NPLP
\
Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
\
D
\
Jacek DEHNEL

Jacek DEHNEL
Autorka hasła: Maria Kotowska-Kachel

Jacek DEHNEL
Autorka hasła: Maria Kotowska-Kachel

ur. 1980

Pseud. wspólnie z Piotrem Tarczyńskim: Maryla Szymiczkowa.

Prozaik, poeta, tłumacz.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzony 1 maja 1980 w Gdańsku; syn Jacka Dehnela, inżyniera informatyka, i Anny z Karpińskich, malarki. Dzieciństwo spędził w Gdańsku. Brał wówczas udział w wystawach twórczości dziecięcej i był laureatem konkursu plastycznego dla dzieci im. E. Nyiregyhazi w Takasaki (Japonia). W 1990 należał do założycieli Leo Club Artus Gdańsk, młodzieżowej organizacji charytatywnej, wchodzącej w skład Stowarzyszenia Lions Clubs International. Od 1995 uczęszczał do klasy z wykładowym językiem angielskim w V Liceum Ogólnokształcącym im. S. Żeromskiego w Gdańsku-Oliwie; był stypendystą Krajowego Funduszu na Rzecz Dzieci (1996-99). Debiutował jako uczeń wierszem o incipicie Na pięć minut przed jesienią Jerozolimy (z 1997) i prozą pt. Kwiecień (z 1998), utworami nagrodzonymi w konkursie, ogłoszonym w 1998 przez Toruńskie Artystyczne Spotkania Młodzieży (Taśma 98), a opublikowanymi w 1999 w „PAL Przeglądzie Artystyczno-Literackim” (nr 3). Po zdaniu matury w 1999-2005 studiował w Collegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego (UW); magisterium uzyskał w 2004 na Wydziale Filologii Polskiej UW. Następnie zajął się wyłącznie pracą literacką jako prozaik, poeta, tłumacz (m.in. P. Larkina, K. Vērdinša, G. Szirtesa) i autor tekstów piosenek. Wiersze i prozę drukował m.in. w „Lampie”, „Studium”, „Tytule”, „Akcencie”, „Wyspie”, „Frazie”. W 2004 związał się z internetową Fundacją Literatury, zamieszczając w portalu literackim Nieszuflada (www.nieszuflada.pl) swoje wiersze i przekłady, następnie jako współredaktor portalu Strony Literackie (www.literackie.pl). Otrzymał wiele nagród i wyróżnień w konkursach poetyckich (m.in. R.M. Rilkego, Z. Herberta, K.K. Baczyńskiego, J. Bierezina, H. Poświatowskiej, Czerwonej Róży) i prozatorskich (Wydawnictwa Znak). W 2006-09 współprowadził w TVP telewizyjny program kulturalny pt. Łossskot. W 2007-11 ogłaszał felietony i recenzje książek w portalu Wirtualna Polska. Wszedł w skład Rady Programowej przy Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki (2007-13). Przebywał na miesięcznych stypendiach w Literarisches Colloquium Berlin (2008) oraz w Ledig House w Omi w Stanach Zjednoczonych. Otrzymał tytuł Młodego Ambasadora Polszczyzny, przyznawany przez Radę Języka Polskiego oraz nagrodę miasta Gdańska w dziedzinie kultury „Splendor Gedanensis” (2009). W 2009 zaczął publikować felietony w tygodniku „Polityka” (m.in. w rubryce „Kawiarnia literacka”). W 2010-16 prowadził blog poświęcony międzywojennemu czasopismu „Tajny Detektyw” (http://tajnydetektyw.blogspot.com/). Zajmuje się nadal malarstwem i rysunkiem. W 2012 był współautorem koncepcji wystawy pt. Świat Ptolemeusza, zorganizowanej w Bibliotece Narodowej w Warszawie. W tymże roku nawiązał stałą współpracę z magazynem poświęconym muzyce poważnej „Muzyka w Mieście” (http://mwm.nfm.wroclaw.pl) także jako autor rubryk: Mały przewodnik po operach zagranicznych i nieistniejących; Mały słownik kompozytorów zapomnianych i nieistniejących; Mały pitawal przestępstw dokonanych za pomocą instrumentów muzycznych). Jest autorem tekstów piosenek powstałych w ramach „Projektu Tajny Detektyw” i nagranych w 2015 przez zespół Tajny. W 2015 otrzymał Nagrodę im. M. i Ł. Hirszowiczów, przyznawaną przez Żydowski Instytut Historyczny im. E. Ringelbluma. Odznaczony Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2016). Mieszka w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ

1. Kolekcja. [Opowiadania]. Gdańsk: Marpress 1999, 61 s.
I nagroda w Konkursie Lit. m. Gdańska w 1998.
Zawartość: Kolekcja; Pygmalion; Biokonwenanse; Pudełko Hoogstratena; Ogniki; Ars moriendi.
2. Żywoty równoległe. [Wiersze]. Kr.: Zielona Sowa; Studium Lit.- Artyst. przy Inst. Polonistyki UJ 2004, 44 s. Bibl. Pisma Lit.-Artyst. „Studium”, t. 67. Przedr. zob. poz. 5, 11.
Nagroda Fundacji im. Kościelskich w Genewie w 2005.
3. Wyprawa na południe. [Wiersze]. Tychy: Teatr Mały 2005, 54 s. Bibl. Tyskiej Zimy Poetyckiej. Przedr. zob. poz. 5, 11.
Nagroda w konkursie na Tomik Wierszy Tyskiej Zimy Poetyckiej w 2005.
4. Lala. [Powieść]. Wwa: W.A.B. 2006, 401 s. Archipelagi. Wyd. nast. tamże: 2007, 2008, 2009, 2011, 2017.
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta: J. Dehnel. Wwa: Bibl. Akustyczna 2008, 1 płyta (CD) w formacie mp3. – Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. 2006, plik w formacie EPUB, PDF. Wyd. nast. tamże 2017.
Nagroda Paszport „Polityki” w 2007, nominacja do Nagrody Europy Środkowej Angelus.
Przekł.: chorwac.: Lala. [Przeł.] A. Cvitanović. Zagreb 2010, – hebr.: Lalah. [Przeł.] B. Gerws. Yrŵšalayim 2009, – hiszp.: El jardin de lala. [Przeł.] J. Slawomirski, A. Rubió. Barcelona 2012, – litew.: Lialė. [Przeł.] B. Jonuškaitė. Vilnius 2010, wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta: N. Lipelikaitė. Vilnius 2012, 1 płyta (CD) w formacie mp3. – niem.: Lala. [Przeł.] R. Schmidgall. Berlin 2008, – ros.: Lâlâ. [Przeł.] Û. Čajnikova. Moskva 2015, – słowac.: Babul’a. [Przeł.] K. Chmel. Bratislava 2009, – słoweń.: Pupa. [Przeł.] J. Unuk. Vnanje Gorice 2012, – turec.: Lala. [Przeł.] S. Köycü. Istanbul 2011, – węgier.: Lala. [Przeł.] G. Keresztes. Pozsony 2010, – włos.: Lala. Sotto il segno dell’acero. [Przeł.] R. Belletti. Milano 2009.
5. Wiersze. Wwa: Lampa i Iskra Boża 2006, 144 s.
Zawiera cykle: Żywoty równoległe [poz. 2]; Wyprawa na południe [poz. 3]; Pochwała przemijania.
6. Brzytwa okamgnienia i inne wiersze. Wr.: Biuro Lit. 2007, 48 s. Więcej poezji, t. 30.
7. Rynek w Smyrnie. [Opowiadania]. Wwa: W.A.B. 2007, 239 s. Archipelagi.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. 2007, plik w formacie EPUB.
Zawartość: Patrząc na Stromboli; Rynek w Smyrnie; Olaf Fabiarczyk; Sanctus sanctus sanctus; Die Schöpfung; Filc.
8. Balzakiana. [Minipowieści]. Wwa: W.A.B. 2008, 409 s. Wyd. nast. tamże 2009, 2010.
Wyd. jako dokument elektroniczny 2008, plik w formacie EPUB, MOBI.
Nagrody „Śląskiego Wawrzynu Literackiego 2008” i „Splendor Gedanensis” (2009), nominacja do Nagrody Lit. Nike (2009).
Zawartość: Mięso wędliny ubiory tkaniny; Tońcia Zarębska; Miłość korepetytora; Blaski i nędze życia artystki estrady na zasłużonej emeryturze.
9. Ekran kontrolny. [Wiersze]. Wr.: Biuro Lit. 2009, 63 s. Poezje – Biuro Lit., 42.
Nominacja do finału Nagrody Lit. Nike w 2010.
10. Fotoplastikon. [Miniatury literackie]. Wwa: W.A.B. 2009, 239 s. Archipelagi.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. 2009, plik w formacie PDF.
11. Rubryki strat i zysków. Zebrane poematy i cykle poetyckie z lat 1999 – 2010. Wr.: Biuro Lit. 2011, 140 s. Poezje – Biuro Lit., 63.
Zawiera cykle: Zawiera cykle: Na szyję świętej Katarzyny księżniczki egipskiej; Venezia albo Zuzanna i starcy; Kindertotenlieder; Trzy psalmy okrutne; Konstantynopol/Istanbul; Żywoty równoległe [poz. 2]; Wyprawa na południe [poz. 3]; Cztery autoportrety, w tym jeden podwójny; Niderlandy. Sześć pocztówek; Podwiślańska Szkoła Fortepianowa Czernego; Przez most i dalej; Zegar, czyli Mała liturgia godzin dla niepraktykujących; Ekran kontrolny [poz. 9].
12. Saturn. Czarne obrazy z życia mężczyzn z rodziny Goya. [Powieść]. Wwa: W.A.B. 2011, 269 s. Archipelagi.
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czytają: L. Filipowicz, R. Siemianowski, J. Zadura. Wwa: Bibl. Akustyczna 2011, plik w formacie mp3. – Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. 2011, plik w formacie PDF, EPUB.
Nominacja do Nagrody Lit. Nike 2012.
Przekł.: ang.: Saturn. Black paintings from the lives of the man in the Goya family. [Przeł.] A. Lloyd-Jones. Sawtry 2012, – niderl.: Saturnus. Zwarte tafeleren uit het van de mannen van de familie Goya. [Przeł.] E. Hart. Baarn 2012, – niem.: Schwarze Bilder der Familie Goya. [Przeł.] R. Schmidgall. München 2013, wyd. nast. tamże 2016, – ros.: Saturn mračnye kartiny iz žizni mužčin roda Gojâ. [Przeł.] O. Lobodzinskaja. Moskva 2015, – słowac.: Saturn. Čierne obrazy zo života mužov z rodiny Goya. [Przeł.] K. Chmel. Bratislava 2013, – ukr.: Saturn. Čornì kartini z žittâ čolovìkìv rodini Gojâ. [Przeł.] A. Bondar. Kiïv 2015, – węgier.: Szaturnusz. Fekete képek a Goya család férfi tagjainak életéből. [Przeł.] M. Pályi. Pozsony 2014, – włos.: Il quadro nero. [Przeł.] R. Belletti. Milano 2013.
13. Kosmografia, czyli trzydzieści apokryfów tułaczych. Wwa: Bibl. Nar. 2012, 247 s.
30 tekstów prozatorskich inspirowanych mapami z „Geografii” Ptolemeusza.
14. Języki obce. [Wiersze]. Wr.: Biuro Lit. 2013, 52 s.
Nominacja do Nagrody Poetyckiej im. W. Szymborskiej w 2014.
15. Młodszy księgowy. O książkach, czytaniu i pisaniu. Wwa: W.A.B. 2013, 365 s.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. 2013, plik w formacie EPUB, MOBI.
Krótkie felietony drukowane uprzednio w „Polityce” i portalu Wirtualna Polska.
16. Matka Makryna. [Powieść]. Wwa: W.A.B.; Grupa Wydawn. Foksal 2014, 398 s. Archipelagi.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa.: W.A.B. 2014, plik w formacie EPUB, MOBI.
Nominacja do finału Nagrody Lit. Nike w 2015.
17. Dziennik roku chrystusowego. Wwa: W.A.B.; Grupa Wydawn. Foksal 2015, 509 s.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa.: W.A.B. 2015, plik w formacie EPUB.
18. Nowy Tajny Detektyw. Ilustrowany tygodnik kryminalno-sądowy. Wstęp: J. Dehnel. Wybór: B. Klicka, J. Dehnel. Wwa: Fundacja Picture Doc; Nar. Centrum Kultury 2015, s. 63, + płyta CD.
Zawiera teksty J. Dehnela oraz przedruki artykułów z czasopisma „Tajny Detektyw. Ilustrowany tygodnik kryminalno-sądowy” z lat 1931-1935.
19. Proteusz czyli o przemianach. Spacerownik po historii Muzeum Narodowego w Warszawie. Wybór i opis materiału ikonograficznego: A. Masłowska. Projekt i oprac. graficzne: Lech Majewski. Wwa: Muz. Nar.; Art Bookstore 2015, 316 s.
20. Tajemnica domu Helclów. [Powieść]. [Współaut.: P. Tarczyński]. Kr.: Znak 2015, 282 s. Znak Litera Nova.
Podp.: Maryla Szymiczkowa.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: Znak 2015, plik w formacie EPUB, MOBI.
21. Krivoklat czyli Ein österreichisches Kunstidyll. [Proza]. Kr.: Znak 2016, 232 s. Proza PL. Znak Litera Nova.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: Znak 2016, plik w formacie EPUB, MOBI.
Nominacja do Nagrody Lit. Nike 2017.
22. Rozdarta zasłona. [Powieść]. [Współaut.: P. Tarczyński]. Kr.: Znak 2016, 304 s.
Podp.: Maryla Szymiczkowa.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: Znak 2016, plik w formacie EPUB, MOBI, PDF.
23. Seria w ciemność. [Wiersze]. Stronie Śląskie; Wr.: Biuro Lit. 2016, 44 s. 22. Wiersze podróżne, 1.

