Janusz DRZEWUCKI
ur. 1958
Krypt.: J.D.; (JD).
Krytyk literacki, poeta.
Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)
BIOGRAM
Urodzony 6 grudnia 1958 w Kruszwicy; syn Mieczysława Drzewuckiego, ekonomisty, i Aliny z Dąbrowskich, księgowej. W 1973 rozpoczął naukę w Liceum Ogólnokształcącym w Kruszwicy; w 1977 zdał maturę. Następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie. Jako poeta debiutował w 1979 wierszami pt. Otwarcie bram światła i Na odległość,zamieszczonymi na łamach „Życia Literackiego” (nr 13). Publikował też w organie Ogólnopolskiej Rady Klubów Studenckich „Notatnik Klubowy”. W 1980-82 pełnił funkcję wiceprezesa, a następnie prezesa Koła Naukowego Polonistów UJ, a także był współzałożycielem Sytuacyjnej Grupy Literackiej „Warsztat”, wydającej czasopismo o tym samym tytule. W 1982 uzyskał na UJ magisterium na podstawie pracy Mit i rzeczywistość. O twórczości Zbigniewa Herberta. Następnie do 1984 był zatrudniony jako asystent w Instytucie Filologii Polskiej UJ. W 1984-90 pracował w wydawnictwie „Pomorze” w Bydgoszczy, kolejno jako redaktor, zastępca kierownika, kierownik redakcji Działu Literatury Pięknej. Mieszkał w tym czasie w Inowrocławiu i Toruniu. Rozwijał twórczość poetycką i krytycznoliteracką, publikując liczne wiersze, artykuły i recenzje w „Studencie” (1984-89; tu stała współpraca), „Twórczości” (1985-86), „Życiu Literackim” (1985-89; tu w 1985 nr 22 ogłosił recenzję zbioru wierszy S. Stabry Dzieci Leonarda Cohena pt. Rozpacz, obsesje i autoplagiat, którą uważa za debiut krytycznoliteracki), „Literaturze” (1986), „Piśmie Literacko Artystycznym” (1986-89), „Poezji” (1986-87). Otrzymał nagrody i wyróżnienia za eseistykę i krytykę literacką, m.in. w konkursach Warszawskiej Jesieni Poetyckiej (1985, 1986), nagrodę im. S. Wyspiańskiego (1989) oraz nagrodę Funduszu Literatury Ministerstwa Kultury i Sztuki (1989) i nagrodę im. S. Piętaka (1991). W 1990 zamieszkał w Warszawie. Publikował liczne wiersze, artykuły i recenzje, współpracując stale z miesięcznikiem „Twórczość” (od 1988; podp. też J.D.; od 1996 redaktor działu poezji), z dziennikiem „Rzeczpospolita” (1993-2005 członek zespołu redakcyjnego; podp. też J.D.; kolejno sekretarz działu kultury, dodatków „Plus Minus” i „Rzecz o Książkach”; tu w 1997-2009 cykl felietonów pt. „Półka z poezją”) i magazynem literackim „Książki” (od 2000; m.in. podp. (J.D.)). Nadto recenzje, felietony oraz wiersze ogłaszał m.in. w tygodniku „Itd” (1990), „Polityce” (1990, 1992-94), w bydgoskim „Ilustrowanym Kurierze Polskim” (po 1990; tu cykl felietonów pt. „Warszawski zaułek”), dwutygodniku „Atak” (1991), „Gazecie Wyborczej” (1991-92), „Nowej Europie” (1991-93), „Sycynie” (1994-96), „Tygodniku Powszechnym” (1997-98, 2000-2005), „Odrze” (2005, 2014), „Toposie” (2006-07, 2014-15, 2017), „Wyspie” (od 2011), „Akcencie” (2014), „Frazie” (2014; tu m.in. cykl Dni.(Zapiski pięćdziesięciopięciolatka)), „Zeszytach Literackich” (2014, 2016), „Nowej Dekadzie Krakowskiej” (2017). W 2005-12 był redaktorem naczelnym Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. W 2013 podjął współpracę z Zakładem Rękopisów Biblioteki Narodowej. W 2014 otrzymał Symboliczną Nagrodę Ryszarda Milczewskiego-Bruna (w dziedzinie krytyki literackiej). W 2016 wszedł w skład jury V edycji Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz. Odznaczony m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (2005) oraz za popularyzowanie języka i kultury włoskiej Krzyżem Kawalerskim Orderu Gwiazdy Solidarności Włoskiej (Ordine della Stella della Solidarietà Italiana), przyznanym przez prezydenta Republiki Włoskiej i ministra spraw zagranicznych (2008).
