Jacek DUKAJ

Autorka hasła: Maria Kotowska-Kachel

ur. 1974

Prozaik, autor scenariuszy filmowych, krytyk literacki, publicysta.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

1. Xavras Wyżryn; Zanim noc. [Powieści]. Wyd. pt. Xavras Wyżryn. Wwa: SuperNOWA 1997, 319 s. Przedr. zob. poz. 10.
Zawartość: Zanim noc, s. 15–171; Xavras Wyżryn, s. 174–319.
Przekł. włos. powieści Xavras Wyżryn: Gli imperi tremano. [Przeł.] F. Annichiarico. [Massa] 2012.
2. Katedra. [Opowiadanie]. Powst. 1998–1999. Druk w: W kraju niewiernych. Wwa 2000 zob. poz. 3 s. 395–447. Wyd. osob. Il.: T. Bagiński. Kr.: WL 2003, 91, [28] s. Wyd. nast. tamże: 2008 + 1 dysk optyczny DVD, 2017.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL 2015, pliki w formacie EPUB, MOBI. Mini-booki Jacka Dukaja, Wyd. nast. tamże 2017.
Nagroda Fandomu Pol. im. J.A. Zajdla w 2000.
Przekł. czes.: Katedrála. [Przeł.] P. Weigel. W: Polská ruleta. Polskie sci-fi povidky. Plzeň 2003. – włos.: La cattedrale. [Przeł.:] M. Valenti, J. Kulik. Roma 2013.
Adapt. film.: Scen. i reż. krótkometrażowego filmu animowanego: T. Bagiński. Ekran. 2002 [film wielokrotnie nagradzany i nominowany do nagrody amer. Akad. Film. Oscar 2003].
3. W kraju niewiernych. [Opowiadania]. Wwa: SuperNOWA 2000, 538 s. Wyd. nast.: tamże: 2003. Polska Fantastyka, toż 2005; wyd. 2 przejrz. Kr.: WL 2008, tamże: 2010, 2011, [T.] 1-2. 2017. Bibl. „Newsweeka”- Fantastyczna Kolekcja Światy Równoległe, 23; 24.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL, pliki w formacie EPUB, MOBI; wyd. osob. poszczególnych opowiadań: Kr.: WL 2015, pliki w formacie EPUB, MOBI. Mini-booki Jacka Dukaja.
Nagroda czytelników pisma „SFinks” w 2001, nagroda Śląskiego Klubu Fantastyki Śląkfa w 2001.
Zawartość: Ruch Generała; Irrehaare; Muchobójca; Ziemia Chrystusa; Katedra [poz. 2]; Medjugorje; In partibus infidelium.
4. Aguerre w świcie. [Mikropowieść]. Druk w: Wizje alternatywne 3. Olsztyn: Solaria 2001 s. 250–358. Przedr. zob. poz. 14.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL 2015, pliki w formacie EPUB, MOBI. Mini-booki Jacka Dukaja.
Nominacja do nagrody im. J.A.Zajdla w 2001.
5. Czarne oceany. [Powieść]. Wwa: SuperNowa 2001, 494 s. Wyd. nast.: wyd. 2 przejrz. Kr.: WL 2008, wyd. 3 t. 1-2 tamże 2017. Bibl. „Newsweeka”- Fantastyczna Kolekcja Światy Równoległe, 27; 28.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL 2008, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Nagroda czytelników pisma „SFinks” w 2002, nagroda Fandomu Pol. im. J.A. Zajdla w 2001.
6. Córka łupieżcy. [Mikropowieść]. Druk w: Wizje alternatywne 4. Olsztyn: Solaria 2002 s. 463–601. Wyd. osob.: Kr.: WL 2009, 130 s. Bibl. „Newsweeka” – Fantastyczna Kolekcja Światy Równoległe, 16.
Wyd. jako dokument elektroniczny. Kr.: WL 2009, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Przekł. węgier.: Zuzanna és a világmindenség. [Przeł.] Z. Mihályi. [Budapeszt] 2012.
7. Extensa. [Powieść]. Kr.: WL 2002, 163 s., wyd. nast. tamże: 2010, 2016. Bibl. „Newsweeka”- Fantastyczna Kolekcja Światy Równoległe, 6.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL 2008, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Przekł. węgier.: Extensa. [Przeł.] Z. Mihályi. [Budapeszt] 2012.
8. Inne pieśni. [Powieść]. Kr.: WL 2003, 628 s. Wyd. nast. tamże: 2008, [T. 1-2] 2016. Bibl. „Newsweeka” – Fantastyczna Kolekcja Światy Równoległe, 11, 12.
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta K. Gosztyła. Kr.: WL 2009, 2011, 1 płyta CD w formacie mp 3. – Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL 2008, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Nagroda Fandomu Pol. im. J.A. Zajdla w 2003, nagroda czytelników pisma „SFinks” w 2004.
Przekł.: bułg.: Drugi pesni. [Przeł.] S. Borisova. Sofia 2015, — ros.: Inye pesni. [Przeł.] S. Legeza. Moskva 2014, — węgier.: Más dalok. [Przeł.] Z. Mihályi. Budapest 2015.
9. Perfekcyjna niedoskonałość. Pierwsza tercja progresu. Kr.: WL 2004, 450 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 2008, wyd. 3 2016. Bibl. „Newsweeka” -Fantastyczna Kolekcja Światy Równoległe, 8.
Wyd. jako dokument elektroniczny. Kr.: WL 2008, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Nagroda Fandomu Pol. im. J.A. Zajdla w 2004.
