NPLP
\
Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
\
G
\
Ewa Jolanta GŁĘBICKA

Ewa Jolanta GŁĘBICKA
Autorka hasła: Marlena Sęczek

Ewa Jolanta GŁĘBICKA
Autorka hasła: Marlena Sęczek

1953-2008

Podpisywała też teksty: Ewa Głębicka.

Historyk literatury, filolog klasyczny, edytorka, tłumaczka.

Zob. też TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzona 20 marca 1953 w Warszawie; córka Edwarda Głębickiego i Janiny z Winclechterów, urzędniczki bankowej. W 1968-72 uczęszczała do XVII Liceum Ogólnokształcącego im. A. Frycza Modrzewskiego w Warszawie. Następnie studiowała filologię klasyczną na Uniwersytecie Warszawskim (UW). Po uzyskaniu dyplomu w 1977 pracowała do 1989 w Redakcji Filozofii Państwowego Wydawnictwa Naukowego (PWN), najpierw jako asystent redaktora, od 1980 jako redaktor, a od 1986 – starszy redaktor. Przygotowywała do druku przekłady prac filozofów greckich, głównie Arystotelesa i Platona. Równocześnie rozwijała zainteresowania naukowe skupione na łacińskojęzycznej poezji staropolskiej. W 1979 opracowała tabelę miar wierszowych utworów łacińskich Jana Kochanowskiego do sejmowego wydania jego Dzieł. W 1986 obroniła na Wydziale Polonistyki UW rozprawę doktorską pt. Łacińskojęzyczna twórczość Franciszka Dionizego Kniaźnina (promotor prof. Jerzy Axer), za którą otrzymała Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W następnym roku związała się z Instytutem Badań Literackich (IBL) PAN, gdzie została zatrudniona na stanowisku adiunkta w Pracowni Historii Literatury Staropolskiej. W 1987 debiutowała jako tłumaczka przekładami utworów łacińskich drukowanych w antologii Toć jest dziwne a nowe. Tłumaczyła także z języków greckiego i francuskiego. Artykuły naukowe i recenzje publikowała m.in. w „Pamiętniku Literackim” (1988, 1989, 1998), „Wieku Oświecenia” (1989), „Filomacie” (1991), „Ricerche Slavistiche” (Rzym; 1991, 1994), „Odrodzeniu i Reformacji w Polsce” (1993, 2001), „Baroku” (1998). Wielokrotnie wyjeżdżała do Rzymu, m.in. na stypendium Consiglio Nazionale delle Ricerche (w 1989 i 1991) oraz Fundacji Lanckorońskich z Brzezia (w 1993, 1995, 1999). W 1990 została członkiem Komisji Neolatynistycznej Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN. Od 1992 współpracowała z Ośrodkiem Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej UW, m.in. przy realizacji programu badawczego Łacina w Polsce. W 1997 przeszła do Pracowni Historii Literatury Renesansu i Baroku IBL PAN. Współpracowała także od 2000 z Ośrodkiem Krytyki Tekstu i Edytorstwa Naukowego IBL PAN jako członek zespołu redakcyjnego serii Biblioteka Pisarzy Staropolskich. W 2003 uzyskała habilitację na podstawie rozprawy Szymon Szymonowic. Poeta Latinus i stanowisko docenta w IBL PAN. W 2003/2004 wykładała historię polskiej literatury dawnej na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Od 2006 pracowała także w Gabinecie Zbiorów XIX wieku Biblioteki UW, gdzie zajmowała się dziewiętnastowiecznymi edycjami literatury staropolskiej, rozpoczęła również opracowanie księgozbioru Królewskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, czego nie zdołała dokończyć. W 2007/2008 prowadziła konwersatorium Literatura i kultura staropolska na studiach doktoranckich przy IBL PAN. Uczestniczyła w przygotowaniach projektu badawczego Machiavelli i machiawelizm w przestrzeni kulturowej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i debacie politycznej epok późniejszych, w związku z nim planowała kolejną kwerendę w Bibliotece Watykańskiej. Zmarła nagle 20 sierpnia 2008 w Nidzicy; pochowana na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ

1. Łacińska poezja Franciszka Dionizego Kniaźnina. [Rozprawa]. Wr.: Ossol. 1993, 215 s. IBL PAN. Studia z Okresu Oświecenia, t. 24.
Pierwsza część rozprawy doktorskiej.
2. Szymon Szymonowic – Poeta Latinus. Wwa: Wydawn. IBL 2001, 208 s. IBL PAN, Stow. „Pro Cultura Litteraria”. Studia Staropolskie. Series Nova, t. 2 (58).
Rozprawa habilitacyjna. – Tekst częściowo w jęz. pol. i łac.