Ma syna Adama (ur. 1982). Mieszka w Warszawie.
TWÓRCZOŚĆ
1. Ulica Reformacka. Wiersze z lat 1980-1986. Kr.: WL 1988, 68 s.
Nagroda im. K. Iłłakowiczówny za najlepszy książkowy debiut poetycki w 1988.
Zawiera wiersze w cyklach: Ulica Rabina Meiselsa; Nikomu ani słowa; Ulica Reformacka.
2. Chaos i konwencja. [Szkice]. Wstęp i red.: T. Skoczek. Kr.: Alma-Art 1988, 116 s.
Druk od 1984 na łamach pisma „Student”. – Zawartość: Święte antynomie. – I. Czy jest dzisiaj możliwe pokolenie literackie?; Smutek epoki, radość egzystencji (głośne myślenie); Smutek egzystencji, radość pisania (głośne mówienie) [dot. poezji Z. Macheja, J. Olszewskiego, K. Ćwiklińskiego, D.T. Lebiody]; Konwencja i rezygnacja [dot. poezji M. Sienkiewicza]; Wspólny mianownik. – II. Morze spokojne po burzy [dot. poezji tzw. „Nowej Fali”]; Język, ciało, sen [dot. Z. Jaskuła: Maszyna do pisania]; Głosy nie spełnionego pokolenia [dot. poezji A. Czekanowicz, Z. Joachimiaka, W. Zawistowskiego]; Klasycyzm i metafizyka [dot. poezji A. Kaliszewskiego, K. Lisowskiego]; Metafizyka i egzystencja [dot. poezji K. Adamkiewicza, R. Chojnackiego]; Młodość świadka [dot. G. Musiała]. – III. Umierać śmiercią buntownika; Poezja w tyglu histerii; Między chaosem i konwencją [dot. poematu „Luiza” A. Bursy]; Nasz starszy młodszy brat [dot. W. Szymanowicza]; Apologeta poezji [dot. R. Wojaczka]; Święci literatury polskiej. – IV. Poezja tajemnicy i paradoksu [dot.: B. Ostromęcki: Dom odnaleziony]; Kultura, wiara, poezja [dot.: J.S. Pasierb: Zdejmowanie pieczęci]; Poezja i egzystencja. (T. Różewicza poezja w poezji); Piękne bolesne słowa Pana Cogito [dot. Z. Herberta], – nadto wiersz J.D.: Północna elegia.
3. Starożytny język. [Wiersze]. Tor.: Toruńskie Tow. Kultury 1989, 39 s.
Zawiera wiersze w cyklach: Pierwsza maska; Pierwsza twarz.
4. Podróż na południe. [Wiersze]. Kr.: Ofic. Cracovia 1995, 83 s. Wyd. 2 popraw. z podtyt.: Wiersze z lat 1986-1995. Tamże 1997.
Nagroda XVIII Międzynarodowego Listopada Poetyckiego w Pozn. w 1995.
Zawiera wiersze w cyklach: Koniec wieku, zima; Twoje nagie imię; Nie myśl, że jesteś; Widok z Mysiej Wieży.
5. Światło września. 77 wierszy dawnych i nowych. Wwa-Izabelin: Świat Lit. 1998, 119 s.
Wiersze w cyklach numerowanych I-VII.