10. Xavras Wyżryn i inne fikcje narodowe. [Powieść i opowiadania]. Kr.: WL 2004, 273 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 uzup. 2009, wyd. 3 2012, 2016. Bibl. „Newsweeka” – Fantastyczna Kolekcja Światy Równoległe, 18.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL 2011, pliki w formacie EPUB, MOBI; wyd. osob. opowiadań: Kr.: WL 2015, pliki w formacie EPUB, MOBI. Mini-booki Jacka Dukaja. – Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta A. Ferency. Kr.: WL 2012, 1 płyta CD w formacie mp3.
Zawiera powieści z poz. 1, — nadto opowiadania: Sprawa Rudryka Z.; Przyjaciel prawdy; Gotyk.
11. Lód. [Powieść]. Kr.: WL 2007, 1050 s., wyd. nast. [t. 1–3] tamże 2016. Bibl. „Newsweeka”. – Fantastyczna Kolekcja Światy Równoległe, 1-3.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL 2007, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Nagroda Fandomu Pol. im. J.A. Zajdla (2007), Nagroda Fundacji im. Kościelskich w Genewie (2008), Nagroda Lit. im. J. Żuławskiego (2008), Nagroda czytelników pisma „SFinks” (2008), Nagroda Śląskiego Klubu Fantastyki Śląkfa (2008), Nagroda The European Union Prize for Literature (2009). Nominacje do Lit. Nagrody Europy Środkowej „Angelus”, Nagrody im. J. Mackiewicza i Nagrody Lit. Nike w 2008.
Przekł.: bułg.: Led. [Przeł.:] V. Deânova, V. Velčev. Sofiâ 2017, – maced.: Mraz. [Przeł.] F. Dimevski. Skopje 2013.
Adapt. teatr.: Adapt. i reż.: J. Opryński. Lubl., T. Provisorium 2013.
12. Kto napisał Stanisława Lema? [Opowiadanie]. Druk w: S. Lem: Doskonała próżnia. Wwa 2008 s. 203–214.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL 2015, pliki w formacie EPUB, MOBI. Mini-booki Jacka Dukaja.
Opowiadanie w formie recenzji nieistniejącej książki o S. Lemie. – Nominacja do Nagrody Fandomu Pol. im. J.A. Zajdla w 2008.
Przekł.: ang.: The Apocryphia of Lem. [Przeł.] D. Stok. W: Lemistry. A Celebration of the Work of Stanisław Lem. [Manchester] 2011, – ukr.: Hto napisav Stanìslava Lema. Ternopìl’ 2016.
13. Wroniec. [Powieść]. Il.: J. Jabłoński. Kr.: WL 2009, 245 s.
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta J. Peszek. Kr.: WL 2009. 1 płyta CD w formacie mp3. – Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL 2007, pliki w formacie EPUB, MOBI.
W 2010 Nagroda Specjalna im. J. Żuławskiego i nominacja do finału Lit. Nagrody Europy Środkowej „Angelus”.
Adapt. teatr.: Adapt. i reż.: J. Bielunas. Wwa, T. Kamienica 2010; Adapt.: M. Pakuła. Reż.: J. Peszek. Wr., Wrocławski T. Lalek 2011.
14. Król Bólu. [Opowiadania]. Kr.: WL 2010, 820 s. Wyd. nast. [t. 1-3] tamże 2017. Bibl. „Newsweeka”- Fantastyczna Kolekcja Światy Równoległe, 32.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL 2011, pliki w formacie EPUB, MOBI; wyd. osob. poszczególnych opowiadań: WL 2015, pliki w formacie EPUB, MOBI. Mini-booki Jacka Dukaja.
Nagroda Fandomu Pol. im. J.A. Zajdla w 2010, nagroda czytelników pisma „SFinks” w 2011, nadto opowiadanie „Szkoła” nagrodzone w plebiscycie na najlepsze opowiadanie (polskie i zagraniczne) opublikowane na łamach „Nowej Fantastyki” w 1996, opowiadanie „Serce Mroku” uhonorowane w 1999 nagrodą czytelników pisma „SFinks” i nagrodą Asocjacji Pol. Pisarzy Fantastów „Srebrny Glob” w kategorii „Opowiadanie roku”.
Zawartość: Linia oporu; Oko potwora; Szkoła; Król Bólu i pasikonik; Crux; Serce Mroku; Aguerre w świcie (poz. 4); Piołunnik.
15. Science fiction. [Powieść]. Druk w: Science Fiction. [Wwa]: Powergraph 2011 s. 575–788.
Wyd. jako dokument elektroniczny: [Wwa:] Book-Rage 2012, pliki w formacie MOBI, EPUB, PDF; Wwa: Code. Red Tomasz Stachewicz [2014].
Nagroda Lit. im. J. Żuławskiego w 2012.
16. Portret Nietoty. [Opowiadanie]. Druk w: Zachcianki. Dziesięć zmysłowych opowieści. Wwa: Świat Książki — Weltbild Polska 2012 s. 61–134.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL 2015, pliki w formacie EPUB, MOBI. Mini-booki Jacka Dukaja.
Opowiadanie nominowane do Nagrody im. J.A. Zajdla 2012.
17. Starość aksolotla. [Powieść interaktywna]. Koncepcja, opracowanie wizualne i filmowe: Fish Ladder; Platige Image. Wyd. jako dokument elektroniczny: [Pozn.:] Allegro 2015, pliki w formacie EPUB, MOBI, PDF.
Przekł. ang.: The old axalotl. [Przeł.] S. Bill. [Pozn.:] Allegro 2015, 160 s. Dostępny w Internecie: http://www.amazon.com/The-Old-Axolotl-Hardware-Dreams-ebook/dp/B00UTUMM3E#reader_B00UTUMM3E.

