Jerzy KOREY-KRZECZOWSKI

Autorka hasła: Maria Kotowska-Kachel

1921–2007

Imiona metrykalne: Jerzy Maciej.

Teksty podpisywał też: George Korey; George Korey-Krzeczowski; Jerzy Krzeczowski; Jerzy Krzeczowski-Korczak; Jerzy M. Korczak Korey- -Krzeczowski.

Poeta, autor wspomnień.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzony 13 lipca 1921 w Kielcach; syn Antoniego Krzeczowskiego, prawnika, i Zofii z Chmielewskich. Uczęszczał do Państwowego Gimnazjum i Liceum im. S. Żeromskiego w Kielcach. Debiutował w 1935 wierszem pt. Kopiec Marszałka Piłsudskiego w piśmie szkolnym „Młodzi Idą” (nr 13), które redagował w 1937–39; zamieszczał tam także artykuły i recenzje książek. Był członkiem koła literackiego, działającego w gimnazjum, oraz grupy poetyckiej Grupa Świętokrzyska „Gołoborze”. W 1938 wydał nakładem pisma „Młodzi Idą” wybór wierszy pt. Siedemnasta wiosna, w tymże roku otrzymał Nagrodę „Młodych” Książnicy Atlas za opowiadanie pt. Turniej oraz za prace literackie i postępy w nauce. Wiersze, artykuły i recenzje publikował także w dwutygodniku warszawskiej młodzieży szkolnej „Młody Nurt” (1938).Maturę zdał w 1939. Powołany w sierpniu tego roku do Junackiego Hufca Pracy w Węgierskiej Górce pod Żywcem, wziął udział w kampanii wrześniowej 1939. Po powrocie do Kielc włączył się w działalność konspiracyjną jako członek Tajnej Armii Polskiej; od 1941 ZWZ, następnie AK (używał pseud.: Brat Andrzej, Andrzej, Korczak). W 1939–42 pracował jako sekretarz w kancelarii adwokackiej w Kielcach i jako lustrator ubezpieczeniowy w Jędrzejowie. Zagrożony aresztowaniem od lutego 1942 do stycznia 1945 przebywał w Kotlicach pod Jędrzejowem, pełniąc obowiązki dyrektora biura w zarządzie Dóbr i Gorzelni Kotlice. Równocześnie studiował prawo na kompletach tajnego Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ) w Krakowie. W styczniu 1945 został zastępcą naczelnika, a w październiku tego roku naczelnikiem Wojewódzkiego Wydziału Kultury i Sztuki w Kielcach. W tymże roku był współorganizatorem oddziału Zawodowego Związku Literatów i Dziennikarzy i wiceprezesem Kieleckiego Klubu Literackiego. W maju 1945 otrzymał magisterium na Wydziale Prawa UJ. Został członkiem Stronnictwa Ludowego i Związku Uczestników Walki Zbrojnej o Niepodległość i Demokrację. W marcu 1946 przeszedł do pracy w służbie dyplomatycznej. Został attaché kulturalnym i wicekonsulem ambasady polskiej w Rumunii, studiował równocześnie na kursie dla doktorantów Wydziału Polityczno-Ekonomicznego uniwersytetu w Bukareszcie. Był współzałożycielem tamtejszego Instytutu Polskiego. Jesienią 1946 powrócił na krótko do Warszawy i pracował jako radca w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, po czym został mianowany konsulem w Baden-Baden (francuska strefa okupacyjna). W 1948–50 pełnił obowiązki konsula w Konsulacie Generalnym w Rastatt, prowadził restytucję zagrabionych podczas wojny polskich dzieł sztuki. Uzyskał doktoraty: z prawa międzynarodowego na Uniwersytecie we Fryburgu (1949) i z nauk ekonomicznych w Tybindze (1950). W lutym 1951 porzucił pracę w dyplomacji i wraz z rodziną wyjechał do Kanady. Zamieszkał w Montrealu, gdzie pracował jako ekonomista m.in. w Canadaair Ltd., następnie jako wiceprezydent Letham Simpson Management Consultants i naczelny dyrektor montrealskiego oddziału Werner Management Consultants Canada Inc. Specjalizował się w dziedzinie organizacji i zarządzania; był autorem licznych publikacji z tego zakresu. Należał do wielu stowarzyszeń ekonomicznych w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych i Europie (m.in. Royal Economic Society, New York Academy of Science, Academy of Marketing Science). W 1970 przeniósł się do Toronto i pracował w administracji uniwersyteckiej. W 1971–77 był dziekanem, zastępcą rektora, następnie rektorem Ryerson Polytechnical Institute (obecnie Ryerson University) w Toronto. W 1975 ukończył studia w Institute of Educational Management w Harvard University w Cambridge (USA). W 1976 założył w Toronto pierwszą w Kanadzie prywatną wyższą szkołę zarządzania, Canadian School of Management, i do 1986 pełnił obowiązki jej rektora, był też prezydentem Northland Open University. Otrzymał sześć doktoratów honoris causa różnych uczelni. Był członkiem organizacji, stowarzyszeń i fundacji polonijnych, m.in. pełnił funkcję członka zarządu, wiceprezesa i prezesa Kongresu Polonii Kanadyjskiej w prowincji ­Quebec (1960–67), przewodniczącego rady głównej Kongresu Polonii Kanadyjskiej (1967–69), nadto współorganizował i przewodniczył Światowemu Zjazdowi Polonii w Toronto w 1978. Wchodził w skład grona profesorskiego International Management Centre in Buckingham (Anglia) i Union Graduate School in Cincinnati (USA), wykładał gościnnie na wielu uczelniach (m.in. Polish University w Londynie, Atlantic University w USA), był założycielem Institute of Graduate Studies w Puna (Indie). Przewodniczył Ontario Advisory Council of Multiculturalism (Rada Wielokulturowości przy Rządzie Prowincji Ontario), wchodził w skład Advisory Commitee on the Canadian Constitution (Komitet Doradczy ds. Konstytucji Kanadyjskiej). Na początku lat siedemdziesiątych powrócił do pracy literackiej; tomy poetyckie drukował w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych, a po 1995 głównie w Polsce, gdzie ogłaszał także szkice i wspomnienia. Należał do Związku Polskich Pisarzy na Obczyźnie. W 1981 otrzymał tytuł Man of the Year, przyznany przez Ethnic Press Council of Canada. W 1993–97 pełnił funkcję Wielkiego Mistrza Zakonu Rycerskiego pod wezwaniem św. Jana Jerozolimskiego. Odznaczony m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi RP (1996) i medalami zagranicznymi, w tym m.in. Orderem św. Jana Jerozolimskiego (Order of Cyprus).