6. Smaki słowa. Szkice o poezji. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 1999, 289 s.
Zawartość: [Dot. J. Iwaszkiewicza:] Poeta w Wenecji; Kolano Iwaszkiewicza. – [Dot. T. Różewicza:] Tadeusza Różewicza poezja w poezji [poz. 2]; Poezja jest jak śmierć; Poezja poza wierszem; Coś Tadeusza Różewicza; Rozmawiać milcząc. – [Dot. Z. Herberta:] Słowa Pana Cogito; Przypadek i przeznaczenie [dot.: Rovigo]; Sztuka podróżowania, malarze Holandii i mikroskop [dot.: Martwa natura z wędzidłem]; Sprawy ostateczne a filozofia kaca [dot.: 89 wierszy; Epilog burzy]. – Gdzieś obok, poza wszystkim; Radość pisania i radość czytania [dot. W. Szymborskiej]. – Poza historią, teraz [dot. A. Międzyrzeckiego]; Patrz przed siebie [dot. J. Hartwig]; Uwięziony w świecie [dot. T. Nowaka]; Zapis chwili [dot. U. Kozioł]; Biel, milczenie, cały świat [dot. J. Łukasiewicza]; O życiu, które jest śmiercią i życiem [dot. J.M. Rymkiewicza]; Rocznik powojenny, stypendyści czasu [dot. E. Lipskiej]; Stanisław Barańczak i ten drugi [o S. Barańczaku jako poecie, krytyku i tłumaczu]; Wierność nieufności [dot. S. Barańczaka]. – Opisanie świata; Demon rzeczywistości [dot. A. Zagajewskiego]. – Zwroty i powroty [dot. J. Kornhausera]; Rana poezji [dot. R. Krynickiego]; Nowej Fali przygoda z poezją i polityką.
7. Akropol i cebula. O Zbigniewie Herbercie. Wwa: Tikkun 2004, 136 s.
Zawartość: Przed skokiem w ostateczność; Słowa Pana Cogito [poz. 6]; Między przypadkiem a przeznaczeniem. (O zbiorze wierszy „Rovigo”); Sprawy ostateczne, filozofia kaca i szachy. (O zbiorach „89 wierszy” i „Epilog burzy”) [poz. 6]; Sztuka podróżowania, malarze Holandii i mikroskop. (O tomie esejów „Martwa natura z wędzidłem”) [poz. 6]; Współczucie, cud rzeczywisty i wino z Samos. (O tomie esejów „Labirynt nad morzem”); Bunt bezsilnych i drugie dno. (O tomie prozy „Król mrówek”); Kto go zastąpił? Nikt! (O tomie szkiców i tekstów rozproszonych „Węzeł gordyjski”); Duszyczka słowiańska i spodnie. (O listach do Magdaleny i Zbigniewa Czajkowskich); Mistrz, Skarabeusz i Puchatek. (O korespondencji z Henrykiem Elzenbergiem i Jerzym Zawieyskim); Solidarność cierpiących, a także dzbanek gliniany i cynowy. (O książkach Andrzeja Franaszka i Jacka Łukasiewicza); Śmierć poety.
8. Wiersze wybrane. Wwa: LSW 2010, 163 s. Bibl. Poetów.
9. Dwanaście dni. [Wiersze]. Wwa: Iskry 2013, 115 s.
Zawiera cykle: Wiersze podróżne; Dwanaście dni (2004-2012); Wiersze podzwonne.
Nagroda Lit. im. C. Norwida, przyznana przez samorząd woj. maz. w 2014. – Finalista Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz w 2014.
10. Stan skupienia. Teksty o prozie. Szczecin-Bezrzecze: Wydawn. „Forma”. Fundacja Literatury im. H. Berezy 2014, 193 s. Wokół Literatury.
Druk wcześniej m.in. na łamach „Twórczości” i „Rzeczpospolitej”. – Zawartość: Henryk Bereza między życiopisaniem a życioczytaniem; Przyjaźnie Jarosława Iwaszkiewicza; Niewiele wiem, nic nie robię, śmierć coraz bliżej. (Tydzień nad „Kronosem” Witolda Gombrowicza). Życie wciąga. (Czytając „Tajny dziennik” Mirona Białoszewskiego); Edwarda Stachury pisanie życiem [dot.: Listy do pisarzy. Wwa 2006; Dzienniki. Wwa 2010-2011]; Wiesława Myśliwskiego opowieści o losie [dot.: Widnokrąg; Requiem dla gospodyni; Traktat o łuskaniu fasoli; Ostatnie rozdanie]; Rozmówki Edwarda Redlińskiego; Jana Drzeżdżona kosmos spraw codziennych [dot. m.in.: Szary człowiek]; Szept Dariusza Bitnera [dot. m.in.: Trzy razy]; Janusz Rudnicki w stanie nieważkości; Jerzego Pilcha nabożna jadowitość. (Nad dwoma dziennikami i jedną powieścią [Wiele demonów]); Mój żywot obolały. (O książce Adama Wagi i Mariana Pilota) [dot.: Obol; Postanowienia końcowe].