Przekłady opowiadań J. Dukaja w antologiach zagranicznych: ang.: The Dedalus book of Polish fantasy. [Przeł.] W. Powaga. Sawtry; New York 1996; The European Union Prize for Literature. Twelve winning authors. [Brussels] 2009; A Polish book of monsters. Five dark tales from contemporary Poland. [Wybór i przekł.] M. Kandel. New York 2010, — azerski: Müasir Polyak nəsr antologiyası. [Oprac.] L. Kaleta. [Przeł.] F. Qiyayi. Bakı 2008, — czes.: Polská ruleta. Polskie sci-fi povidky. [Przeł.] P. Weigel. Plzeň 2003; Polská ruleta 2. [Przeł.:] P. Weigel. Plzeň 2005, — niem.: Auf der Strasse nach Oodnadatta. [Wybór:] W. Jeschke. [München] 2002, — ros.: Pol‘skaâ fentezi. Moskva 2002; Inostrannaâ literatura. Istorii prošlogo i buduščego, pol’skaâ literatura segodnâ. [Oprac.] K. Starosel‘skaâ. [Moskva] 2006; Pol’skie trupy. Moskva 2008; Formula krovi. Moskva 2011, — słowac.: Železný general. Antológia polskej fantastiky. [Przeł.:] M. Ferko, H. Králik. [Bratislava] 2006.

P r z e k ł a d

1. J. Conrad. Serce ciemności. Spolszczył J. Dukaj. Kr.: WL 2017, 163 s.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL 2017, pliki w formacie EPUB, MOBI.

Praca redakcyjna

1. PL + 50: historie przyszłości. [Antologia opowiadań]. Wybór i wstęp: J. Dukaj. Kr.: WL 2004, 557 s.
Tu J. Dukaja: Crux [zob. Twórczość poz. 14]. 

OPRACOWANIA (wybór)

• Ank. 2016.
• Autor o sobie: Spowiedź rówieśnika. „Nowa Fantastyka” 2012 nr 11; Świat bez książek? Nie mogę się doczekać. „Książki. Mag. do Czytania” 2015 nr 1.
• Wywiady: Arystoteles miał rację. Rozm. D. Materska. „Nowa Fantastyka” 2003 nr 4; Zaskoczyła mnie siła „Katedry”. Rozm. Ł. Maciejewski. „Dz. Pol.” 2003 nr 68; Żywa katedra. Rozm. M. Szczyrba. „Sł. Pol.” 2003 nr 81 [dot.: Katedra]; Żyjemy w złotej erze fantasy. Rozm. P. Ciemniewski. „Dekada Lit.” 2004 nr 5/6; Oczywiście, że to literatura. Rozm. Ł. Wróbel. „Nowe Książ.” 2005 nr 2; Wszczepki i żywokryst. (Kiedy temat bierze pisarza za gardło). Rozm. P. Dunin-Wąsowicz. „Lampa” 2006 nr 4, przedr. w tegoż: Rozmowy Lampowe 1993–2007. Wwa 2007; Jestem sierotą po literaturze. Rozm. J. Demiańczuk. „Dz. Polska — Europa — Świat” 2007 nr 298; Polska z drugiej strony lustra. Rozm. W. Orliński. „Gaz. Wybor.” 2007 nr 301; Autor po napisaniu książki powinien się zastrzelić. Rozm. J. Winiarski. „Studium” 2007/2008 nr 5/6; Wywiad z Jackiem Dukajem. [Rozm.] J. Żerański. Powst. 2008/2009 [on-line] [dostęp 16 grudnia 2015]. Dostępny w Internecie: http://katedra.nast.pl/art.php5?id=4239 [prowadzony między XI 2008 a II 2009 i między V a VII 2009]; Dusza z uchem przy grobie: co nam przyniesie przyszłość. Rozm.: L. Jedlicka, R. Wiśniewski. „Tyg. Powsz.” 2009 nr 1/2; Stan wojenny trzeba zrobić. Rozm. W. Orliński. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 260 dod. „Duży Format” nr 43 [dot. Wrońca]; Totalna imersja. Rozm. J. Borowczyk. „Czas Kult.” 2009 nr 6; Moc generowania sensów. „Esensja” 2010 nr 10; O Wrońcu i innych bajkach. Rozm. R. Kur. „Wyspa” 2010 nr 2; Czuję się jak kukułczy podrzutek. Rozm. W. Orliński. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 277; Wywiad z Jackiem Dukajem: o czytnikach, przyszłości książki i „Starości aksolotla”. Rozm. R. Drozd. Powst. 2015 [on-line] [dostęp 12 grudnia 2015]. Dostępny w Internecie: http://swiatczytnikow.pl/wywiad-z-jackiem-dukajem-o-czytnikach-przyszlosci-ksiazki-i-starosci-aksolotla/; Człowiek nie istnieje. Rozm. D. Karpiuk. „Newsweek Polska” 2017 nr 18/19; Transfuzja ciemności. Jacek Dukaj o nowym przekładzie „Jądra ciemności” Josepha Conrada. Rozm.: J. Sobolewska, E. Bendyk. „Polityka” 2017 nr 46.
• Strony internetowe J. Dukaja: www.dukaj.pl; http://encyklopediafantastyki.pl/index.php/Jacek_Dukaj.
• P. Dunin-Wąsowicz, K. Varga: Jacek Dukaj. W: Parnas Bis. Słownik literatury polskiej urodzonej po 1960 r. Wwa 1995. Wyd. nast.: wyd. 2 popraw. i rozszerz. Wwa1995; wyd. 3 i ostatnie [!] (zaktualizował P. Dunin-Wąsowicz). Wwa 1998, [wyd. 4] tamże 2005.