W lipcu 1944 ożenił się z Ireną Latacz (zm. w 2005); miał syna Andrew (ur. 1948). Zmarł 30 stycznia 2007 w Toronto; pochowany na cmentarzu Mount Pleasant Cemetery pod Toronto.

TWÓRCZOŚĆ

Poza pracami z zakresu ekonomii opublikował następujące utwory literackie:

Siedemnasta wiosna. Poezje. Kielce: „Młodzi Idą” 1938, 17 s. Wyd. nast.: współwyd. z wierszami J. Michalskiego, M. Przeździeckiego i M. Sołtysika pt. Gołoborze. Poezje. Kielce: „Młodzi Idą” 1938, 121 s.; reprint z podtyt. (Grupa Świętokrzyska). Poezje. Kielce: U Poety [2006].
Podp.: Jerzy Krzeczowski. – W wyd. z 2006 aneks pt. Losy poetów „Gołoborza”.
Pamiętnik poetycki. [Wiersze]. Kielce: „Młodzi Idą” 1939.
Inf. autora.
Profile młodości. [Wiersze]. Kielce: „Młodzi Idą” 1939.
Inf. autora.
Rytm serca. [Wiersze]. Kielce: „Młodzi idą” 1939.
Inf. autora.
Tragiczna młodość. [Powieść]. Powst. 1939. Por. poz. 26.
Liryki nostalgiczne. [Wiersze]. Albany, NY: Sigma Press 1972, 27 s.
Wyd. w 175 numerowanych egz. – Tu wiersze: Z cyklu „Pro domo sua”; Z cyklu „Z pamiętnika poetyckiego”; Z cyklu „Refleksje kanadyjskie”.
Stubborn Thoughts. Toronto 1972. Por. poz. 9–13, 15.
Inf. autora.
Lunch w Sodomie. [Wiersze]. Albany, NY: Sigma Press 1976, 16 s.
Wyd. w 75 egz.
Korey’s stubborn thoughts. [Aforyzmy]. New York: Sigma Press 1980, 42 s. Por. poz. 7, 10–13.
Podp.: George Korey-Krzeczowski.
Wszędzie i nigdzie. [Wiersze]. Paris: Ed. Dembinski 1989, 44 s. Poezja Ponad Granicami.
Tekst w jęz. pol. i ang. – Wiersze z l. 1939–1975 oraz aforyzmy pt. Stubborn Thoughts/Natrętne myśli [por. poz. 7, 11].
Stubborn Thoughts Natrętne myśli. [Aforyzmy]. Toronto: CSM Press 1993, 36 s.
Wyd. nast. tamże: pt. Natrętne myśli. [Przeł.] M. Szmygin. 1994; pt. Stubborn Thoughts 1998. Por. poz. 7, 10–13.
Wyd. z 1993 w jęz. pol. i ang.
Dojrzała pogoda. Wiersze i myśli. Oprac. K. Zapałowa. Kielce: Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego 1995, [20] s. Por. poz. 7, 10–11, 13.
Wyd. w 200 numerowanych egz. – Zawiera wiersze z l. 1937–1975 oraz wybór aforyzmów pt. Myśli.
Wiatry życia. Wiersze i myśli wybrane 1935–1995. Wyboru dokonał i posł. opatrzył S. Rogala. Aforyzmy przeł. [z ang.] M. Szmygin. Kielce: Gens 1995, 90 s. Por. poz. 7, 10–12.
Ród Korczak-Krzeczowskich. Linia senatorska kniaziowska. Kielce: Gens 2000, 147 s. Por. poz. 18.
Podp.: Jerzy M. Korczak Korey-Krzeczowski.
Trzynasty tom. [Wiersze; aforyzmy]. Kielce: Gens 2002, 120 s.
Zawiera Wiersze nowe (1995–2002) oraz aforyzmy, — nadto krótkie teksty prozą: Epigramy; Alfabet cynika; Rozmówki; Obserwacje; Bardzo uparte myśli, — oraz szkic S. Rogali: Słowo o autorze.
Ujawniam wielką tajemnicę. Wstęp: S. Rogala. Kielce: Gens 2002, 93 s.