Nadto tekst albumu: The book of the city of Lublin. Photographs of Lublin = Księga miasta Lublina. Fotografie Lublina. Essay by Jacek Dehnel. [Red.: B. Wybacz. Tłum. na jęz. ang. B. Wójcik]. Lubl.: Stow. Kult. Grupa Projekt: Episteme 2013, 87 s.

Przekłady wierszy Jacka Dehnela w antologiach zagranicznych: ang.: Six Polish Poets. Jacek Dehnel, Agnieszka Kuciak, Anna Piwkowska, Tomasz Różycki, Dariusz Suska, Maciej Woźniak. [Przeł.] E. Chruściel [i in.]. [Oprac. i wstęp:] J. Dehnel. Todmorden 2009. Zob. Prace redakcyjne poz. 1; Free over blood. [Oprac: D. Jung, M. Orliński]. London 2011, – bułg.: Miłość nie jest tym słowem. Antologia poetek i poetów polskich, debiutujących po roku 1989 = Lûbov ne e dumata. Antologiâ na polski poetesi i poeti, debûtirali sled 1989 godina. [Wybór i oprac.: J. Dehnel i M. Woźniak]. Plovdiv: 2014. Zob. Prace redakcyjne, poz. 6, – czes.: Antologie současné polské poezie. [Oprac.: Grzegorz Jankowicz, Lucie Zakopalová]. Praha 2011, – hiszp.: Poesía a contragolpe: antología de poesía polaca contemporánea (autores nacidos entre 1960 y 1980). [Wybór i tłum.:] A. Murcia, G. Beltrán, X. Farré. [Zaragoza 2012]; Warszawa. [Pomysł i projekt graficzny: G. Lange. [Przeł.] A. Murcia. Valencia 2015, – niem.: Still leben mit Crash. Gedichte aus Polen. [Red.:] H. Thill, C. Rudolph. Heidelberg 2014. – serb.: Moj poljski pesnički XX vek. Antologija. [Oprac.:] B. Rajčic. Beograd 2012; Rečnik mlade poljske poezije. Antologija poezije poljskih pesnika rođenih 1960-1990. godine. [Przeł.:] B. Rajčic. Beograd 2013.

Przekłady

1. P. Larkin: Zebrane: Mniej oszukani; Wesela w Zielone Świątki i Wysokie okna. [Wiersze]. Przeł. J. Dehnel. Red. i przedm.: J. Jarniewicz. Wr.: Biuro Lit. 2008, 151 s.
Zawiera przekłady tomów wierszy: Mniej oszukani; Wesela w Zielone Świątki; Wysokie okna oraz szkic J. Dehnela pt. Nudziarz z Hull.
2. Tango laboratorium. [Spektakl muzyczny]. Przekł. piosenek: J. Dehnel, A. Kryczyńska-Pham. Wyst.: Reż.: T. Filipczak, Wwa, Laboratorium Dramatu 2009.
3. K. Vērdinš: Niosłem ci kanapeczkę. Wybór próz poetyckich (1999 – 2008). Przekł. i wybór: J. Dehnel. Wr.: Biuro Lit. 2009, 60 s.
4. E. White: Hotel de Dream. Powieść nowojorska. Przeł.: J. Dehnel, P. Tarczyński. Wr.: Biuro Lit. 2012, 202 s. Proza, 17.
5. F.S. Fitzgerald: Wielki Gatsby. [Powieść]. Kr.: Znak 2013, 219 s. 50 na 50.
6. H. James: Dokręcanie śruby. [Powieść]. Wwa: W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal, 2015, 174 s.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015, plik w formacie EPUB, PDF.
7. M. Altés: Nie! [Opowiadanie dla dzieci]. Gdańsk: Adamada 2016, 32 s.
8. P. Larkin: Zimowe królestwo. [Powieść]. Stronie Śląskie; Wr.: Biuro Lit. 2017, 238 s.