11. Charakter_pisma_. Szkice o polskiej poezji współczesnej. Kr.: Inst. Książki. Dział Wydawn.; Wwa: „Twórczość” 2015, 280 s. Bibl. „Twórczości”.
Druk wcześniej na łamach „Twórczości”. – Zawartość: Od Autora. – Cz. 1. W kręgu Nowej Fali: Cień Nowej Fali; Krótko mówiąc, Stanisław Barańczak; Między jedną a drugą stroną kartki. (O Ryszardzie Krynickim); Mieszkać wszędzie. (O Adamie Zagajewskim); Nic, czyli wszystko. (O Julianie Kornhauserze); Krzysztof Karasek, rzecz jasna; Nigdy za późno, nigdy za wcześnie. (O Leszku Aleksandrze Moczulskim); We wszystkim jest wszystko. (O Leszku Szarudze); Zmierzyć się z samym sobą. (O Antonim Pawlaku). – Cz. II. Przed, obok i po Nowej Fali: Bez wątpienia, Rafał Wojaczek; Patrzeć i ujrzeć. (O Bogusławie Kiercu); Bohdan Zadura, nikt inny; Piękne ubóstwo. (O Andrzeju Warzesze); Z Alabamy na Berdyczów. (O Jerzym Gizelli); Po prostu, Adam Ziemianin; Zagadka wiersza, tajemnica poezji. (O Andrzeju Słomianowskim). – Cz. III. Poza wszystkim: Codziennie, Wincenty Różański; Każdego dnia, Janusz Szuber; Nie inaczej, Adam Ochwanowski; W imię ciągłości. (Kilka uwag o poezji polskiej przełomu wieków).
12. Życie w biegu. O ludziach, miejscach, literaturze, piłce nożnej, maratonach i całej reszcie. Wwa: Melanż 2015, 542 s.
Zapiski w formie dziennika za r. 2014.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Melanż 2015, plik w formacie EPUB.
13. Rzeki Portugalii. [Wiersze]. Sopot: Tow. Przyjaciół Sopotu 2016, 79 s. Bibl. „Toposu”. Bibl. Poezji, 122.
14. Środek ciężkości. Szkice o współczesnej liryce polskiej. Mikołów: Inst. Mikołowski 2016, 361 s. Bibl. Arkadii, 133.
Zawartość: Kilka zdań o sobie zamiast wstępu. – Cz. I. Poeci z różnych stron: Juliana Kornhausera państwo wiersza; Wszystko jest inaczej według Jerzego Kronholda; Leszka Szarugi czas zaprzeszły niedokonany; Jerzego Górzańskiego rozmowy z samym sobą; Anarchiczny zmysł analogii Krzysztofa Karaska; Milczeć jak Wojciech Kawiński; Mieczysława Machnickiego piąta strona świata; Niczyje nic Janusza Szubera. – Cz. II. W kręgu Nowych Roczników: Między nigdzie a wszędzie. (O Krzysztofie Lisowskim); Misterium dnia powszedniego. (O Andrzeju Kaliszewskim); Słowo słów, jest. (O Bronisławie Maju); Kim jestem, gdzie jestem. (O Kazimierzu Brakonieckim); Jestem najsłabszym z ludzi. (O Janie Sochoniu); Przed czasem ostatecznym i po. (O Tadeuszu Żukowskim); Błogosławiona prowincja. (O Janie Kasprze); Mniej więcej, ile trzeba. (O Jerzym Jarniewiczu); Biała kartka, milczenie. (O Piotrze Cieleszu); Samotność błogosławiona. (O Piotrze Piaszczyńskim). – Cz. III. Nie tylko „bruLion”: Idą, idą!. (O antologii Przyszli barbarzyńcy); Na wyciągnięcie ręki. (O Marku Wojdyle); Między żywymi a umarłymi. (O Jarosławie Mikołajewskim); Widok z okna. (O Zbigniewie Chojnowskim); Poezja musi być rozróbą. (O Eugeniuszu Tkaczyszynie-Dyckim); Będąc