NPLP
\
Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
\
G
\
Joanna GUZE

Joanna GUZE
Autorka hasła: Alicja Szałagan

Joanna GUZE
Autorka hasła: Alicja Szałagan

1917–2009

Krypt.: j.; J.G.

Tłumaczka, krytyk literacki i krytyk sztuki.

Zob. też TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzona 30 listopada 1917 w Żytomierzu; córka Ignacego Guzego, lekarza, i Łucji z Szaynowskich, nauczycielki. Uczęszczała do szkół we Lwowie: najpierw do Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego im. J. Słowackiego, a potem do Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego im. Z. Strzałkowskiej, w którym w 1935 zdała maturę. Od 1937 studiowała historię sztuki i filozofię na lwowskim Uniwersytecie Jana Kazimierza. Po wybuchu II wojny światowej kontynuowała studia na Wydziale Historycznym tejże uczelni, przemianowanej przez władze ukraińskie na Uniwersytet im. I. Franki. W 1941, po rozpoczęciu wojny niemiecko-sowieckiej, wyjechała w głąb ZSRR. Dotarła w okolice Krasnodaru, skąd została skierowana do pracy w kołchozie. Później udało jej się wyjechać do Taszkientu, gdzie chciała kontynuować studia, uznano jednak, iż wcześniejsza nauka jest wystarczająca do uzyskania dyplomu ukończenia tamtejszego uniwersytetu. Zatrudniła się więc w fabryce tkackiej, a w 1943 zgłosiła się do pracy przy budowie elektrowni wodnej na Amudarii w miasteczku Biegowat. Do Polski powróciła w szeregach 1. Armii Wojska Polskiego, pełniąc funkcję oficera oświatowego. Początkowo pracowała w Instytucie Kultury w Lublinie, potem w zarządzie miasta Krakowa, zajmując się również kulturą, a w 1946 przeniosła się do Łodzi. Podjęła współpracę z tygodnikiem „Kuźnica”, na którego łamach debiutowała jako tłumaczka przekładami fragmentu powieści A. Winogradowa Trzy barwy czasu (1946 nr 36) oraz urywka pamiętnika E. Delacroix (1947 nr 48). Od tego czasu publikowała tłumaczenia prozy i dramatu rosyjskiego oraz francuskiego. Wielokrotnie wyjeżdżała do Francji; w czasie pobytu w Paryżu w 1947–48 uczęszczała do École de Louvre. Równocześnie zaczęła ogłaszać artykuły i teksty krytyczne dotyczące sztuk plastycznych w „Kuźnicy” (do 1949), a później także w „Nowej Kulturze” (1952–60) i „Świecie” (1952–55). Około 1949 zamieszkała w Warszawie. Od 1952 była członkiem ZLP (do rozwiązania Związku w 1983), a od 1957 członkiem Sekcji Tłumaczy Polskiego PEN Clubu i od 1965 samego stowarzyszenia. W 1961–72 drukowała recenzje w piśmie „Film”. Została członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki (AICA) oraz Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych (FIPRESCI). W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych współpracowała z Polskim Radiem jako autorka i adaptatorka słuchowisk (także dla dzieci i młodzieży). W 1978 brała udział w pracach niezależnego Towarzystwa Kursów Naukowych. Za osiągnięcia w dziedzinie przekładu otrzymała m.in. nagrodę Polskiego PEN Clubu (1975), Stowarzyszenia ZAiKS (1984), Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich (1986; nagrodę przekazała na Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach). W 1989 należała do Komitetu Założycielskiego SPP, a następnie została jego członkiem. W latach dziewięćdziesiątych i po 2000 publikowała przekłady i recenzje m.in. w „Zeszytach Literackich” i „Tygodniku Powszechnym”. Za twórczość translatorską otrzymała w 2008 honorową Odznakę Stowarzyszenia ZAiKS oraz nagrodę im. P. Hertza, przyznaną przez redakcję „Zeszytów Literackich”. Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1975).