Zob. też Prace redakcyjne poz. 1, 7.

Prace redakcyjne

1. Six Polish Poets. Jacek Dehnel, Agnieszka Kuciak, Anna Piwkowska, Tomasz Różycki, Dariusz Suska, Maciej Woźniak. [Przeł.] E. Chruściel [i in.]. [Oprac. i wstęp:] J. Dehnel. Todmorden 2009, 170 s., New Voices from Europe and Beyond.
Zawiera m.in. wybór wierszy J. Dehnela.
2. Ch.N. Bialik: Pieśni. W przekł. S. Dymana. Wyd. krytyczne popraw. i rozszerz.: M. Zawanowska, M. Tomal. Dodatkowe wiersze w poetyckim oprac.: J. Dehnela. Z hebr. przeł. M. Zawanowska. Kr.; Budapeszt: Austeria 2012, 699 s. Lit. Spotkania: na Styku Kultur Pol. i Żyd., t. 1.
3. Ch.N. Bialik: Wiersze i poematy. W poetyckim oprac. J. Dehnela. Wstęp, przekł. filologiczny i oprac. całości: M. Zawadowska. Konsultacja merytoryczna: Karolina Szymaniak. Tekst jidisz przepisała A. Szyba. Kr.; Budapeszt: Austeria Klezmerhojs 2012, 199 s. Lit. Spotkania. Na Styku Kultur Pol. i Żyd., t. 4.
Wiersze w języku pol. i jidisz.
4. Il vetro è sottile. Poeti polacchi contemporanei tradotti da poeti. [Red.:] J. Dehnel, M. Campagnoli. Bellinzona: Casagrande 2012, 80 s.
5. J. Iwaszkiewicz: Wielkie, pobudzone, zachwycone zwierzę. Wybór i posł.: J. Dehnel. Wr.: Biuro Lit. 2013, 71 s. Poezja Pol. od Nowa, 9.
6. Miłość nie jest tym słowem: antologia poetek i poetów polskich, debiutujących po roku 1989 = Lûbov ne e dumata: antologiâ na polski poetesi i poeti, debûtirali sled 1989 godina. [Wybór i oprac.: J. Dehnel i M. Woźniak]. Plovdiv: Izdatelstvo Žanet 2014, 289 s.
Tekst w jęz. pol. i bułg. – Zawiera m.in. wiersze J. Dehnela.
7. Szyby są cienkie: szwajcarskie wiersze włoskojęzyczne w tłumaczeniach polskich poetów. [Przeł.:] M. Woźniak, N. de Barbaro, J. Wajs, J. Dehnel, R. Kobierski. Red.: M. Campagnoli, J. Dehnel, J.H. Orzeł. Wr.: Biuro Lit. 2015, 70 s.
8. H. Karpińska: Życie Lali przez nią samą opowiedziane. Wybór i red. [i słowo wstępne]: J. Dehnel. Wwa: W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2017, 333 s. Archipelagi.

OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2008, 2011.
  • Wywiady: Archeopteryx poezji. Rozm. P. Dunin-Wąsowicz. „Lampa” 2005 nr 12, przedr. w tegoż: Rozmowy lampowe. Wwa 2007; Chłopak jak ta lala. Rozm. A. Kozłowska. „Gaz. Wybor.” dod. „Wysokie obcasy” 2007 nr 24/25; Jacek Dehnel. W stronę Lisowa. Rozm. H. Rydlewska. „Exklusiv” 2007 nr 12; Młody gentleman. Rozm. K. Rojek. „Motyw” 2007 nr 6; Wychowała mnie Szeherezada. Rozm. K. Janowska. „Polityka” 2007 nr 4; Zawsze miałem olbrzymie apetyty poznawcze. Rozm. K. Bachta. „Pro Libris” 2007 nr 1; Nie dam się dewotkom ani gejowskim aktywistkom. „Zwierciadło” 2009 nr 9; Pisarz najciekawszy jest w książkach. „artPapier” [www.artpapier.com] 2009 nr 8 [dot.: Balzakiana]; Dehnel. Cały jestem przywiązaniem. Rozm. D. Wodecka. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 54; Na stole sałatka, w telewizji śmierć. Rozm. K. Kubisiowska. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 230 [dot.: Ekran kontrolny]; Następstwo mężczyzn. Rozm. M. Doskocz. „artPapier” [www.artpapier.com] 2011 nr 6 [dot.: Saturn]; Pisanie to nie masaż stóp. Rozm. M. Hajdysz. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 82 dod. „Trójmiasto”; Polska jako projekt emancypacyjny. Rozm. K. Surmiak-Domańska. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 276; Kotek z kaprawym oczkiem. Rozm. M. Wapińska. „Dz. Gaz. Prawna” 2013 nr 33, dod. „Kultura” [dot.: Młodszy księgowy]; Dehnel o nowej powieści „Matka Makryna”. Rozm. A. Szwedowicz. Powst. 2014 [on-line] [dostęp 14 października 2016]. Dostępny w Internecie: http://culture.pl/pl/artykul/dehnel-o-nowej-powiesci-matka-makryna; Eksperyment. Rozmowa z Jackiem Dehnelem i Piotrem Tarczyńskim. Rozm. A. Sowińska. Powst. 2014? [on-line] [dostęp 4 stycznia 2017]. Dostępny w Internecie: http://www.dwutygodnik.com/artykul/6039-eksperyment.html [dot. m.in. Projektu Tajny Detektyw i powieści „Tajemnica domu Helclów”]; Pisarz zawsze tkwi między dziedzictwem a potomnością. Rozm. J. Wierzejska. „Nowe Książ.” 2014 nr 1; Święta oszustka Wielkiej Emigracji. Rozm. J. Tomczuk. „Newsweek Polska” 2014 nr 43; Dziennik jako wola i niewydarzenie: o „Dzienniku roku chrystusowego” Jacka Dehnela. Rozm. M. Woźniak. „Załącznik Kulturoznawczy” 2015 nr 2; Niebłękitnoocy. Rozmowa z Jackiem Dehnelem i Barbarą Klicką. Rozm. Z. Król. Powst. 2015. [on-line] [dostęp 4 stycznia 2017]. Dostępny w Internecie: http://www.dwutygodnik.com/artykul/6324-nieblekitnoocy.html?print1 [dot. Projektu Tajny Detektyw]; Jacka Dehnela pytamy o „Serię w ciemność”. Rozm. R. Honet. Powst. 2016 [on-line] [dostęp 27 listopada 2017]. Dostępny w Internecie: http://www.literackapolska.pl/kilka-pytan-do/pytania-do-jacka-dehnela/; Trzy pytania po spotkaniu z Jackiem Dehnelem. [Rozm.] M.W. Trojanowska. „Bibl. Radomski” 2016 nr 2; Niech James żyje. Z Jackiem Dehnelem o przekładzie „The turn of the screw”. Rozm. D. Guttfeld. „Litteraria Copernicana” 2017 nr 1; Z ziemi polskiej do angielskiej. Rozm. N. Malek. „Wprost” 2017 nr 11.