Podp.: Jerzy M. Korczak Korey-Krzeczowski. – Zawartość: S. Rogala: Wstęp — bogate życie; Informacja z wydawnictwa POLONIA — Słownik biograficzny; W Ambasadzie RP w Bukareszcie; Odzyskane skarby; Habemus Papam; Autor i jego rodowód; Krótka historia rodu; S. Stolarczyk: Jerzy Korey-Krzeczowski ; Dokumentacja; Bibliografia prac J. Korey-Krzeczowskiego.
Navigators Can. [Szkice]. Przedm.: B. Tomczyk. East Lothian: Prestoungrange University Press 2003, 192 s.
Wyd. 2 jako dokument elektroniczny: [on-line] Victoria: Trafford Publishing 2004 [dostęp 13 stycznia 2016]. Dostępny fragm. w Internecie: http://www.prestoungrange.org/core-files/archive/university_press/navigators-can/pages1–10.pdf.
Podp.: George Korey.
Ciekawe życie, ciekawi ludzie. Z opiniami innych o życiu i działalności Jerzego Korey-Krzeczowskiego. [Szkice, wspomnienia]. Kielce: Gens 2004, 280 s.
Podp.: Jerzy M. Korczak Korey-Krzeczowski.
Zawartość: S. Rogala: Słowo od wydawcy. – B. Tomczyk: Słowo o autorze; J.Z. Brede: Primus inter pares; A. Lender: Spotkaliśmy się 75 lat temu; J. Korey-Krzeczowski: Krótka historia rodu; J. Korey-Krzeczowski: Trzy generacje; J. Korey-Krzeczowski: Ród Korczak-Krzeczowskich; J. Korey-Krzeczowski: Źródła historyczne dotyczące Rodziny; J. Korey-Krzeczowski: Dane historyczne dotyczące ks. Gryfiny Czernichowskiej; J. Korey-Krzeczowski: Szkic monograficzny ostatnich pokoleń Rodziny; J. Korey-Krzeczowski: Ostatnie 10 generacji; J. Korey-Krzeczowski: Pierwsze próby literackie [tu: opowiadanie Turniej; felieton pt. Czytelnik pisma szkolnego; Wielka pomyłka. (Studium krytyczne na marginesie książki „Ład serca” J.Andrzejewskiego); Złota kula (fragment niedrukowanej powieści)]; Gustaw Morcinek: List (dat.: Skoczów, 29 sierpnia 1939)]; J. Korey-Krzeczowski: Wspomnienia z czasów wojny; J. Korey-Krzeczowski: Wielkanoc Anno Domini 1941; J. Korey-Krzeczowski: Zrzuty w Okręgu Kieleckim AK; J. Korey-Krzeczowski: Podwójnie zakonspirowana Dywersyjna Akcja „N”; J. Korey-Krzeczowski: W Ambasadzie RP w Bukareszcie [poz. 16]; J. Korey-Krzeczowski: List do przyjaciela; J. Korey-Krzeczowski: Odzyskane skarby wawelskie [poz. 16, por. poz. 19]; S. Stolarczyk: Jerzy Korey-Krzeczowski [poz. 16]; M. Iskra: Kariera po kanadyjsku; J. Daniel: Jeden na tysiące; L.A. Marchow: Rzucona rękawica, czyli „wolność” po 55 roku życia; E. Chwojko: Szkoła sukcesu; J. Sokołowska-Gwizdka: O literaturze, kulturze, wartościach i życiu pełnym sukcesów; H.B. Klein: Kwiaty śpiewają na wyspie Bali [rec.: Wszędzie i nigdzie, poz. 10]; S. Rogala: Powrót poety; E. Sabiston: Wstęp [do tomu Tree of life]; E. Biela: Wiersze duszy; J. Korey-Krzeczowski: Reminiscencje — czas przywołany; J. Korey-Krzeczowski: Ciekawi ludzie, których spotkałem w życiu; J. Korey-Krzeczowski: Krótki zarys mojej filozofii życiowej; J. Korey-Krzeczowski: Krótki podręcznik dla początkujących kapitalistów w Polsce; Dokumenty; Lista wyróżnień, odznaczeń i orderów; Lista międzynarodowych źródeł biograficznych; Bibliografia. – B. Tomczyk: Posłowie.