Matka Justyny Guze (ur. 1950), historyka sztuki. Zmarła 11 stycznia 2009 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

TWÓRCZOŚĆ

1. Kulisiewicz. [Szkic]. Wwa: Sztuka 1956, 36 + 126 s.
Dot. Tadeusza Kulisiewicza, grafika.
Przekł. niem.: Wwa 1956.
2. Impresjoniści. Wwa: Wiedza Powsz. 1964, 186 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1966, wyd. 3 1973, wyd. 4 1986.
3. Na tropach sztuki. Wwa: NK 1968, 338 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1972, wyd. 3 1982.
Przekł. węgier.: A müvészet nyomában. [Przeł.] I. Fejér. Budapest 1978.
4. Twarze z portretów. [Szkice]. Wwa: PIW 1974, 147 s.
5. Spotkania w muzeum świata. [Szkice]. Wwa: NK 1976, 220 s.
6. Wśród bohaterów kina. [Szkice]. Wwa: NK 1983, 271 s. Bij się z Myślami.
7. Dialogi ze sztuką. Szkice. Kr.: Ofic. Lit. 1992, 138 s.
Zawartość: I: Nieomylny Baudelaire [Ch. Baudelaire i malarstwo]; Jak zostaje się krytykiem [dot. T. Gautiera]; „Poeta podróży” w Hiszpanii [dot. T. Gautiera]; Romantyk mało znany [Ch. Nodier]; Wielbiciele XVIII wieku [dot.: J. i E. De Goncourt: Dziennik]. — II: Listy Van Gogha [do brata Theo]; Listy Cezanna [do E. Zoli]; Dziennik Jana Cybisa [dot.: Notatki malarskie. Dziennik 1954–1966]; Pisma Józefa Czapskiego [dot.: Patrząc]. — III: Rygory Paula Valéry [dot. tekstów o sztuce P. Valéry]; Jedyne głosy milczenia [dot.: A. Malraux: Głosy milczenia]; Lekcja humanisty [dot.: E. Panofsky: Studia z historii sztuki]; Sztuka zagrożona [dot.: O. y Gasset: Dehumanizacja sztuki; H. Read: O pochodzeniu formy w sztuce]. — IV. Wejście na wolne pole [dot. filmów L. Buñuela, I. Bergmana, F. Felliniego]; Wokół Rembrandta.
8. Albert Camus. Los i lekcja. [Szkic biograficzny]. Wwa: Fundacja „Zesz. Lit.” 2004, 70 s.
Słuchowiska radiowe, m.in.: Artysta z wioski Dobrian. Radio 1966. — Czechow i jego teatr. Radio 1967. — Przygoda w Lascaux. Radio 1967. — O pięknej księżniczce i ptaku oraz o perskim szachu. Radio 1971.

