Jacek BRZOZOWSKI
1951-2017
Historyk literatury.
Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)
BIOGRAM
Urodzony 26 lutego 1951 w Łodzi; syn Leszka Brzozowskiego, inżyniera budowlanego, i Marii z Okulewiczów, bibliotekarki. Uczęszczał do XXVIII Liceum Ogólnokształcącego w Łodzi. Po zdaniu matury rozpoczął w 1969 studia z zakresu inżynierii chemicznej na Politechnice Łódzkiej; w połowie semestru letniego studia przerwał. Od 1970 studiował filologię polską na Uniwersytecie Łódzkim (UŁ). W 1975 otrzymał magisterium i rozpoczął pracę jako nauczyciel akademicki w Instytucie Filologii Polskiej UŁ. Debiutował artykułem pt. O symbolizmie „środka” i tragicznej wizji świata Tadeusza Różewicza, opublikowanym w 1977 na łamach pisma „Prace Polonistyczne” (ser. 33). W 1976 odbył całoroczną służbę wojskową w ramach szkolenia oficerów rezerwy. W 1978–80 był na stażu naukowym w Pracowni Poetyki Historycznej Instytutu Badań Literackich (IBL) PAN w Warszawie, początkowo pod kierunkiem prof. Janusza Sławińskiego, a następnie prof. Michała Głowińskiego. W 1984 otrzymał na UŁ tytuł doktora na podstawie rozprawy pt. Muzy w poezji polskiej. Dzieje toposu do przełomu romantycznego (promotor prof. M. Głowiński). W swojej pracy naukowej zajął się historią literatury polskiej XIX i XX w., historią literatury powszechnej i edytorstwem tekstów romantycznych, w tym utworów Juliusza Słowackiego. Od 1990 brał udział w pracach Komitetu Okręgowego Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w Łodzi; od 1995 pełnił funkcję przewodniczącego tego Komitetu. W 1993–2011 współpracował z Radiem Łódź: wspólnie z Joanną Sikorzanką prowadził cykl programów komentujących wiersze słuchaczy pt. Do piór, przygotowywał także cykliczne audycje poświęcone m.in. późnej twórczości Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego; współorganizował oraz pełnił funkcje jurora w konkursach poetyckich, a następnie współredagował z J. Sikorzanką tomiki poetyckie prezentujące wiersze wyróżnione oraz niektóre z nadesłanych na konkurs. W 1997–2000 prowadził wykłady dla nauczycieli w ramach afiliowanego przez IBL PAN, a finansowanego przez Fundację Batorego programu „Kształcimy Elity Nauczycielskie”. W 1999 był członkiem Komitetu Obchodów 150 rocznicy śmierci Juliusza Słowackiego. W 1999 habilitował się na UŁ, przedkładając rozprawę Odczytywanie znaczeń. Studia o poezji Mickiewicza. W 2001–10 współpracował z „Zeszytami Szkolnymi”; prowadził tu rubrykę Czas na wiersz. Wchodził w skład rad naukowych pism „Sztuka Edycji”, „Studia Norwidiana” i „Czytanie Literatury”. Szkice i artykuły drukował na łamach m.in. „Prac Polonistycznych” (1994, 1997, 2003), „Rocznika Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” (1996, 1999, 2006) i „Pamiętnika Literackiego” (2008–2014, z przerwami). W 2002–05 sprawował funkcję prodziekana Wydziału Filologicznego UŁ do spraw studiów filologii polskiej, bibliotekoznawstwa, kulturoznawstwa i filologii słowiańskiej. W 2003–07 kierował Zakładem Poezji XIX i XX wieku Katedry Literatury Romantyzmu, Dwudziestolecia Międzywojennego i Literatury Współczesnej UŁ. W 2004–09 był ekspertem Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej. W 2007–10 wchodził w skład Rady Naukowej IBL PAN. W 2008 otrzymał tytuł naukowy profesora. W tymże roku został kierownikiem Katedry Literatury i Tradycji Romantyzmu UŁ. Pięciokrotnie wyróżniony nagrodą dydaktyczną Rektora UŁ (1978–2005), dziesięciokrotnie naukową (1981–2012). Odznaczony Złotą Odznaką UŁ (2004), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2005), Medalem „UŁ w Służbie Społeczeństwu i Nauce” (2008), Medalem Złotym za Długoletnią Służbę (2010).
