Jarosław Mariusz ŁAWSKI

Autor(ka) hasła: Ewa Głębicka

ur. 1968

Historyk literatury.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzony 8 sierpnia 1968 w Szczytnie; syn Długomira Ławskiego, żołnierza zawodowego, i Haliny Chrostowskiej, nauczycielki. Ukończył w 1987 I Liceum Ogólnokształcące im. S. Żeromskiego w Ełku, po czym studiował filologię polską w Filii Uniwersytetu Warszawskiego (UW) w Białymstoku. W latach 1991-92 współpracował jako dziennikarz i recenzent z białostocką „Gazetą Współczesną”. Magisterium otrzymał w 1992 za pracę TadeuszaMicińskiego„księga unicestwienia”:„Niedokonany. Kuszenie Chrystusa Pana na pustyni” (promotor prof. Halina Krukowska), która w 1995 została opublikowana jako jego debiut naukowy pt. Wyobraźnia lucyferyczna. Szkice o poemacie Tadeusza Micińskiego „Niedokonany. Kuszenie Chrystusa Pana na pustyni”. W 1992 został asystentem w Instytucie Filologii Polskiej Filii UW w Białymstoku (od 1997 roku Uniwersytetu w Białymstoku; UwB). Od 1992 roku prowadził zajęcia i wykłady z historii literatury polskiej i powszechnej XVIII‒XX wieku oraz komparatystyki, związanej z przemianami kulturowymi i literackimi w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. W pracy naukowej prowadził badania poświęcone literaturze romantyzmu polskiego i europejskiego. Studia, artykuły i recenzje publikował od 1995 w „Pamiętniku Literackim” (1995, 1997, 2001, 2005, 2007), „Pracach Polonistycznych” (1997), „Tekstach Drugich” (2005), „Anthropos?” (2008, 2010), „Wieku XIX” (2008-10, 2015), „Śląskich Studiach Polonistycznych” (2012), „Słupskich Pracach Filologicznych” (2013), „Bibliotekarzu Podlaskim” (2014, 2015), „Kijowskich Studiach Polonistycznych” (od 2013), „Tematach i Kontekstach” (2014), „Ucrainistica” (2014), „Scripta Humana” (2013, 2015), „Ruchu Literackim” (2015). W 2000 obronił w Instytucie Badań Literackich (IBL) PAN rozprawę doktorską pt. Marieromantyków. Metafizyczne wizje kobiecości (Mickiewicz – Malczewski – Słowacki – Krasiński), napisaną pod kierunkiem prof. H. Krukowskiej i w 2001 otrzymał stanowisko adiunkta w Zakładzie Literatury Oświecenia i Romantyzmu UwB. Od 2000 współpracował z serią wydawniczą Antyk Romantyków, w której także zredagował trzy tomy. Habilitację uzyskał w 2006 w IBL PAN na podstawie książki Ironia i mistyka. Doświadczenia graniczne wyobraźni poetyckiej Juliusza Słowackiego, i w tym samym roku otrzymał stanowisko profesora UwB i do 2009 kierował Zakładem Literatury Oświecenia i Romantyzmu. W 2006 został członkiem Rady Naukowej IFP oraz Rady Naukowej Wydziału Filologicznego UwB. W 2007 objął redakcję Naukowej Serii Wydawniczej Czarny Romantyzm, wydawanej w UwB. W 2008 został członkiem rady redakcyjnej czasopisma „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza”. W tymże roku został członkiem Kapituły Ogólnopolskiej Nagrody Literackiej im. F. Karpińskiego. Przewodniczył od 2009 Komitetowi Redakcyjnemu Wydawnictwa „Piękno Juliusza Słowackiego. Estetyka – Idee – Język”, działającemu na UwB. W 2010 został kierownikiem Zakładu Badań Interdyscyplinarnych i Porównawczych „Wschód – Zachód”. W tymże roku był inicjatorem Rady Redakcyjnej serii naukowej Colloquia Orientalia Bialostocensia; został też przewodniczącym jej Rady Naukowej. W 2012 otrzymał tytuł naukowy profesora i został kierownikiem powołanej z jego inicjatywy Katedry Badań Filologicznych „Wschód – Zachód” UwB oraz przewodniczącym zaprojektowanej przez siebie serii „Przełomy/Pogranicza”. W 2011 wszedł do Rady Naukowej Międzynarodowego Instytutu Adama Mickiewicza przy Uniwersytecie im. Janki Kupały w Grodnie na Białorusi oraz do Komitetu Nauk o Literaturze PAN. Od 2012 prowadził wykłady z historii kultury i mitoznawstwa na Wydziale Kulturoznawstwa UwB. W tymże roku został członkiem Rady Redakcyjnej „Śląskich Studiów Polonistycznych”. W 2013 otrzymał stanowisko profesora zwyczajnego UwB. W tymże roku objął redakcję „Bibliotekarza Podlaskiego”, przekształcając to pismo w periodyk naukowy pt. „Bibliotekarz Podlaski. Ogólnopolskie Naukowe Pismo Bibliotekoznawcze i Bibliologiczne”. Został członkiem rad naukowych czasopism ukraińskich „Kijowskie Studia Polonistyczne” (od 2015) i „Volin’ – Žitomirŝina. Istoriko-filologičnij zbiornik” (od 2016). Od 2015 przewodniczył jury Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego „Orfeusz”. W 2016 został wybrany dziekanem Wydziału Filologicznego UwB. Należał do Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza (od 1993), Międzynarodowego Stowarzyszenia Studiów Polonistycznych (od 2012), Stowarzyszenia Naukowego „Oikoumene” (od 2013), Polskiego Stowarzyszenia Komparatystyki Literackiej (od 2013) oraz The Association for Slavic, East European & Eurasian Studies (od 2016). Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (2014).

Żonaty z Anną Janicką, historykiem literatury, związaną zawodowo z UwB; z małżeństwa tego ma syna Adama (ur. 1993) i córkę Elżbietę (ur. 2005). Do 2012 mieszkał w Spychowie, obecnie w Ełku i Białymstoku.

