Joanna BATOR

Autorka hasła: Alicja Szałagan

ur. 1968

Pełna forma imienia i nazwiska: Joanna Maria Bator-Łukasiewicz.

Powieściopisarka, felietonistka.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzona 2 lutego 1968 w Wałbrzychu; córka Janusza Batora i Elżbiety z domu Borowieckiej. Uczęszczała do I Liceum Ogólnokształcącego w Wałbrzychu. Po zdaniu matury w 1987 i rocznej przerwie na działalność teatralną studiowała kulturoznawstwo na Uniwersytecie Wrocławskim; magisterium uzyskała w 1993. Następnie odbyła studia doktoranckie w Szkole Nauk Społecznych Instytutu Filozofii i Socjologii (IFiS) PAN w Warszawie. Debiutowała w 1996 rozprawą Psychoanaliza Freuda i feminizm – dwie hermeneutyki kultury, opublikowaną w „Przeglądzie Filozoficznym” (nr 4). Artykuły z zakresu filozofii feministycznej i gender studies oraz przekłady z języka angielskiego ogłaszała także m.in. w pismach: „Społeczeństwo Otwarte” (1997), „Teksty Drugie” (1998-2000, 2004), „Kultura i Społeczeństwo” (2001, 2003, 2007), „Sztuka i Filozofia” (2005), „Kultura Współczesna” (2009). W 1996-1998 prowadziła seminaria poświęcone problematyce feministycznej na Uniwersytecie Warszawskim. W związku ze swymi badaniami nad teoriami feministycznymi wyjeżdżała na kilkumiesięczne stypendia na Universität Bremen (1996), Central European University w Budapeszcie (1997/98), Middlesexs University w Londynie (1998/99; studiowała tu psychoanalizę u prof. Bernarda Burgoyne’a z Institute of Social and Health Research). W 1998 doktoryzowała się w Instytucie Filozofii i Socjologii (IFiS) PAN na podstawie rozprawy Feminizm, postmodernizm, psychoanaliza. Filozoficzne dylematy feministek „drugiej fali”? (promotor prof. Paweł Dybel); następnie w 1999-2008 pracowała w IFiS PAN jako adiunkt, od 2000 w Zespole Psychoanalizy i Badań nad Kategorią „Gender” w Filozofii Współczesnej. Dwukrotnie wyjeżdżała do Stanów Zjednoczonych na stypendium Fundacji Kościuszkowskiej: najpierw do Graduate School for Social Research w Nowym Jorku (1999/2000), a potem na kwerendę dotyczącą życia i twórczości prof. Feliksa Grossa (2002). Współpracowała z Instytutem Spraw Publicznych, dla którego przygotowywała ujęte z perspektywy feministycznej prace o wizerunku kobiety w reklamie i debacie politycznej. Trzykrotnie przebywała w Japonii, kolejno na stypendiach Japan Society for the Promotion of Science (2001/03; zajęła się wówczas problematyką gender w kulturze japońskiej), Cannon Foundation in Europe (2005/06; badała kulturę Kawaii) i Japan Foundation Scholarship (2010/11; studiowała subkulturę Otaku). Refleksje związane z pobytem w Japonii zamieściła w książce Japoński wachlarz (2004, wyd. poszerz. 2011). W 2007-11 wykładała na Wydziale Kultury Japonii w Polsko-Japońskiej Wyższej Szkole Technik Komputerowych w Warszawie. Jako prozaik debiutowała w 2001 utworem Z mlekiem matki lustro i lód na łamach „Twórczości” (nr 8). Fragmenty jej prozy były drukowane też w „Tytule”, „Odrze”, „Czasie Kultury” i „Katedrze”. Felietony (z różną częstotliwością) publikowała w „Gazecie Wyborczej” (m.in. cykl Z kraju nad Wisłą), relacje ze swoich podróży ogłaszała w magazynach podróżniczych „National Geographic” i „Voyage”. W 2010, 2012 i 2013 była członkiem jury Nagrody im. R. Kapuścińskiego za reportaż literacki. W 2011 zrezygnowała z pracy naukowej na rzecz twórczości literackiej. W 2012 na zamku w Książu odebrała nominację na ambasadorkę miasta Wałbrzycha i statuetkę stokrotki. W tymże roku przebywała na stypendiach literackich w szwedzkim Visby Center for Writers and Translators oraz w Niemczech na Literariche Colloquium Berlin. W 2013 otrzymała Nagrodę Literacką Nike za powieść Ciemno, prawie noc, w 2017 za całokształt twórczości Uznamską Nagrodę Literacką. Mieszka pod Warszawą.