W 1972 zawarł związek małżeński z Ewą Michałkiewicz, chemikiem (zm. 2011); ma syna Konrada (ur. 1976). Zmarł 18 czerwca 2017 w Łodzi; pochowany tamże na cmentarzu św. Rocha na Radogoszczu.
TWÓRCZOŚĆ
1. Muzy w poezji polskiej. Dzieje toposu do przełomu romantycznego. Wr.: Ossol. 1986, 272 s., nlb 2 PAN, Komitet Nauk o Literaturze Polskiej. Z prac Katedry Literatury Romantyzmu i Literatury Współczesnej UŁ. Rozprawy Lit., 53.
Rozprawa doktorska.
2. „Pan Cogito” Zbigniewa Herberta. [Studium]. Wwa: Patria 1991, 37 s. Moje lektury, 7. Przedr. zmien. w: Dlaczego Herbert. Wiersze, komentarze, interpretcje. Łódź: Wydawn. UŁ 2004 s. 235–275.
3. Odczytywanie znaczeń. Studia o poezji Mickiewicza. Łódź: Wydawn. UŁ 1997, 217 s.
Rozprawa habilitacyjna.
Zawartość: Od autora. – Kształt „Romantyczności”. (Glosy do wiersza): 1. „Czekam uwag nad tym wierszykiem”; 2. „Pierwiosnek” czyli martwa mowa; 3. Motto z Szekspira; 4. Zdolny uczeń Jana Śniadeckiego; 5. „Romantyczność” czyli żywa rozmowa; 6. Postscriptum: „Romantyczność” i „Żeglarz”. – O „Ałuszcie w dzień” i krymskim cyklu: 1. Tom „Sonetów”; 2. Opowieść o miłości i poecie zagniewanym; 3. O kompozycji „Sonetów krymskich” i miejscu ałusztańskiego wiersza; 4. Sens poetyckiego wędrowania; 5. „Ałuszta w dzień”. – O „Konradzie Wallenrodzie”, pieśni niepełnej: 1. Krótka historia komentarzy do zakończenia poematu; 2. „Czuły słuchacz”; 3. „Taka pieśń moja o Aldony losach”; 4. Anioł muzyki (i anioł harmonii). – O Prologu „Dziadów” drezdeńskich i jego zagadkowym duchu: 1. Historia Ducha z Prologu w historii literatury; 2. Krótka historia Ducha w drezdeńskim poemacie; 3. Krótka historia Prologu; 4. Portret człowieka zniewolonego; 5. Dlaczego Duch; 6. Postscriptum. – O kilku szczegółach z soplicowskiej garderoby: 1. Kilka słów o pasach; 2. Szafran, jarmułka i kołpak Jankiela.
4. O Mickiewiczu i Słowackim. Cztery szkice. [Autorzy:] J. Brzozowski, K. Poklewska. Łęczyca: Oddz. Tow. Nauk. Płockiego; Miej. Bibl. Publiczna 1999, 48 s.
Tu J. Brzozowskiego: Pan Tadeusz — bohater rzetelnie tytułowy; Zimowa apostrofa w „Panu Tadeuszu” Słowackiego, s. 11–15, 36–48.
5. Program magisterskich studiów polonistycznych (studia stacjonarne). Oprac.: J. Brzozowski. Łódź: UŁ. Wydz. Filol. 2001, 16 s.
6. Program magisterskich studiów polonistycznych (studia stacjonarne) dla studentów II roku filologii polskiej obowiązujący od roku akademickiego 2001/2002. [Oprac.:] J. Brzozowski. Łódź: UŁ. Wydz. Filol. 2001, 14 s.
7. Program magisterskich studiów polonistycznych (studia stacjonarne) dla studentów III roku filologii polskiej obowiązujący od roku akademickiego 2001/2002. Oprac.: J. Brzozowski. Łódź: UŁ. Wydz. Filol. 2001, 13 s.
8. Spis fakultatywnych wykładów i konwersatoriów dla studentów filologii polskiej w roku akademickim 2001/2002. Oprac.: J. Brzozowski, K. Pietrych. Łódź: UŁ. Wydz. Filol. 2001, 28 s.
9. Odczytywanie romantyków. [1]. Szkice i notatki o Mickiewiczu, Malczewskim i Słowackim. Kr.: Universitas 2002, 288 s. Zob. też poz. 11.