Uchylam tajemnicę. Jak odzyskałem część skarbów wawelskich. [Kr.]: Miniatura 2004, 47 s. Por. poz. 16, 18.
Widzieć dalej niż dziś. Rozmowa z Jerzym Korey-Krzeczowskim. [Rozm.] Edward Zyman. Katow.: Gnome — Wydawn. Nauk. i Artyst.; Toronto: Pol. Fundusz Wydawn. w Kanadzie 2004, 95 s.
Wywiad-rzeka.
Przez życie i kontynenty. [Wybór wierszy]. Wstęp: S. Rogala. Kielce: Gens 2005, 151 s.
Wyjść losowi naprzeciw, czyli recepta na sukces. [Szkic wspomnieniowy]. Katow.: Gnome — Wydawn. Nauk. i Artyst. 2005, 110 s.
Tu także: Aneks 2: Portret przez innych sporządzony. Oprac. E. Zyman.
Z mojego alfabetu. O ludziach, instytucjach i zdarzeniach. Toronto: Pol. Fundusz Wydawn. w Kanadzie; Katow.: Gnome—Wydawn. Nauk. i Artyst. 2005, 126 s.
B. Kulesza-Walicka: Pojemny alfabet, — J. Korey-Krzeczowski: Jak czytać „Z mojego alfabetu”, — Od A do Z [75 sylwetek i krótkich haseł o charakterze wspomnieniowym], — S. Rogala: Pośród ludzi. Rzecz o Jerzym Korey-Krzeczowskim.
Poemat o ziemi. Berlin; Toronto: Pol. Fundusz Wydawn. w Kanadzie 2006, 13 s. Kolofon.
Powracam tutaj z własnej woli. Szkice i wspomnienia o wybranych twórcach Ziemi Świętokrzyskiej. Posł.: E. Zyman. Rzeszów: Stow. Lit.-Artyst. „Fraza” 2006, 141 s.
Zawartość: Wstęp. − W szkole, czyli smutek Księcia; „Kiedyś były prawdziwe święta”. (O spotkaniu z poezją Zdzisława Antolskiego); „Nie można powiedzieć słowa bez odwrócenia głowy”. („Ciemna” poezja Bolesława Garbosia); Powrót z komentarzem. (Gołoborze po latach); „Bym więcej nie garnął się do świata na oślep”. (Stanisława Nyczaja gry nie tylko z naturą); „I nie uciekać ciągle przed sobą”. (O poetyckich buntach Bogusława Pasternaka); „Jesteśmy zawsze znad jakiejś rzeki”. (Andrzeja Piskulaka osobista geografia mistyczna); „Ból pęcznieje w piersi skibą ziemi”. (O poetyckiej przygodzie Stanisława Rogali); Aneks. (Glossa do pewnego wywiadu); Wychodzić życiu naprzeciw. (Z prof. Jerzym Korey-Krzeczowskim rozmawia Anna Lubicz-Łuba).
Barwy młodości. Posł.: E. Zyman. [Powieść]. Rzeszów: Wydawn. „Otwarty Rozdział” 2007, 266 s.
Nowa wersja powieści pt. Tragiczna młodość (poz. 5). ­Powst. 1939.
Wiersze dla Ireny. Berlin; Toronto: Pol. Fundusz Wydawn. w Kanadzie 2007, 26 s. Kolofon. Druga Bibliofilska Ser. Poetycka Pol. Funduszu Wydawn. w Kanadzie,t. 5.
Cykle: Wiersze szpitalne; Tren dla Ireny.
Wybór wierszy J. Koreya-Krzeczowskiego w przekł. ang.: Tree of life. Poetic diary. Selected poems and thought. [Przeł.] W. Stelmaszynski. Toronto 1982 [podp.: George Korey-Krzeczowski].

