 1998 nr 2.
• B. NOWICKI: Putrefactio, czyli ku niemożliwej medytacji. „Opcje” 1998 nr 2.
• D. PAWELEC: Między „ciciobarem” a „prewentorium”. „Nowe Książ.” 1998 nr 5 [m.in. dot. E. Tkaczyszyna-Dyckiego].
• B. UMIŃSKA: Kość ujdzie cało. „Res Publica Nowa” 1998 nr 5.
• A. WIEDEMANN: Od pedała do pedała. „Studium” 1998 nr 11/12, przedr. w tegoż: Poczytalność. Przygody literackie. Wr. 2016.
• M. PIOTROWSKI: Liber mortuorum – rozległe labirynty czerni. „Topos” 1999 nr 1.

Kamień pełen pokarmu

• L. ENGELKING: A ja piszę wiersz o śmierci. „Tygiel Kult.” 2000 nr 7/9.
• J. KLEJNOCKI: Setnik rymów duchownych. „Tyg. Powsz.” 2000 nr 16.
• J. ORSKA: Refreny jak tajemne głosy. „Nowe Książ.” 2000 nr 4.
• J. PACZEŚNIAK: Kropla brudu, bez której nie bylibyśmy sobą. „Ha’art!” 2000 nr 1.
• A. SOSNOWSKI: Liryzm Dyckiego** „Dz. Portowy” 2000 nr 1, przedr. w tegoż: Najryzykowniej. Wr. 2007.
• T. STĘPIEŃ: Kamień, który karmi. „FA-art” 2000 nr 1/2.
• B. UMIŃSKA: Róg Szymonowica, sławnego lwowianina i Śmierci, przesławnej ziemianki. „Szt. i Życie” 2000 nr 1/2.
• M. HAMKAŁO: Truizmy prawdziwe. „Odra” 2001 nr 1.
• J. KLEJNOCKI: Odsłaniając kości. (Kilka uwag o poezji E. Tkaczyszyna-Dyckiego)** „Studium” 2001 nr 2/3, przedr. w tegoż: Literatura w czasach zarazy. Wwa 2006.
• W. KUDYBA: Ziemskie pokarmy. „Wyspa” 2011 nr 4 [dot. wiersza: Kamień pełen pokarmu].
• J. WIADERNY: Grzegorz Tomicki przygląda się w Dyckim (i jest mu z tym do twarzy). „Elewator” 2016 nr 3 [m.in. dot. E. Tkaczyszyna-Dyckiego].

Przewodnik dla bezdomnych niezależnie od miejsca zamieszkania

• T. MAJERAN: Krótko i węzłowato. „Gaz. Forteczna” 1999 nr 9.
• P. ŚLIWIŃSKI: Kochanek ostateczności. „Tyg. Powsz.” 2000 nr 50, przedr. w tegoż: Przygody z wolnością. Kr. 2002.
• W. FORAJTER: Bezdomność wieku dojrzałego. „FA-art” 2001 nr 1/2.
• M. KISIEL: Romans ze śmiercią. „Nowe Książ.” 2001 nr 3.
• P. SARNA: Z osobnych spraw osobnych poetów. „Opcje” 2001 nr 6 dod. „Kursywa”.
• A. NIEWIADOMSKI: Do widzenia moja najdroższa? „Arkusz” 2002 nr 1 [dot. wiersza: Tumor linguae].

Zaplecze

• J. BIERUT: Śmietnik niepamięci. „Czas Kult.” 2002 nr 6.
• A. NIEWIADOMSKI: Dyrdymałki o „dyrdymałkach”. „Dz. Portowy” 2002 nr 5.
• J. SZAKET. „FA-art” 2002 nr 4.
• A. WIEDEMANN: Nieobojętność. „Dz. Portowy” 2002 nr 5, przedr. w tegoż: Poczytalność. Przygody literackie. Wr. 2016.
• M. WITKOWSKI: Od życia do wiersza. „Nowe Książ.” 2002 nr 7/6.
• J. ORSKA. „Odra” 2003 nr 10.
• P. SARNA: Myślę, więc jestem. „Opcje” 2004 nr 3/4 dod. „Kursywa” [dot. także: Przyczynek do nauki o nieistnieniu].

Daleko stąd zostawiłem swoje dawne i niedawne ciało

• P. MACKIEWICZ: Miedzy śmiercią a erotyką, czyli wojna postu z karnawałem. „Kresy” 2004 nr 3 [dot. także: Przyczynek do nauki o nieistnieniu].
• E. BIELA: Łagodna walka i imię duszy. „Akant” 2005 nr 9.
• G. JANKOWICZ: Alegoria (Dycki). „Studium” 2005 nr 2.
• A. SZYMAŃSKA: Grzeszne i święte ciało życia. „Prz. Powsz.” 2005 nr 10 [dot. też: Dzieje rodzin polskich].

Przyczynek do nauki o nieistnieniu.