Zawartość: I. Notatki Mickiewiczowskie: Szkic do historii diabłów i szatana; „Litwa” Mickiewicza; Kilka szczegółów z garderoby Soplicowa [poz. 3]; Pan Tadeusz — bohater rzetelnie tytułowy [poz. 4]; Notatki na marginesie „Zdań i uwag”; Liryczna summa tęsknoty i samotności. O wierszu „Gdzie tu mój trup…”; „Jak drzewo przed wydaniem owocu…”; Wypisy. – II. Malczewski: O pacholęciu w „Marii” raz jeszcze. – III. Drobiazgi Słowackiego: Kilka notatek o ironii; O domowych marzeniach mistyka; O „Hugonie”; „Zachwycenie” — uwagi o poetyce wiersza; Uwagi, dla których powodem był wiersz „Daję wam tę ostatnią koronę pamiątek…”; Apostrofa do zimy w „Panu Tadeuszu” [poz. 4].
10. Późne wiersze poetów polskich XX wieku. Dwanaście szkiców i komentarzy. Łódź: Wydawn. UŁ 2007, 190 s.
Zawartość: Od autora. – Kilka uwag o poetyckiej recepcji liryków lozańskich; Bolesław Leśmian: „Niegdyś dom mój ochoczy…”; Ostatni wiersz Juliana Tuwima [dot.: Hołdy]; „Wieczór” Leopolda Staffa; Aleksander Wat: „Wiersz ostatni”; Józef Wittlin: „Przed końcem świata”; Wokół „Czarodziejskiej góry” Czesława Miłosza; Liryki anińskie Mirona Białoszewskiego; W stronę Lozanny. Wisławy Szymborskiej czytanie Mickiewicza; W stronę płaskorzeźby, w stronę bieli… Kilka fragmentów o drodze Różewicza do późnych wierszy; Zbigniew Herbert: „Epilog burzy”; Wiersze Starych Poetów „na koniec wieku” [dot. Cz. Miłosza, W. Szymborskiej, Z. Herberta, T. Różewicza]; „Postscriptum”: Usprawiedliwienie.
11. Odczytywanie romantyków. (2). Dwadzieścia dwa szkice i notatki o Mickiewiczu, Słowackim i Norwidzie. Pozn.: Wydawn. Nauk. UAM 2011, 278 s. Filol. Pol.-UAM w Pozn., 126. Zob. też poz. 9.
Zawartość: Od autora. – Mickiewicz: Jeszcze o bohaterce „Konrada Wallenroda”; Konrad w I scenie „Dziadów” drezdeńskich; Kapral w „Dziadach” drezdeńskich; „Żal rozrzutnika”. Próba lektury; Obraz autora w lirykach lozańskich; Trzy głosy na marginesie wiersza „Snuć miłość…”; Rymy częstochowskie; Mieszkać…, budować…, być. O lozańskim urywku; Nad tekstem wiersza „Ach, już w rodzicielskim domu…”; Mickiewiczowska parafraza Stanisława Barańczaka. – Słowacki: Więcej niż gotycka groza. O „Arabie”; Bajka Grzegorza z I aktu „Kordiana”; „Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu” — kilka problemów edytorskich i interpretacyjnych; Notatki do lektury wierszy; Nad wierszem „Anioł ognisty — mój anioł lewy…” O kilku problemach edytorskich; Wokół wiersza „Córka Cerery”; Rysunki Słowackiego; Dwa zapomniane rysunki; Na marginesie jednego epigramatu; Dlaczego Gombrowicz wybrał na bohatera lekcji języka polskiego w „Ferdydurke” wielkiego poetę Juliusza Słowackiego? — Norwid: Za wstęp (Ogólniki) — uwagi o tekście, uwagi o wierszu; Norwid — o artyście (wierszem). Cztery notatki (z epilogiem).
12. [Jedenaście ] 11 szkiców o czytaniu wierszy. Łódź: Primum Verbum 2013, 155 s.
Zawartość: Od autora. – Charles Baudelaire: Albatros; Czesław Miłosz: Sroczość; Miron Białoszewski: Ballada o zejściu do sklepu; Miron Białoszewski: namuzowywanie i muźnięty; Wisława Szymborska: Dwie małpy Bruegla; Wisława Szymborska: Wieczór autorski i Trema; Wisława Szymborska: Uprzejmość niewidomych; Wisława Szymborska: W biały dzień; Wisława Szymborska: Moralitet leśny; Zbigniew Herbert: Brak węzła; Zbigniew Herbert: Pan Cogito.