TWÓRCZOŚĆ

1. Wyobraźnia lucyferyczna. Szkice o poemacie Tadeusza Micińskiego „Niedokonany. Kuszenie Chrystusa Pana na pustyni”. Białystok: Inst. Filologii Pol. Filii UW 1995, 191 s. Czarny Romantyzm.
Skrócona i zmieniona wersja pracy magisterskiej. – Zawartość cz. I‒IX: Tadeusz Miciński – romantyczny heretyk; Wiek upadku i literackie świadectwa; Poemat hermetyczny; Symbolizm świata lucyferycznego; Fenomenologia kuszenia; Bluźnierstwa zatraceńca; Interpretacje poematu; Wyobraźnia szalona. – Tu także: T. Miciński: „Niepokonany. Kuszenie Chrystusa Pana na pustyni. Poemat, s. 31-57.
2. Marie romantyków. Metafizyczne wizje kobiecości: Mickiewicz, Malczewski, Krasiński. Białystok: Inst. Filologii Pol. Filii UW 2003, 764 s., Czarny Romantyzm.
Rozprawa doktorska. – Zawartość: I. Dziedzictwo – przełom – krytyka. Kobiety i literatura u progu epoki romantycznej. – II. „Przejrzeć w serce głazu” – metafizyczna strona kobiecości w „Dziadach” Adama Mickiewicza: Cz. 1. Boskie imię; Cz. 2. Gustaw i Maria; Cz. 3. Obrzędy miłosne „Dziadów”; Cz. 4. „Konrad Wallenrod”; Cz. 5. Pielgrzym i Ewa; Cz. 6. „Super flumina babylonis”; Cz. 7. Geneza fascynacji: od przeżycia do lektury; Cz. 8. Między immanencją a transcendencją. – III. „…i młode ich lata, i dawne ich miłostki…” – Eidos Litwy w „Panu Tadeuszu”: Cz. 1. Podróż do Soplicowa; Cz. 2. Erotyczne marzenia i marzycielskie realia; Cz. 3. Święto życia – symboliczny mesjanizm; Cz. 4. Podmiot i ikona eposu; Cz. 5. Ku pełni fantazmatycznej. – IV. Dlaczego Maria? Symboliczne ewokacje kobiecości w poemacie Antoniego Malczewskiego. – V. Poezja i Armagedon. „Nie-Boska komedia” Zygmunta Krasińskiego – dramat eschatologicznych prowokacji. – VI. Perspektywy przyszłości: „A wolność przynosi ze sobą i wielkie obowiązki”.
3. Ironia i mistyka. Doświadczenia graniczne wyobraźni poetyckiej Juliusza Słowackiego. Białystok: Wydawn. Uniw. w Białymstoku 2005, 582 s. Uniw. w Białymstoku. Inst. Filologii Pol. Zakład Literatury Oświecenia i Romantyzmu.
Rozprawa habilitacyjna.
4. Bo na tym świecie Śmierć. Studia o czarnym romantyzmie. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2008, 345 s. Wokół Literatury.
Zawartość: Co to jest czarny romantyzm?; Malczewski: iluminacje i klęski melancholijnego wędrowca; Liryczny caravaggionizm „Marii” Malczewskiego; „Już mnie domowe szczęście nie omami…” Metamorfozy świata poetyckiego „Marii” w „Janie Bieleckim” Juliusza Słowackiego; W romantycznym mroku gwiazd. Wyobraźnia katastroficzna Augusta Antoniego Jakubowskiego; „Nim rosa wyżre oczy”. O wielkiej sprzeczności Zygmunta Krasińskiego; Linia „Marii” w poezji polskiej.
5. Mickiewicz – mit – historia. Studia. Białystok: Trans Humana 2010, 439 s. Uniw. w Białymstoku. Wydz. Filol. Inst. Filologii Pol.
Zawartość: Wstęp: Obywatel Rzeczypospolitej wszystkich narodów. – I. Słowo, narracja, objawienie: Od historiografii do historiozofii. Mickiewiczowska refleksja o metodach poznania przeszłości (1820-1840); Rozumienie mitu/mitologii w pismach Mickiewicza; Puste niebo nad Świtezią? Romantyzm i sztuka egalitarna. – II. Słowianie, słowo, dziejopisanie: Poetyka Księgi i mit Słowiańszczyzny – o prelekcjach paryskich; Odkrywca „słowiańskiego kontynentu”. O wykładzie inauguracyjnym w Collège de France; Sacrum słowiańskie: Od „Historii polskiej” do prelekcji paryskich. – III. Interpretacja, topos, słowo: Eidos wyobraźni. Bohater „Dziadów” między epopeicznym a tragicznym doświadczeniem świata; Mickiewiczowskie Wilno: miasto, symbol, mit; Żywot protestanta poczciwego. Mikołaj Rej w lekturze Adama Mickiewicza. – Zakończenie. Mickiewicz, wspólnota, historia.
6. Miłosz: „Kroniki” istnienia. Sylwy. Białystok: Wydawn. Alter Studio 2015, 336 s. Katedra Badań Filolog. „Wschód-Zachód”, Wydz. Filolog. Uniw. w Białymstoku. Przełomy/Pogranicza, 16.
