Kinga DUNIN
ur. 1954
Pełna forma nazwiska: Dunin-Horkawicz.
Pseud.: KiD; kid.
Krytyk literacki, prozaiczka, publicystka.
Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)
BIOGRAM
Urodzona 25 kwietnia 1954 w Łodzi; córka Janusza Dunin-Horkawicza, polonisty i bibliotekoznawcy, profesora Uniwersytetu Łódzkiego, i Cecylii z domu Jastrzębskiej, również polonistki i bibliotekoznawczyni. Uczyła się w szkole podstawowej w Łodzi, a następnie od 1969 w IV Liceum Ogólnokształcącym im. E. Szczanieckiej. Po zdaniu matury zaczęła w 1973 studiować socjologię kultury na Uniwersytecie Łódzkim; w 1977 uzyskała magisterium. Uczestniczyła w działalności opozycji demokratycznej. W 1977 podjęła współpracę z Komitetem Obrony Robotników (KOR) oraz z Niezależną Oficyną Wydawniczą. Zajmowała się dystrybucją i sprzedażą niezależnej prasy oraz książek. Była z tego powodu represjonowana przez służby bezpieczeństwa PRL. Brała także udział w organizacji i spotkaniach Uniwersytetu Latającego oraz Studenckiego Komitetu Solidarności (SKS). Na początku lat osiemdziesiątych zamieszkała w Warszawie. Wyszła za mąż za Sergiusza Kowalskiego, socjologa i publicystę, działacza opozycji (rozwód 1994). Po ogłoszeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 została internowana wraz z mężem, a pięciomiesięcznego syna, Stanisława Dunin-Horkawicza, umieszczono w domu dziecka; po krótkim czasie została zwolniona. W 1984-2012 prowadziła zajęcia oraz wykładała socjologię medycyny w Instytucie Medycyny Społecznej Akademii Medycznej (później Warszawski Uniwersytet Medyczny) w Warszawie. Po 1989 związała się z ruchem feministycznym. Debiutowała w 1991 artykułami na temat dyskursu publicznego w Polsce, zamieszczonymi w książce zbiorowej pt. Cudze problemy, której była współredaktorką. Liczne eseje, recenzje, noty publikowała m.in. w dodatku literackim „Życia Warszawy” pt. „Ex Libris” (1992-96); tu m.in. ogłosiła tekst pt. Literatura polska czy literatura w Polsce (1994 nr 48), który rozpoczął dyskusje nad stanem literatury polskiej, a także prowadziła rubrykę Noty Knoty,informującą o nowościach wydawniczych (podp.: KiD, kid). Artykuły literackie i społeczne oraz recenzje i felietony drukowała nadto w „Dialogu” (1994, 1997, 2009, 2015, 2017), „Twórczości” (1994, 1998), miesięczniku „Twój Styl” (1995-96; tu felietony z cyklu Przekornie o książkach), poznańskim „Kurierze Czytelniczym. Megaron” (1997-2000; tu kontynuacja rubryki Noty Knoty), w piśmie „FA-art” (1998-2000), „Nowych Książkach” (1999-2004), dodatku „Gazety Wyborczej” pt. „Wysokie Obcasy” (1999-2011; tu m.in. felietony z cyklu W tenisówkach), krakowskim kwartalniku feministycznym „Zadra” (od 1999), „Res Publice Nowej” (2001-2007; tu m.in. cykl felietonów Z drugiej ręki), „Krytyce Politycznej” (od 2002), „Gazecie Wyborczej” (od 2005), „Rzeczpospolitej” (od 2005), „Tekstach Drugich” (2016). W 2000 wchodziła w skład jury Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. W 2003 została członkinią zespołu redakcyjnego „Krytyki Politycznej” i działaczką lewicowego środowiska, związanego z tym kwartalnikiem. W tymże roku była współzałożycielką partii Zieloni 2004 (przez pewien czas wchodziła w skład Sądu Koleżeńskiego). Również w 2003 otrzymała Okulary Równości przyznane przez Pełnomocniczkę Rządu RP do spraw Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn za „wieloletnią walkę ze szkodliwymi stereotypami”. W 2004 uzyskała stopień doktora na podstawie rozprawy Czytając Polskę. Literatura po roku 1989 wobec dylematów nowoczesności,obronionej na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu (promotor prof. Przemysław Czapliński). Współpracowała z Telewizją Polską (TVP): w 2001-04 w programie TVP 1 prowadziła z Tomaszem Łubieńskim i Witoldem Beresiem rozmowy o nowościach literackich pt. Dobre Książki, przeniesione w 2005 do kanału Kultura pt. Lepsze Książki i kontynuowane do 2007 z udziałem innych krytyków, m.in. Sławomira Sierakowskiego i Cezarego Michalskiego. W 2005 została członkiem Zarządu Stowarzyszenia im. S. Brzozowskiego. W 2008-09 wchodziła w skład jury Nagrody Literackiej Nike. W związanym z „Krytyką Polityczną” Instytucie Studiów Zaawansowanych prowadziła zajęcia, a felietony publikowała od 2013 na portalu internetowym „Dziennik Opinii”. Mieszka w Warszawie.