Ogólne

• P. GORLIŃSKI-KUCIK: Między (tech)gnozą a uchronią. Proza Jacka Dukaja. [Praca doktorska] [on-line] Katow. 2015, 229 s. [dostęp 10 grudnia 2015]. Dostępna w Internecie: http://www.sbc.org.pl/Content/174300/doktorat3584.pdf; wyd. pt. TechGnoza, uchronia, „science fiction”. Proza Jacka Dukaja. Katow.: Wydawn. UŚl. 2017, 435 s.
• Doświadczenia Dukaja. Gdańsk; [Sopot]: Wyd. UG 2016, 110 s .[M. ROMANOWSKI: Doświadczenia Dukaja; M. DAJNOWSKI: Jacka Dukaja bajka o żelaznym wilku (i żelaznej Suce) [dot. „Wrońca”]; T. ZIÓŁKOWSKI: Dzieci nowego świata – obraz postczłowieka w „Linii oporu” Jacka Dukaja; K. CHOJNOWSKI: Wizerunek postaci nie-ludzkich w „Extensie” i „W kraju niewiernych”; T.P. BOCHEŃSKI: Intermedialne strategie czytania: „Serce Mroku” Jacka Dukaja, „Jądro ciemności” Josepha Conrada i Rammstein; P. OSAK, K.M. TOMALA: Historia to (nie) bajka: o możliwościach adaptacji „Wrońca” Jacka Dukaja na potrzeby szkolnej edukacji polonistycznej; Z. KALICKA-KARPOWICZ: Codzienność w przyszłości: neologizmy w „Córce łupieżcy” Jacka Dukaja a tendencje językowe w polszczyźnie; Aneks: B. BŁASZCZYŃSKI: Pierwomyśl].
• G. ROGACZEWSKI: Odczytywanie światów Jacka Dukaja. „Esensja” 2004 nr 1.
• J. ŚLÓSARSKA: „Katedra” i „Inne pieśni”. „Żywokryst” oraz „Morfy” i „Formy” w literackiej i filmowej kosmologii Jacka Dukaja i Tomasza Bagińskiego. W: Między słowem a obrazem. Księga Pamiątkowa dla Uczczenia Jubileuszu Profesor Eweliny Nurczyńskiej-Fidelskiej. Kr. 2005.
• K. UNIŁOWSKI: Lord Dukaj albo fantasta wobec mainstreamu. „FA-art” 2007 nr 4.
• T. MIZERKIEWICZ: Wirtualny odbiorca wirtualny. Albo o tym, jak Jacek Dukaj wymyślił czytelników współczesnej literatury polskiej. „Czas Kult.” 2009 nr 6.
• I. PIĘTA: Dlaczego czytamy fantastykę. Rozważania o prawdzie na przykładzie prozy Jacka Dukaja. „Rocz. Hum.” 2009 z. 1.
• TAŻ: Funkcja obcości (inności) w kształtowaniu się tożsamości „Ja” podmiotowego w twórczości Jacka Dukaja. „Konteksty Kult.” 2012 nr 8.
• TAŻ: Bóg, człowiek, świat w prozie Jacka Dukaja. W: Motywy religijne we współczesnej fantastyce. Białystok 2014.
• N. LEMANN: Miejsca (nie)PODobne: toponimia w historiach alternatywnych. W: Mikrotoponimy i makrotoponimy w komunikacji i literaturze = Microtoponyms and macrotoponyms in communication and literature. Łódź 2015.
• O. DAWIDOWICZ-CHYMKOWSKA: Użyteczna czy bezużyteczna?: bomba atomowa w twórczości Jacka Dukaja. „Prz. Hum.” 2017 nr 1.
• S.P. KUKULAK: Historia alternatywna w polskiej fantastyce: przypadki Jacka Dukaja i Jacka Piekary. „Nowa Dekada Lit.” 2017 nr 1/2.
• T. MIZERKIEWICZ: Practising the history of literary studies within the studies of particular authors. „Prz. Filoz.-Lit.” 2017 nr 2 [dot. także Z. Haupta i S. Różewicza].

Xavras Wyżryn

•  T.A. OLSZAŃSKI: Dukaj na manowcach. „Miesięcznik ŚKF” 1997 nr 97.
• M. ORAMUS: Zanim moc. „Nowa Fantastyka” 1997 nr 7.
• R. OSTASZEWSKI: Zbrodniczy bohater. „Gaz. Wybor.” 2004 nr 121 dod. „Kultura”.
• E. KOZAK: Paradygmat kat – ofiara w powieści Jacka Dukaja „Zanim noc”. W: Paradygmat kat-ofiara w literaturze i sztuce europejskiej w latach 1989-2014. Warszawa 2015.

W kraju niewiernych

• Ł. JONAK: Matrix i Irrehaare, czyli koniec cyberpunku. „Nowa Fantastyka” 1999 nr 12.
• Ł. JONAK: Szok poznawczy. „Nowa Fantastyka” 2000 nr 12.
• R. PAWLAK: Udane podsumowanie. „Fenix” 2000 nr 9.
• G. WIŚNIEWSKI: Taktyka spalonej ziemi. „Esensja” 2000 nr 1.
• M. ORAMUS: W krainie wiernych. „Dz. Pol.” 2001 nr 167.
• P. GORLIŃSKI-KUCIK: Podróż dwudziesta druga do krainy niewiernych. „Konteksty Kultury” 2013 nr 10 [dot. też: S. Lem: Dzienniki gwiezdne].
• J. ŚLÓSARSKA: Nazgul i Chrystus. Dystopijne lustra komunikacyjne w prozie Jacka Dukaja (na podstawie opowiadań z tomu „W kraju niewiernych”). W: Problemy utopii i antyutopii w literaturach słowiańskich i historii Słowian. Bielsko-Biała 2014.
• K. CHOJNOWSKI: Wizerunek postaci nie-ludzkich w „Extensie” i „W kraju niewiernych”. W: Doświadczenia Dukaja. Gdańsk 2016.