Zawartość: Od Autora; I. Rozdziały wielkich „Kronik”; II. Model. Miłosz i gatunki; III. Erudicon „Kronik”. Liryzm i figury wiedzy; IV. Argument za istnieniem Boga. Poezja transcendentalna; V. Pewność i cie(r)ń. O „Sześciu wykładach wierszem”; VI. Projekty ksiąg nienapisanych: „Rok myśliwego”, „Kroniki”; VII. „Kroniki” jako poezja Północy. Perspektywa intymistyczna; VIII. „Bezgraniczna historia trwała w tym momencie…” Sylwy antyapokaliptyczne; IX. Miłoszologia; X. Tak zamyka się ta Kronika.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych: Funkcje i geneza symboli maryjnych w „Dziadach” Adama Mickiewicza. W: Wilno i Kresy Północno-Wschodnie. T. 4. Literatura. Białystok 1996 s. 51-73. – Credo mistyka. Funkcje słowa w genezyjskiej twórczości Słowackiego. W: Poetyka przemiany człowieka i świata w twórczości Juliusza Słowackiego. Olsztyn 1997 s. 61-94. – Dlaczego „Maria”? Symboliczne funkcje tytułu w poemacie Antoniego Malczewskiego. W: Antoniemu Malczewskiemu w 170 rocznicę pierwszej edycji „Marii”. Białystok 1997, s. 137-179. – Teatr śmierci w „Balladynie”. Glosy do rozważań o wyobraźni poetyckiej Juliusza Słowackiego. „Pr. Polonist.” Ser. 52: 1997 s. 45-98. – Życie i śmierć mitu. „Faust polski” między XIX i XX wiekiem. T. 2. W: Postacie i motywy faustyczne w literaturze polskiej. Białystok 1997 s. 573-660 [na przykładzie twórczości A. Wata, M. Jastruna, A. Gołubiewa, L. Kołakowskiego, E. Kuryluk, M. Janion, J. Prokopiuka]. – Słowacki i libertyński rys kultury francuskiej. „Alm. Hist.-lit.” 1999 t. 2 s. 57-75. – Dialektyka marności i ocalenia w „Kronikach” Czesława Miłosza. W: Wilno i ziemia Mickiewiczowskiej pamięci. T. 2. W kręgu literatury i sztuki. Białystok 2000 s. 179-211. – Metahistoria i egzystencja (O doświadczeniu dziejów w Zygmunta Krasińskiego „Rozmowie 1824‒go z 1825‒tym rokiem”, listach oraz liryku „Nim słońce wejdzie, rosa wyżre oczy!”). W: Zygmunt Krasiński – nowe spojrzenia. Tor. 2001 s. 95-130. – Erudycja, indywidualizacja, inicjacja. O „Xiędzu Fauście” Tadeusza Micińskiego. Tezy o powieściowej wyobraźni. W: Z problemów prozy. Powieść inicjacyjna. Tor. 2003 s. 152-191. – Doskonałość. O „Michałanielskim” „Rzeźbiarzu” Leopolda Staffa. W: Poezja Leopolda Staffa. Kr. 2005 s. 305-342. – Narracja i wyniszczenie. O „Spowiedzi” Calka Perechodnika. „Teksty Drugie” 2005 nr 4 s. 173-195. – Od historiografii do historiozofii. Mickiewiczowska refleksja o metodach poznania przeszłości (1832-1840). „Pam. Lit. ” 2005 z. 4 s. 79-99. – Przemiany obrazu i znaczenia Wilna w twórczości Adama Mickiewicza. „Słupskie Pr. Filol. Ser. Filol. Pol.” 2005 nr 4 s. 111-139. – Homo nocturnus. Romantyzm Haliny Krukowskiej. W: Światło w dolinie. Białystok 2007 s. 25-50. – Mickiewicz, wspólnota, historia. „Wiek XIX. Rocz. Tow. Lit. im. A. Mickiewicza” 2008 s. 54-72. – Nicością podszyty Słowacki (Juliusz). W: Nihilizm i historia. Studia z literatury XIX i XX wieku. Białystok; Wwa 2008 s. 201-259. – O interpretacji kuriozalnej. „Anthropos?” 2008 nr 10/11 (www.anthropos.us.edu.pl). – „Od Assuan aż do Siout…”. Egipskie notatki Juliusza Słowackiego. W: Album gdańskie. Gdańsk 2008 s. 322-345. – Siedem. O Auguście Antonim Jakubowskim. W: Nihilizm i historia. Studia z literatury XIX i XX wieku. Białystok; Wwa 2008 s. 17-79. – Hiob. Wojownik. O lirycznym arcydziele Juliusza Słowackiego „Czyż dla ziemskiego tutaj wojownika…”. W: Modernizm. Zapowiedzi, krystalizacje, kontynuacje. Bydg. 2009 s. 62-105. – Ironia i idea. Obrazki greckie Marii Konopnickiej i Elizy Orzeszkowej. W: Twórczość Elizy Orzeszkowej w estetycznej przestrzeni współczesności. Grodno 2009 s. 164-180. – Symplifikat. Kartka z dziejów Mickiewiczowskiego mesjanizmu. W: Mickiewicz i nowoczesność. Kraków 2009 s. 325-384. – „Nie tylko Janczar, ale Polak”. Mickiewicz czyta „Pamiętniki Janczara”. W: Miscellanea literackie i teatralne. Cz. 2. Tradycje literackie i teatralne. Łódź 2010 s. 32-59. – Nieśmiertelność mitobiografii. O „Malczewskim” Antoniego Langego. W: Zapomniany dramat. T. 1. Wwa 2010 s. 313-328. – Tabu, ekstaza, upadek. „Michał Anioł” W. Kozickiego. W: Cykle i cykliczność. Białystok 2010 s. 329-346. – „To zawsze wielki człowiek, kto największy z ludzi”? (Napoleon, Malczewski, Jakubowski). W: Literatura, pamięć, kultura. Białystok 2010 s. 195-232. – Nikt. Czterdzieści i cztery głupstwa o mesjanizmie. „LiteRacje” 2011 nr 1 s. 78-94. – Paradoks i błysk. Uwagi o etosie środkowoeuropejskiego romantyka. W: Współczesne paradygmaty w literaturoznawstwie, językoznawstwie, translatoryce, pedagogice i kulturoznawstwie w kontekście interdyscyplinarnym, Częstochowa 2011 s. 147-162. – Wojna ody z balladą. Przypadek Adama Mickiewicza. W: Romantyczne repetycje i powroty, Częstochowa 2011 s. 155-200. – Stambuł. Śródziemnomorska podróż Adama Mickiewicza. W: Adam Mickiewicz w kontekstach kulturowych dawnych i współczesnych. Opole 2012 s. 317-338. – Apokalipsa romantycznych marionetek. O „Szanfarym” Juliusza Słowackiego. W: Czas Apokalipsy. Wwa 2012 s. 74-97. – Ateusz. O narodzinach prawdy absolutnej w „Szanfarym” Juliusza Słowackiego. W: Stolice i prowincje