Przekł. czes. szkicu: Wisława Szymborska: Uprzejmość niewidomych. W: Wisława Szymborska. Tradice-součastnosc-recepce. Materiály z mezinárodni vědecké konference uskutečněné v Ostravě ve dnech 4–5 prosince 2003 u přiležitosci 80. narozenin Wisławy Szymborské. Ostrava 2004.
13. Parerga edytorskie. (Z prac nad tekstami Juliusza Słowackiego). [Szkice]. Łódź: Primum Verbum 2013, 96 s.
Zawartość: „Dawniej myślałem uczynić rzeczy szalone…”. Kilka uwag o idei „Dzieł zebranych” Juliusza Słowackiego; Notatki do lektury wierszy; Przeoczone kopie wierszy; Dwie redakcje „Świąt przyszłych narodowych”; Kilka uwag o raptularzowym czterowierszu; Szukanie grobu.
Artykuły drukowane w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.:
Krótka historia zwierząt, które także bywają śmiertelne. „Teksty” 1979 nr 6 s. 171–85 [o epigramach poświęconych śmierci zwierząt]. – Poeta od Muz widziany. „Teksty” 1980 nr 5 s. 63–88, nr 6 s. 79–103. – Szkic do analizy tematycznej twórczości Tadeusza Różewicza. „Acta Univ. Lodz. Folia Litteraria” 1981 nr 1 s. 87–120. – Białoszewskiego koncepcja poezji z jego wierszy wypisana. „Łódz. Alm. Młodych” 1988 s. 67–83. – Antyk Herberta. W: Topika antyczna w literaturze polskiej XX wieku. Wr. 1992 s. 89–108, przedr. w: Poznawanie Herberta. 2. Kr. 2000. – Czytanie Tucydydesa. Wokół wiersza „Dlaczego klasycy”. W: Dlaczego Herbert. Łódź 1992 s. 6–23. – Mieszkaniec krainy bez światła. W: Dlaczego Różewicz. Wiersze i komentarze. Łódź 1993 s. 160–173 [dot. wiersza: ***Einst hab ich die Muse gefragt…]. – Milczenie Mickiewicza. „Miscellanea Łódz.” 1993 s. 43–53. – O Prologu „Dziadów” drezdeńskich i jego zagadkowym duchu. W: Diabeł w literaturze polskiej. Łódź 1998 s. 46–88. – Notatki do lektury wierszy Juliusza Słowackiego. „Czasop. Zakładu Nar. im. Ossol.” 2010 z. 20/21 s. 27–45, przedr. w: Jaki Słowacki? Wr. 2012. – „Coś ty Atenom zrobił Sokratesie…” — lekcja tekstu i dwa przyczynki do lektury wiersza [C. Norwida]. W: Stolice i prowincje kultury. Wwa 2012 s. 226–242. – Notatki na marginesie dwóch wierszy Tadeusza Różewicza. „Czytanie Lit.” 2013 nr 2 s. 181–192 [dot.: wierszy: Wrota śmierci; bez tytułu]. – Odnaleziony autograf francuskiego wiersza Juliusza Słowackiego. [Współaut.:] E. Fradois, M. Kalinowska, Z. Przychodniak. „Pam. Lit.” 2014 z. 2 s. 127–145. – Uwagi o tomach trzecim i czwartym „Dzieł wszystkich” Cypriana Norwida. „Studia Norwidiana” 2014 nr 32 s. 233–260. – Świat rzeczy w „Pierścieniu Wielkiej Damy”. „Studia Norwidiana” 2017 T. 35 s. 95-103.
Prace edytorskie i redakcyjne
1. Dlaczego Różewicz. Wiersze i komentarze. Red.: J. Brzozowski i J. Poradecki. Łódź: Wydawn. UŁ. 1993, 173 s.
2. O wierszach Mirona Białoszewskiego. Szkice i interpretacje. Oprac. nauk. i red.: J. Brzozowski. Łódź: Ofic. Bibliofilów 1993, 127 s.
3. Zaczynając od Miłosza… Antologia wierszy dla licealistów. Ułożyli J. Brzozowski i A. Kowalczykowa. Wwa: Stentor 1993, 139 s.