Czarne oceany

• M. ORAMUS: W ślepym zaułku. „Nowa Fantastyka” 2001 nr 12.
• W. ORLIŃSKI: Władza leży między. „Gaz. Wybor.” 2001 nr 251.
• T. LEWANDOWSKI: Lekcja fantastyki dla zaawansowanych. „Nowe Książ.” 2002 nr 2.
• D. NOWACKI. „FA-art” 2002 nr 1.
• E. REMIEZOWICZ: Wykład profesora Dukaja. „Esensja” 2002 nr 1.
• A. GĘBALA: Cyber metafizyka. O „Czarnych oceanach” Jacka Dukaja. „FA-art.” 2009 nr 1/2.
• J. CZURKO: Za horyzontem antropologii. Trans i posthumanistyczne wizje we współczesnej kulturze na przykładzie filmu „Avatar” Jamesa Camerona oraz powieści „Czarne oceany” i „Perfekcyjna niedoskonałość” Jacka Dukaja. W: Dyskursy w Kulturze. Łódź 2012.

Córka łupieżcy

• P. KOFTA: Miasto miast. „Dziennik” 2009 nr 49 dod. „Kultura”.
• D. MARKIEWICZ: Archeologia według Dukaja. „Esensja” 2009 nr 4.
• M. BRZÓSTOWICZ-KLAJN: Niewidzialna obecność Obcych w „Głosie Pana” Stanisława Lema i „Córce łupieżcy” Jacka Dukaja. „Quart” 2015 nr 3/4.
• Z. KALICKA-KARPOWICZ: Codzienność w przyszłości: neologizmy w „Córce łupieżcy” Jacka Dukaja a tendencje językowe w polszczyźnie. W: Doświadczenia Dukaja. Gdańsk 2016.

Extensa

• M. ORAMUS: Niebo za karę. „Nowa Fantastyka” 2002 nr 24.
• Ł. PASSER: W poszukiwaniu istoty człowieczeństwa. „Nowe Książ.” 2003 nr 2.
• A. MAZURKIEWICZ: Outsiders. „Akant” 2005 nr 3.
• M. KOBIELSKA: Trzy poziomy pamięci kulturowej? W: Tradycja współcześnie — repetycja czy innowacja? Kr. 2012.

Inne pieśni

• M. CZUBAJ: Moc czarnoksiężnika. „Polityka” 2003 nr 47.
• W. ORLIŃSKI: Wytrawny Dukaj. „Gaz. Wybor.” 2003 nr 240.
• E. REMIEZOWICZ: Odkrywanie nowego świata. „Esensja” 2003 nr 8.
• A. KLĘCZAR: W formie niesamowitej. „Dekada Lit.” 2004 nr 5/6.
• R. OSTASZEWSKI: Dukaj. Lemobójca. „Opcje” 2004 nr 1/2.
• R. SZYMA: Z podszeptu Stagiryty. „FA-art” 2004 nr 2.
• B. TOKARZ: Świadomość formy w powieści Jacka Dukaja „Inne pieśni”. „Zag. Rodz. Lit.” 2014 z. 2.
• K. CHOJNOWSKI: Wizerunek postaci nie-ludzkich w „Extensie” i „W kraju niewiernych”. W: Doświadczenia Dukaja. Gdańsk 2016.