Ogólne

  • J. KLEJNOCKI: Nowoklasycyzm warszawski. „Lampa” 2005 nr 7/8.
  • TENŻE: Pośmiertny triumf Czesława Miłosza. „Lampa” 2005 nr 10.
  • J. ZIELIŃSKI: Polowanie na wędrowne anioły. „Rzeczpospolita” 2005 nr 236.
  • J. BŁACHNIO: Marsjanin przy treliażu, klasyk w tramwaju. O poezji Craiga Raine’a i Jacka Dehnela. „Twórczość” 2007 nr 9.
  • J. KAPELA: Pierwszy poeta IV RP. „Lampa” 2007 nr 10, polem. J. Dehnel: Trud czytania, tamże.
  • W. KOROLCZUK: Motywy siedleckie w twórczości Jacka Dehnela. „Szkice Podlaskie” 2007 z. 15.
  • T. SKUTNIK: Chłopiec nad przepaścią. „Dz. Bałt.” 2007 nr 46.
  • A. ŚWIEŚCIAK: Śmierć w poezji współczesnej. (Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Dariusz Suska, Jacek Dehnel, Marcin Siwek, Tomasz Różycki, Wojciech Wencel). W: Zamieranie. Interpretacje. Katow. 2007.
  • G. CZEKAŃSKI: Dehnel tkwi w szczegółach. „Odra” 2008 nr 4.
  • A. Pyzik: Nie tak źle. „Lampa” 2008 nr 11.
  • R. OSTASZEWSKI: Balzak, czyli laseczka. „Pogranicza” 2008 nr 6.
  • A. RZEPKOWSKA: Zastosowanie kategorii postpamięci w badaniach literackich na przykładzie „Lali” Jacka Dehnela. „Kwart. Polonist.” 2008 nr 2.
  • E. SZYBOWICZ: Comme il faut 2. O prozie i Paszporcie Jacka Dehnela. „Krytyka Polit.” 2007/2008 [Z.] 14.
  • K. DZIKA-JUREK: Głos w sprawie kilku zdjęć: pewne „fotografie” Stasiuka i Dehnela. „Świat i Słowo: filologia, nauki społeczne, filozofia, teologia” 2009 nr 2.
  • T. TOBIASZ: Spór Dehnela z klasycyzmem w cyklu „Przez most i dalej”. „Ruch Lit.” 2009 z. 4/5.
  • J. DUDYCZ: Rilke i Dehnel w jednym stali domu? „Twórczość” 2010 nr 6.
  • A. ŚWIEŚCIAK: Lans à la polonaise – Jacek Dehnel i Jaś Kapela. W: Dwadzieścia lat literatury polskiej. 1989-2009. T. 1. Cz. 1. Katow. 2010, przedr. w tejże: Lekcje nieobecności. Mikołów 2010.
  • M. TROJANOWSKI: Jacek Dehnel. Tytan z plastiku. W tegoż: Etyka i poetyka. T. III. Wwa 2010 [on line] [dostęp 14 października 2016]. Dostępny w Internecie: http://www.literator.pl/wp-content/uploads/2009/04/etyka-i-poetyka-iii.pdf.
  • C. ZALEWSKI: Znaleziska, wystawy, kolekcje. Projekt antropologii estetycznej w utworach Stanisława Czycza, Witolda Wirpszy i Jacka Dehnela. W tegoż: Pragnienie, poznanie, przemijanie. Kr. 2010.
  • K. SZYMAŃSKA: „The less deceived”: „Mniej oszukani”, czyli o dwóch przekładach wiersza Philipa Larkina. „Pam. Lit.” 2011 z. 3.
  • K. UNIŁOWSKI: Patyna, a nie moda: kulturowa wartość literatury najnowszej. „FA-art” 2011 nr 1/2.
  • D. ANTONIK: Literatura w kulturze audiowizualnej. Od awangardy do Jacka Dehnela. W: Twórca-dzieło-badacz. Między dyscyplinami humanistyki. Kr. 2013.
  • TENŻE: Jacek Dehnel, czyli futurystyczny klasycyzm. W tegoż: Autor jako marka. Kr. 2014.
  • K. WITKIEWICZ: „Bądź dobry, kochaj, starzej się z wdziękiem”: starość w utworach Jacka Dehnela. W: Między literaturą a medycyną. Cz. 8. Starość i inne problemy egzystencjalne w badaniach interdyscyplinarnych. Lubl. 2014.
  • TENŻE: Konterfekt pisarza: negocjacje wizerunku. „Ann. Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF, Philologiae”, vol. 32 (2014).
  • K. MALISZEWSKI: „Obrazowość” poetycka: notatki o niektórych twórcach i przejawach. „Dyskurs” 2015 nr 20.
  • G. WYSOCKI: Z wysoka i niska: Ten potwór Jacek Dehnel [on-line] [dostęp 14 października 2016]. Dostępny w Internecie: http://www.dwutygodnik.com/artykul/3599-z-wysoka-i-niska-ten-potwor-jacek-dehnel.html; http://www.dwutygodnik.com/artykul/3680-z-wysoka-i-niska-ten-potwor-jacek-dehnel-ii.html.
  • A. WÓJTOWICZ-ZAJĄC: Wehikuły czasu: o prozie Jacka Dehnela. W: Skład osobowy: szkice o prozaikach współczesnych. Cz. 2. Katow. 2016.