OPRACOWANIA (wybór)

• Ank. 2006.
• Wywiady zob. Twórczość poz. 20, 25.

• Jerzy Korey-Krzeczowski: bibliografia podmiotowo-przedmiotowa. (Wybór). Wybór i oprac.: B. Lewandowska. Kielce: Pedag. Bibl. Woj. w Kielcach 2010.
• S. Rogala: J. Korey–Krzeczowski. W: Pisarze regionu świętokrzyskiego. Ser. I t. 7. Kielce 1997.
• Hasło w: Honorowa księga nauki polskiej. Współcześni uczeni polskiego pochodzenia za granicą. Wwa 2001.
• K. Starczak-Kozłowska: Kanada uskrzydlona polskością. Redecz Krukowy; [Brześć Kujawski] 2015.

• Ogólne zob. Twórczość poz. 18, 22 oraz: Y. BOGORYA: A man who dared. A biographical profile of dr. George Korey. Toronto: Canadian School of Management 1986, 99 s.
• S. ROGALA. Jerzy Korey Krzeczowski. [Kielce]: Gens 1998, 64 s. Sylwetki Współcz. Pisarzy.
• Człowiek, który się odważył. (Rzecz o Jerzym Korey-Krzeczowskim). Do druku przygot. S. Rogala. Kielce: Gens 1999, 237 s. [zawiera m.in. art. dot. J. Koreya-Krzeczowskiego z Twórczość poz. 18].

• S. Rogala: Wspomnienie o księciu. „Gaz. Wybor.” 2007 nr 44 dod. „Kielce”.

Siedemnasta wiosna

• S. LICHAŃSKI. Takie sobie różne wierszyki. „Pion” 1938 nr 29.

Liryki nostalgiczne

• K. SOWIŃSKI. „Wiadomości”, Londyn 1972 nr 39.

Wszędzie i nigdzie

• H.B. KLEIN: Kwiaty śpiewają na wyspie Bali. „Nowy Dz.”, Nowy Jork 1991 nr z 2 V dod. „Prz. Pol.”, przedr. zob. Twórczość poz. 18.
• A. LIPKA: Poeta z życiorysem. „Regiony” 1993 nr 3.

Natrętne myśli

• S. ROGALA: Natrętne myśli kielczanina w Kanadzie. „Gaz. Kiel.” 1995 nr 125.

Wiatry życia

• Z. FRONCZEK: Książę wierszopis. „Nowe Książ.” 1996 nr 1.
• TENŻE: Wiersze i aforyzmy. „Ikar” 1996 nr 2.