kultury. Wwa 2012 s. 284-314. – Piękno Słowackiego. W: Piękno Juliusza Słowackiego. T. I: Principia. Białystok 2012 s. 123-138. – Harsh! Adam Mickiewicz wobec Williama Shakespeare’a. W: Szekspir wśród znaków kultury polskiej. Kr. 2012 s. 51-78. – Rok 1819. Pierwszy romantyczny program dramatu narodowego Edwarda księcia Lubomirskiego. W: Noc. Symbol – temat – metafora. T. 1. Białystok 2012 s. 293-330. – Tragiczna i utracona. Ukraina w liryce Augusta Antoniego Jakubowskiego. W: „Szkoła ukraińska” w romantyzmie polskim. Wwa 2012 s. 217-256. – „Trochę dzika…” Konopnicka, wyobraźnia, ironia. W: Noc. Symbol – Temat – Metafora. T. II. Białystok 2012 s. 475-512. – Bezradność. Nauka – student – uniwersytet. W: Przyszłość polonistyki. Koncepcje – rewizje – przemiany. Katow. 2013 s. 305-324. – Ilgner. W: A. Ilgner, Pieśni triesteńskie. Kraków 2013 s. 71-85. – Fürst Edward Lubomirski und die literarischen Früchte seines Aufenthalts in Wien. „Jahrbuch des Wissenschaftlichen Zentrums der Polnischen Akademie der Wissenschaften in Wien”, Wiedeń, t. 4: 2013 s. 193-210. – Imaginarium Syberii/Sybiru. W: Sybir. Wysiedlenia – Losy – Świadectwa. Białystok 2013 s. 135-153. – Mickiewicz, Białoruś, profesor Swietłana Musijenko. W: Pogranicza, Kresy, Wschód a idee Europy. Ser. 1: Prace dedykowane Profesor Swietłanie Musijenko. Białystok 2013 s. 17-30. – „Nadgrobek libertyna”. Mickiewicz – Trembecki – prelekcje paryskie. W: „Sofijówka” Stanisława Trembeckiego – konteksty i interpretacje. Rzeszów 2013 s. 15-41. – O białostockim projekcie badań nad kultura Żydów wschodniej polski. [Współaut.: B. Olech]. W: Żydzi wschodniej Polski. Ser. 1: Świadectwa i interpretacje. Białystok 2013 s. 13-25. – O efekcie interpretacyjnego domina. „Zesz. Nauk. Uniw. Zielonogórskiego. Ser. Scripta Humana” 2013 t. 1 s. 21-53. – Obraz literatury polskiej na wschodzie Europy. „Naukovi Zapiski”, Ostróg, 2013 nr 36 s. 94-98. – Rzeka Krutynia – Spychowska Struga. W: Urzeczenie. Locje literatury i wyobraźni. Katowice 2013 s. 159-176. – Szwajcaria nie zawsze poetyczna. Mickiewicz, Słowacki, Krasiński. „Świat Tekstów. Rocz. Słupski” 2013 nr 11 s. 67-95. – Temat Zapolskiej. W: Życie i twórczość Gabrieli Zapolskiej. Stuttgart 2013 s. 61-86. – Tradycja i wyniszczenie. Gwiazdy Felicji Nowak. W: Żydzi wschodniej Polski. Ser. 1: Świadectwa i interpretacje, Białystok 2013 s. 195-222. – Czesław Miłosz i gatunki. „Wisnik ONU. Filologia”, Odessa, 2014 nr 1 s. 20-31. – Dakowicz. „Topos” 2014 nr 1/2 s. 133-142 [dot. teorii wiersza polskiego P. Dakowicza]. – Dora Kacnelson. Ta, która „zgadała przyszłe wieki”. W: Żydzi wschodniej Polski. Seria 2: W blasku i w cieniu historii, Białystok 2014 s. 56-92. – Głos „Polskiego wygnańca” o Ukrainie w Ameryce w 1837 roku po angielsku. „Ucrainistica. Zbìrnik naukovih prac”, Krzywy Róg, 2014 nr 12 s. 9-38. – Gry listowe Adama Mickiewicza. W: Mickiewicz niedoczytany… Wwa 2014 s. 151-174. – Hulaka rozgrzeszony. „Sofiówka” i Trembecki w listach Adam Mickiewicza. W: Szekspir, Słowacki i gdańskie okolice. Gdańsk 2014 s. 117-140. – Interpretacja projekcyjna. Prusowska lektura „Zdań i uwag” Adama Mickiewicza. „Tematy i Konteksty” 2014 nr 4 s. 432-444. – Ironia w strukturze dramatu. „Kasandra” Łesi Ukrainki. W: Dramat w nowych ujęciach teoretycznych. „Stud. slawistyczne”, Odessa; Białystok, 2014 s. 305-325. – Józef Ignacy Kraszewski – nowe style lektury. „Horevskie čteniâ. Sbornik naučnych rabot”, Grodno, 2014 nr 1 s. 81-95. – Józef Ignacy Kraszewski. Pisarz, myśliciel, autorytet. [Współaut.:] A. Janicka. W: Kraszewski i wiek XIX. Białystok 2014 s. 23-38. – Konstelacja Toposu. W: Konstelacja Toposu. Antologia poetycka. Sopot 2015 s. 205-220. – Lenziada. Heimatmuseum i dyskursy poprawnościowe. W: Wielokulturowy świat Siegfrieda Lenza. Studia. Białystok;Ełk 2014 s. 137-150. – Staropruski tekst Adama Mickiewicza. W: Funkcjonowanie języków i literatur na Litwie. Kalbų ir literatūrų funkcionavimas Lietuvoje. Vilnius 2014 s. 126-144. – Topografia mesjanistyczna; Aleksandria – Nil – nieskończoność. Egipt Juliusza Słowackiego. W: Atlas Polskiego Romantyzmu. Świat – Europa – Polska [on-line]. Warszawa 2014 [dostęp 31 stycznia 2016]. Dostępny w Internecie: fbc.pionier.net.pl/id/oai:rcin.org.pl:publication:70228. – Współpraca naukowa z krajami Europy Wschodniej. Uwagi sceptycznego entuzjasty; Obraz literatury polskiej na wschodzie Europy. Kultura i geopolityka. W: Polonistyka wobec wyzwań