Przekłady

1. A. Winogradow: Trzy barwy czasu. [Powieść]. Z przedm. M. Gorkiego. Wwa: KiW 1949, 666 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1951; Wwa: PIW 1954, tamże: 1960, wyd. 4 [!] 1973.
2. I. Erenburg: Nadzieja pokoju. Przejrz. i wstępem opatrzył S. Fiszman. Wwa: KiW 1951, 140 s.
3. I. Turgieniew: Ojcowie i dzieci. [Powieść]. Pod red. i z przyp. P. Hertza. Posł.: G. Biały. Wwa: KiW 1951, 238 s. Wyd. nast.: Vilnius: Państ. Wydawn. Literatury Pięknej 1953; Wwa: PIW 1957. Bibl. Arcydzieł. Najsławniejsze Powieści Świata, tamże wyd. 4 1972. Bibl. Klasyki Pol. i Obcej; wyd. 5 popraw. Wwa: Wydawn. TPPR „Współpraca” 1987; Wr.: Wydawn. Dolnośl. 1995. Wyd. łącznie z: W przededniu. Tłum. T. Stępniewski pt. W przededniu; Ojcowie i dzieci. Wwa: PIW 1954, 440 s. Z Pism I. Turgieniewa. Przedr. w: I. Turgieniew: Dzieła wybrane. T. 2. Wwa 1966, Dzieła wybrane. T. 2. Wwa 1981.
4. J. Verne: Szkoła robinsonów. [Powieść dla młodzieży]. Wwa: NK 1951, 195 s. Wyd. nast. Wwa: Hubert 2002.
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta K. Dumała. [Wwa]: Zakład Nagrań i Wydawn. Związku Niewidomych [2002], 6 kaset dźwiękowych.
5. S. Dikowski: Dalekie strażnice. [Opowiadania]. Wwa: NK 1952, 217 s. Wyd. nast. Wwa: MON 1952. Bibl. Prozy.
6. P. Mérimée: Żakeria. [Utwór dramatyczny]. Przedm. [L.] Aragona. Wwa: KiW 1952, 199 s.
7. P. Mérimée: Hiszpanie w Danii. Komedia. Przekł. powst. przed 1953. Druk w: P. Mérimée: Teatr Klary Guzul, aktorki hiszpańskiej. Wwa 1953 zob. poz. 14 s. 17–107. Wyst.: teatr.: Reż.: H. Moryciński. Bydg.-Tor., T. Ziemi Pomor. 1959; tv: Reż.: W. Laskowska. TVP 1968. Radio 1986.
8. P. Mérimée: Inez Mendo albo przesąd zwyciężony. Komedia. Przekł. powst. przed 1953. Druk w: P. Mérimée: Teatr Klary Guzul, aktorki hiszpańskiej. Wwa 1953 zob. poz. 14 s. 149–182. Wyst. łącznie z poz. 9 pt. Inez Mendo albo Przesąd zwyciężony albo Zwycięstwo przesądu: Reż.: E. Kołogórska. Zielona Góra, Lubuski T. im. L. Kruczkowskiego 1968.
Wyst. też łącznie pt. Przesąd zwyciężony albo Zwycięstwo przesądu.
9. P. Mérimée: Inez Mendo albo zwycięstwo przesądu. Komedia. Przekł. powst. przed 1953. Druk w: P. Mérimée: Teatr Klary Guzul, aktorki hiszpańskiej. Wwa 1953 zob. poz. 14 s. 183–236. Wyst. łącznie z poz. 8 pt. Inez Mendo albo Przesąd zwyciężony albo Zwycięstwo przesądu: Reż.: E. Kołogórska. Zielona Góra, Lubuski T. im. L. Kruczkowskiego 1968.
Wyst. też łącznie pt. Przesąd zwyciężony albo Zwycięstwo przesądu.
10. P. Mérimée: Karoca świętych sakramentów. Komedia. Przekł. powst. przed 1953. Druk w: P. Mérimée: Teatr Klary Guzul, aktorki hiszpańskiej. Wwa 1953 zob. poz. 14 s. 313–356. Wyst. pt. Karoca łącznie z poz. 11, 12 pt. Teatr Klary Guzul: Reż.: M. Melina. Wwa, T. Współcz. 1955.
11. P. Mérimée: Kobieta jest diabłem. Komedia. Przekł. powst. przed 1953. Druk w: P. Mérimée: Teatr Klary Guzul, aktorki hiszpańskiej. Wwa 1953 zob. poz. 14 s. 109–130. Wyst. łącznie z poz. 10, 12 pt. Teatr Klary Guzul: Reż.: M. Melina. Wwa, T. Współcz. 1955. Radio 1975 (pt. Afrykańska królowa).
Wyst. też pt. Afrykańska królowa.
12. P. Mérimée: Niebo i piekło. Komedia. Przekł. powst. przed 1953. Druk w: P. Mérimée: Teatr Klary Guzul, aktorki hiszpańskiej. Wwa 1953 zob. poz. 14 s. 237–265. Wyst. łącznie z poz. 10, 11 pt. Teatr Klary Guzul: Reż.: M. Melina. Wwa, T. Współcz. 1955.