 

TWÓRCZOŚĆ

1. Wizerunek kobiety w reklamie telewizyjnej. Wwa : ISP [Instytut Spraw Publicznych] 1998, 39 s. Ekspertyzy.
2. Wizerunek kobiety w polskiej debacie politycznej. Perspektywa feministyczna. Wwa: ISP [Instytut Spraw Publicznych] 1999, 45 s. Opinie.
3. Feminizm, postmodernizm, psychoanaliza. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2001, 294 s. Idee.
4. Kobieta. [Powieść]. Wwa: „Twój Styl” 2002, 272 s. Andromeda.
5. Japoński wachlarz. Wwa: „Twój Styl” 2004, 279 s. Wyd. nast.: wyd. 2 popraw. i poszerz. pt. Japoński wachlarz. Powroty. Wwa: W.A.B. 2011, 370 s. Terra Incognita, wyd. 3 Wwa: W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal [2013]; tamże wyd. łącznie z poz. 10 pt. Japonia. Smaki i znaki. 2016, 560 s. Poruszyć Świat.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. 2011, plik w formacie EPUB, MOBI.
Wspomnienia i refleksje z dwuletniego pobytu w Japonii. – Nagroda im. B. Pawlak w 2005.
6. Piaskowa Góra. [Powieść]. Wwa: W.A.B. 2009, 442 s. Archipelagi. Wyd. 2 Wwa: W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2013.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. 2009, plik w formacie EPUB, MOBI. – Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta A. Buczek. Wwa: W.A.B. 2013, płyta CD w formacie mp3. Archipelagi.
Nagroda Szczyty Kultury w 2009 oraz w 2010: Nagroda w Konkursie Lit. Pol. Tow. Wydawców, Śląski Wawrzyn Lit. 2010 – Nagroda Biblioteki Śląskiej, nominacje do Nagrody Lit. Gdynia i Nagrody Lit. Nike, nominacja do finału niem. międzynarodowej nagrody lit. German International Literary Award – Haus der Kulturen der Welt 2011.
Przekł.: chorw.: Pješčana gora. [Przeł.] M. Martić. Zaprešić 2013, – czes.: Pískový vrch. [Przeł.] I. Mikešová. Praha 2015, – franc.: Le Mont-de-Sable. [Przeł.] C. Raszka-Dewez. Lausanne 2014, – hebr.: Har ha-hŵl / Yŵa’na(h) Ba’tŵr. [Przeł.] I. Halpern. Yrwšalayim 2012, – maced.: Pesočna Planina. [Przeł.] A. Todevska . Skopje 2013, – niem.: Sandberg. [Przeł.] E. Kinsky. Berlin 2011, wyd. nast. tamże: 2012, 2015, – ukr.: Pìŝana gora. [Przeł.] N. Snâdanko. L’vìv 2015, – wegier.: Homokhegy. [Przeł.] P. Hermann. Budapeszt [2011].
7. Chmurdalia. [Powieść]. Wwa: W.A.B. 2010, 501 s. Archipelagi. Wyd. nast. tamże 2012.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. 2010, plik w formacie EPUB, MOBI. Archipelagi. –
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta A. Buczek. Wwa: W.A.B. 2013, płyta CD w formacie mp3, EPUB, MOBI.
Nominacja do finału Nagrody Lit. Nike w 2011.
Przekł. niem.: Wolkenfern. [Przeł.] E. Kinsky. Berlin 2013, wyd. nast.: tamże 2014, – węgier.: Homokfelhő. [Przeł.] P. Hermann. Budapeszt 2014.
8. Ciemno, prawie noc. [Powieść]. Wwa: W.A.B. 2012, 524 s. Archipelagi. Wyd. nast.: wyd. 2 Wwa: W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2013, tamże: wyd. 3 2013, wyd. 4 2014, wyd. 5 2016.
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta A. Buczek. Wwa: W.A.B. 2013, 1 płyta CD w formacie mp3. – Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. 2013, plik w formacie EPUB, MOBI.
Nagroda Lit. Nike w 2013; nominacja do półfinałów Lit. Nagrody Europy Środkowej Angelus w 2013.
Adapt. radiowa fragm.: Czytają E. Skibińska, M. Czarnik. [40 odcinków]. Radio 2013. Dostęp on-line [23 października 2013]: Dostępny w Internecie: http://ninateka.pl/film/ciemno-prawie-noc-joanna-bator-1-40.
Przekł.: niem.: Dunkel, fast Nacht.. [Przeł.] L. Palmes. Berlin 2016, – serb.: Mračno da skoro je noć. [Przeł.] J. Jović. Belgrad 2016.
9. Las latających wiewiórek. [Opowiadania dla dzieci; współaut.:] K. Łukaszewicz. Ilustr.: M. Starska. Kr.: Galeria Sztuki Współcz. Bunkier Sztuki 2013, 23 s. Ser. Małego Klubu Bunkra Sztuki.
10. Rekin z parku Yoyogi. Wwa: W.A.B. 2014, 240 s. Terra Incognita. Wyd.
łącznie z poz. 5 pt. Japonia. Smaki i znaki. Wwa: W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2016, 560 s. Poruszyć Świat.
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta A. Dereszowska. Wwa: Bibl. Akustyczna 2014, 1 płyta CD w formacie mp3. Ser. podróżnicza. Usłyszeć Świat; Wwa: Grupa Wydawn. Foksal 2014, 1 płyta CD w formacie mp3. Terra Incognita. – Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. 2014, pliki w formacie EPUB, MOBI. Terra Incognito.
Zbiór krótkich tekstów reportażowych na temat współczesnej Japonii.
11. Wyspa Łza. Fot.: A. Golec. Kr. : Znak 2015, 301 s.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Znak 2015, plik w formacie EPUB, MOBI.
Proza częściowo autobiograficzna związana z podróżą na Sri Lankę.
12. Rok królika. [Powieść]. Kr.: Znak 2016, 480 s.
13. Purezento. [Powieść]. Kraków: Znak 2017, 288 s.

Przekłady utworów J. Bator w antologii tur.: Kehribar ülkesinden yeni öyküler. Çağdaş Polonya edebiyatı antolojisi. [Oprac.] N. Yüce. İstanbul 2014.

Przekład

1. S. Žižek: Wzniosły obiekt ideologii . Przeł.: J. Bator i P. Dybel. Wstępem opatrzył P. Dybel. Wr.: Wydawn. UWr., 2001, XXXIII, [1], 274 s.

Prace redakcyjne

1. Ucieleśnienia. Ciało w zwierciadle współczesnej humanistyki. Myśl, praktyka, reprezentacja. Praca zbiorowa. Pod red. A. Wieczorkiewicz i J. Bator. Wwa: Wydawn. IFiS PAN 2007, 315 s.
2. Ucieleśnienia II. Płeć między ciałem i tekstem. Praca zbiorowa. Pod red. A. Wieczorkiewicz i J. Bator. Wwa: Wydawn. IFiS PAN 2008, 382 s.

OPRACOWANIA (wybór)

• Ank. 2013.
• Wywiady: Miłość feministki. Rozm. B. Pawłowicz. „Elle” 2003 nr 7 [dot.: Kobieta]; Gaijiinka w Harajuku. Rozm. S. Kwiecień. „Gentleman” 2005 nr 344 [dot.: Japoński wachlarz]; Inna twarz Japonii. Rozm. M. Flak. „Tyg. Powsz.” 2005 nr 44 [dot.: Japoński wachlarz]; Melancholijna sybarytka. Rozm. J. Winiarski. „Czas Kult.” 2009 nr 3; Miasto silnych kobiet. Rozm. A. Kołodyńska. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 49 dod. „Wrocław” [dot.: Piaskowa Góra]; Saga z osiedla wielkiej płyty. Rozm. J. Kurkiewicz. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 126 [dot.: Piaskowa Góra]; Odyska. Rozm. A. Michalak. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 129 dod. „Wysokie Obcasy” nr 22 [dot.: Chmurdalia]; Włóczęga jako metoda. Rozm. A. Wolny-Hamkało. „Tyg. Powsz.” 2010 nr 22 [dot.: Chmurdalia]; Tekstowe rozkosze. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 133 [dot.: Chmurdalia]; Joanna Bator o książce i swoim mieście. Rozm. K. Smerd. „Tyg. Wałbrzyski” 2012 nr 47 [dot.: Ciemno, prawie noc]; Japonia poznana przez ciało. Rozm. M. Socha i M. Bałczewski. „Arterie”, Łódź 2012 nr 2 [dot.: Japoński wachlarz. Powroty]; Mój dekalog. Rozm. D. Wodecka. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 257, przedr. w: D. Wodecka: Polonez na polu minowym. Wwa 2013; Śni mi się czarna woda. Rozm. J. Wierzejska. „Nowe Książ.” 