współczesności. T. I. Opole 2014 s. 84-100; 356-365. – Z ducha klasycyzmu. Wiersze okolicznościowe Antoniego Malczewskiego. W: Poezja okolicznościowa w latach 1730-1830. Rzeszów 2014 s. 442-462. – „Zmora” i „Romanisko”. Legenda Romana Zmorskiego. W: R. Zmorski: Lesław. Białystok 2014 s. 127-165. – Zygmunt Gloger i wiek XIX. W: Z. Gloger: Pisma rozproszone. T. 1. Białystok 2014 s. 19-38. – Czarny romantyzm Augusta Antoniego Jakubowskiego. „Wiek XIX” 2015 s. 215-235. – Kanon literatury polskiej we „Wspomnieniach polskiego wygnańca” A.A. Jakubowskiego. „Ruch Lit.” 2015 z. 3 s. 259-273. – Kobieta żydowska: w kręgu inspiracji Chasi Bornstein-Bielickiej. W: Żydzi wschodniej Polski. Ser. 2. Kobieta żydowska. Białystok 2015 s. 15-26. – „Kordian”: forma dobrze przemyślana. W: Piękno Juliusza Słowackiego. T. III. Metamorphosis. Białystok 2015 s. 203-220. – Kraszewski z „Ankiety”. Nowe style lektury. W: Kraszewski i nowożytność. Białystok 2015 s. 15-30. – Litwy Mickiewicza. W: Praca – formula uspihu. Drogobyč 2015 s. 265-277. – Mroczny moment. O „Wspomnieniach polskiego wygnańca” Augusta Antoniego Jakubowskiego. W: Balaghan. Mikroświaty i nanohistorie. Białystok 2015 s. 243-255. – Pozytywiści, Gloger, Orzeszkowa, Balicki: przełamywanie traumy. W: Pozytywiści warszawscy: „Przegląd Tygodniowy” 1866-1876. Ser. 1. Studia, rewizje, konteksty. Białystok 2015 s. 239-258. – Rzeka w czarnoromantycznym imaginarium. „Zamek kaniowski” Seweryna Goszczyńskiego. W: „Pr. Filol. Seria literaturoznawcza” 2015 s. 455-478. – Zygmunt Gloger. Prowincja jako centrum świata: Zygmunt Gloger. „Bibliotekarz Podlaski” 2015 nr 2 s. 60-70. – Z ducha Karpińskiego: Haliny Krukowskiej interpretacje „Pana Tadeusza”. W: Z ducha Franciszka Karpińskiego. Białystok 2015 s. 181-196. – Jan Leończuk. Pisarz – osobowość – dzieło. W: Bibliotheca mundi. Studia bibliologiczne ofiarowane Janowi Leończukowi. Białystok 2016 s. 29–48. – „Arcydzieło polszczyzny, epos narodowy”, tylko? W: Pan Tadeusz. Poemat, postacie, recepcja. Wwa 2016 s. 167-183. – Jan Leończuk. Poeta, dzieło, osobowość. W: Bibliotheca mundi. Białystok 2016 s. 29-47. – Nieznany rosyjski artykuł Tadeusza Micińskiego o Henryku Sienkiewiczu. „Bibliotekarz Podlaski” 2016 s. 201-228. – Polskie mitologie Odessy. W: Odessa w literaturach słowiańskich. Studia, Białystok – Odessa 2016 s. 178-213. – Pytanie (d)o Glogera. W: Zygmunt Gloger. Pisarz, myśliciel, uczony. Białystok 2016 s. 35-51. ‒ Rzeka jasna, rzeka ciemna. „Nad Wisłą. (Improwizacja)” Romana Zmorskiego. W: Wiersz–rzeka. Katow. 2016 s. 11-32. ‒ Tadeusz Miciński – krytyk sztuki. Przypadek Anny Zawadzkiej. W: Czytać Tadeusza Micińskiego. Siedlce 2016 s. 139-162. ‒ Wielkie stulecie Polaków – wiek XIX – koniec lektury? „Litteraria Copernicana” 2016 nr 4 s. 11-25. – Edukacja i światopogląd. Uniwersytety Zygmunta Glogera. W: Szkoła Główna. Kręgi wpływów. Wwa 2017 s. 209-225. ‒ Estetyka pism Tadeusza Micińskiego. W: Proza Tadeusza Micińskiego. Białystok 2017 s. 207-221. ‒ Inna tragiczność. „Z życia dworu wiejskiego” Zygmunta Glogera. „Bibl. Podlaski” 2017 nr 1 s. 51-71. ‒ Liberalna utopia. „Głos ze wsi w kwestii żydowskiej”. W: W kręgu judaizmu. Białystok 2017 s. 129-145. ‒ „…od najmłodszych lat pamiętam książki jego autorstwa w domowej biblioteczce…”. Rozmowa z Lilianą Gloger. Rozm. J. Ławski. „Bibl. Podlaski” 2017 nr 1 s. 141-148.
.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. A. Malczewski: Maria. Powieść ukraińska. Wprowadzenie napisali H. Krukowska i J. Ławski. Oprac. tekstu H. Krukowska. Białystok: Inst. Filologii Pol. Filii Uniw. Warsz. 1995, 183 s. Czarny Romantyzm. Wyd. 2 popraw. Białystok: Trans Humana 2002. Czarny Romantyzm.
2. Postacie i motywy faustyczne w literaturze polskiej. Materiały ogólnopolskiej konferencji naukowej, Białystok 23-26 października 1997. Pod red. H. Krukowskiej i J. Ławskiego. T. 1-2. Białystok: Inst. Filologii Pol. Uniw. w Białymstoku 1999, 2001, 529 + 670 s. Czarny Romantyzm.
3. Bizancjum, Prawosławie, Romantyzm. Tradycja wschodnia w kulturze XIX wieku. Red. nauk.: J. Ławski i K. Korotkich. Białystok: Wydawn. Uniw. 2004, 670 s. Uniw. w Białymstoku. Wydz. Filol., Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Pol. i w Europie Środkowo-Wschodniej – UW, UMK. Antyk Romantyków.
4. Problemy tragedii i tragizmu. Studia i szkice pod red. H. Krukowskiej i J. Ławskiego. Białystok: Inst. Filologii Pol. Uniw. w Białymstoku 2005, 1000 s. Czarny Romantyzm.