Rozprawy i studia w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.: Tabela wersyfikacyjna poezji łacińskiej; Indeks miar wierszowych poezji łacińskiej. Powst. 1979. Druk w: Jan Kochanowski: Dzieła wszystkie. Wydanie sejmowe. [T. 0] Wprowadzenie wydawnicze Wr. 1983 s. 144-160. – „Joel propheta” Szymonowica a „Commentarius in XII prophetas” minores Benito Ariasa Montano. „Ricerche Slavistiche”, Rzym 1991 wyd. 1992 s. 165-176. – Akademia Krakowska a twórczość panegiryczna w XVII w. W: Literatura i instytucje w dawnej Polsce. Wwa 1994 s. 48-57. – Szymon Szymonowic: łacińska konsolacja dla Stanisława Sokołowskiego po śmierci Jakuba Górskiego. „Ricerche Slavistiche”, Rzym 1994 s. 201-208. – Echa aktualnych wydarzeń politycznych w łacińskich utworach Szymona Szymonowica. W: Łacińska poezja w dawnej Polsce. Wwa 1995 s. 129-140. – Kanclerz i poeta. (Portret Jana Zamoyskiego we „Flagellum Livoris” i „Aelinopeanie” Szymonowica). „Barok” 1998 nr 2 s. 27-38. – Osiemnastowieczne przekłady z języka polskiego na łacinę. W: Traduzione e rielaborazione nelle letterature di Polonia, Ucraina e Russia XVI-XVIII secolo. Alessandria 1999 s. 99-107, przedr. w: Łacina jako język elit. Wwa 2004 s. 237-243. – Lektury Andrzeja Maksymiliana Fredry. W: Mazepa e il suo tempo. Storia, cultura, società = Mazepa and his time. History, culture, society. Alessandria 2004 s. 279-290. – „Liberum veto” a obrona przed tyranią większości. Obraz demokracji w pismach Andrzeja Maksymiliana Fredry. „Wiad. Hist.” 2004 nr 3 s. 4-12. – Pojęcia „populus” i „libertas” w politycznych traktatach Andrzeja Maksymiliana Fredry. W: Łacina jako język elit. Wwa 2004 s. 109-120. – Moralność i polityka. Poglądy Andrzeja Maksymiliana Fredry i Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. W: Ukraïna v Central’no-Shìdnìj Êvropì. Z najdavnìših časìv do XVIII st. Vip. 5. Kiïv 2005 s. 392-400. – Humanistic religious poetry in Poland after the Council of Trent. The works of Szymon Szymonowic. W: Pietas Humanistica. Frankfurt am Main 2006 s. 103-113.

Przekłady

1. G. Brogi-Bercoff: Królestwo Słowian. Historiografia renesansu i baroku w krajach słowiańskich. Tłum.: E.J. Głębicka, W. Jakiel, A. Zakrzewski. Izabelin: Świat Lit. 1998, 310 s. Nauka o Lit. Pol. za Granicą, t. 3.
W tłum. E.J Głębickiej: Historiografia chorwacka XVII wieku: od „Opus Oratorium” do studiowania dokumentów; Elementy prawosławnej tradycji serbskiej w erudycyjnej historiografii Dalmacji; Wasilij Nikiticz Tatiszczew: nowatorstwo i tradycja, s. 99-111; 112-130; 197-255.
2. A.M. Fredro: Monita politico-moralia = Przestrogi polityczno-obyczajowe. W tłum. J.I. Jankowskiego oraz Icon Ingeniorum = Wizerunek umysłów i charakterów. W tłum. E.J. Głębickiej. Wyd.: E.J. Głębicka i E.Lasocińska. Wwa: Wydawn. IBL 2000, 364 s. IBL PAN, Stow. „Pro Cultura Litteraria”. Bibl. Pisarzy Staropolskich, t. 14.
Tekst w jęz. pol. i łac. – Tu w tłum. E.J. Głębickiej: Icon Ingeniorum = Wizerunek umysłów i charakterów s. 260-285; Complementum „Politico-moralium” = Uzupełnienie „Przestróg polityczno-obyczajowych” s. 209-259.
3. Sz. Starowolski: De claris oratoribus Sarmatiae = O znakomitych mówcach Sarmacji. Wyd. i przeł. [z łac.] E.J. Głębicka. Wwa: Wydawn. IBL 2002, 140 s. IBL PAN; Stow. „Pro Cultura Litteraria”. Bibl. Pisarzy Staropolskich, t. 25.