13. P. Mérimée: Sposobność. Komedia. Przekł. powst. przed 1953. Druk w: P. Mérimée: Teatr Klary Guzul, aktorki hiszpańskiej. Wwa 1953 zob. poz. 14 s. 267–311. Wyst. Kr., PWST (T. Młodego Widza) 1954 (jako jedna z części „Wieczoru jednoaktówek”).
14. P. Mérimée: Teatr Klary Guzul, aktorki hiszpańskiej. Komedie. Wstęp: S. Popiel. Wwa: PIW 1953, 362 s.
Zawartość: Hiszpanie w Danii [poz. 7]; Kobieta jest diabłem [poz. 11]; Inez Mendo albo przesąd zwyciężony [poz. 8]; Inez Mendo albo zwycięstwo przesądu [poz. 9]; Niebo i piekło [poz. 12]; Sposobność [poz. 13]; Karoca świętych sakramentów [poz. 10].
15. A. Ostrowski, N. Sołowiew: Małżeństwo Bieługina. Komedia w 5 a. Wyst.: Reż.: W. Gulska. Olsztyn; Elbląg, T. im. S. Jaracza 1953. Wyd. Wwa: PIW 1955, 163 s.
16. A. Dumas: Trzej muszkieterowie. [Powieść]. Wwa: Iskry 1955, 526 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 przejrz. i popraw. 1958, wyd. 3 1967, wyd. 4 1969, [wyd. 5] 1970. Ser. Kieszonkowa Iskier, wyd. 5 [!] 1975. Klasyka Młodych, wyd. 6 1983, wyd. 7 1987, wyd. 8 1990; Wwa: Krąg, Officina 1993; Kr.: Znak 1997; Wwa: Świat Książki 2000.
17. I. Turgieniew: Pierwsza miłość i inne opowiadania. Tłum.: K.A. Jaworski, J. Guze, P. Hertz. Wwa: PIW 1956, 432 s. Z pism I. Turgieniewa.
Tu w przekł. J. Guze: Widma. Fantazja; Pies; Historia porucznika Jergunowa; Brygadier; Nieszczęsna; Dziwna historia.
18. A. Camus: Dżuma. [Powieść]. Wwa: PIW 1957, 302 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1960, wyd. 3 1963, wyd. 4 1964, wyd. 5 1965, wyd. 6 1965, wyd. 7 1966. Bibl. Powsz., wyd. 8 1967, wyd. 9 1970. Ser. Książ. Kieszonkowych PIW-u, wyd. 10 1973, [wyd. 11] 1974. Ser. Książ. Kieszonkowych PIW-u, wyd. 12 1976, wyd. 13 1978. Ser. Kieszonkowa PIW-u, [wyd. 14] 1981. Ser. Kieszonkowa PIW-u; wyd. 17 Wwa: Dom Wydawn. „Jota” 1991. Lektura Szkolna; wyd. 18 Wwa: PIW 1995; [wyd. 19] Wwa: Krąg 1992; Wwa: Porozumienie Wydawców; [PIW] 1999. Kanon na Koniec Wieku; Wwa: PIW 2000; Wwa: De Agostini Polska; Altaya Polska 2001. Arcydzieła Lit. Współcz.; Wwa: PIW 2001, tamże 2002; Kr.: Mediasat Poland [2004]. Kolekcja Gaz. Wybor.: XX wiek, 17; wyd. 21 [!] Wwa: PIW 2012, wyd. 22 2017. Przedr. zob. poz. 81.
Wyd. łącznie z Upadek [poz. 19] pt. Dżuma; Upadek. Wwa: PIW 1985, 271 s. Wyd. nast. tamże: 1987, 1992. Lektury.
Wyd. łącznie z Obcy, Upadek [poz. 19] zob. poz. 41.
Wyd. jako dokument elektroniczny: [Katow.:] Wydaw. Aleksandria 2011, 1 płyta CD w formacie mp3. — Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta A. Ferency [Katow.:] Wydawn. Aleksandria 2011, 1 płyta CD w formacie mp3.
Adapt. radiowa pt. Niebo Oranu: Adapt.: J. Guze. Radio 1972.
19. A. Camus: Upadek. [Powieść]. Wwa: PIW 1971, 111 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1971; Wwa: Muza 1996, tamże 2004; [Wwa:] TMM Polska/Planeta Marketing; Axel Springer Polska 2007. Bibl. Najwybitniejszych Noblistów, 13; Wwa: Grupa Wydawn. Foksal — Wydawn. W.A.B. 2014. Przedr. zob. poz. 81.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. 2014, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Wyd. łącznie z Dżuma [poz. 18] pt. Dżuma; Upadek. Wwa: PIW 1985, 271 s. Wyd. nast. tamże: 1987, 1992. Lektury.
Wyd. łącznie z Obcy, Dżuma [poz. 18] zob. poz. 41, wyd. łącznie z Obcy zob. poz. 48.
Adapt. tv: Reż.: J. Markuszewski. TVP 1992.