4. O wierszach Wisławy Szymborskiej. Szkice i interpretacje. Pod red. J. Brzozowskiego. Łódź: Wydawn. UŁ 1996, 130 s.
5. Wiersze Adama Mickiewicza. Analizy, komentarze, interpretacje. Pod red. J. Brzozowskiego. Łódź: Wydawn. W. Grochowalski 1998, 256 s.
6. Szkice o poezji Aleksandra Wata. Pod red. J. Brzozowskiego i K. Pietrych. Wwa: Wydawn. IBL PAN 1999, 205 s. IBL PAN.
Materiały z konferencji, Łódź, 20–21 V 1998.
7. Z poetyckiego zaklęcia i gusła… Sonety. Red.: J. Brzozowski i J. Sikorzanka. Łódź: Ofic. Bibliofilów 1999, 32 s. Ser. Poetycka — Radio Łódź, 1.
8. Lecz wspomnienia nie zetrą w popiół obce świty… Wiersze sztambuchowe. Red.: J. Brzozowski i J. Sikorzanka. Łódź: Ofic. Bibliofilów 2000, 28 s. Ser. Poetycka — Radio Łódź, 2.
9. Uff, więc się nie skończył świat… Fraszki na koniec wieku. [Antologia]. Red.: J. Brzozowski i J. Sikorzanka. Łódź: Ofic. Bibliofilów 2001, 27 s. Ser. Poetycka — Radio Łódź, 3.
10. Rozjaśnianie ciemności. Studia i szkice o Norwidzie. Red.: J. Brzozowski i B. Stelmaszczyk. Kr.: Universitas 2002, 162 s.
11. „Wszystko to być może…”. Bajki. Red.: J. Brzozowski i J. Sikorzanka. Łódź: Ofic. Bibliofilów 2002, 37 s. Ser. Poetycka — Radio Łódź, 4.
12. „a tam Mistrz Miron czeka…” Wiersze à la Miron. Red.: J.Brzozowski i J. Sikorzanka. Łódź: Ofic. Bibliofilów 2003, 36 s. Ser. Poetycka — Radio Łódź, 5.
13. Romantycy — fantastyka — podróż. Red. nacz.: J. Brzozowski, B. Stelmaszczyk. Łódź: Łódz. Tow. Nauk. 2003, 318 s. „Pr. Polonist.” Ser. 58.
14. Raz pewnemu mężowi z Krakowa… Limeryki. Pod red. J. Brzozowskiego i J. Sikorzanki. Łódź: Wydawn. Literatura 2004, 31 s.
15. Płynie sobie rzeka. Wiersze dzieci i dla dzieci. Pod red. J. Brzozowskiego i J. Sikorzanki. Łódź: Wydawn. Literatura 2005. Ser. Poetycka — Radio Łódź, 7.
16. J. Słowacki: Wiersze. Oprac.: J. Brzozowski, Z. Przychodniak. Pozn.: Wydawn. Nauk. UAM 2005, XXXI, 925 s. UAM
Tekst częściowo równolegle w jęz. ang. i pol., częściowo równolegle. w jęz. franc. i pol.
17. Strużka piasku w klepsydrze… Haiku. Red.: J. Brzozowski i J. Sikorzanka. Łódź: Wydawn. Literatura 2006, 29 s. Ser. Poetycka — Radio Łódź, 8.
18. Mickiewicz czytany w szkole. Materiały konferencji naukowej nauczycieli, Łódź 23–25 września 2005. Pod red. J. Brzozowskiego i K. Pietrych. Łódź: Wydawn. UŁ 2007, 135 s.
19. Więc kiedy już ust sennych otworzą się raje… Wiersze miłosne. Red.: J. Brzozowski i J. Sikorzanka. Łódź: Wydawn. Literatura 2007, 31 s. Ser. Poetycka — Radio Łódź, 9.
20. Oto właśnie ballada, która o tym opowiada… Ballady. Red.: J. Brzozowski i J. Sikorzanka. Łódź: Wydawn. Literatura 2008. Ser. Poetycka — Radio Łódź, 10.
21. Pan Cogito po latach. 19 wierszy. Pod red. J. Brzozowskiego i J. Sikorzanki. Łódź: Wydawn. Literatura 2009, 46 s. Ser. Poetycka — Radio Łódź, 11.
Na s. red. odmienny tytuł ser.: Ser. Poetycka Radia Łódź. Zawiera prace wyróżnione w konkursie „Pan Cogito po latach”.