5. Apokalipsa. Symbolika, tradycja, egzegeza. Pod red. K. Korotkicha i J. Ławskiego. T. 1-2. Białystok: Inst. Filologii Pol. Uniw. w Białymstoku 2006-2007, 748 + 908 s. Uniw. w Białymstoku. Inst. Filologii Pol. Zakład Literatury Oświecenia i Romantyzmu. Międzywydziałowa Katedra Teologii Katolickiej. Czarny Romantyzm.
6. E.A.F. Klingemann: Straże nocne. Przeł. K. Krzemieniowa i M. Żmigrodzka. Wstęp: S. Dietzsch i M. Żmigrodzka. Oprac. tekstu i red. tomu J. Ławski. Białystok: Inst. Filologii Pol. Uniw. w Białymstoku 2006, 171 s., Czarny Romantyzm.
7. Światło w dolinie. Prace ofiarowane profesor Halinie Krukowskiej. Pod red. K. Korotkicha, J. Ławskiego, D. Zawadzkiej. Białystok: Uniw. w Białymstoku; Trans Humana 2007, 986 s. Czarny Romantyzm.
8. Ateny, Rzym, Bizancjum. Mity Śródziemnomorza w kulturze XIX i XX wieku. Pod red. J. Ławskiego i K. Korotkicha. Białystok: Trans Humana 2008, 1052 s. Antyk Romantyków.
9. Chrześcijańskie dziedzictwo duchowe narodów słowiańskich. Ser. 2. Wokół kultur śródziemnomorskich. Pod red. Z. Abramowicz i J. Ławskiego. T. 1-2. Białystok: Trans Humana 2009-2010, 694 + 563 s. Uniw. w Białymstoku. Zakład Językoznawstwa Hist. IFW [Inst. Filologii Wschodniosłowiańskiej].
10. Nihilizm i historia. Studia z literatury XIX i XX wieku. Wstęp: M. Sokołowski. Pod red. M. Sokołowskiego i J. Ławskiego. Białystok: Trans Humana; Wwa: [IBL PAN] 2009, 727 s. Zakład Literatury Oświecenia i Romantyzmu. Uniwersytet w Białymstoku; IBL PAN. Czarny Romantyzm.
T. 1. Literatura i słowo; T. 2. Historia, język, kultura.
11. J. Słowacki: Horsztyński. Tragedia w 5 aktach. Oprac. i wstęp: J. Ławski. Wr.: Ossol. 2009, CXXXVII, 209 s. BN I, 314.
12. Noc. Symbol, temat, metafora. Pod red. J. Ławskiego, K. Korotkicha, M. Bajki. T. 1-2. Białystok: Trans Humana 2011-2012, 741 + 993 s. Zakład Badań Interdyscyplinarnych i Porównawczych „Wschód–Zachód”. Wydz. Filol. Uniw. w Białymstoku, Fundacja Współpracy Pol.-Niem. Czarny Romantyzm.
T. 1. Wokół straży nocnych Bonawentury; T. 2. Noce polskie, noce niemieckie.
13. Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza wobec tradycji kultury polskiej i europejskiej. Próba nowego spojrzenia. Praca zbiorowa pod red. M. Kalinowskiej, J. Ławskiego i M. Bizior-Dombrowskiej. Wwa: Wydawn. UW 2011, 404 s.
14. G. Kowalski: Duch w osobie. Bohater w dramatach Juliusza Słowackiego. Red. tomu: J. Ławski. Białystok: Uniw. w Białymstoku; Wwa: Nar. Centrum Kultury 2012, 156 s. Czarny Romantyzm.
15. Piękno Juliusza Słowackiego. T. 1-3. Przełomy, Pogranicza, 2, 6, 15.
Materiały z międzynarodowej konferencji. nauk. „Piękno Słowackiego”, 6-9 maja 2009, Białystok.
T. 1. Principia. Studia pod red. J. Ławskiego, K. Korotkicha, G. Kowalskiego. Białystok: Zakład Badań Interdyscyplinarnych i Porównawczych „Wschód‒Zachód”; Wwa: Nar. Centrum Kultury 2012, 700 s.
T. 2. Universum. Studia pod red. J. Ławskiego, G. Kowalskiego, Ł. Zabielskiego. Białystok: Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego 2013, 693 s.
T. 3. Metamorphosis. Studia pod red. J. Ławskiego, A. Janickiej, Ł. Zabielskiego. Białystok: Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego 2015, 753 s.
16. Pogranicza, cezury, zmierzchy Czesława Miłosza. Studia pod red. A. Janickiej, K. Korotkicha, J. Ławskiego. Wwa: Nar. Centrum Kultury; Białystok: Zakład Badań Interdyscyplinarnych i Porównawczych „Wschód‒Zachód”, Wydz. Filol. Uniw. w Białymstoku 2012, 723 s. Przełomy, Pogranicza, 1.
17. A.A. Jakubowski: Wspomnienia polskiego wygnańca. The remembrances of a Polish exile. Wydanie polsko-angielskie. Przekł., wstęp, red. tomu J. Ławski i P. Oczko. Białystok: Alter Studio 2013, 160 s. Czarny Romantyzm.
18. Pogranicza, Kresy, Wschód a idee Europy. Idea i wstęp: J. Ławski. Red. nauk.: A. Janicka, G. Kowalski, Ł. Zabielski. Ser. 1-2. Białystok: Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego 2013, 842 + 795 s. Katedra Badań Filol. „Wschód‒Zachód”, Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego w Białymstoku, Stow. Nauk. „Oikoumene”. Colloquia Orientalia Bialostocensia, 3-4.
Materiały z konferencji, Białystok 2011. – Ser. 1. Prace dedykowane profesor Swietłanie Musijenko. Ser. 2. Wiktor Choriew in memoriam.
19. Sprawozdania z podróży muftiego Jakuba Szynkiewicza. Źródła, omówienia, interpretacje. [Oprac.:] G. Czerwiński. Red. nauk.: J. Ławski i G. Kowalski. Białystok: Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego 2013, 323 s. Colloquia Orientalia Bialostocensia, 5.