20. H. de Montherlant: Mistrz Zakonu Santiago. [Utwór dramatyczny]. Wyst. Reż.: J. Kreczmar. Wwa, T. Współcz. 1957. Druk. fragm. „Po prostu” 1957 nr 26 s. 4–5.
21. A. Camus: Wygnanie i królestwo. [Powieść]. Wwa: PIW 1958, 201 s. Wyd. 2 Wwa: Krąg 1992.
22. P. Mérimée: Kronika z czasów Karola IX. Wwa: PIW 1958, 240 s.
23. Ch. Baudelaire: Paryski spleen. Poematy prozą. Wwa: PIW 1959, 128 s. Bibl. Poetów. Wyd. nast. Wwa: Kwiaty na Tor 1992.
24. F. Carco: Spotkania ze sobą. [Wspomnienia]. Wiersze tłum. J. Dackiewicz. Kr.: WL 1959, 174 s.
25. C. Roy: Nieszczęścia kochania. [Powieść]. „Zwierciadło” 1959 nr 44–50/52, 1960 nr 1–5. Wyd. osob. Wwa: PIW 1960, 175 s. Jarzębina.
26. Ch. Baudelaire: O sztuce. Szkice krytyczne. [Oprac. i tłum.:] J. Guze. Red. nauk.: W. Jaworski przy współpracy M. Liczbińskiej i E. Żyłko. Wstęp: J. Starzyński. Wr.: Ossol. 1961, XLIX, 245 s. IS PAN. Teksty Źródłowe do Dziej. Teorii Sztuki, 10.
27. Malarze mówią o sobie, o swojej sztuce, o sztuce innych. Wybór, przekł. i komentarz J. Guze. [Fragm. z „Mistrzów dawnych” Fromentina w przekł. J. Cybisa]. Kr.: WL 1963, 262 s.
28. V. van Gogh: Listy do brata. Tłum.: J. Guze [z franc.], M. Chełkowski [z niderlandzkiego]. Przedm. opatrzyła J. Guze. Wwa: Czyt. 1964, 586 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1964, [wyd. 3] 1970, wyd. 4 zmien. i popraw. 1997, wyd. 5 1998, wyd. 6 2002.
29. H. de Montherlant: Martwa królowa. Dramat w 3 aktach. „Dialog” 1964 nr 10 s. 34–66. Wyst.: Reż.: W. Kreczmar: Wwa, T. Ateneum 1964; toż TVP 1967.
30. Daumier w oczach własnych i w oczach przyjaciół. Oprac.: P. Courthion. Przekł. i wstęp: J. Guze. Wwa: PIW 1967, 217 s.
31. P. Cézanne: Listy. Zebrał, oprac., wstępem i komentarzami opatrzył J. Rewald. Przekł. i przedm. [oraz częściowo] przyp.: J. Guze. Wwa: PIW 1968, 312 s.
32. Corot w oczach własnych i w oczach przyjaciół. Oprac.: P. Courthion. Przekł. J. Guze. Wiersze przeł. R. Kołoniecki. Wwa: PIW 1968, 291 s.
33. E. Delacroix: Dzienniki. Cz. 1. 1822–1853 — Cz. 2. 1854–1863. Tekst franc. oprac.: A. Joubin. Przeł.: J. Guze, J. Hartwig. Wstęp: J. Starzyński. Wr.: Ossol. 1968, 399 + 510 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2003 [cz. 1], 2007 [cz. 2].
34. D.V. Denon: Chwila ulotna. [Nowela]. Notę hist. o autorze napisał A. France. Tekst wg edycji z 1803 do druku przygot. i przedm. poprzedził R. Stephane. Wwa: PIW 1970, 59 s. Bibl. Jednorożca.
35. F. Leger: Funkcje malarstwa. Przedm.: A. Osęka. Wwa: PIW 1970, 238 s.
36. Ch. Nodier: Skarb z Poletka Bobu i Kwiat Groszku. Czarodziejska bajka. Tłum. i adapt.: J. Guze. Wwa: NK 1970, 47 s. Wyd. 2 tamże 1981.
37. M. Butor: Powieść jako poszukiwanie. Wybór esejów. Wwa: Czyt. 1971, 322 s.
38. A. Camus: Eseje. Wybór, przekł. i przyp.: J. Guze. Wstęp: J. Kossak. Wwa: PIW 1971, 559 s. Wyd. nast. tamże 1973.
Zawiera m.in.: Dwie strony tego samego; Mit Syzyfa; Listy do przyjaciela Niemca; Człowiek zbuntowany; Artysta i jego epoka; Notatniki. (Wybór).
39. F. Dostojewski: Biesy. Adapt.: A. Camus. Wyst.: Reż.: J. Warmiński. Wwa, T. Ateneum 1971.
Wyst. nast. m.in.: Reż.: A. Wajda. Kr., T. Stary 1971. — Masz. przekł. w Bibl. IBL PAN w Wwie.
40. D. Vivant de Non: Chwila ulotna. [Utwór dramatyczny]. Wyst.: Reż.: K. Rastawiecki. Gdynia, T. Muz. 1971.
41. A. Camus: Obcy; Dżuma; Upadek. Przeł.: M. Zenowicz, J. Guze. Kr.: WL 1972, 439 s. Bibl. Klasyki Obcej i Pol. Wyd. nast. Wwa: Verum 1993. Bibl. Arcydzieł: Najsławniejsze Powieści Świata.
Tu w przekł. J. Guze: Dżuma [poz. 18], Upadek [poz. 19].
42. A. de Musset: Lorenzaccio. [Utwór dramatyczny]. Wwa: PIW 1972, 153 s. Wyst.: teatr.: Reż.: T. Minc. Wwa, T. Nar. 1972; tv: Reż.: L. Adamik. TVP 1978.
Wyd. jako dokument audiowizualny: [Wwa]: Telewizja Polska SA [1999], 1 kaseta wizualna. Złota Setka T. Telewizji.
43. R. Rolland; Wilki. [Utwór dramatyczny]. Wyst. teatr. i tv: Reż.: J. Maciejowski. Łódź, T. im. S. Jaracza 1972; TVP 1980.
44. Vercors: Tratwa Meduzy. [Powieść]. Wiersze przeł. A. Gołębiewska. Wwa: Czyt. 1972, 285 s. Ser. Nike.
45. A. Brillat-Savarin: Fizjologia smaku albo Medytacje o gastronomii doskonałej. Wybór oprac. W. Zawadzki. Przeł. i wstępem poprzedziła J. Guze. Wwa: PIW 1973, 263 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1977, wyd. 3 1996, wyd. 4 [2015].
46. P. Valéry: Rzeczy przemilczane. Z pism o sztuce. Przekł. i noty: J. Guze. Wwa: PIW 1973, 206 s.
47. M. Ałpatow: Rublow. [Biografia]. Wwa: PIW 1975, 112 s.
48. A. Camus: Obcy; Upadek. Przeł.: M. Znatowicz, J. Guze. Wwa: PIW 1975, 192 s. Wyd. nast. Wwa: Krąg 1991.
W przekł. J. Guze: Upadek [poz. 19].
49. T. Gautier: Pisarze i artyści romantyczni. Szkice, wspomnienia, groteski. Wybór, przekł. i komentarze: J. Guze. Wwa: Czyt. 1975, 219 s.
50. J.A.B. d’Aurevilly: Diable sprawy. [Opowiadania]. Słowo wstępne: J. Parvi. Wwa: PIW 1978, 250 s. Wyd. nast. Wwa: Prószyński i S-ka 1997, 260 s. Klasyka Powieści.
51. T. Gautier: Podróż do Hiszpanii. Tłum. i posł.: J. Guze. Przyp.: J. Guze, P. Hertz. Wwa: PIW 1979, 342 s.
52. Ch. Nodier: Wróżka okruchów i inne opowieści. Wybór, przekł. i komentarz: J. Guze. Wwa: PIW 1979, 361 s.
53. B. Constant: Dzienniki poufne. Wwa: Czyt. 1980, 658 s.
54. A. Camus: Człowiek zbuntowany. Lubl.: Chatka Żaka, Zakład Edytorstwa Kontrowersyjnego* 1981, 314 s. Wyd. nast.: [B.m.w.* 1984]; [Kr.:] OL* 1984; [Wwa: b.w.* 1984]; Wwa: Książ. Lit.* 1984; Kr.: Res Publica 1991; wyd. 2 popraw. Kr.: OL 1993; Wwa: Muza 1998. Spectrum, tamże 2002. Zob. poz. 38.
55. E. i J. de Goncourt: Sztuka XVIII wieku. Wybór, przekł., wstęp i komentarz: J. Guze. Wwa: Czyt. 1981, 216 s. Symposion.
56. A. Malraux: Przemiana bogów. [2]. Nierzeczywiste. Wwa: KAW 1985, VI, 296 s.
Część 2 trylogii z dziedziny historii sztuki; [1]. Nadprzyrodzone. Przeł. E. Bąkowska, [3]. Ponadczasowe. Przeł. J. Lisowski.
57. E. i J. Goncourt: Dziennik. Pamiętnik z życia literackiego. Wybór i przekł.: J. Guze. Wwa: PIW 1988, 606 s.
Nagroda red. „Lit. na Świecie” za najlepszy przekład w 1988.
58. J. D’Auravilly: Najpiękniejsza miłość Don Juana. Przekł. powst. ok. 1989.
Adapt. radiowa: Adapt.: E. Stocka-Kalinowska. ­Radio 1989.
59. F. Garcia Lorca: Szopka Don Cristobala wg Szopki Don Cristobala, Romansu Perlimplina w przekł. Z. Szleyen i Kuszenia św. Antoniego w przekł. J. Guze. Wyst.: Oprac. tekstu, reż. i scenogr.: A. Dziuk. Zakopane, T. im. S.I. Witkiewicza 1989.
60. N. Sołowiow: Teraz ja. [Utwór dramatyczny]. Przeł.: J. Jędrzejewicz, J. Guze. Wyst. tv: Reż.: M. Komorowska. TVP 1990.
61. A. de Vigny: Wielkość i niewola wojskowego stanu. [Opowiadania]. Wwa: Czyt. 1990, 196 s.
62. A. Camus: Dwa eseje. Wwa: Krąg 1991, 143 s.
Zawiera z poz. 38: Mit Syzyfa; Artysta i jego epoka.
