12. „Jakaś siła niezgadniona…”, czyli Ironia Cypriana Norwida

To wszystko prawda. Ale prawdą też jest, że Norwidowski sen i powiązany z nim motyw rzeźby wywołują i bardziej niepokojące konotacje.

Abstrahując od przytoczonego wyżej wyimka Z Buonarrotiego, sen w poezji Norwida jest przede wszystkim rodzajem nieobecności w świecie, ucieczki przed światem (nieco inaczej rzecz przedstawia się w części wczesnych dramatów, a także w późniejszych nowelach). W komedio-dramie Aktor, jednym z najważniejszych dramatów Norwida, zacytowany zostaje tylko jeden nowożytny monolog teatralny – Hamletowskie „być albo nie być”. Choć Norwid w połowie lat 50. XIX wieku tłumaczył różne fragmenty tej tragedii ^[1], to jednak na szczególną uwagę zasługuje ten właśnie fragment, recytowany przez hrabiego Jerzego. Niewątpliwie walory estetyczne tego monologu, jego szczególna rola w dramacie, uwidaczniają, jak bardzo serio autor go traktował. W tłumaczeniu Norwida czytamy: