Janusz SZUBER

Autor(ka) hasła: Barbara Marzęcka

ur. 1947

Pseud.: Sebastian Rylski.

Poeta, felietonista.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzony 10 grudnia 1947Przez wiele lat rodzina podawała datę urodzenia o rok późniejszą (inf. Autora). w Sanoku; syn Zbigniewa Szubera , instruktora – pilota, i Ewy z Rogala-Lewickich. Pozostawał pod wpływem dziadka Stefana Lewickiego, filologa klasycznego, dyrektora liceum w Krynicy Zdroju, i wujostwa Krystyny z Lewickich i Stefana Jarosza, profesora Uniwersytetu Warszawskiego (UW), biogeografa i badacza Alaski, u których często bywał w Warszawie. Ojcu towarzyszył w wyprawach myśliwskich i wędkarskich, wspólnie z nim wędrował po Ziemi Sanockiej i Bieszczadach. W 1962 rozpoczął naukę w Liceum Ogólnokształcącym Męskim (od 1973 I Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej) w Sanoku. W tym okresie pisał już pierwsze wiersze i opowiadania. Po zdaniu matury podjął w 1967 studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W 1969 zachorował na ostrą formę zapalenia stawów, co spowodowało, że musiał przerwać studia i powrócić do Sanoka; postęp choroby w następnych latach doprowadził do stałego ograniczenia w poruszaniu się. Nadal pisał wiersze, których jednak nie publikował. Dopiero w 1994 zadebiutował na łamach „Tygodnika Sanockiego” zestawem wierszy pt. Apokryfy i epitafia sanockie (nr 51/52), za które otrzymał nagrodę w konkursie Ziemia rodzinna Grzegorza z Sanoka w literaturze, organizowanym przez Miejską Bibliotekę Publiczną im. Grzegorza z Sanoka; z „Tygodnikiem Sanockim” współpracował w latach następnych, drukując tu wiersze, artykuły, recenzje i noty. W 1995 z inicjatywy kuzynki, Grażyny Jarosz, i jej nakładem wydał drukiem pierwsze tomy poetyckie. W latach następnych ułatwiał mu uczestnictwo w życiu literackim kolega ze studiów Antoni Libera, prozaik, tłumacz i reżyser teatralny. W 1996 wspólnie z Tomaszem Korzeniowskim założył stowarzyszenia Korporacja Literacka, którego celem było m.in. propagowanie czytelnictwa i rozwijanie lokalnych ośrodków literackich, i został jego prezesem. Stowarzyszenie wspólnie z Miejską Biblioteką Publiczną w Sanoku zainicjowało wiele wydarzeń kulturalnych, m.in. wydawało „Dodatek Kulturalny” do „Tygodnika Sanockiego” (do 2001; tu m.in. drukował także pod pseud. Sebastian Rylski) oraz utworzyło jako swoją sekcję Pancovianum, ośrodek zajmujący się twórczością Mariana Pankowskiego, a także wychodzące nieregularnie zeszyty „Acta Pancoviana” (1998-2005 nr 1-4); w obu pismach pełnił funkcje ich redaktora. W 1996 został członkiem SPP. W tymże roku nawiązał przyjaźń korespondencyjną ze Zbigniewem Herbertem wysoko ceniącym jego twórczość. Wiersze, felietony, recenzje zaczął publikować na łamach ogólnopolskich czasopism literacko-kulturalnych, m.in. „Kwartalnika Artystycznego” (1997 i od 2008), „Zeszytów Literackich” (1997 i od 2000 z przerwami) i „Więzi” (od 2002, z przerwami). Dwukrotnie otrzymał Nagrodę Literacką m. Sanoka (1995, 1998), w 1996 Nagrodę Literacką B. Sadowskiej oraz Nagrodę Poetycką im. K. Iłłakowiczówny, w 1997 nagrodę Wojewody Krośnieńskiego oraz Prezydenta m. Rzeszowa, w 1998 Nagrodę Fundacji Kultury, w 1999 Nagrodę Fundacji W. i N. Turzańskich w Toronto w dziedzinie kultury za rok 1998. Współorganizował sesje naukowe w Sanoku: Julian Stryjkowski z Galicją w tle – Lesko – Zamek – Synagoga (1997), 60-lecie debiutu Mariana Pankowskiego (1998), Jerzy Harasymowicz – poeta karpackiego pogranicza (2001), Pomiędzy dwoma światami. O Kalmanie Segalu (2008). W 1999 był stypendystą Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2000 został członkiem Polskiego PEN Clubu. W 2000-01 był felietonistą dziennika „Rzeczpospolita”, na którego łamach publikował cykl pt. Czytane na prowincji. W 2003 przyznano mu tytuł Mistrza Mowy Polskiej. W semestrze wiosennym 2004 prowadził zajęcia pt. Sanocczyzna w literaturze XIX i XX wieku – rozmowy o regionalizmie ze studentami polonistyki Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku. W 2017 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Mieszka w Sanoku.

TWÓRCZOŚĆ

1. Apokryfy i epitafia sanockie. Sanok: [Druk. Piast Kołodziej]; Oslo: Nakł. G. Jarosz 1995, 54 s.
   Zbiór powstał w 1969-1991.
2. Paradne ubranko i inne wiersze. Sanok: [Druk. Piast Kołodziej]; Oslo: Nakł. G. Jarosz [1995], 29 s.
3. Gorzkie prowincje. [Wiersze]. Sanok: [Druk. Piast Kołodziej]; Oslo: Nakł. G. Jarosz 1996, 59 s.
4. Pan dymiącego zwierciadła. [Wiersze]. Sanok: [Druk. Piast Kołodziej]; Oslo: Nakł. G. Jarosz 1996, 63 s.
5. Srebrnopióre ogrody. [Wiersze]. Sanok: [Druk. Piast Kołodziej]; Oslo: Nakł. G. Jarosz 1996, 67 s.
   Zawiera także: M. Pankowski: List do poety.
6. Śniąc siebie w obcym domu. [Wiersze]. Słowo wstępne: A. Libera. Obrazy J. Ekierta. Sanok: Muzeum Hist. 1997, 50 s. Sł. i Obraz.
7. Biedronka na śniegu. Kr.: a5; Toronto: Pol. Fundusz Wydawn. w Kanadzie 1999, 37 s. Bibl. Poetycka Wydawn. a5, t. 33.
8. O chłopcu mieszającym powidła. Wiersze wybrane. 1968-1997. Kr.: Znak 1999, 134 s. Poezja.
   Zawiera wiersze z poz. 1-6. – Nagroda Fundacji Kultury w 1999.
9. [Siedem] 7 wierszy = 7 Gedichte. Przeł. S. Huber. Sanok: Miej. Bibl. Publiczna 1999, XXV, [III] s.
   Tekst w jęz. pol. i niem.
10. [Dziewiętnaście] 19 wierszy. Rys. B. Bandurka. Lesko: Handel-Usługi-Wydawn., Z. Nater 2000, 33 s.
11. Okrągłe oko pogody. [Wiersze]. Kr.: WL 2000, 59 s.
12. Z żółtego metalu. [Wiersze]. Kr.: Księg. Akademicka 2000, 48 s.
13. Las w lustrach = Forest in the mirrors. [Wiersze]. Obrazy: H. Waniek. Przeł. E. Hryniewicz-Yarbrought; przekł. wierszy „Dedykacja” i „Dzwony biły na jutrznię”: C. Cavanagh. Rzeszów: Yes 2001, 69 s. Przylaszczka.
    Tekst w jęz. pol. i ang. – Do książki dołączono płytę CD.
14. Sanok i Ziemia Sanocka. [Album]. Tekst: J. Szuber, J. Ginalski. Zdjęcia: T. Budziński. Olszanica: Bosz przy współpracy Urzędu Miasta 2001, 46 s.
    Tekst w jęz. pol. i ang.
15. Skansen w Sanoku. [Album]. Tekst: J. Szuber, J. Ginalski. Zdjęcia J. Czajkowski i in. Nowy Sącz: Wydawn. Fundacja 2001, [87] s.
16. Emeryk u wód. [Limeryki]. Sanok: [bw]. 2003. Wyd. 2. Oprac. graf. G. Wolański. Rzeszów: Fraza 2012, 44 s.
    Zbiór ok. 80 limeryków funkcjonujących w obiegu towarzyskim, wydruk komputerowy (inf. Autora dot. wyd. 1).
17. Glina, ogień, popiół. [Wiersze]. Red.: A. Strzelecka. Sanok: Miej. Bibl. Publiczna w Sanoku im. Grzegorza z Sanoka 2003, 43 s. [Wyd. 2] Berlin; Toronto: Pol. Fundusz Wydawn. & Mordellus Press 2004. Bibliofilska Ser. Poetycka Pol. Funduszu Wydawn. w Kanadzie. T. 4.
    Wyd. 1 na prawach rękopisu; wyd. 2 bibliofilskie w 45 egz. (inf. Autora).
18. Lekcja Tejrezjasza i inne wiersze. Kr.: WL 2003, 134 s.
    Zawiera wiersze z poz. 7, 10-13, – oraz cykl: Wiersze nowe.
19. [Trzydzieści trzy ] 33 limeryki dla Bronia M. Sanok: [b.w.] 2003, 32 s.
    Wyd. bibliofilskie w 9 egz. (inf. Autora), wydruk komputerowy.
20. Tam gdzie niedźwiedzie piwo warzą. [Wiersze]. Olszanica: Bosz 2004, 78 s.
21. Mojość. [Proza poetycko-wspomnieniowa]. Fot., akwarele: W. Szulc. Sanok: Ofic. Wydawn. Miej. Bibl. Publicznej na zlecenie Urzędu m. Sanoka 2005, 108 s.
22. Czerteż. [Wiersze]. Kr.: WL 2006, 78 s.
23. Bieszczady. [Album]. Zdjęcia: A. Bilińska, W. Biliński. Tekst: J. Szuber. [Przeł.] J. Taylor-Kucia, [przekł. wierszy:] E. Hryniewicz-Yarbrough. Olszanica: Bosz 2007, 191 s. Wyd. nast. w wersji skróconej tamże.: [wyd. 2] 2009, 63 s., [wyd. 3] także w wersji niem. [Przekł. ang.] R. Erickson. [Przekł. niem.:] N. Seling. 2015, 63 s.
    Wyd. z 2007, 2009 tekst w jęz. pol. i ang.
24. Złowiony w sieć = Spimanij u sit’ [Wiersze]. Przeł. V. Mahno. Kiïv: Kritika 2007, 115 s.
    Tekst w jęz. pol. i ukr.
25. Pianie kogutów. Wiersze wybrane. Kr.: Znak 2008, 144 s.
26. Wpis do ksiąg wieczystych. [Wiersze]. Kr.: WL 2009, 61 s.
27. Wyżej, niżej, już. Plus haut, plus bas, ça y est. Układ tomiku i tłum.: M. Nowoszewski. [Wiersze]. Rzeszów: Podkarpacki Inst. Książki Marketingu 2010, 71 s.
    Tekst w jęz. pol. i franc.
28. Powiedzieć. Cokolwiek. [Wiersze]. Kr.: WL 2011, 104 s.
29. Entelechia = Entelequia. [Wiersze]. Układ tomiku i tłum.: Z. Wojski. Rzeszów: [Stow. Lit.-Artyst. „Fraza”] 2012, 63 s. Bibl. „Frazy”.
    Tekst w jęz. pol. i hiszp.
30. Janusz Szuber. Antologia. [Wybór wierzy:] J. Szuber. Wwa: Hachette 2013, 189 s. Poezja Polska – Hachette, 72.
31. Tym razem wyraźnie. [Wiersze]. Kr.: WL 2014, 49 s.
    Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL 2014, plik w formacie EPUB, MOBI.
    Nagroda Poetycka im. K.I. Gałczyńskiego Orfeusz w 2015.
32. Esej o niewinności = Essay über die Unschuld. [Wybór i przekł.:] A.
    Hanus, R. Büttner.[Wstęp:] A. Zagajewski. Wr.: Atut – Wroc. Wydawn. Ośw.; Dresden: Neisse Verlag 2015, 121 s.
    Tekst w jęz. pol. i niem.
33. Rynek 14/1. [Wiersze]. Kr.: WL 2016, 32 s.
    Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: WL 2016, plik w formacie EPUB, MOBI.
    Wybory wierszy w przekł.: ang.: They carry a promise. Selected poems. [Przeł.:] E. Hryniewicz-Yarbrough. New York 2009. – serb.: O dečaku koji je mešao pekmez. Izbor iz poezije. [Przeł.] B. Rajčič. Vršac 2009.
    Przekłady wierszy Janusza Szubera w antologiach zagranicznych: ang.: City of memory. A bilingual anthology of contemporary Polish poetry. [Przeł.:] M.J. Mikoś. [Wstęp:] A. Niewiadomski. Bloomington, Indiana 2015 [teksty w jęz. pol. i ang.], – bułg.: Antologiâ na novata polska poeziâ. [Wybór i przekł.] B. Dankov. Sofiâ 2006; Miłość nie jest tym słowem. Antologia poetek i poetów polskich, debiutujących po roku 1989 = Lûbov ne e dumata. Antologiâ na polski poetesi i poeti, debûtirali sled 1989 godina. [Wybór i przedm.:] Â. Denel i M. Vožnâk. Plovdiv 2014, – niderl.: Na de dood stond ik midden in het Leuven. [Przeł.:] R. Smeets, M. Tengbergen, K. Van Heuckelom. Leuven 2008. – ros.: Inostrannaâ literatura. [Wybór:] K. Starosel’skaâ. [Moskva] 2006; Sdelano v Pol’še. Vek – XX. Antologiâ. [Wybór i przekł.:] A.Bazilevskij. Moskva 2009, – serb.: Mój poljski pesnički XX vek. [Przeł.:] B. Rajčic. Beograd 2012.

Prace redakcyjne

1. M. Pankowski: Moje słowo prowincjonalne. [Red. i wybór wierszy:] J. Szuber. Sanok: Muz. Hist. 1998, 51 s. Słowo i obraz.
2. „Szare eminencje zachwytu”. 80 rocznica urodzin Mirona Białoszewskiego (1922-1993). Red.: J. Szuber, J. Tulik. Sanok: Miej. Bibl. Publiczna w Sanoku; Krosno: Nonparel 2002, 34 s.
3. J. Harasymowicz: Bieszczady. [Wiersze]. Wybór: M. Harasymowicz, J. Szuber. Fot.: R. Nater, Z. Nater. Olszanica: Bosz 2003, 78 s.
4. B. Bandurka: Zieleń Veronese’a. [Wiersze]. Red.: M. Sienkiewicz-Woskowicz, J. Szuber. Sanok: Muz. Hist. 2005, 93 s.
5. A. Olechniewicz: Tratwa. [Wiersze]. Red.: J. Szuber, E. Kasprzak, W. Banach. Sanok: Muz. Hist. 2006, 221 s.

OPRACOWANIA (wybór)

• Ank. 2008.
• Autor o sobie: Gęsi dzikie i domowe. Lektury dzieciństwa. „Tyg. Powsz.” 2009 nr 15.
• Wywiady: Lesko, zamek Kmitów, północ. Rozm. H. Zaworska. „Literatura” 1997 nr 12; „Gorzkie prowincje”. Rozm. K. Latawiec. „Polonistyka” 1998 nr 5; Kapitan huzarów Zbigniewa Herberta. Rozm. M. Olszański. „Życie Warsz.” 1999 nr 15; Krzyk ma krótki żywot. Rozm. J. Mączka. „Rzeczpospolita” 1999 nr 20; Poeta zmotoryzowany. Rozm. P. Tomczyk. „Rzeczpospolita” 1999 nr 194; Przez te wszystkie lata minione – kim byłem? Rozm. A. Libera. „Nowe Książ.” 1999 nr 4; Krzyk; Wielkie zakochanie. Rozm. K. E. Zdanowicz. „Kur. Poranny” 2000 nr 245; Osiem i pół pytania do Janusza Szubera. Rozm. A. Strzelecka. „Nowa Okolica Poetów” 2002 nr 1; Róża tożsamości. Rozm. K. Lenkowska. „Zesz. Lit.” 2004 nr 3; Jest jak jest. Rozm. K. Kubisiowska. „Tyg. Powsz.” 2008 nr 15.
• Chłonąć to co jest… Rozm. K. Lisowski. „Strony” 2009 nr 1 /2, przedr. pt. Z Januszem Szuberem rozmawia Krzysztof Lisowski. W tegoż: Motyl Wisławy i inne podróże. Szczec.-Bezrzecze 2014 ; „Dopiero dzięki pisaniu wierszy poczułem twardy grunt pod nogami”. Rozm. M. Sienkiewicz. „Kwart. Artyst.” 2012 nr 3; Trzy dni w Sanoku. Rozm. A. Sulikowski. „Wierchy” 2013; Kormorany same do mnie przyleciały. Rozm. K. Kubisiowska. „Tyg. Powsz.” 2017 nr 1 /2; Z perspektywy „Rynku 14/1”. O nowym tomie wierszy z Januszem Szuberem rozm. M. Sienkiewicz-Woskowicz. „Fraza” 2017 nr 1 /2.

• LP XX w. (W. Ligęza).
• A. BUŁDAK: Bibliografia twórczości Janusza Szubera. W: Poeta czułej pamięci. Studia i szkice o twórczości Janusza Szubera. Rzeszów 2008.

Ogólne

• T. CIEŚLAK-SOKOŁOWSKI: „Mój wszechświat uczyniony”. O poezji Janusza Szubera. Kr.: Universitas 2004, 186 s.
• J. KOWALEWSKI: Dramat istnienia. O poezji Janusza Szubera. Krosno: Nakł. E. i W. Kowalewskich. [2005], 131 s.
• J. MĄCZKA: Powidła dla Tejrezjasza. O poezji Janusza Szubera. Kr.: Księg. Akademicka 2008, 273 s. [tu także bibliografia podmiotowa i przedmiotowa utworów J. Szubera].
• Poeta czułej pamięci. Studia i szkice o twórczości Janusza Szubera. Pod red. J. Pasterskiej i M. Rabizo-Birek. Rzeszów: „Fraza” 2008, 387 s. [Zawartość: S. Uliasz: „Bard gór Słonnych”. Od biografii poetyckiej ku poszukiwaniu. – I. Formuły i syntezy: J. Łukasiewicz: Janusz Szuber – poeta towarzyski; J. Nowakowski: Eros w poezji Janusza Szubera; A. Sulikowski: Myślenie religijne w poezji Janusza Szubera; J. Wolski: „Niech w tym filozof grzebie”. O pewnym aspekcie liryki Janusza Szubera i całościowym dzieła tegoż widzeniu; Z. Andres: Poeta refleksyjny. O Januszu Szuberze; W. Kaliszewski: Strumienie i rozlewiska. – II. Nad książkami: J. Pasterski: Debiut zwielokrotniony, czyli pamięci „księga pierwsza”; J. Drzewucki: Twoja mojość, nicość i coś jeszcze; M. Sienkiewicz-Woskowicz: „Mojość” przeciw nicości; A. Libera: Od Czerteża do czerteża; T. Cieślak-Sokołowski: Bycie na sposób opowieści; K. Lenkowska: „Pianie kogutów”, czyli próba Erosa. – III. Osoby, tematy, formy: J. Pasterska: „Kim jestem?” . Autoportret poetycki Janusza Szubera; A. Fiut: „Tak, my wszyscy z Pana.” O dialogu Janusza Szubera z Czesławem Miłoszem; K. Latawiec: Poetyckie portretowanie przodków, kobiet i ekscentryków; A. Jakubowska-Ożóg: „problem posiadania kogoś, czyli samego siebie” – Janusz Szuber, wiersze o kobietach; W. Ligęza: Rzeczy i opowieści. O poezji Janusza Szubera; M. Rabizo-Birek: Zaczarowany przez Nikifora cudotwórcę. Motywy plastyczne poezji Janusza Szubera; J. Mączka: „Jak oko co się samo nie ujrzy”. O motywach snu i lustra w poezji Janusza Szubera; G. Wróbel: Janusz Szuber – poeta – fotograf; A. Jamrozek-Sowa: „Pajęczyny taft, popioły jedwabiów”. Ubiór i ciało w poezji Janusza Szubera; O. Weretiuk: „Wskrzeszam z martwych tamto”: ukraińskie Bieszczady Szubera; Z. Ożog: Elementy polifoniczności językowej w liryce Janusza Szubera; A. Paliwoda: O dedykacjach Janusza Szubera. Rekonesans; A. Niewolak-Krzywda; Album rodzinne. Uwagi o wierszu „Kolej transwersalna 1884”. – IV. Świadectwa: M. Pankowski: Gdyby nie Zygmunt; H. Waniek: Poeta w wehikule czasu; W. Machno: Janusz Szuber: poeta kresowy. – Dyskusja panelowa: Miejsce poezji Janusza Szubera we współczesnej literaturze (nie tylko polskiej); M. Rabizo-Birek: Obrazy dla Janusza Szubera; Bibliografia twórczości Janusza Szubera. (Oprac. A. Bułdak); Noty o autorach; Skorowidz utworów Janusza Szubera].
• A. SULIKOWSKI: Epos sanocki Janusza Szubera. Szczec.: Volumina.pl D. Krzanowski 2010, 316 s.

• D. MĘKARSKA: Prowincjusz i wiersze. „Nowiny” 1995 nr 99.
• A. BURGHARDT: Bieszczadzkie wiersze z samotniczej szuflady Janusza Szubera. „Wierchy” 1996.
• Z. CHOJNOWSKI: Pięcioksiąg nominalisty. „Nowe Książ.” 1996 nr 10.
• E. KOŁODZIEJCZYK: Barbarzyńcy, prowincje i stare koronki (O poezji Janusza Szubera). „Studium” 1997 nr 7/8.
• S. SIWAK: Pan dymiącego zwierciadła. „Nowiny” 1998 nr 247.
• A. FRĄTCZAK: Metafizyka konkretu. „Arcana” 1999 nr 6.
• A. LIBERA: Duch Galicji wciąż żyje. „Rzeczpospolita” 1999 nr 25 [przemówienie na uroczystości wręczenia Nagrody Fundacji Kultury w Domu Literatury w Warszawie].
• W. LIGĘZA: W czcigodnej sepii. „Tygiel Kult.” 1999 nr 1/3.
• H. ZAWORSKA: Muszę, więc jestem. „Gaz. Wybor.” 1999 nr 43.
• J. BARAN: Zmartwychwstanie Janusza Szubera. „Dz. Pol.” 2000 nr 210.
• J. ORSKA: Mistrz, czyli sztukmistrz. „Odra” 2000 nr 11.
• CZ. M. SZCZEPANIAK: Biografia wierszem pisana. „Arkusz” 2000 nr 11.
• A. ZAWADA: Wiersze na śmierć i życie. „Nowe Książ.” 2000 nr 10.
• J. PASTERSKI: Pamięć, mój jedyny paszport. Poezja Janusza Szubera. „Fraza” 2001 nr 1/2.
• K. POTACZAŁA: Pułkownik Herbert, porucznik Szubert. „Życie” 2001 nr 88.
• J. SKOCZYŃSKI: Choroba i wiersze. (Szkic do portretu Janusza Szubera). „Rocz. Sanoc.” 2001 .
• A. SZWAST: Poetyckie misterium pamięci. O twórczości Janusza Szubera. „Pracownia” 2001 nr 3.
• B. ZAJDEL: Janusz Szuber – R. Schramm, czyli poetycki dialog ad 2000. „Rocz. Sanocki” 2001.
• J. DRZEWUCKI: Korwety obłoków, dromadery Bieszczad. „Rzeczpospolita” 2002 nr 4.
• A. SULIKOWSKI: Podróże z Januszem Szuberem. Powidoki Sanocczyzny. „Wierchy” 2002 .
• P. ZAWADZKI: Janusz Szuber – poeta prowincjonalny. „Twórczość” 2002 nr 5/6.
• R. CZOP: Obrazy przeszłości w wierszu Janusza Szubera „Które kiedyś były”. „Fraza” 2003 nr 3.
• J. MĄCZKA: Pejzaż mityczny Janusza Szubera. „Zesz. Nauk. PWSZ [Państw. Wyższa Szkoła Zawodowa w Sanoku]” 2003 nr 1.
• J. MĄCZKA: Prolegomena do poezji Janusza Szubera. „Nowa Okolica Poetów” 2003 nr 2/3.
• J. PASTERSKA, J. PASTERSKI: „Dzisiaj ja odbywam tamtą nieruchomą podróż…”. Poezja Janusza Szubera w kontekście edukacji regionalnej. „Zesz. Nauk. Uniw. Rzesz. Dydaktyka” 2003 z. 2.
• A. SULIKOWSKI: Janusz Szuber jako poeta pogranicza. W: Dialog kultur w nowej Europie. Szczec. 2003.
• K. LATAWIEC: Poeta wobec uniwersum kultury. O poezji Janusza Szubera. „Ann. Academiae Pedagogicae Crac. Studia Historicolitteraria” 2004 nr 4.
• J. MĄCZKA: Miłość i śmierć w poezji J. Sz. „Zesz. Nauk. Uniw. Rzesz. Hist. Lit.” 2004 z. 2.
• J. MĄCZKA: Pytanie o tożsamość w poezji Janusza Szubera. „Fraza” 2004 nr 3/4.
• A. SULIKOWSKI: Niepewność drugiego brzegu. „Świat i Sł.” 2004 nr 1 [dot. wiersza: Xawery].
• A. SULIKOWSKI: Twórczość poetycka Janusza Szubera. „Pam. Lit.” 2004 z. 2 [tu także bibliografia prac Janusza Szubera].
• E. ZYMAN: „A zatem świat zewnętrzny”. „Fraza” 2004 nr 3/4.
• P. MACKIEWICZ: Bo jest się jeszcze czemu dziwić. O poezji Janusza Szubera. „Odra” 2005 nr 12.
• J. MĄCZKA: Filozofia języka w poezji Janusza Szubera. „Zesz. Nauk. PWSZ [Państ. Wyższa Szkoła Zawodowa w Sanoku]” 2005 nr 2.
• J. DRZEWUCKI: Moja mojość, nicość i coś jeszcze. „Twórczość” 2006 nr 8.
• T. KALIŚCIAK: Fotografia i spotkanie z nieobecnym w poezji Janusza Szubera. W: Intymność wyrażona. Katow. 2006.
• J. MĄCZKA: „Devorans et devorata” O naturze w poezji Janusza Szubera. „Zesz. Nauk. PWSZ [Państ. Wyższa Szkoła Zawodowa w Sanoku]”. 2006 nr 3.
• K. PIETRYCH: Trawestacje „tańca śmierci” i „rymowanek umieranek” we współczesnej poezji – Różewicz, Szuber, Miłosz. W: Polska proza i poezja po 1989 roku wobec tradycji. Tor. 2007.
• C. ZALEWSKI: Jedyna chwila: fotografowanie w poezji polskiej dwudziestego wieku. „Teksty Drugie” 2007 nr 3.
• Z. ANDRES: Bieszczadzkie inspiracje Janusza Szubera. W: Od poetyki do hermeneutyki literaturoznawczej. Kr. 2008.
• K. PAWLUŚ: Żywych i umarłych obcowanie… postacie z kart rodzinnej historii w poezji Janusza Szubera i Adriany Szymańskiej. „Tekstualia” 2008 nr 2.
• K. PIETRYCH: Przestrzeń choroby we współczesnej poezji polskiej. (Wat, Szuber, Białoszewski). „Rocz. Świętokrzyski” Ser. A. Nauki Hum. 2008 t. 30.
• G. WRÓBEL: Relikty przeszłości w poezji Janusza Szubera. „Fraza” 2008 nr 1/2 .
• K. PIETRYCH: „Każda odrobina ma wymiar ostateczny.” Janusz Szuber i poetyka epifanii. W: Nowa poezja polska. Kr. 2009.
• K. PIETRYCH: Spotkanie piąte; „[…] nie lubię pisać ani mówić o sobie”; „Spętany na rzecz wolności świadczyłem”. W tejże: Co poezji po bólu. Łódź 2009.
• M. DĄBROWSKA: Obietnice w kłębach dymu. O poezji Janusza Szubera i młodych Amerykanach. „Tygiel Kult.” 2010 nr 1/3.
• M. SIENKIEWICZ-WOSKOWICZ: Intuicje i metody. Poetyka snu w poezji Janusza Szubera. „Fraza” 2010 nr 3/4.
• J. ZALEWSKI: Laboratorium słowa. „Nowy Dz.” dod. „Prz. Pol.”, Nowy Jork 2010 z 16 lipca.
• J. WOLSKI: Poeci obcy czy osobni? ([K.] Hoffman, [J.] Kurylak, [J.] Szuber, [K.] Brakoniecki). W: Nowe dwudziestolecie. Pozn. 2011.
• M. OKUPNIK: „Poszóstnie przez Bieszczad”. Janusza Szubera poetyckie utraty i nostalgie. „Porównania” 2012, t. 11.
• D. HEJDA: Ludzie i miejsca w twórczości Janusza Szubera; A. JAKUBOWSKA-OŻÓG: Janusz Szuber: poeta Podkarpacia. „Zesz. Nauk. Uniw. Rzesz. Ser. Filolog. Dydaktyka” 2014 z. 9.
• J. ILIG: „Kiedy poeta wchodzi w ogród ziemi”. „Znak” 2014 nr 1.
• J. DRZEWUCKI: Każdego dnia, Janusz Szuber. W tegoż: Charakter pisma.Kr. 2015.
• A. Hanus: Sprachliche Bilder vom multikulturellen Galizien in Texten von Janusz Szuber. W: Sprachliche Wechselbeziehungen in der Habsburgermonarchie. Wien 2015.

Apokryfy i epitafia sanockie

• L. SZARUGA: Mogło was nie być. „Kultura” , Paryż 1996 nr 4 [dot. też: Paradne ubranko i inne wiersze].

Paradne ubranko i inne wiersze

• L. SZARUGA: Mogło was nie być, „Kultura” , Paryż 1996 nr 4 [dot. też: Apokryfy i epitafia sanockie].

Biedronka na śniegu

• G. KOCIUBA: Rytuały pamięci. „Nowa Okolica Poetów” 1999 nr 4 [dot. też: O chłopcu mieszającym powidła].
• J. ŁUKASIEWICZ: Splatając się w strumienie. „Nowe Książ.” 1999 nr 4.
• A. SZYMAŃSKA: Tożsamość poety. „Prz. Powsz.” 1999 nr 9 [dot. też: O chłopcu mieszającym powidła].
• E. GIDLECKA: Pejzaże pamięci. „Kwart. Artyst.” 2000 nr 1.
• A. SULIKOWSKI: Czy przeżyje Biedronka na śniegu? „Pogranicza” 2001 nr 5.

O chłopcu mieszającym powidła

• P. CIELESZ: „Nagły błysk… ” „Topos” 1999 nr 4.
• W. KALISZEWSKI: Poezja, która jest wszystkim. „Więź” 1999 nr 4.
• I. KANTOROWSKI: Nie wszystko odejdzie. „Literatura” 1999 nr 10, toż „Twórczość” 1999 nr 10.
• R. KOBIERSKI: Esej o czasie minionym. „Studium” 1999 nr 3/4.
• G. KOCIUBA: Rytuały pamięci. „Nowa Okolica Poetów” 1999 nr 4 [dot. też: Biedronka na śniegu].
• W. KUCZOK: Kość ogonowa Zbigniewa Herberta. „Opcje” 1999 nr 2.
• W. LIGĘZA: Wyrwane z nicości. „Nowe Książ.” 1999 nr 4.
• B. MAJ: Rzeczywistość poezji – poezja rzeczywistości. O wierszach Janusza Szubera. „Tyg. Powsz.” 1999 nr 7.
• K. MASŁOŃ: Żłobienie pamięci. „Mag. Lit.” 1999 nr 3.
• S. SŁOWIK: Chłopiec mieszający powidła. „Fraza” 1999 nr 2/3.
• A. SZYMAŃSKA: Tożsamość poety. „Prz. Powsz.” 1999 nr 9 [dot. też: Biedronka na śniegu].
• Cz.M. SZCZEPANIAK: Biografia wierszem pisana. „Arkusz” 2000 nr 11.

19 wierszy

• J. ŁUKASIEWICZ: Łąki wysokie i niskie. „Arkusz” 2000 nr 3 [dot. też: Z żółtego metalu].
• P. MAJERSKI: W tonacji srebrnej i czarnej. „Kwart. Artyst.” 2000 nr 4 [dot. też: Z żółtego metalu].
• J. DRZEWUCKI: Ja, gwóźdź wbity w ścianę. „Nowa Okolica Poetów” 2001 nr 2 [dot. też: Z żółtego metalu].
• A. SZYMAŃSKA: Książki. Laureaci. „Prz. Powsz.” 2001 nr 3 [m.in. dot. Janusza Szubera].

Okrągłe oko pogody

• J. ORSKA: Mistrz czyli sztukmistrz. „Odra” 2000 nr 11 [dot. też: Z żółtego metalu].
• E. PIECHOCKA: Mosiężna klamka u drzwi. „Kwart. Artyst.” 2001 nr 1.
• Z. CHOJNOWSKI: Poetycki spór o uniwersalia i samego siebie. „Topos” 2002 nr 1-2.

Z żółtego metalu

• J. ŁUKASIEWICZ: Łąki wysokie i niskie. „Arkusz” 2000 nr 3 [dot. też 19 wierszy].
• P. MAJERSKI: W tonacji srebrnej i czarnej. „Kwart. Artyst.” 2000 nr 4 [dot. też: 19 wierszy].
• J. ORSKA: Mistrz czyli sztukmistrz. „Odra” 2000 nr 11 [dot. też: Okrągłe oko pogody].
• J. DRZEWUCKI: Ja, gwóźdź wbity w ścianę. „Nowa Okolica Poetów” 2001 nr 2 [dot. też: 19 wierszy].
• R. KOŁODZIEJ: Między już a jeszcze: tożsamość. „Twórczość” 2002 nr 7/8.

Las w lustrach = Forest in the mirrors

• K. KARWAT: Jak być w „jestem”. „Śląsk” 2002 nr 9.
• W. LIGĘZA: Głosy, przedmioty, sny. „Nowe Książ.” 2002 nr 3 [dot. m.in. Janusza Szubera].
• J. PASTERSKI: Chwile i minerały. „Twórczość” 2002 nr 7/8 .
• P. TAŃSKI: W lustrach lasu. „Fraza” 2002 nr 4, przedr. pt. Lasy Janusza Szubera w tegoż: Sandały Hermesa. Tor. 2008.
• J. TULIK: Kryształowe lustra. „Nowa Okolica Poetów” 2002 nr 1.
• D. JARZĄBEK: Poeta w lustrzanym lesie. „Topos” 2003 nr 1/3.
• A. LAM: „Zdumienie, że na to patrzę”. W tegoż: Poznać to, co mówimy. Wwa 2009.

Glina, ogień, popiół

• T. CIEŚLAK-SOKOŁOWSKI: Słowo – widmo… Nazywające. „Tygiel Kult.” 2003 nr 10/12 .
• J. DRZEWUCKI: Teraz i na niewyobrażalne wieki wieków. „Rzeczpospolita” 2004 nr 32.
• W. KALISZEWSKI: Słowa w glinianym naczyniu. „Nowe Książ.” 2004 nr 2.
• J. MĄCZKA: Zapiski z lektury: „Glina, ogień, popiół”. „Fraza” 2003/2004 nr [4/1].
• P. MICHAŁOWSKI: Krótko prawdomównym wersem. „Kwart. Artyst.” 2004 nr 2 [dot. też: Tam gdzie niedźwiedzie warzą piwo].
• J. TULIK: Feniks poza bestiarium. „Topos” 2004 nr 6.
• P. MACKIEWICZ: Pewna plenna intymna słabość. „Nowe Książ.” 2013 nr 4, przedr. w tegoż: Małe i mniejsze. Katow. 2013.

Lekcja Tejrezjasza i inne wiersze

• J. DRZEWUCKI: „Kto nakarmi moje głody”. „Rzeczpospolita” 2003 nr 4.
• T. CIEŚLAK-SOKOŁOWSKI: Czy poeta może odejść? „Tyg. Powsz.” 2003 nr 33.
• J. GIZELLA: Tejrezjasz z Sanoka. „Topos” 2003 nr 4/5.
• M. KISIEL: Rekolekcje Sz. „Nowe Książ.” 2003 nr 7/8 .
• M. SIENKIEWICZ-WOSKOWICZ: Osądzeni-pogodzeni. „Nowa Okolica Poetów” 2003 nr 2/3.
• R. RUTKOWSKI: Poezja jako dialog. „Fraza” 2003/2004 nr 4/1.
• P. MACKIEWICZ: Bo jest się czemu dziwić. O poezji Janusza Szubera. „Odra” 2005 nr 12.

Tam, gdzie niedźwiedzie warzą piwo

• P. MICHAŁOWSKI: Krótko prawdomównym wersem. „Kwart. Artyst.” 2004 nr 3 [dot też: Glina, ogień, popiół].
• P. SZEWC: W bieszczadzkiej prowincji. „Nowe Książ.” 2004 nr 5.

Mojość

• W. BAŁDA: Sanok, czyli świat. Nowa książka Janusza Szubera. „Dz. Pol.” 2005 nr 165.
• A. MORAWIEC: Miejsce. „Nowe Książ.” 2005 nr 10.
• J. PASTERSKI: Sanocka „mojość” Sz. i Szulca. „Fraza” 2005 nr 3.
• T. MAJDOSZ: Sanocka opowieść na dwa głosy. „Akcent” 2006 nr 4.
• A. LAM: Sanockie chwile. W tegoż: Poznać to, co mówimy. Wwa 2009.