Perfekcyjna niedoskonałość

• P. DUNIN-WĄSOWICZ: Perfekcyjny krok wstecz. „Przekrój” 2004 nr 49.
• K.T. LEWANDOWSKI: Bolesne poszerzanie horyzontów. „Lampa” 2004 nr 11.
• M. OLSZEWSKI: W saku przyszłości. „Gaz. Wybor.” 2004 nr 282.
• G. ROGACZEWSKI: Rezonans morfy i formy. „Esensja” 2004 nr 8.
• M. ORAMUS: Świat za tysiąc lat. „Dz. Pol.” 2005 nr 64.
• M. PĄKCIŃSKI: Światy Jacka Dukaja. „Nowe Książ.” 2005 nr 2.
• D. MARKIEWICZ: Zachwyt nie wychodzi z rozumienia. „Esensja” 2009 nr 1.
• J. CZURKO: Za horyzontem antropologii. Trans i posthumanistyczne wizje we współczesnej kulturze na przykładzie filmu „Avatar” Jamesa Camerona oraz powieści „Czarne oceany” i „Perfekcyjna niedoskonałość” Jacka Dukaja. W: Dyskursy w Kulturze. Łódź 2012.
• M. SOWIŃSKI: Obcość, monumentalność, strategie wywoływania wrażenia w najnowszej prozie polskiej. „Czas Kult.” 2013 nr 6 [dot. też: W. Myśliwski: „Ostatnie rozdanie”, Sz. Twardoch: „Morfina”].
• J. LIGMANOWSKA: W stronę nieśmiertelności: człowiek transcendujący w „Fiasku” Stanisława Lema i „Perfekcyjnej niedoskonałości” Jacka Dukaja. „Wiek XIX” 2015.

Xavras Wyżryn i inne fikcje narodowe

• D. MARKIEWICZ: Ku chwale ojczyzny! „Esensja” 2009 nr 10.

Lód

• P. DUNIN-WĄSOWICZ: Lód, jak brylant. „Tyg. Powsz.” 2007 nr 50.
• P. KOFTA: Spojrzenie Pierre’a Menarda. „Dz. Polska — Europa — Świat” 2007 nr 286.
• W. ORLIŃSKI: Czy Polska jest konieczna? „Gaz. Wybor.” 2007 nr 283.
• A. BAŁDYGA: Jeśli na końcu jest zero absolutne. „Dekada Lit.” 2008 nr 5/6.
• W. BROWARNY: Historia bez gorsetu. „Odra” 2008 nr 4.
• M. FOERESTER: Dorabianie gęby Dukajowi. „Esensja” 2008 nr 5.
• P. MATUSZEK: Ontologiczna Syberiada. „Nowa Fantastyka” 2008 nr 2.
• M. PABISEK: Posąg i jego syn. „FA-art” 2008 nr 1.
• A. PIECH-KLIKOWICZ: Prawda Zimy i niepewność Lata. „Nowe Książ.” 2008 nr 4.
• W. HAMERSKI: SF: struktura lodu. „Czas Kult.” 2009 nr 6.
• M. MROWIEC: Juliusz Słowacki i Jacek Dukaj — lodowaty dialog między tekstami. „Postscriptum Polonist.” 2009 nr 2.
• J. CIERPISZ: „Ten lód — to prawda ziszczona, materja sprowadzona poniżej zera Kelvina”. Wybrane idee religijne w powieści Jacka Dukaja „Lód”. „Ex Nihilo” 2012 nr 2.
• N. LEMANN: PODobni — niepodobni. „Muza dalekich podróży” Teodora Parnickiego i „Lód” Jacka Dukaja jako przykład dwóch sposobów alternatywizacji historii. „Porównania” 2012 nr 10. — P. GORLIŃSKI-KUCIK: Jak zrobiony jest „Lód” Jacka Dukaja. „FA-art” 2013 nr 4.
• K. WĄTROBA: „Ponieważ język”: „Lód” Jacka Dukaja i problem niewyrażalności. W: Wyobraźnia, pamięć, tożsamość. Studia, szkice, interpretacje. Tarnów 2014.
• P. GORLIŃSKI-KUCIK: Pamięć przeszłości versus Historia: o „Lodzie” Jacka Dukaja. „Tematy i Konteksty” 2015 nr 5.
• E. WASILEWSKA: Złożone nazwy barw w tekście powieści „Lód” Jacka Dukaja. „Poradnik Jęz.” 2017 z. 1.