Żywoty równoległe

  • P. DUNIN-WĄSOWICZ: Młody staruszek. „Lampa” 2004 nr 6.
  • J. ŁUKASIEWICZ: Rżenie jednorożca. „Odra” 2005 nr 12.
  • A. NOWACZYŃSKI: Na brzegu lustra. „Topos” 2005 nr 1/2.
  • A. SZYMAŃSKA: Wzloty i ucieczki estety. „Nowe Książ.” 2005 nr 9 [dot. także: Wyprawa na południe].
  • A. ŚWIEŚCIAK: Pocztówka do Jacka Dehnela. „FA-art” 2005 nr 2/3 [dot. także: Wyprawa na południe].
  • I. JANICKA: Gra w pisanie, czyli wieczne „teraz” Dehnela. „Nowe Pis.” 2006 nr 6.
  • M. KOCOT: Gdzie ukryło się istnienie? „Fraza” 2006 nr 1-2.
  • O. MASIUK: Siena Palona, czyli o rekwizytorni Jacka Dehnela. „LiteRacje” 2006 nr 1.
  • A. ŚWIEŚCIAK: Dwa obrazy melancholii w poezji współczesnej. (Maciej Woźniak i Jacek Dehnel). W: Nowa poezja polska. Kr. 2009 [dot. także: Wyprawa na południe].

Wyprawa na południe

  • M.K.E. BACZEWSKI: Wehikuł czasu. „Kursywa” 2005 nr 4-5.
  • Ł. JANICKI: Nauka patrzenia. „Akcent” 2005 nr 4.
  • A. NOWACZEWSKI: Czy Dehnel sięgnie po nóż? „Topos” 2005 nr 5/6.
  • K. PILITOWSKA: Oliwski Horacy. „Pogranicza” 2005 nr 5.
  • W. SETLAK: Primus inter pares? „Nowa Okolica Poetów” 2005 nr 3/4.
  • M. SIKORA: Klasyk w ogrodzie. „Studium” 2005 nr 4/5.
  • K. MALISZEWSKI: Od świecidełka do świecidła. „Czas Kult.” 2005 nr 5, przedr. w tegoż: Rozproszone głosy. Wwa 2006.
  • A. KAŁUŻA: Poetycka turystyka na zamówienie. „Twórczość” 2006 nr 4.
  • A. SZYMAŃSKA: Życie prawdziwe i równie prawdziwe. „Prz. Powsz.” 2006 nr 1.
  • A. ŚWIEŚCIAK: Pocztówka do Jacka Dehnela. „FA-art” 2005 nr 2/3 [dot. także: Żywoty równoległe].
  • A. ŚWIEŚCIAK: Dwa obrazy melancholii w poezji współczesnej. (Maciej Woźniak i Jacek Dehnel). W: Nowa poezja polska. Kr. 2009 [dot. także: Żywoty równoległe].

Lala

  • M. CUBER: Z sercem, bez ducha. „Nowe Książ.” 2006 nr 12.
  • B. DARSKA: Gdy język ocala czas. „Opcje” 2006 nr 4.
  • P. DUNIN-WĄSOWICZ: Nos księcia Konstantego. „Lampa” 2006 nr 11.
  • D. NOWACKI: Powieść jak ta lala. „Gaz. Wybor.” 2006 nr 249.
  • A. KACZOROWSKI: Babcia Lala. „Polityka” 2006 nr 2575.
  • J. ZIELIŃSKI: Perły, szampan i łzy. „Rzeczpospolita” 2006 nr 258.
  • J. BECZEK: W blasku zakwitającej przeszłości. „Studium” 2007 nr 3/4.
  • J. BIELAS: Pani Jowialska z Lisowa. „Czas Kult.” 2007 nr 1-2.
  • W. BROWARNY: Babcia odchodzi. „Odra” 2007 nr 3.
  • S. CHWIN: Migotanie tkaniny pamięci. „Prz. Polit.” 2007 nr 82.
  • W. HOLEWIŃSKI: W poczekalni do śmierci. „Wyspa” 2007 nr 1.
  • M. KĘDZIERSKI: Dopełnienie bliższe i dalsze. „Akcent” 2007 nr 2.
  • I. MARCZAK: Ocalić dzięki opowieściom. „Tygiel Kult.” 2007 nr 10.
  • C. MARKIEWICZ: Oddajcie mi moją Europę! „Pro Libris” 2007 nr 1.
  • H. RATUSZNA: Opowieść w kolorze sepii. „Twórczość” 2007 nr 1.
  • A. WOŹNY: Dehnelowskie Soplicowo. „Splot” 2007 nr 1.
  • B. ŻYNIS: Słowo jest Boga, narracja należy do nas… „Portret” 2007 nr 23.
  • A. KOBIAŁKA: Struktura narracyjna w „Lali” Jacka Dehnela na tle współczesnych gier z konwencją. „Konteksty Kult.” 2008 nr 4.

Wiersze

  • M. TOMCZYK: Vivienne Westwood polskiej sceny poetyckiej? „Studium” 2006 nr 5.