20. Starość. Doświadczenie egzystencjalne, temat literacki, metafora kultury. Koncepcja i wstęp: J. Ławski. Ser. 1-2. Białystok: Alter Studio 2013, 670 + 734 s. Katedra Badań Filol. „Wschód-Zachód”, Wydz. Filol. Uniw. w Białymstoku. Czarny Romantyzm.
Ser. 1. Rozpoznania. Red. nauk.: A. Janicka, E. Wesołowska, G. Kowalski.
Ser. 2. Zapisy i odczytania. Red. nauk.: A. Janicka, E. Wesołowska, Ł. Zabielski.
21. Sybir. Wysiedlenia, losy, świadectwa. Red. nauk.: J. Ławski, S. Trzeciakowska, Ł. Zabielski. Białystok: Muzeum Wojska 2013, 567 s. Colloquia Orientalia Bialostociensia, 6.
22. Żeromski. Tradycja i eksperyment. Idea i układ: J. Ławski. Red. nauk.: A. Janicka, A. Kowalczykowa, G. Kowalski. Rapperswill; Białystok: Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego 2013, 591 s. Przełomy, Pogranicza, 7.
23. Żydzi Wschodniej Polski. Red. nauk.: B. Olech i J. Ławski. Ser. 1-3. Colloquia Orientalia Bialostociensia, 2, 7, 13, 18, 27.
Materiały z konferencji, 17-18 VI 2013, Białystok.
Ser. 1. Świadectwa i interpretacje. Białystok: Alter Studio 2013, 531 s.
Ser. 2. W blasku i w cieniu historii. Red. nauk.: B. Olech i J. Ławski. Białystok: Alter Studio; Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego 2014, 687 s.
Ser. 3. Kobieta żydowska. Red. nauk.: A. Janicka, J. Ławski, B., Olech. Białystok: Alter Studio 2015, 610 s.
Ser. 4. Uczeni żydowscy. Red.: G. Czerwiński, J. Ławski. Białystok: Alter Studio 2016, 405 s.
Ser. 5. W kręgu judaizmu. Red. nauk. J. Ławski i I. E. Rusek ; [Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku, Katedra Badań Filologicznych „Wschód-Zachód” Uniwersytetu w Białymstoku, Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska-Izrael, Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego, Stowarzyszenie Naukowe „Oikoumene”] 2017, 436 s.
24. Dramaturgiâ v rakursah novejših teoretičeskih issledovanij. Dramat w nowych ujęciach teoretycznych. Studia slawistyczne. Red. nauk.: N. Maliutina i J. Ławski. Białystok: Alter Studio, Odessa: Uniw. w Odessie 2014, 420 s. Colloquia Orientalia Bialostociensia, 11.
Teksty częściowo w jęz. pol. i ukr.
25. Z. Gloger: Pisma rozproszone. Białystok: Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego.
T. 1. 1863-1876. Red. nauk.: J. Ławski i J. Leończuk. Wstęp: J. Ławski i G. Kowalski. Oprac. tekstów i przyp.: G. Kowalski i Ł. Zabielski. Noty i słownik czasopism: A. Janicka. Indeksy: M. Siedlecki, M. Jurkowska. 2014, 896 s.
T. 2. 1877-1886. Red. nauk.: J. Ławski i J. Leończuk. Wstęp: A. Janicka, D. Rembiszewska. Oprac. tekstów i przyp.: S. Kochaniec, M. Siedlecki, G. Kowalski i Ł. Zabielski. Noty i słownik czasopism: A. Janicka. Indeksy: M. Siedlecki, M. Jurkowska. 2015, 800 s.
T. 3. 1890-1910. Red. Nauk.: J. Ławski i J. Leończuk. Wstęp: J. Ławski, M. Rutkowski, Ł. Zabielski. Oprac. tekstów i przypisy: S. Kochaniec, M. Siedlecki, Ł. Zabielski. Noty i słownik czasopism: A. Janicka. Indeksy: M. Siedlecki. 2016, 900 s.
26. Horevskie čteniâ. Sbornik naučnych rabot. Vyp. 1. [Pod red.] S.F. Musienko. [Red. współpracujący: J. Ławski, A. Kieżuń, G. Borkowska, M. Czermińska, T. Budrewicz. Grodno: ÛrSPrint 2014, 273 s.
27. Kraszewski i wiek XIX. Idea i układ tomu: J. Ławski. Red. nauk.: A. Janicka, K. Czajkowski, P. Kuciński. Białystok: Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego, Katedra Badań Filol. „Wschód‒Zachód”. Wydz. Filol. Uniw. w Białymstoku 2014, 700 s. Przełomy, Pogranicza, 12.
Teksty częściowo w jęz. białorus. i ukr.
28. R. Löw: Literackie podsumowania: polsko-hebrajskie i polsko-izraelskie. Red. tomu, oprac.: M. Siedlecki, J. Ławski. Posł.: B. Olech. Białystok: Katedra Badań Filol. „Wschód–Zachód”, Wydz. Filolog. Uniw. w Białymstoku 2014, 256 s. Przełomy, Pogranicza.
29. T.A. Olizarowski: Poematy. Z autografu i pierwodruku oprac., wstępem poprzedziła M. Burzka-Janik. Red. tomu: M. Burzka-Janik, J. Ławski. Białystok: Alter Studio 2014, 930 s. Czarny Romantyzm.
30. Wielokulturowy świat Siegfrieda Lenza. Red. nauk.: J. Ławski i R. Żytyniec. Białystok: Alter Studio; Ełk: Muzeum Historyczne 2014, 319 s., Colloquia Orientalia Bialostociensia, 12.
31. R. Zmorski: Lesław. Szkic fantastyczny. Wstęp i opr. tekstu: H. Krukowska. Red. tomu i oprac. aneksu: J. Ławski. Białystok: Alter Sudio, 2014, 392 s. Czarny Romantyzm.
32. J.W. von Goethe: Baśń. Das Märchen. Wydanie polsko-niemieckie. Przekł.: K. Krzemień-Ojak. Wstęp: W. Kunicki, J. Ławski. Red.: J. Ławski. Białystok: Alter Studio; Fundacja Współpracy Pol.-Niem. 2015, 154 s. Czarny Romantyzm, 28.