63. F.R. de Chateaubriand: Pamiętnik zza grobu. Wybór, przekł. i komentarz: J. Guze. Wwa: PIW 1991, 666 s.
Nagroda „Lit. na Świecie” za najlepszy przekł. w 1992.
64. Encyklopedia symbolizmu. [Autorzy:] J. Cassou oraz P. Brunel i in. Przekł., oprac. i przyp.: J. Guze. Wwa: WAiF 1992, 371 s. Wyd. nast. z hasłami uzup. przez J. Derwojeda, M. Gąsiorowską i B. Krydę tamże 1997. Encyklopedie Sztuki WAiF i PWN.
65. A. Gide: Dziennik. Wybór, tłum. i objaśn.: J. Guze. Wwa: Krąg 1992, 313 s.
66. A. Malraux: Antypamiętniki. Przekł., wstęp: J. Guze. Wwa: Czyt. 1993, 533 s. Autobiografie intelektualne.
67. G. de Nerval: Córki ognia. [Opowiadania]. Kr.: OL 1993, 173 s.
68. J. Renard: Dziennik. Wybór, przekł. i oprac.: J. Guze. Wwa: Krąg 1993, 159 s.
69. P. Valéry: Degas, taniec, rysunek. [Biografia]. Wwa: Pavo 1993, 119 s.
70. A. Camus: Notatniki 1935–1959. Wybór, przekł. i objaśn.: J. Guze. Wwa: Krąg 1994, 287 s. Zob. poz. 38.
71. A. Camus: Pierwszy człowiek. [Powieść]. Wwa: PIW 1995, 229 s. Wyd. nast. Kr.: Zielona Sowa 2003. Arcydzieła Lit. Światowej. Przedr. zob. poz. 81.
72. P. Courthion: Malarstwo flamandzkie i holenderskie. Wwa: Arkady 1996, 182 s.
73. H. de Montherlant: Cezar i Pompejusz. [Utwór dramatyczny]. Przekł. powst. ok. 1996.
Adapt. tv: Scenariusz: J. Barańska. Reż.: J. Antczak. TVP 1996.
74. H.F. Amiel: Dziennik intymny. Wyboru dokonała i przeł. J. Guze. Przedm. opatrzyła M. Janion. Wwa: Czyt. 1997, 259 s. Autobiografie intelektualne.
75. A. Thibaudet: Historia literatury francuskiej. Od Rewolucji Francuskiej do lat trzydziestych XX wieku. Wwa: Wydawn. Nauk. PWN 1997, 526 s.
76. Ch. Baudelaire: Malarz życia nowoczesnego. [Szkice literackie]. Przedm.: Cz. Miłosz. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 1998, 79 s.
77. Historia sztuki 1000–2000. Pod red. A. Mérota. Tłum.: H. Andrzejewska, J. Guze, P. Wrzosek. Wwa: Arkady 1998, 542 s.
78. A. Camus: Mit Syzyfa i inne eseje. Wwa: Muza 1999, 186 s. Spectrum. Wyd. nast.: wyd. 4 popraw. i uzup. pt. Mit Syzyfa: Wwa: De Agostini we współpracy z Ediciones Altaya Polska 2001. Arcydzieła Wielkich Myślicieli; Wwa: Muza 2004.
Zawiera z poz. 38: Dwie strony tego samego; Mit Syzyfa; Listy do przyjaciela Niemca.
79. Ch. Baudelaire: Rozmaitości estetyczne. [Szkice literackie]. Wstęp i przekł.: J. Guze. Komentarz i przyp.: C. Pichois w tłum. J. M. Kłoczowskiego. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2000, 657 s.
80. A. Besançon: Przekleństwo wieku. O komunizmie, narodowym socjalizmie i jedności Zagłady. Wwa: Czyt. 2000, 109 s.
81. A. Camus: Cztery powieści. Posł.: E. Bieńkowska. Tłum.: M. Znatowicz-Brandys, J. Guze. Wwa: Świat Książki — 2000, 671 s. Wyd. nast. tamże 2006. Arcydzieła Lit. Światowej.
Tu w przekł. J.Guze: Dżuma [poz. 18]; Upadek [poz. 19]; Pierwszy człowiek [poz. 71].
82. J.-P. Davidts: Mały Książę odnaleziony. [Opowieść dla młodzieży]. Wwa: Świat Książki 2000, 79 s.
Utwór nawiązuje do opowieści A. de Saint-Exupéry’ego.
83. J. Le Goff: Święty Franciszek z Asyżu. [Biografia]. Wwa: Czyt. 2001, 201 s.
84. P. Cabanne: Encyklopedia art déco. Uzup.: A. Sieradzka. Wwa: WAiF; Wydawn. Nauk. PWN 2002, 332 s. Encyklopedie Sztuki WAiF i PWN.
85. C. de Saint-Exupéry: Pamiętnik róży. Kr.: Znak 2002, 235 s.
Pamiętnik żony A. de Saint-Exupéry’ego, Consuelo.
Zob. też Prace redakcyjne poz. 1.