Brzytwa okamgnienia i inne wiersze

  • E. ANTONIAK: Czarna Leica Dehnela. „Śląsk” 2007 nr 11.
  • E. KOŁODZIEJCZYK: „Brzytwa okamgnienia” albo Jacka Dehnela z czasem bojowanie. „Kresy” 2007 nr 4.
  • P. ŚLIWIŃSKI: Dehnelizacja. „Tyg. Powsz.” 2007 nr 16, przedr. w tegoż: Świat na brudno. Wwa 2007.
  • A. WOLNY-HAMKAŁO: Brzytwą po kartce. „Gaz. Wybor.” 2007 nr 73.
  • K. ZDANOWICZ-CYGANIAK: Ból i elegancja. „Nowe Książ.” 2007 nr 4.
  • J. ZIELIŃSKI: Zakrzepła sepia. „Rzeczpospolita” 2007 nr 53.
  • M. ORLIŃSKI: Wywoływanie świata. „Akcent” 2008 nr 1, przedr. w tegoż: Płynne przejścia. Mikołów 2011.

Rynek w Smyrnie

  • P. MAŁOCHLEB: W ogrodzie Europy. „Nowe Książ.” 2007 nr 7.
  • D. NOWACKI: Pusta elegancja. „Gaz. Wybor.” 2007 nr 79.
  • B. ŻYNIS: Koniec świata w pudełku. „Portret” 2007 nr 24.
  • A. BUBNIAK, R. BUBNIAK: Laleczka smyra laseczką – aż odrzuca (seans w odcinkach). „Czas Kult.” 2008 nr 1.
  • K. WALC: O samotności i innych demonach. Półprywatne notatki z lektury „Rynku w Smyrnie”. „Fraza” 2008 nr 1/2 .

Balzakiana

  • T. DĄBROWSKI: Balzak patronem Dehnela. „Polityka” 2008 nr 41.
  • M. HAJDYSZ: Polska „bylejakość” w stylu Balzaca. „Gaz. Wybor.” dod. „Trójmiasto” 2008 nr 237.
  • E. KOŁODZIEJCZYK: Stracone złudzenia. O „Balzakianach” Jacka Dehnela. „Kresy” 2008 nr 4.
  • M. MAŁKOWSKA: Presja miłości i pieniędzy. „Rzeczpospolita” 2008 nr 233.
  • D. NOWACKI: Pożytki z Balzaka. „Tyg. Powsz.” 2008 nr 46.
  • K. UNIŁOWSKI: Balzakiem być. „FA-art” 2008 nr 4.
  • J.Z. BRUDNICKI: Jajo węża Jacka Dehnela. „Trybuna” 2009 nr 96.
  • M. BRZEZIŃSKA: Dehnelicje. „Wyspa” 2009 nr 1.
  • A. GĘBALA: Korepetytor. Sny Adriana Helsztyńskiego. O mikropowieści Jacka Dehnela. „FA-art” 2009 nr 4.
  • I. GODLEWSKA: Dehneliana. „Odra” 2009 nr 7/8.
  • A. GOWORSKI: Czy „można dzielnym być człowiekiem i o paznokcie mieć staranie?”. „Akcent” 2009 nr 1.
  • A. LAM: To się da zrobić. W tegoż: Poznać to, co mówimy. Wwa 2009.
  • Zob. też Wywiady.

Ekran kontrolny

  • J. KURKIEWICZ: Elegia w wulgarnym świecie. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 139.
  • R. RŻANY: Bezimienność. „Nowe Książ.” 2010 nr 2.
  • G. TOMICKI: „Mądrość, którą przemiany wysłały na przemiał”. „FA-art” 2010 nr 1/2.
  • Zob. też Wywiady.

Fotoplastikon

  • D. NOWACKI: Jak na załączonym obrazku. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 293.
  • A. GRZEMSKA: Second-hand. „Pogranicza” 2010 nr 1.
  • J. MADEJSKI: Dla sztuki. „Nowe Książ.” 2010 nr 3.
  • A. SIKORA: Chodząc po wodzie. „Twórczość” 2010 nr 6. M. MIKIEWICZ: Fotograficzna podróż w czasie. „Fotoplastikon” Jacka Dehnela. „Literaturoznawstwo: historia, teoria, metodologia, krytyka” 2014/2015 nr 8/9.

Rubryki strat i zysków

  • A. MAZUREK: Wahadło, czyli anatomia melancholii według Dehnela. „Akcent” 2012 nr 4.
  • G. TOMICKI: Literacka przygoda z formą. O poematach i cyklach poetyckich Jacka Dehnela. „Twórczość” 2012 nr 8.

Saturn

  • M. CUBER: Saturniczny apetyt, czyli o nienapisanej książce Dehnela. „Twórczość” 2011 nr 8.
  • M. KOMAR: W cieniu geniusza. „Nowe Książ.” 2011 nr 7.
  • M. MIZURO: Rozsadzone ramy. „Odra” 2011 nr 6.
  • A. MADALIŃSKI: P(r)oza rodziny. „Tyg. Powsz.” 2011 dod. „Książ. w Tyg.” nr 5.
  • M. POPRZĘCKA: Nazywam się czerń. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 55.
  • W. RUSINEK: W cieniu Kolosa. „Pogranicza” 2011 nr 3.
  • A. WOLNY-HAMKAŁO: Seks, kłamstwa i sztuka. „Polityka” 2011 nr 11.
  • U.M. BENKA: Męska otchłanna potworność. „Akcent, Literatura i Sztuka” 2012 nr 1.
  • A. NĘCKA: Dziedzictwo Saturna. W tejże: Co ważne i ważniejsze. Mikołów 2012 s. 70-73.
  • D. NOWACKI: Udręka i ekstaza. „Tyg. Powsz.” 2012 nr 43.
  • K. WALC: Saturnismo. „Fraza” 2012 nr 3.
  • [T. FIAŁKOWSKI] LEKTOR: Linia cierpienia. „Tyg. Powsz.” 2013 nr 10.
  • P. PIENIĄŻEK: Upadek domu Goya. „Tygiel Kult.” 2013 nr 7/12.
  • Zob. też Wywiady.