2012 nr 5 [dot.: Ciemno, prawie noc]; Idealny sposób na kwietniową noc. (Rozmowa z Joanną Bator). Rozm. J. Winiarski. [on-line] [dostęp 15 marca 2013]. Dostępny w Internecie: http://www.literaturajestsexy.pl/idealny-sposob-na-kwietniowa-noc-rozmowa-z-joanna-bator/; Interesuje mnie przede wszystkim opowiadanie ciekawych historii. Rozm. A. Bienias. „Fraza” 2014 nr 3; Nienażyta. Rozm. T. Kwaśniewski. „Newsweek Polska” 2013 nr 51/52; O Żydzie na strychu i tożsamości mieszańca. Z Joanną Bator, Esther Kinsky rozm. M. Waligórski. Oprac.: N. Müller. Tłum. z niem. I. Suszczyńska. „Przekładaniec” 2014 nr 29 [dot.: Piaskowa góra]; Samotność niemal doskonała. Rozm. M. Wapińska. „Dz. Gaz. Prawna” 2014 nr 80 dod. „Kult. i Program TV” [dot.: Rekin z parku Yoyogi] ; Lubię cynamon, zahaczki i słoje ze wspomnieniami. Rozm. M. Fox. „Śląsk” 2015 nr 6; O kobiecych przyjaźniach, wspomnieniach z podróży i … Powst. 2015 [on-line] [dostęp 3 listopada 2016]. Dostępny w Internecie: https://www.kongreskobiet.pl/pl-PL/news/show/o_kobiecych_przyjazniach,_wspomnieniach_z_podrozy_i_-_rozmowa_z_pisarka_joanna_bator; Wielkie włochate męskie ucho. Rozm. D. Piwowarczyk, J. Kurkiewicz. „Gaz. Wybor.” 2015 nr 12 [dot. m.in.: Rok królika]; Joanna Bator: źle wyglądam w berecie. Rozm. D. Wodecka.”Gaz. Wybor.” 2016 nr 293 dod. „Wrocław”; Potworności i przetwory. Rozm. M. Sowiński. „Tyg. Powsz.: 2016 nr 50 [dot. m.in.: Rok królika]; Dopóki biegniesz jesteś Młoda. Rozm. A. Rączkowska. „Twój Styl” 2017 nr1 [dot. m.in.: Purezento]; Najpiękniejsze purezento w życiu. Rozm. N. Szostak. „Gaz. Wybor.” 2017 nr 292.; Szukając życia. Rozm. M. Strzelecka. „Uroda Życia” 2017 nr 3.

 

Ogólne

• J. SZEWCZYK: Herstorie podszyte mitem. O strategiach narracyjnych w powieściach Joanny Bator. „Ruch Lit.” 2010 nr 6.
• M. ORSKI: Szkatułki Joanny Bator. W: Rozkład jazdy. Wr. 2012.
• A. MROZIK: Akuszerki transformacji. Wwa 2012, passim.
• M. BOCZKOWSKA: Romantyczna miłość, toksyczny związek, perwersyjne rozstanie. O prozie Renaty Bożek, Joanny Bator i Agnieszki Drotkiewicz. W: Literatura i perwersje. Katow. 2013.
• J. KARWOWSKA: Druga płeć na wygnaniu. Kr. 2013, passim.
• J. SZEWCZYK: Między smutkiem a nadzieją. O powieściopisarstwie Joanny Bator. „Nowa Dekada Krak.” 2013 nr 6.
• A. CZYŻAK: Nie-miasto Joanny Bator. „Ann. Univ. Paedagogicae Crac. Studia Poetica” 2014 [nr] 2.
• A. JEZIERSKA: Macierzyństwo a gwałt. „Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej i trylogia wałbrzyska Joanny Bator. „Conversatoria Litteraria” 2016.
• A. Nęcka: „Grzeczne dziewczynki idą do nieba, niegrzeczne, gdzie chcą”. O powieściopisarstwie Joanny Bator. W: Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych. Cz. 2. Katow. 2016.