Prace redakcyjne

1. Opowiadania. Louis Aragon; Pierre Gamarra; André Stil; Marcel Verdot; Gilette Ziegler; Héléne Parmelin. Wybór i słowo wstępne: J. Guze. Wwa: Iskry 1954, 184 s.
Tu m.in. przekł. J. Guze.
2. Stendhal: Wybór z pism różnych. Tłum. F. Śniatecka-Wawerowa. Wybór, oprac.: J. Guze. Wwa: PIW 1965, 745 s.
Zob. też Przekłady poz. 26, 27, 30, 31, 38, 46, 49, 51, 55, 57, 63–66, 68, 70, 74, 79.
Adaptacje słuchowisk dla dzieci i młodzieży, m.in.: E. Kästner: 35 maja. Radio 1967. — L.M. Alcott: Małe kobietki. Adapt. pt. Ludka i inni J. Guze. Radio 1968. — M. Duras: Moderato cantabile. Tłum. i adapt. J. Guze. Radio 1968. — E. Nesbit: Feniks i dywan. Radio 1968. — R. Rolland: Colas Breugnon. Adapt. pt. Dobry człowiek jeszcze żyje. Radio 1968. — R. Martin du Gard: Rodzina Thibault. Adapt. pt. Szary zeszyt. Radio 1970. — J.D. Salinger: Opowiadanie dla Esmé. Adapt. pt. Spotkanie w Devon. Radio 1971.

OPRACOWANIA (wybór)

Autor o sobie

  • Lwów i od Lwowa na wschód. „Zesz. Lit.” 2006 nr 1.
  • Wywiad: Język gładki jest najtrudniejszy. Rozm. J. Szczerba. „Gaz. Wybor.” 2008 nr 3.

 

Ogólne

  • J. BOCHEŃSKI: Joanna Guze (1917–2009). „Zesz. Lit.” 2009 nr 1.
  • M. MAŁKOWSKA: Przybliżyła Polsce kulturę francuską. „Rzeczpospolita” 2009 nr z 13 I. – J. SEMPOLIŃSKI: Joanny Guze pisanie o sztuce. „Zesz. Lit.” 2009 nr 2.

 

Impresjoniści

  • A. JAKIMOWICZ. „Współczesność” 1964 nr 176.

 

Na tropach sztuki

  • M. PORĘBSKI. „Nowe Książ.” 1969 nr 1.
  • M. RZEPIŃSKA. „Twórczość” 1969 nr 7.

 

Twarze z portretów

  • H. ANDRZEJEWSKA: Między konwencją a indywidualizmem. „Nowe Książ.” 1975 nr 10.
  • M. PIWIŃSKA: Mieć twarz. „Polityka” 1975 nr 14.

 

Albert Camus. Los i lekcja

  • E. BIEŃKOWSKA: Wierność pisarzowi. „Gaz. Wybor.” 2004 nr 220.
  • J. GOWIN: Grób w Lourmarin. „Rzeczpospolita” 2004 nr 172.
  • E. CICHOWICZ: Listy na morzu. „Nowe Książ.” 2005 nr 2 [dot. też: A. Camus: Dzienniki z podróży].