22. J. Słowacki: Poematy. Oprac. [i wstęp]: J. Brzozowski i Z. Przychodniak. T. 1–2. Pozn.: Wydawn. Nauk. UAM 2009, UAM.
T. 1. Poematy z lat 1828–1939, s. XXXIV, 846.
T. 2. Poematy i fragmenty z lat 1842–1849, 750 s.
23. Przeczytaj dopiero, gdy będziesz się do mnie wybierać… Listy poetyckie. Pod red. J. Brzozowskiego i J. Sikorzanki. Łódź: Radio Łódź; Wydawn. Literatura 2010, 48 s. Ser. Poetycka — Radio
Łódź, 12.
24. Dziewczyneczki, koroneczki, muślinowych firan ruch… Oktostychy. Pod red. J. Brzozowskiego i J. Sikorzanki. Łódź: Radio Łódź; Wydawn. Literatura 2011. Ser. Poetycka — Radio Łódź, 13.
25. Rzeczy nie dzieją się bez rytmu… Piosenki. Pod red. J. Brzozowskiego i J. Sikorzanki. Łódź: Wydawn. Literatura 2012, 39 s. Ser. Poetycka — Radio Łódź, 14.
Zawiera prace wyróżnione w „Konkursie na piosenkę”.
26. J. Słowacki: Dziennik z lat 1847–1849. Podobizna autografu, transliteracja, transkrypcja, komentarz edytorski, objaśnienia: J. Brzozowski, K. Szumska. Wr.: Ossol. 2012, 227 s.
27. Stolice i prowincje kultury. Księga jubileuszowa ofiarowana profesor Alinie Kowalczykowej. Pod red. J. Brzozowskiego, M. Skrzypczyka i M. Stanisza. Wwa: Wydawn. IBL PAN 2012, 720 s.
28. Czy warto głos podnosić z gniewem?… Wiersze gniewne. Pod red. J. Brzozowskiego i J. Sikorzanki. Łódź: Wydawn. Literatura 2013, 40 s. Ser. Poetycka — Radio Łódź, 15.
29. J. Słowacki: Wiersze. Wstęp i oprac.: J. Brzozowski i Z. Przychodniak. Wr.: Ossol. 2013, CXXXVIII, 626 s. BN I, 319.
30. J. Słowacki: Beniowski. Poemat z roku 1841 i dalsze pieśni. Oprac.: J. Brzozowski, Z. Przychodniak. Pozn.: Wyd. Nauk. UAM 2014, LVI,
632 s.
31. Strategie „ja” (po) romantycznego w poezji polskiej XIX i XXI wieku. Pod red. J. Brzozowskiego i K. Pietrych. Cz. 1-2. Łodź: Wydawn. UŁ 2017.
Cz. 1. Studia i szkice, 453 s.
Cz. 2. Rozmowy, 160 s.
OPRACOWANIA (wybór)
- Ank. 2014, 2015.
Ogólne
- K. PIETRYCH: Jacek Brzozowski (26 luty 1951-18 czerwca 2017). „Pam. Lit.” 2017 z. 3.
Muzy w poezji polskiej
- J. PIESZCZACHOWICZ. „Nowe Książ.” 1987 nr 5/6.
- E.J. GŁĘBICKA. „Pam. Lit.” 1988 z. 4.
Odczytywanie romantyków
- A. FABIANOWSKI: Zaczytywanie romantyków. „Nowe Książ.” 2002 nr 7/8.
Dlaczego Różewicz
- S. GĘBALA: Poezja jako kromka chleba. „Twórczość” 1994 nr 8.
- D. HECK: Dlaczego nie mogę patrzeć na wiersze Różewicza. „Teksty Drugie” 1996 nr 2/3.
O wierszach Mirona Białoszewskiego
- J. KOPCIŃSKI. „Pam. Lit.” 1995 z. 3.
Zaczynając od Miłosza…
- T. BUDREWICZ: Poezja bliżej ucznia. „Ojczyzna Polszczyzna” 1994 nr 1.
Wiersze Adama Mickiewicza.
- A. BAGŁAJEWSKI: Nowe leksykony o literaturze. „Jęz. Pol. w Szk. Średniej” 2000 nr 1.
Szkice o poezji Aleksandra Wata
- P. MAJERSKI: Wat — poeta autentyczny. „Nowe Książ.” 2000 nr 5.