 

Feminizm, postmodernizm, psychoanaliza

• B. FRANKOWSKA: Opowieści sroki złodziejki, czyli feminizm jest rozmową. „Nowe Książ.” 2002 nr 9 [dot. też: Siostry i ich Kopciuszek. Pod red. E. Graczyk i M. Graban-Pomirskiej].
• A. JAKUBOWSKA: Gra toczy się więc o kobiety i o to, co je podobno różni między sobą. „Czas Kult.” 2002 nr 3.
• J. KOCHANOWSKI: Feminizm i filozofia. „Szt. i Filoz.” 2002 nr 21.
• M. SZUSTER: Czy istnieje literatura feministyczna? „Res Publica Nowa” 2002 nr 10.
• J. KLIMCZYK: Półprzewodnik po feminizmie. „Prz. Filoz.” 2003 nr 3.
• D. SĘKALSKA: Mapa współczesnego feminizmu. „Twórczość” 2003 nr 1.

 

Kobieta

• M. CUBER: Feminizm na sprzedaż. „Res Publica Nowa” 2003 nr 4.
• E. DOMAŃSKA: Autofikcja Joanny Bator. „Teksty Drugie” 2003 nr 2/3.
• D. NOWACKI: Popisy mądralińskiej. „Nowe Książ.” 2003 nr 2.
• M. FLAK: Imperium zmysłów. „Tyg. Powsz.” 2005 nr 44.
• Zob. też Wywiady.

 

Japoński wachlarz

• M. MUSIATOWICZ: Bator „cos-playerka”, książka na serio „kawaii”. „Czas Kult.” 2005 nr 2.
• A. WIECZORKIEWICZ: Rozkładanie wachlarza. „Res Publica Nowa” 2005 nr 3.
• E. PIETRZAK. „Civitas Hominibus” 2006 vol. 1.
• E. KANOŃCZUK: Przestrzeń „uzmysłowiona”. Psychogeografia miasta w „Japońskim wachlarzu” Joanny Bator. „ Białost. Studia Literaturoznawcze” 2014 [t.] 5.
• J. KARWOWSKA: Podróż nie tylko sentymentalna: „Japoński wachlarz” Joanny Bator w perspektywie antropologicznej. „Pr. Polonist.” Ser. 71: 2016.
• Zob. też Wywiady.

 

Piaskowa Góra

• M. BOCZKOWSKA: Co komu pisane, temu w wodę kamień. „Twórczość” 2009 nr 7.
• P. CZAPLIŃSKI: Mieszkańcy i mieszańcy. „Res Publica Nowa” 2009 nr 6.
• B. DARSKA: Przytłoczone zwyczajnością. „Kresy” 2009 nr 1/2.
• M. KĄKIEL: Babel na piasku. „Nowe Książ.” 2009 nr 6.
• A. MARCHEWKA: Powtórka z kolorów. „Lampa” 2009 nr 3.
• T. MIZERKIEWICZ: Nowa zasada epickości. „FA-art” 2009 nr 1/2, przedr. w tegoż: Literatura obecna. Kr. 2013.
• D. NOWACKI: Nierozważne i romantyczne na gierkowskim blokowisku. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 34.
• M. WILK: Fiksum-dyrdum! „Czas Kult.” 2009 nr 2.
• M. WOŁOWICZ: Góra usypana z ziaren rodzinnych historii. „Opcje” 2009 nr 3.
• K. ALICHNOWICZ: Niekończąca się opowieść. „Odra” 2010 nr 9 [dot. też: Chmurdalia].
• J. KURKIEWICZ: Saga na opak. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 126.
• M. MALIŃSKA, J. BATOR, P. CZAPLIŃSKI: Czy silne dobro jest możliwe? „Res Publica Nova” 2010 nr 11/12 [dot. też: Chmurdalia].
• M. ORSKI: Polskie genealogie. „Prz. Powsz.” 2010 nr 3.
• P. RYMARCZYK: Z genealogii ciemnego ludu. „Bez Dogmatu” 2010 nr 85.
• A. GALANT: Estetyka, aksjologia, autobiografia. O „Bambinie” Ingi Iwasiów i „Piaskowej Górze” Joanny Bator. W: Nowe dwudziestolecie. Pozn. 2011.
• A. TELAAK: Heimliche Nähe, unheimliche Intimität: Fremde und andere in Joanna Bators Roman „Piaskowa Góra”. „Studia Germanica Gedanensia” 2014 [nr] 30.
• Zob. też Wywiady.