Wroniec

• M. MAŁKOWSKA: Mroczna bajka z naiwną fabułą. „Rzeczpospolita” 2009 nr 290.
• D. NOWACKI: Baśń o stanie wojennym. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 258.
• M. PABISEK: Enesy-floresy i inne procesy. „FA-art” 2009 nr 3.
• M. CIELECKI: W szponach wrońca. „W Drodze” 2010 nr 8.
• E. DYDA: Kruki, wrony, enesy i bubeki… „Fraza” 2010 nr 2.
• J. HERNIK-SPALIŃSKA: Nowa baśń. „Dialog” 2010 nr 3 [dot. powieści „Wroniec” J. Dukaja i dramatów M. Walczaka „Ostatni tatuś” i M. Fertacz „Białe baloniki”].
• K. KNAPIK-GAWIN: Tańczący z mitami. „Arterie”, Łódź 2010 nr 1.
• K. KOSIŃSKI: Mała apokalipsa (nie tylko) dla dzieci. „Więź” 2010 nr 4.
• M. MACHNIO: Wroniec, czyli bajkowy koszmar. „Myśl.pl” 2010 nr 17.
• A. PIECH-KLIKOWICZ: Między Tajemnicami, Strachami i Potworami. „Nowe Książ.” 2010 nr 3.
• P. STERCZEWSKI: Jak się robi stan wojenny: wokół „Wrońca”. „Res Publica Nowa” 2010 nr 11/12.
• K. WĄGROWSKI: Z Pozycjonistami na Bubeków i Członków. „Esensja” 2010 nr 10.
• Zob. też Wywiady.
• T. BUREK: „Wroniec” albo o potwornej wronie, która bohaterów przeraziła wielce. „Arcana” 2011 nr 1.
• A. RATAJ: Dorównać Dukajowi. „Teatr” 2011 nr 6 [rec. z wyst. „Wrońca”: Wwa, T. Kamienica, Wr., T. Lalek].
• P. ZAŃKO: Bajka niedokończona. „Wroniec” Jacka Dukaja. „Ex Nihilo” 2011 nr 1.
• M. BŁASZKOWSKA: „Nic innego się za nimi nie kryje, tylko rzeczy”. Rola słowa we „Wrońcu” Jacka Dukaja. „Maska” 2014 nr 23. M. DAJNOWSKI: Jacka Dukaja bajka o żelaznym wilku (i żelaznej Suce); P. OSAK, K.M. TOMALA: Historia to (nie) bajka: o możliwościach adaptacji „Wrońca” Jacka Dukaja na potrzeby szkolnej edukacji polonistycznej. W: Doświadczenia Dukaja. Gdańsk 2016.

Król bólu

• D. MARKIEWICZ: Człowiek przekraczający. „Esensja” 2010 nr 10.
• M. CETNAROWSKI: Prawda tkwi w oku Proteusza. „Fantasy&Science Fiction” 2011 nr 1 — T. EWERTOWSKI: Technologia jako źródło cierpień? „Czas Kult.” 2011 nr 4.
• W. ORLIŃSKI: Projektant sensów. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 7.
• T. ROWIŃSKI: O bólu czytania. „Wyspa” 2011 nr 2.
• D. BRZOSTEK: Bez lęku (przed wpływem?). Na marginesie „Oka potwora” Jacka Dukaja. „Acta Univ. Wratisl. Lit. i Kult. Popularna” 2014 t. 20.
• T. ZIÓŁKOWSKI: Dzieci nowego świata – obraz postczłowieka w „Linii oporu” Jacka Dukaja; T.P. BOCHEŃSKI: Intermedialne strategie czytania: „Serce Mroku” Jacka Dukaja, „Jądro ciemności” Josepha Conrada i Rammstein. W: Doświadczenia Dukaja. Gdańsk 2016.

Science fiction

• J. SZEJA: Pean dla science fiction. Powst. 2012 [on-line] [dostęp 16 grudnia 2015]. Dostępny w Internecie: http://www.nagroda-zulawskiego.pl/?q=salon/science_fiction.

Starość aksolotla

• G. JANKOWICZ: Smutek robotów. „Tyg. Powsz.” 2015 nr 13.
• J. LECH: Wieczność porasta rdzą. „Esensja” 2015 nr 6.
• M. MARTYNIUK: Starość aksolotla. Człowiek 2.0. Powst. 2015 [on-line] [dostęp 10 grudnia 2015]. Dostępny w Internecie: http://ksiazki.polter.pl/Starosc-aksolotla-c28081.
• W. ORLIŃSKI: Tak kończy się świat. Errorem. „Gaz. Wybor.” 2015 nr 57.
• M. ZWIERZCHOWSKI: Mecha-książka. „Polityka” 2015 nr 11.
• W. KALISZUK: Postapokalipsa i teraźniejszość: „Starość aksolotla” Jacka Dukaja. „Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF, Philologiae” 2016 z. 2.
• K. M. MAJ: „Starość aksolotla” Jacka Dukaja: między multimodalnością a transmedialnością. „Ruch Lit.” 2017 z. 1.
• Zob. też Wywiady.

J. Conrad: Serce ciemności

• W. ORLIŃSKI: Co ma wspólnego Steve Jobs z „Jądrem ciemności”. „Gaz. Wybor.” 2017 nr 280.
• Zob. też Wywiady.