Języki obce

  • M. OLSZEWSKI: In translation. „Opcje” 2013 nr 4.
  • T. CIEŚLAK-SOKOŁOWSKI: „Stary szelma” Dehnel. „Nowa Dekada Krak.” 2014 nr 3/4.
  • K. MALISZEWSKI: Podniecający trud. „Akcent” 2014 nr 1.
  • A. REIMANN: Poziomy zaawansowania. „Nowe Książ.” 2014 nr 1.
  • B. SUWIŃSKI: Wspólnota wrażliwości. „Twórczość” 2014 nr 2.

Młodszy księgowy. O książkach, czytaniu i pisaniu

  • [T. FIAŁKOWSKI] LEKTOR: Czytelnik świata. „Tyg. Powsz.” 2013 nr 10.
  • M. SZLACHETKA: Dehnel nie rozmienia się na drobne. „Akcent, Literatura i Sztuka” 2013 nr 3.
  • K. WALC: Wszystko jest tekstem. „Fraza” 2013 nr 4.
  • Zob. też Wywiady.

Matka Makryna

  • D. NOWACKI: Jak Makryna czmut w oczy puskała. „Gaz. Wybor.” 2014 nr 273.
  • J. BIELAWA: Matka o wielu twarzach. „Nowe Książ.” 2015 nr 3.
  • M. JAKUBOWIAK: Szeherezada z polskiego błota: Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus. „Tyg. Powsz.” 2015 nr 42.
  • P. GOŹLIŃSKI: Dehnel: blizny Makryny. „Gaz. Wybor.” 2015 nr 209.
  • M. KLIMOWICZ: Dyskretny urok chimer. „Akcent” 2015 nr 3.
  • W. TURANT: Makryna cierpi za miliony. „Śląsk” 2015 nr 5.
  • M. ZATORSKA: Świątobliwa oszustka. „Fraza” 2015 nr 3.
  • M. HAWRYSZ: Stylizacja językowa w powieści „Matka Makryna” Jacka Dehnela. „Język Artyst.” 2017 nr 16.
  • Zob. też Wywiady.

Dziennik roku chrystusowego

  • Ł. NAJDER: Ja z jednej strony i ja z drugiej strony. „Dwutygodnik.com” [on-line] 2015 nr 171 [dostęp 14 października 2016]. Dostępny w Internecie: http://www.dwutygodnik.com/artykul/6222-ja-z-jednej-strony-i-ja-z-drugiej-strony.html.
  • D. NOWACKI: Blogaski w okładkach, czyli jak Dehnel i Twardoch pamiętniki wydali. „Gaz. Wybor.” 2015 nr 257 [dot. także: S. Twardoch: Wieloryby i ćmy].
  • J. SOBOLEWSKA: Od Facebooka do sztambucha. „Polityka” 2015 nr 43 [dot. także: P. Siemion: Dziennik roku Węża; S. Twardoch: Wieloryby i ćmy].
  • G. WYSOCKI: Gombrowiczów trzech. „Książki” 2015 nr 3 [dot. także: P. Siemion: Dziennik roku Węża; S. Twardoch: Wieloryby i ćmy].
  • A. AUGUSTYNIAK: Żadna chwilka mi nie uleciała. „Nowe Książ.” 2016 nr 2.
  • Zob. też Wywiady.

Tajemnica domu Helclów

  • [T. FIAŁKOWSKI] LEKTOR: Zbrodnia w Krakowie. „Tyg. Powsz.” 2015 nr 31.
  • M. OLSZEWSKI: Retrokryminalny Kraków. „Nowe Książ.” 2015 nr 11.
  • Zob. też Wywiady.

Krivoklat czyli Ein österreichisches Kunstidyll

  • G. JANIK: Błąd w sztuce. „Fa-art” 2016 nr 3.
  • [T. FIAŁKOWSKI] LEKTOR: Próba kwasu siarkowego. „Tyg. Powsz.” 2016 nr 22.
  • Ł. NAJDER: Kwasowy wandal uderza ponownie. „Tyg. Powsz.” 2016 nr 22.
  • J. SOBOLEWSKA: Oblać Vermeera. „Polityka” 2016 nr 21.
  • D. NOWACKI: Dla każdego coś przykrego, czyli dlaczego powieść Dehnela zbiera klapsy? „Gaz. Wybor.” 2016 nr 143.
  • M. ROBERT: Rozrywka pod patronatem Bernharda. „Nowe Książ.” 2016 nr 12.
  • B. SADULSKI: Naśladowca głosów. „Dwutygodnik” 2016 nr 186, [on-line] [dostęp 14 października 2016]. Dostępny w Internecie: http://www.dwutygodnik.com/artykul/6586-nasladowca-glosow.html.
  • E. IGNATIUK: Duchowa chrypka, duchowe otłuszczenie. „Akcent” 2017 nr 1.

Seria w ciemność

  • Zob. Wywiady.

P. Larkin: Zebrane: Mniej oszukani; Wesela w Zielone Świątki i Wysokie okna

  • K. DĄBROWSKA: Larkin po polsku. „Lit. na Świecie” 2010 nr 9/10.
  • K. SZYMAŃSKA: Larkina portret zwielokrotniony. O dwóch polskich przekładach brytyjskiego poety. Wwa: Semper 2012 [dot. także przekładów S. Barańczaka].

F.S. Fitzgerald: Wielki Gatsby

  • B. Kopeć-Umiastowska: Dehnel na trawniku. „Lit. na Świecie” 2014 nr 3/4.

H. James: Dokręcanie śruby

  • D. GUTTFELD: Skąd się biorą duchy?: dwa przekłady „The turn of the screw”. „Litteraria Copernicana” 2017 nr 1.
  • Zob. też Wywiady.

J. Iwaszkiewicz: Wielkie, pobudzone, zachwycone zwierzę

  • M. SZYMAŃSKI: Jacek czyta Jarosława. „Tyg. Powsz.” 2013 nr 9, przedr. w tegoż: Przebicia. Wwa 2015.

H. Karpińska: Życie Lali przez nią samą opowiedziane

  • [T. FIAŁKOWSKI] LEKTOR: Debiut niespodziewany. „Tyg. Powsz.” 2017 nr 17.