 

Chmurdalia

• K. ALICHNOWICZ: Niekończąca się opowieść. „Odra” 2010 nr 9 [dot. też: Piaskowa Góra].
• M. BOCZKOWSKA: Tysiąc i jedna opowieść. „Twórczość” 2010 nr 9. Czy silne dobro jest możliwe? [Dyskusja z udziałem:] M. Malińskiej, J. Bator, P. Czaplińskiego. „Res Publica Nowa” 2010 nr 11/12.
• B. DARSKA: Podróż bez końca. „Opcje” 2010 nr 2.
• M. KĄKIEL: Odyseja do Chmurdalii. „Nowe Książ.” 2010 nr 7.
• M. MALIŃSKA, J. BATOR, P. CZAPLIŃSKI: Czy silne dobro jest możliwe? „Res Publica Nova” 2010 nr 11/12 [dot. też: Piaskowa góra].
• D. NOWACKI: Nocnik Napoleona, czyli opowieści przechodnie. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 102.
• M. MALIŃSKA, J. BATOR, P. CZAPLIŃSKI: Czy silne dobro jest możliwe? „Res Publica Nova” 2010 nr 11/12 [dot. też: Chmurdalia].
• M. WAPIŃSKA: Nocnik Napoleona. „Dz. Gaz. Prawna” 2010 nr 84.
• K. DUNIN. „dwutygodnik.com” [on-line] 2011 nr 61 [dostęp 25 maja 2013]. Dostępny w Internecie: http://www.dwutygodnik.com/artykul/1078-chmurdalia-joanna-bator.html
• M. ORSKI: Magia realizmu. „Prz. Powsz.” 2011 nr 1.
• J. SOBOLEWSKA: Przemiana matki Polki. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 214.
• Zob. też Wywiady.

 