Zob. też Prace edytorskie i redakcyjne poz. 2.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. Ioannis Cochanovii Threni in linguam latinam a Francisco Dionisio Kniaznin versi. Oprac.: E. Głębicka. Wwa: PIW 1981, 69 s.
Tekst w jęz. pol. i łac.
2. C. Backvis: Renesans i barok w Polsce. Studia o kulturze. Wybór i oprac. H. Dziechcińska, E.J. Głębicka. Wwa: PWN 1993, 366 s.
Tu też w tłum. E.J. Głębickiej: Niespodzianki barokowej mitologii: obdarzone skrzelami Napeje Samuela Twardowskiego, s. 59-98.
3. Horacy i polski horacjanizm. Red.: E.J. Głębicka. Wwa: Pol. Tow. Filol. 1993, 168 s. Acta Societatis Philologae Polonorum; Vol. 1.
Materiały z sesji naukowej zorg. w Warszawie w dniach 26-27 września 1992 przez Pol. Tow. Filol. i Wydz. I Nauk Społ. PAN w dwutysięczną rocznicę śmierci Horacego.
4. F.D. Kniaźnin: Carmina. Edidit, apparatu critico annotationibusque instruxit J. Głębicka. Wr.: Ossol. 1994, 182 s. Academia Scientiarum Polona. Bibliotheca Latina Medii et Recentoris Aevi, vol. 25.
5. Między Slavia Latina i Slavia Orthodoxa = Between Slavia Latina and Slavia Orthodoxa. Oprac. i red.: E.J. Głębicka. Wwa: OBTA [Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej] 1995, 99 s. Łacina w Polsce, z. 1/2.
6. Myśli polityczne Andrzeja Frycza Modrzewskiego. (Wybór). Wybór, oprac. redakcyjne i typograficzne: E.J. Głębicka, A. Masłowska-Nowak. Wwa: Prószyński i S-ka 2004, 159 s.
7. Stanisława Konarskiego SP mowa o potrzebie kształtowania od najmłodszych lat uczciwego człowieka i dobrego obywatela wygłoszona wobec licznie zgromadzonych duchownych i świeckich przedstawicieli Senatu, wysokich urzędników Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz innych znakomitych panów, z okazji wprowadzenia młodzieży do nowego gmachu Collegium Nobilium, w Warszawie, 21 września 1754 roku, gdy obradował Sejm. Z jęz. łac. przeł. J. Nowak-Dłużewski. Oprac.: E.J. Głębicka. W: Stanisław Konarski – pedagog, polityk, filozof. Pod red. Z. Zientarskiej. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2004 s. 9-51.
8. M. Rej: Sentencje o życiu. Wybór i oprac.: E.J. Głębicka, E. Lasocińska. Wwa: PWN 2005, 87 s.

Zob. też Przekłady poz. 2, 3.

OPRACOWANIA (wybór)

Ogólne

  • J. PARTYKA: Ewa Jolanta Głębicka. „Barok” 2008 nr 2.
  • E. LASOCIŃSKA, J. PARTYKA: Ewa Jolanta Głębicka. „Pam. Lit.” 2009 z. 3.
  • Bibliografia prac dr hab. Ewy Głębickiej. W: Libris satiari nequeo = Oto ksiąg jestem niesyty. Wwa 2010.

Łacińska poezja Franciszka Dionizego Kniaźnina

  • L. MARINELLI. „Ricerche Slavistiche”, Rzym 1994 nr 41.

Szymon Szymonowic – Poeta Latinus

  • B. MILEWSKA-WAŹBIŃSKA: Nie tylko „Sielanki”. O łacińskiej twórczości Szymona Szymonowica. „Prz. Hum.” 2002 nr 6.
  • J. WÓJCICKI: Poeta Latinus? „Teksty Drugie” 2003 nr 1.