• T. MIZERKIEWICZ: Glosa do „małej stabilizacji”. „Nowe Książ.” 2003 nr 10.
• P. PILARSKI: Spod ciemnej gwiazdy. „Studium” 2003 nr 3/4.
• P. ŚLIWIŃSKI: Ironiczny tekstualizm. „Res Publica Nowa” 2003 nr 6.
• P. MACKIEWICZ: Między śmiercią a erotyką, czyli wojna postu z karnawałem. „Kresy” 2004 nr 3 [dot. także: Daleko stąd zostawiłem swoje dawne i niedawne ciało].
• J. MAMRO: Miejsce nieobsadzone. „Dekada Lit.” 2004 nr 1.
• R. RUTKOWSKI: Z niezgody. „Fraza” 2004 nr 2.
• P. SARNA: Myślę, więc jestem. „Opcje” 2004 nr 3-4 dod. „Kursywa” [dot. także : Zaplecze].

Dzieje rodzin polskich

• M. BARAN: Dycio wyniosły, Dycio zbrukany. „Ozon” 2005 nr 2.
• E. BIELA: Niechciane pocałunki. „Akant” 2005 nr 7.
• J. DRZEWUCKI: Śmierć przystawia pieczątkę. „Rzeczpospolita” 2005 nr 129.
• J. GIZA-STĘPIEŃ: „I wybierając poezję jako miejsce na ziemi”. „Pogranicza” 2005 nr 3.
• TAŻ: Na czym polega umieranie moje i jej. „Studium” 2005 nr 4/5.
• J. GUTOROW: Dycki: glosy na marginesie. „Tyg. Powsz.” 2005 nr 36.
• A. KAŁUŻA: Pląsy żywych i umarłych. „Res Publica Nowa” 2005 nr 3.
• J. KLEJNOCKI: Portret trumienny. „Lampa” 2005 nr 5.
• P. ŁUSZCZYKIEWICZ: Kiwać się z życiem. „Nowe Książ.” 2005 nr 7.
• P. MACKIEWICZ: Poezja jako miejsce na ziemi. „Odra” 2005 nr 6.
• A. SZYMAŃSKA: Grzeszne i święte ciało życia. „Prz. Powsz.” 2005 nr 10 [dot. też: Daleko stąd zostawiłem swoje dawne i niedawne ciało].
• A. ŚWIEŚCIAK: Obsesja kontrolowana. „Opcje” 2005 nr 2, przedr. w tejże: Lekcje nieobecności. Mikołów 2010.
• A. WIEDEMANN: Dzieje rodzin polskich. „Arte” 2005 nr 3.
• A. WOLNY-HAMKAŁO: Oswajanie śmierci. „Gaz. Wybor.” 2005 nr 84.
• A. KAŁUŻA: Genealogia i przeszłość. Na przykładzie „Dziejów rodzin polskich” Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. W: Nowa poezja polska. Kr. 2009.
• M. ORLIŃSKI: Pieczątki. W tegoż: Płynne przejścia. Mikołów 2011.

Poezja jako miejsce na ziemi

• J. GUTOROW: Bezdomny język. „Tyg. Powsz.” 2006 nr 38.
• J. KLEJNOCKI: Poezja jako modlitwa. „Newsweek Polska” 2006 nr 34.
• P. MACKIEWICZ: Na Bocznej, na Lubomelskiej. Kronikarz miejsc wstydliwych i peryferyjnych. „Lit. i Szt.” 2006 nr 3.
• W. SETLAK: Noli me tangere. „Nowa Okolica Poetów” 2006 nr 3/4.
• E. BIELA: Tylko wiersz jest od Boga. „Mater. Homiletyczne” 2007 nr 236.

Peregrinary

• J. JARNIEWICZ: Amerykański szyk Tkaczyszyna. „Lit. na Świecie” 2011 nr 9/10.

Piosenka o zależnościach i uzależnieniach

• J. GUTOROW: Wiersze bez odpowiedzi. „Tyg. Powsz.” 2008 nr 43.
• A. ŚWIEŚCIAK: Pomiędzy genealogią a nekrologią. „Opcje” 2008 nr 4, przedr. w tejże: Lekcje nieobecności. Mikołów 2010.
• G. TOMICKI: „Współczesna poezja polska to nekrologi”. „FA-art” 2008 nr 4, przedr. w tegoż: Po drugiej stronie lustra. Szczec.; Bezrzecze 2015.
• G. BORKOWSKA: Laudacja. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 233 [po otrzymaniu przez E. Tkaczyszyna-Dyckiego Nagrody Lit. Nike].
• E. DUNAJ: Bezzasadność napomknień i powtórzeń. „Akcent” 2009 nr 1.
• M. KALANDYK: Piosenki Dyckiego: dialektyka uzależnień i zależności. Śmiech, który nie wybawia, lecz unaocznia. „Nowa Okolica Poetów” 2009 nr 32..
• A. KOPKIEWICZ: O ostatniej książce Tkaczyszyna-Dyckiego (i o wszystkich innych jego książkach). „Dekada Lit.” 2009 nr 5/6.
• P. MACKIEWICZ: 10 prosiaków schizofrenii. „Odra” 2009 nr 1.
• J. ORSKA: Bezzasadność powtórzeń. „Nowe Książ.” 2009 nr 2.
• M. RADZIWON: Siła zwątpienia. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 131.
• A. WOLNY-HAMKAŁO: Upiorna melodia nawiedzonej kołysanki. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 230.
• I. KANTOROWSKI: Tango w szpitalu psychiatrycznym. „Akant” 2010 nr 1.
• M. PIECZARA: Uzależniony od jednej melodii. „Twórczość” 2010 nr 1.