Ciemno, prawie noc

• P. CZAPLIŃSKI: Alicja w krainie strachów. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 254.
• B. DARSKA: Kotojady nie spoczną. „Opcje” 2012 nr 4.
• M. DUDA: Kochanie, nie zabiję naszych kotów. „Wyspa” 2012 nr 4.
• K. KAZIMIEROWSKA: O potwornościach naszych codziennych. „Uważam Rze” 2012 nr 50.
• Ł. MACIEJEWSKI: Przejaśnienie. „Dz. Gaz. Prawna” 2012 nr 218.
• D. NOWACKI: Wałbrzych magiczny. „Nowe Książ.” 2012 nr 5.
• M. PIEKARSKA: Alicja w krainie biedaszybów. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 288 dod. „Wrocław”.
• C. ROSIŃSKI: Podszewka rzeczywistości; K. SZOPA: O szopach, katastrofach i katastrofach. „FA-art” 2012 nr 3.
• A. ŚLIWA: Alicja z krainy mroku. „Tyg. Wałbrzyski” 2012 nr 47.
• A. BICZYŃSKA. [Powst. 2013] obliczakultury.pl [on-line] [dostęp 15 marca 2013]. Dostępny w Internecie: http://www.obliczakultury.pl/literatura/beletrystyka/proza-polska/3113-ciemno-prawie-noc-joanna-bator-recenzja.
• M. BOCZKOWSKA: Alicja w krainie kotojadów. „Twórczość” 2013 nr 5.
• W. BROWARNY: Wałbrzych na półce. „Odra” 2013 nr 4.
• M. GLOSOWITZ: Lista grzechów polskich. „Elewator” 2013 nr 2.
• A. HORUBAŁA: Czytanka dla lemingów. „Do Rzeczy” 2013 nr 11.
• A. KRÓL. dwutygodnik.com [on-line] 2013 nr 107 [dostęp 25 maja 2013]. Dostępny w Internecie: http://www.dwutygodnik.com/artykul/4072-joanna-bator-ciemno-prawie-noc.html.
• S. ŁUPAK: Biegnij, Ala, biegnij. „Newsweek Polska” 2013 nr 42.
• E. MORAWIEC: Umysł sterowany w laurowym wieńcu. „Tyg. Solidarność” 2013 nr 44.
• D. NOWACKI: Straszno, straszniej. „Gaz. Wybor.” 2013 nr 210.
• T. NYCZEK: Alicja po drugiej stronie Wałbrzycha [laudacja przewodniczącego jury po przyznaniu Nagrody Lit. Nike]; T. SOBOLEWSKI: Bator leczy nas horrorem. „Gaz. Wybor.” 2013 nr 234.
• Z. PAPUŻANKA: Lessons not learnt. [Przeł.] I. Reichardt. „New Eastern Europe” 2013 nr 2.
• S. RIEGER: Sonety krytyczne dla Joanny Bator. „Tyg. Powsz.” 2013 nr 15.
• T. SZPARA: Ciemno, ciemniej. „Bez Dogmatu” 2013 nr 4.
• E. DEC, S. SKÓRA, P. HOMĘTOWSKA: Młodzi krytycy o „Ciemno, prawie noc” Joanny Bator. „Odra” 2014 nr 6.
• A. CZYŻAK: W poszukiwaniu języka skrzywdzonych : wokół „Ciemno, prawie noc” Joanny Bator. „Pozn. Studia Slaw.” 2015 nr 9.
• A. ZATORA: Użycie konwencji : instrumentarium grozy i jego misja w „Ciemno, prawie noc” Joanny Bator. „Acta Humana” 2015 nr 6.
• A. ZATORA: Kant i hejterzy. Okrytycyzmie literackim i hejterstwie w oparciu o powieść „Ciemno, prawie noc” Joanny Bator. W: Hejterstwo: nowa praktyka kulturowa? Łódź 2017.
• Zob. też Wywiady.

 

Rekin z parku Yoyogi

• M. DUDA: Porządki w heterotopii. „Wyspa” 2014 nr 2.
• W. KULIGOWSKI: Tokijskie pasaże. „Nowe Książ.” 2014 nr 9.

 

Wyspa Łza

• M. CIEŚLIK: Opowieść zaginiona bez śladu. „Rzeczpospolita” 2015 nr 13.
• M. KAJKA: Aikido z Joanną Bator. „Odra” 2015 nr 10.
• K. KASPEREK: Bator opowiada o sobie. „FA-art” 2015 nr 3.
• J. LECH: O tej, która poszukuje straty… „Fraza” 2015 nr 3.
• A. MORAWIEC: Teaser. „Nowe Książ.” 2015 nr 5.
• M. NOWICKA: Podwójne życie intruzki. „Tyg. Powsz.” 2015 nr 4.
• P. BARAŃSKA: Bzik tropikalny podszyty melancholią. „Elewator” 2016 NR 1.

 

Rok królika

• W. ENGELKING: Koszmarny mięsopust. O „Roku królika” Joanny Bator. „Kult. Liberalna” [on-line] 2016 nr 51 [dostęp 7 lutego 2017]. Dostępny w Internecie: http://kulturaliberalna.pl/2016/12/20/wojciech-engelking-recenzja-rok-krolika-joanna-bator/.
• P. SKRZYP: Potworna powieść Joanny Bator. „Opcje” 2016 nr 4.
• E. SZYBOWICZ: Tabloid jest w nas. „Gaz. Wybor.” 2016 nr 288.
• T. MIZERKIEWICZ: Psychopatologia życia celebryckiego. „Nowe Książ.” 2017 nr 6.
• J. SOBOLEWSKA: Pułapka Frankensteina. „Polityka” 2017 nr 2.
• R. WIŚNIEWSKI: Ciemno, prawie zmierzch. „Odra” 1917 nr 6.
• Zob. też Wywiady.

 

Purezento

• Zob. Wywiady.