33. Kraszewski i nowożytność. Studia. Idea i układ tomu: J. Ławski. Red. nauk.: A. Janicka, K. Czajkowski, Ł. Zabielski. Białystok: Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego, Katedra Badań Filol. „Wschód-Zachód”. Wydz. Filol. Uniw. w Białymstoku 2015, 857 s. Przełomy, Pogranicza, 14.
34. J. Poliszczuk: Ukraińskie rozstaje. Studia. Red. tomu i oprac. tekstu: J. Ławski i M. Siedlecki. Białystok: Katedra Badań Filol. „Wschód–Zachód”. Wydz. Filol. Uniw. w Białymstoku 2015, 174 s. Studia Ukr., 1. Przełomy, Pogranicza, 11.
35. G.H. von Schubert, Nocna strona przyrodoznawstwa. Przekł.: K. Krzemieniowa. Wstęp: S. Dietzsch, A. Bonchino, J. Ławski. Przyp.: Ł. Krzemień-Ojak, S. Dietzsch. Oprac. i wprowadzenie do tomu: J. Ławski. Białystok: Alter Studio; Fundacja Współpracy Pol.-Niem. 2015, 285 s. nlb. Czarny Romantyzm, 30.
36. Władysław Słowacki. Narracje. Wstęp, przyp. i bibliogr.: G. Kowalski. Red. Tomu: J. Ławski. Białystok: Alter Studio 2015, 297 s. Czarny Romantyzm, 31.
37. Z ducha Franciszka Karpińskiego. Studia i rozmowy. Red.: D. Kulesza, J. Ławski. Białystok: Uniw. w Białymstoku 2015, 362 s. Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”; Katedra Badań Filol. „Wschód–Zachód”; Książnica Podlaska im. Ł. Górnickiego; Wydział Filologiczny Uniw. w Białymstoku.
38. Żeromski: Piękno i wolność. Studia. Idea i układ tomu: J. Ławski. Białystok, Rapperswil: Prymat; Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego; Muzeum Pol. w Rapperswilu 2015, 537 s. Przełomy, Pogranicza, 10; Studia o Stefanie Żeromskim, 10.
39. E. Małłek: Gdzie jest moja Ojczyzna? Wspomnienia. Wstęp, oprac. tekstu i red.: J. Ławski. Przedsłowie: ks. D. Zuber. Białystok; Ełk 2016, 721 s. Katedra Badań Filol. „Wschód–Zachód” – Parafia Miłości Bożej Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Ełku. Colloquia Orientalia. Wyd. 2 popraw. tamże 2017.
40. W. Szymanowski: Michał Sędziwój. Dramat. Wstęp i oprac. tekstu: G. Czerwiński, A. Janicka. Red. tomu: J. Ławski. Białystok: Wydawn. Prymat 2015, 375 s. Czarny Romantyzm, 33.
41. S. Witwicki: Edmund. Wstęp i oprac. tekstu: M. Sokołowski. Aneks, oprac. i wstępem poprzedziła M. Burka-Janik. Red. tomu: J. Ławski, H. Krukowska. Białystok: Alter Studio 2015, 297 s. Czarny Romantyzm, 32.
42. Bibliotheca mundi. Studia bibliologiczne ofiarowane Janowi Leończukowi. Red.: J. Ławski, Ł. Zabielski. Białystok: Katedra Badań Filol. „Wschód–Zachód”; Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego, 2016, 972 s. Colloquia Orientalia, 17.
43. J. Sękowski: Fantastyczne podróże barona Brambeusa. [Powieść]. Wprowadzenie: J. Ławski, J. Dziedzic. Red. J. Ławski. Białystok: Wydawn. Prymat 2016, 320 s. Czarny Romantyzm.
44. Odessa w literaturach słowiańskich. Studia = Odesa u slov’âns’kih lìteraturah. Studìï. Red.: J. Ławski, N. Maliutina. Białystok: Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego, Wydawn. Prymat; Odessa: [Muzeum Literatury w Odessie] 2016, 1022 s. Colloquia Orientalia Bialostocensia, 21.
45. Zygmunt Gloger. Pisarz, myśliciel, uczony. Studia. Red. nauk. Jan Leończuk, Jarosław Ławski, Łukasz Zabielski. Białystok: [Wydz. Filolog. Uniw. w Białymstoku. Katedra Badań Filol. „Wschód-Zachód” Uniw. w Białymstoku, Książn. Podlaska im. Ł. Górnickiego] 2016, 368 s.
46. E. Young: Myśli nocne. układ tomu, opracowanie i redakcja tekstów polskich, przypisy i bibliografia: Ł. Zabielski. Przekł.: F. Rydzewski, F. Ksawery Dmochowski. Oprac. i red. tekstów ang.: J. Partyka. Wprowadzenie: M. Sokołowski, Ł. Zabielski. Red. tomu i konsultacja nauk.: H. Krukowska, J. Ławski. [Katedra Badań Filol. „Wschód-Zachód”. Wydz. Filol. Uniw. w Białymstoku] 2016, 869 s.
47. Proza Tadeusza Micińskiego. Studia. Red. nauk. M. Bojko, W. Gutowski, J. Ławski. Wstęp: J. Ławski. Białystok: [Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku. Katedra Badań Filol. „Wschód-Zachód” Uniwersytetu w Białymstoku] 2017, 596 s.

OPRACOWANIA (wybór)

Wyobraźnia lucyferyczna

• J. WRÓBEL. „Ruch Lit.” 1996 z. 5.

Marie romantyków

• M. BĄK. „Ruch Lit.” 2004 z. 4/5.
• E. SZCZEGLACKA: Metafizyczne wizje kobiecości. „Prz. Hum.” 2004 nr 5.
• A. SEKUŁA: „Wyróść musisz na dziewicę”. „Teksty Drugie” 2005 nr 1/2.
• J. WIJAS. „Pam. Lit.” 2005 z. 4.

Ironia i mistyka

• U.M. ŁEBKOWSKA. „Ruch Lit.” 2006 z. 45.

Bo na tym świecie Śmierć

• W. KALISZEWSKI: Oślepiająca ciemność. „Nowe Książ.” 2009 nr 12.