tu, będąc tam. (O Krzysztofie Niewrzędzie); Zapalić ciemność. (O Wojciechu Kassie); Łaska widzenia. (O Robercie Mielhorskim); Nic, czyli wszystko. (O Mariuszu Grzebalskim); Oderwane ogniwo. (O Macieju Meleckim); Ani dnia, ani godziny. (O Grzegorzu Olszańskim); Raz na jakiś czas, raz w życiu. (O Krzysztofie Siwczyku); Wiara i ład. (O Wojciechu Wenclu); Mówić milcząc. (O Tadeuszu Dąbrowskim); Między mówić a milczeć. (O Jacku Dehnelu). – Cz. IV: Poeci z drugiego brzegu: Obezwładniające światło Tymoteusza Karpowicza; Artura Międzyrzeckiego forma i styl; Wyszeptana prawda Tomasza Gluzińskigo; Tadeusza Śliwiaka cud tautologii; Tak Kazimierza Hoffmana; Janusza St. Pasierba odwaga umierania; Nic wspólnego z niczym według Ryszarda Kapuścińskiego; Snutka o Marianie Grześczaku; Ukrzyżowana sprzeczność Zbigniewa Jerzyny; Feliks Netz i siostra snu; Nasz starszy młodszy brat, Włodzimierz Szymanowicz. – Kilka zdań o krytyce literackiej zamiast zakończenia.
Prace redakcyjne
1. S. Grochowiak: Wiersze. Wyboru dokonał [i wstęp oprac.] J. Drzewucki. Wwa: Muza 1995, 158 s. Bibl. Poezji.
2. K. Lisowski: Piętnaście tysięcy dni. Wiersze z lat 1975-1995. Słowo wstępne J. Drzewucki. Kr.: Śródmiejski Ośrodek Kultury i Ofic. Cracovia 1995, 84 s. Poeci Krak.
3. J. Słowacki: Poezje. Wyboru dokonał J. Drzewucki. Wwa: Muza 1996, 166 s. Bibl. Poezji.
4. E. Stachura: Wiersze wybrane. Wyboru dokonał [i wstęp oprac.] J. Drzewucki. Wwa: Muza 1996, 155 s. Bibl. Poezji.
5. M. Pawlikowska-Jasnorzewska: Poezje. Wybór J. Drzewucki. Wwa: Muza 1997, 309 s.
6. S. Grochowiak: Rok polski. Wybór [i posł.:] J. Drzewucki. Red.: J. Drzewucki, J. Kułakowska-Lis. Olszanica: BOSZ 2004, 77 s. Poezja.
7. J. Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania. Wybór i nota wydawcy J. Drzewucki. Wwa: Czyt. 2006, 514 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 2014, wyd. 3 2016.
8. J. Iwaszkiewicz: Urania i inne wiersze. Wyboru dokonał [i notę wydawcy oprac.:] J. Drzewucki. Wwa: Czyt. 2007, 430 s.
9. J. Iwaszkiewicz: Wenecja i inne szkice. Wyboru dokonał [i notę wydawcy oprac.] J. Drzewucki. Wwa: Czyt. 2008, 559 s.
10. B. Ostromęcki: Wiersze wybrane. Wybór i oprac.: J. Drzewucki. Lubl.: Wydawn. Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” 2017, 119 s. Bibl. Zapomnianych Poetów, 1.
11. T. Różewicz: Wiersze i poematy z „Twórczości” (1946-2005). Zebrał, wstępem i notą opatrzył oraz bibliografię oprac.: J. Drzewucki. Wr.: Warstwy 2017, 378 s.
OPRACOWANIA (wybór)
Ank. 2008, 2009.
Autor o sobie: J. DRZEWUCKI: Mój wybór i tylko mój. (Wyznanie krytycznoliterackie). „Wyspa” 2013 nr 3.
Wywiady: Sceptycyzm kontrolowany. Rozm. S. Sadowski. „Krzywe Koło Literatury” 1994 nr 12; O dziwnym czasie i autorach, zapomnianych lub trudnych w odbiorze. Rozm. P. Orzeł. „Elewator” 2016 nr 2.
Powrót na górę↑
LP XX w. (M. Jentys).
Ogólne
K. MIKLASZEWSKI: Polowanie na poetę. „Dz. Pol.” 1996 nr 52.
M. SIENKIEWICZ: Nie karz mnie nigdy samotnością, Panie… (Szkic o poezji warszawskiego poety – Janusza Drzewuckiego). „Akapit” 2000 nr 1.
Ulica Reformacka
M. BIGOSZEWSKA-JURUŚ: Znikająca codziennie nadzieja. „Poezja” 1989 nr 5.
P. CIELESZ: Piękna rozpacz. „Fakty” 1989 nr 4.
J. DEMBIŃSKA-PAWELEC: W czasoprzestrzeni ulic. „Życie Lit.” 1989 nr 1.
A. KALISZEWSKI: Wyjść z chaosu. „Pis. Lit.-Artyst.” 1989 nr 3 [dot. też: Chaos i konwencja].
J. KORYL: Skaleczony płatek róży. „Nurt” 1989 nr 5.
A. MAZUR: Niepokój Abrahama. „Twórczość” 1989 nr 8.
D. PAWELEC: Poezja ulic. „Tak i Nie” 1989 nr 5.
M. OBARSKI: Prywatne przykazanie. „Pis. Lit.-Artyst.” 1989 nr 7/8.
K. PIEŃKOSZ: Nowy poeta. „Literatura” 1989 nr 3.
Chaos i konwencja
A. KALISZEWSKI: Wyjść z chaosu. „Pis. Lit.-Artyst.” 1989 nr 3 [dot. też: Ulica Reformacka].
M. KISIEL: Między chaosem i konwencją. „Twórczość” 1989 nr 3.
Starożytny język
J. KORYL: Nadzieje i rozczarowania. „Kierunki” 1990 nr 7.
D. PAWELEC: Ślady Europy. „Autograf” 1990 nr 3.
Podróż na południe
M. KISIEL: Powab mowy. „Śląsk” 1995 nr 2.
K. MALISZEWSKI: Całość jednoznaczna jak heksametr. „Nowy Nurt” 1995 nr 25.
L. ŻULIŃSKI: Prawdziwy poeta. „Wiad. Kult.” 1995 nr 43.
Z. CHOJNOWSKI: Bolesny zachwyt. „Borussia” 1996 nr 12.
P. KĘPIŃSKI: „Czas Kult.” 1996 nr 1.
T. KOMENDANT: Ta sławna na całą Europę Śródziemną gorycz… „Twórczość” 1996 nr 2.
K. LISOWSKI: Wnuk króla Popiela ogląda świat. „Literatura” 1996 nr 1.
D. PAWELEC: Klasycyzm prywatny i sceptyczny. „Nowe Książ.” 1996 nr 3.
W. PAŹNIEWSKI: Ulica Tymona Niesiołowskiego. „Twórczość” 1996 nr 3.
K. PIEŃKOSZ: Jeszcze możemy się kochać. „Sycyna” 1996 nr 10.
[W. SKALMOWSKI] M. BROŃSKI. „Kultura”, Paryż 1996 nr 6.
M. STALA: Okruchy rozpaczy, okruchy czułości. „Rzeczpospolita” 1996 nr 17, przedr. w tegoż: Druga strona. Kr. 1997.
L. SZARUGA: Wszystko we mgle. „Arkusz” 1996 nr 7.
S. SADOWSKI. „Fraza” 1997 nr 1.
J. WOLSKI: Janusza Drzewuckiego podróże na południe i w innych kierunkach. „Opcje” 1997 nr 1.
A. CZACHOWSKA: Ciężar słowa. „PAL Prz. Artyst.-Lit.” 1998 nr 5/6.
E. DUNAJ: Podróżować zawsze od nowa. „Akcent” 1998 nr 1/2.
K. MALISZEWSKI: Wszystko inne. „Odra” 1998 nr 12 [dot. też: Światło września].
P. SIEMASZKO: Horyzont podróży. „Topos” 1998 nr 3.
Światło września
J. GIZELLA: Metafizyka końca wieku. „List Oceaniczny” 1998 nr 62.
A. JAKUBOWSKA-OŻÓG: Stare i nowe wiersze Janusza Drzewuckiego. „Fraza” 1998 nr 3/4 (21/22).
P.W. LORKOWSKI: Przez bramy światła. „Topos” 1998 nr 5/6.
K. MALISZEWSKI: Wszystko inne. „Odra” 1998 nr 12 [dot. też: Podróż na południe].
A. PIWKOWSKA: Głęboka radość powtórzeń. „Nowe Książ.” 1998 nr 8.
J. DĄBAŁA: Spostrzegawczość, pamięć i nostalgia, czyli „cool” w poezji. „Twórczość” 1999 nr 1.
J. MIKOŁAJEWSKI: Ulice miast i pamięci. „Nowa Okol. Poetów” 1999 nr 4.
L. ZUBIŃSKA: Światło i słowo. „Akant” 1999 nr 5.
M. CZUKU: Powolny grzmot rdzewiejącego żelaza, czyli recenzja, której nigdy nie napiszę. „Tygiel Kult.” 2000 nr 4/6.
A. STANKOWSKA: Przepalona przejrzystość. „Arkusz” 2000 nr 3.
Smaki słowa
S. GĘBALA: Czytanie słowo po słowie. „Twórczość” 2000 nr 9.
P. KĘPIŃSKI: Zapach literatury. „Rzeczpospolita” 2000 nr 12 dod. „Plus Minus”.
P. MAJERSKI: W blaskach i cieniach słowa. „Nowe Książ.” 2000 nr 4.
K. MALISZEWSKI: Pomiędzy dłutem, młotkiem i piłą. „Opcje” 2000 nr 2/3.
P. PIASZCZYŃSKI: Pamiętnik smakosza. „Tyg. Powsz.” 2000 nr 11.
R. JASNORZEWSKI. „Śląsk” 2001 nr 9.
G. KOCIUBA: Radość i trud czytania. „Nowa Okolica Poetów” 2001 nr 1.
K. KUCZKOWSKI: Smakując słowa. „Topos” 2002 nr 3.
Akropol i cebula
K. MASŁOŃ: Poeta, psy i gwiazda. „Rzeczpospolita” 2004 nr 250.
Z. CHOJNOWSKI: O poecie głęboko zwykłym. „Twórczość” 2005 nr 2/3.
P. DAKOWICZ: Tajemnica poety, tajemnica poezji. „Topos” 2005 nr 3.
P. MAJERSKI: Esej o Herbercie. „Nowe Książ.” 2005 nr 3.
Ł. JANICKI: Po prostu Zbigniew Herbert. „Akcent” 2006 nr 3.
S. CHYCZYŃSKI: Woń cebuli pod Akropolem. „Akant” 2007 nr 3.
Wiersze wybrane
W. CHMIELEWSKI: W ciszy, pięknie i ciemności. „Wyspa” 2010 nr 3.
S.J. CHYCZYŃSKI: W serii z Pegazem. „Akant” 2010 nr 11.
J. MADEJSKI: „W bolesnym zachwycie”. „Nowe Książ.” 2010 nr 12.
Z. CHOJNOWSKI: Zachwyt + przerażenie = dystans. „Topos” 2011 nr 1/2.
T. KIJONKA: Płonąca zapałka w lustrze wszechświata. „Śląsk” 2011 nr 7.
R. KOŁODZIEJ: Pochwała istnienia. „Fraza” 2011 nr 2.
M. ORLIŃSKI: Otwarte okno. „Twórczość” 2011 nr 2, przedr. w tegoż: Płynne przejścia. Mikołów 2011.
A. SZYMAŃSKA: Resztą jest życie. „Prz. Powsz.” 2011 nr 7/8.
W. KUDYBA: Palimpsest świata. „Odra” 2012 nr 9.
Dwanaście dni
J. MARCZYŃSKI: Poetycka tajemnica codziennych spacerów. „Rzeczpospolita” 2013 nr 123.
A. SINKOWSKI: Poezja obywatelska. „Wyspa” 2013 nr 3.
B. SUWIŃSKI: Żywioł wędrówki. „Twórczość” 2013 nr 10.
L. SZARUGA: Świat poetycki. (LVI). „Zesz. Lit.” 2013 nr 3.
Z. CHOJNOWSKI: Opowiadanie miejsc, czyli wejście w czas. „Akcent” 2014 nr 1.
J. KLEJNOCKI: W półmroku. „Rzeczpospolita” 2014 nr 237 dod. „Plus Minus”.
K. LISOWSKI: Lojalność wobec świata. W tegoż: Motyl Wisławy i inne podróże. Kr. 2014.
P.W. LORKOWSKI: Rekolekcje w marszu. „Fraza” 2014 nr 1/2.
G. TOMICKI: Z czarną ciszą na końcu. „Odra” 2014 nr 11.
Stan skupienia
Z. BIDAKOWSKI: Stadion mój widzę ogromny. „Wyspa” 2015 nr 1.
M. MUS: „Byle jakie słowa, to byle jaki człowiek”, czyli o poczciwości krytyki. „Nowa Dekada Krak.” 2015 nr 3/4.
M. ZDUNIAK-WIKTOROWICZ: Gesty interpretacyjne. „Nowe Książ.” 2015 nr 7.
L. ŻULIŃSKI: Czytający maratończyk. „Twórczość” 2015 nr 6 [rec. też: Życie w biegu].
Charakter_pisma
P. KĘPIŃSKI: Mistrzowskie rozbieranie. „Twórczość” 2015 nr 9.
A. REIMANN-CZAJKOWSKA: W kręgu Nowej Fali i poza wszystkim. „Nowe Książ.” 2015 nr 8.
K. ALICHNOWICZ: Słowo po słowie. „Wyspa”, Wwa 2016 nr 1.
G. TOMICKI: Cień Nowej Fali. „Twórczość” 2016 nr 3.
Życie w biegu
P. DOBROŁĘCKI: O ludziach, miejscach, literaturze, piłce nożnej. Powst. 2015 [on-line] [dostęp 13 maja 2016]. Dostępny w Internecie: http://www.rzeczgustu.com.pl/recenzje/ksiazki/zycie-w-biegu.
A. NASIŁOWSKA: Długodystansowiec. „Nowe Książ.” 2015 nr 6.
B. SOKOŁOWSKA: Jestem, więc piszę, piszę , więc jestem… „Topos” 2015 nr 5.
W. TURŻAŃSKA: Puszkin – nie Putin, Homer – nie Hoser. „Akcent” 2015 nr 3.
L. ŻULIŃSKI: Czytający maratończyk. „Twórczość” 2015 nr 6 [rec. też: Stan skupienia].
M. ORLIŃSKI: Racja jest po stronie tych, którzy piszą. „Wyspa” 2016 nr 2.
Rzeki Portugalii
K. ALICHNOWICZ: Nic nie będzie tak, jak było. „Twórczość” 2016 nr 6.
J. CIEŚLAK: Poeta, który jest naprawdę, a nie na Facebooku. „Rzeczpospolita” 2016 nr 63.
A. MOCHALSKA: Portugalia i bezsenność. Powst. 2016 [on-line] [dostęp 13 maja 2016]. Dostępny w Internecie: http://salonliteracki.pl/new/recenzja/552-portugalia-i-bezsennosc.
M. MOLNAR. „Mag. Lit. Książ.” 2016 nr 3.
K. PŁATEK: Na mostach. „Wyspa” 2016 nr 4.
A. RYDZ: Poetyka fado istnienia. „Topos” 2016 nr 6.
J. RYSZKOWSKI. „Prowincja”, Sztum 2016 nr 4.
R. RŻANY: A jednak jest… „Nowe Książ.” 2016 nr 7/8.
M. WABIK: Wiersze krytycznoliterackie i turystyka. „Akcent” 2016 nr 5.
M. CZUKU: Poetyckie panta rhei. „Elewator” 2017 nr 3.
K. WÓJCIK: Uciec. „Arcana” 2017 nr 3.
Środek ciężkości
J. BECZEK: O poezji, która przywraca stabilność. „Nowe Książ.” 2017 nr 5.
A. GLEŃ: Trafić dokładnie w środek. „Twórczość” 2017 nr 6.
L. NOWARA: Poetycki środek ciężkości. „Topos” 2017 nr 2.
T. Różewicz: Wiersze i poematy z „Twórczości” (1946-2005)
Wiersze i poematy z „Twórczości” (1946-2005) (Prace redakcyjne poz. 11): R. RŻANY: Echo i cień. „Nowe Książ.” 2017 nr 9.