Czerteż

• J. DRZEWUCKI: Świat sobie i my sobie jakby nigdy nic. „Rzeczpospolita” 2006 nr 258.
• K. LENKOWSKA: Póki czerteże jeszcze w żarze. „Nowa Okolica Poetów” 2006 nr 3 /4.
• A. LIBERA: Poruszająca poezja Sz. „Dz. Pol. Europa i Świat” 2006 nr 191.
• S. BURYŁA: Wiersze osobiste i metafizyczne. „Nowe Książ.” 2007 nr 1.
• M. DZIEŃ: Opowieść o własnej formie bycia. O nowych wierszach Janusza Szubera. „Kwart. Artyst.” 2007 nr 1.
• K. MALISZEWSKI: Metafizyka rodzinnego albumu. „Odra” 2007 nr 17.
• A. MAZUREK: Pióro z ognia. „Lit. i Szt.” 2007 nr 3.
• J. PASTERSKI: 2006. Czerteż. „Fraza” 2006/2007 nr 4/1.
• A. PIWKOWSKA: Póki czerteże jeszcze w żarze… „Więź” 2008 nr 1.

Pianie kogutów

• A. FRANASZEK: Supły pamięci. „Gaz. Wybor.” 2008 nr 77.
• A. GOWORSKI: Zdobędziesz wiedzę utkaną z wiatru. „Akcent” 2008 nr 3.
• P. HUELLE: Schodząc w dolinę. „Tyg. Powsz.” 2008 nr 17.
• G. KOCIUBA: Zachwyt i żal. „Nowa Okolica Poetów” 2008 nr 4.
• T. MAJDOSZ: Pamiętnik utkany wierszem. „Dekada Lit.” 2008 nr 2/3.
• T. MIZERKIEWICZ: Poezja arcydzielności. „Nowe Książ.” 2008 nr 7.
• L. SZARUGA: Świat poetycki (XXXIX). „Zesz. Lit.” 2008 nr 102 [m. in. dot. J. Szubera].
• K. SZEWCZYK: Zachwyt i żal. [on line] [dostęp 10 kwietnia 2011] Dostępny w Internecie: www.wiadomosci24.pl/artykul/zachwyt_i_zal_pianie_kogutow_janusza_szuber

Wpis do ksiąg wieczystych

• P. MACKIEWICZ: Pedantyczny kancelista pamięci. „Nowe Książ.” 2009 nr 5.
• J. MĄCZKA: Wspomnienia to drugi czas teraźniejszy. „Tyg. Powsz.” 2009 nr 12.
• A. MORAWIEC: „… bo wspomnienie to drugi czas teraźniejszy”. „Kwart. Artyst.” 2009 nr 1.
• L. SZARUGA: Świat poetycki (XLII) „Zesz. Lit.” 2009 nr 105.
• J. WOLSKI: Wieczyste opalizacje Szubera. „Fraza” 2009 nr 3/4.

Powiedzieć. Cokolwiek

• P. MACKIEWICZ: Pierwszy raz w Bieszczadach. „Kwart. Artyst.” 2011 nr 2, przedr. w tegoż: Małe i mniejsze. Katow. 2013.
• J. MĄCZKA: Poezja z dykcją. „Więź” 2011 nr 10.
• A. MORAWIEC: W formie. „Nowe Książ.” 2011 nr 7.
• M. OLSZEWSKI: Dożywotni kibic istnienia ? „Dekada Lit.” 2011 nr 3.
• L. SZARUGA: Świat poetycki (LI). „Zesz. Lit.” 2011 nr 2.
• J.WOLSKI: „Cokolwiek powiem żadne z tego świadectwo, bo przecież z głowy. „Fraza” 2012 nr 1 /2.
• E. OGŁOZA: „Powiedzieć. Cokolwiek” Janusza Szubera. Próba lektury i projekt dydaktyczny. „Z Teorii i Praktyki Dydak. Jęz. Pol.” 2013 t. 22.

Tym razem wyraźnie

• B. KIERC: Elizjum. „Kwart. Artyst.” 2014 [nr] 3.
• A. REIMANN: Wyraźnie niewyraźnie. „Nowe Książ.” 2014 nr 9.
• A. LIBERA: Janusz Szuber, „Tym razem wyraźnie”. Laudacja wygłoszona w dniu 4 lipca w Praniu na gali przyznania Nagrody im. K. I. Gałczyńskiego ORFEUSZ za najlepszy tom poetycki 2014 roku. „Topos” 2015 nr 9.
• J. DRZEWUCKI: Niczyje nic. „Twórczość” 2015 nr 9.
• J.WOLSKI: Wyraźnie niewyraźne rozbłyski czasu. „Fraza” 2015 nr 1/2.

Esej o niewinności = Essay über die Unschuld

• K. LENKOWSKA: Mineralni w (bez)wonnej sepii bytujący. „Twórczość” 2015 nr 9.
• Z. ŚWIATŁOWSKI: Dwujęzyczna nostalgia; J. WOLSKI: Szuber po niemiecku, czyli galicyjski łańcuch konieczności przyczyn i skutków. „Fraza” 2015 nr 3.

Rynek 14/1

• T. MIZERKIEWICZ: Ekonomie Szubera. „Kujawy i Pomorze” 2016 [nr] 4.
• J. ŁUKASIEWICZ: Powszednie, niepowszednie. „Odra” 2017 nr 2 [m.in. dot. J. Szubera].
• A. MORAWIEC: Oswajanie. „Nowe Książ.” 2017 nr 3.
• R. SABO: Sprawozdanie z lektury Janusza Szubera. „Fraza” 2017 nr 1 /2.
• J. WOLSKI: Poeta fizycznie metafizyczny. „Akcent” 2017 nr 2.
• Zob. też Wywiady.