Rzeczywiste i nierzeczywiste staje się jednym ciałem. 111 wierszy

• P. ŚLIWIŃSKI: 111 wierszy o własnym pomyśle na pustkę. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 3.
• P. KACZMARSKI: O napomknieniach i powtórzeniach. „Odra” 2011 nr 5.

Imię i znamię

• A. MORAWIEC: Poeta współczesny, uwikłany. „Nowe Książ.” 2011 nr 12.
• G. TOMICKI: Myśli o powrocie do domu. „Odra” 2011 nr 12.
• T. CIEŚLAK-SOKOŁOWSKI: Poeta współczesny. „Nowa Dekada Lit.” 2012 nr 3/ 4.
• P. KACZMARSKI: Między nieprzydatnością a ograniczeniem. „Twórczość” 2012 nr 6.
• M. KALANDYK: Antybiografia – ponowienie, klucz, pre-tekst… „Topos” 2012 nr 4.
• D. KIJEK: Nadaremność poezji. „Opcje” 2012 nr 1.
• J. SKURTYS: Znaki utraty. „Akcent” 2012 nr 2.
• .
• A. SZYMAŃSKA: Poezja bólu i ocalenia. „Prz. Powsz.” 2012 nr 12.
• P. ŚLIWIŃSKI: Polska, Ukraina, ból. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 214.
• M. SZYMAŃSKI: Inkantacje najlepszego we wsi pastuszka. W tegoż: Przebicia. Wwa 2015.

Kochanka Norwida

• W. KLERA: Więcej. „Elewator” 2014 nr 4.
• M. OLSZEWSKI: „W polszczyźnie niczym w kościółku” „Nowe Książ.” 2014 nr 8.
• A. SAMBORSKI: Płacz nad mohylą. „Wyspa” 2014 nr 2.
• J. SKURTYS: „To nie jest wiersz ciotowski” „Opcje” 2014 nr 1/2.
• M. STUDNICKA: Piosenka o niczym. „Perspektywy Kult.” 2014 nr 1.
• P. ŚLIWIŃSKI: W środku bólu. „Tyg. Powsz.” 2014 nr 28 dod. „Książ. W Tyg.” nr 5/6.
• J. SOBOLEWSKA: Wymyk i rozróba. „Polityka” 2014 nr 23.
• M. STAŚKO: Kochanka Ryckiego. Powst. 2014 [on-line] [dostęp 3 lipca 2014]. Dostępny w Internecie: http://e.czaskultury.pl/czytanie/literatura/1649-kochanka-Dyckiego.
• G. TOMICKI: Poetyckie branie miary. „Odra” 2014 nr 6, przedr. w tegoż: Po obu stronach lustra. Szczec.; Bezrzecze 2015.
• J. DRZEWUCKI: Poezja musi być rozróbą. „Twórczość” 2015 nr 4.

Nie dam ci siebie w żadnej postaci

• P. KOZIOŁ: Potwierdzenie głównej wiadomości. „dwutygodnik.com” [on-line] 2016 nr 187 [dostęp 19 stycznia 2017]. Dostępny w Internecie: http://www.dwutygodnik.com/artykul/6609-potwierdzenie-glownej-wiadomosci.html.
• M. OLSZEWSKA: Skurcze pamięci. „Odra” 2016 nr 11.
• J. SOBOLEWSKA: Kraść hniłki. „Polityka” 2016 nr 27.
• M. SZYMAŃSKI: Bybek. „Zesz. Lit.” 2016 nr 4.
• Z. CHOJNOWSKI: E. Tkaczyszyn-Dycki, czyli umykanie i przepracowywanie. „Akcent” 2017 nr 2.
• T. CIEŚLAK-SOKOŁOWSKI: Moja historia, którą piszę jedynie dla ciebie. „Nowa Dekada Krak.” 2017 nr 3.
• J. DRZEWUCKI: Życie w formie tekstu. „Twórczość” 2017 nr 1.
• M. KALANDYK: W cieniu choroby. Wyznania wierszoroba. „Topos” 2017 nr 2.
• M. STAŚKO: Co twój dziadek robił w UPA? „Elewator” 2017 nr 1.