TWÓRCZOŚĆ
1. Tao gospodyni domowej. [Szkice]. Wwa: Open 1996, 78 s.
Zawiera m.in. felietony: Polka feministyczna [dot. m.in. M. Musierowicz]; Kogutek czy kurka? [dot. literatury pisanej przez kobiety].
2. Tabu. [Powieść]. Wwa: W.A.B. 1998, 245 s.
Nominacja do Paszportu „Polityki” (łącznie z poz. 3). – Dopisek do powieści: Prawdziwe zakończenie „Tabu”. „OŚKA” 1999 nr 1 s. 32.
3. Obciach. [Powieść]. Wwa: W.A.B. 1999, 242 s. Wyd. 2 tamże 2005.
Nominacja do Paszportu „Polityki” (łącznie z poz. 2).
4. Adam Wiedemann. [Szkic]. [Wstęp:] K. Dunin. [Przeł.:] M. Lami. Kr.: Villa Decius. Arbeitsgruppe Literatur Polska 2000, 2000, 18 s. Wyd. nast. tamże 2001.
Tekst w jęz. niem. – Zawiera także przekł. fragm. twórczości A. Wiedemanna oraz fragm. wypowiedzi krytyków o pisarzu.
5. Janusz Rudnicki. [Szkic]. [Wstęp:] B. Chmiel, K. Dunin. [Przeł.:] B. Karren. Kr.: Villa Decius. Arbeitsgruppe Literatur Polska 2000, 2000, 18 s.
Tekst w jęz. niem. – Zawiera także przekł. fragm. twórczości J. Rudnickiego oraz fragm. wypowiedzi krytyków o pisarzu.
6. Karoca z dyni. [Szkice]. Wwa: Sic! 2000, 170 s.
Zawartość: Karoca z dyni [wstęp]; Świat Kopciuszka [m.in. postaci Barbary Niechcicowej z „Nocy i dni”]; U wrót pałacu; Kopciuszek, książę DyDo i wolność [dot. obrazu literatury i kultury po 1989]; Nóżka i pantofelek [dot. m.in. powieści „Esther” S. Chwina i wierszy A. Wiedemanna]; Prawdziwa matka; Gdzie jest tata? [dot. portretów mężczyzn w prozie po r. 1989]; Zakończenie.
Nominacja do finału Nagrody Lit. Nike w 2001, nagroda magazynu kult. TVP Pegaz w 2002.
7. Czego chcecie ode mnie, „Wysokie Obcasy’’. [Felietony]. Wwa: Sic! 2002, 271 s.
Druk. uprzednio m.in. na łamach „Wysokich Obcasów”, „Res Publiki Nowej” i „Zadry”. – Zawiera felietony w działach: Czego chcecie ode mnie, „Wysokie Obcasy”; Suknia i kuchnia; W jednym domku; Strażnicy świętej różnicy; Jak być równym facetem; Rodzina bez ślubu i alimentów; Brzuch i władza; Cywilizowanie wolności; Kobieta publiczna; Kultura i makulatura; Czy jestem feministką?; Marzenie.
8. Czytając Polskę. Literatura polska po 1989 roku wobec dylematów nowoczesności. Wwa: W.A.B. 2004, 302 s.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. 2004, plik w formacie PDF.
Rozprawa doktorska.
Zawiera szkice: Cz.1. Zanim zaczniemy czytać: I. Czego możemy dowiedzieć się o społeczeństwie z literatury; II. Reguły i zasady mojej dowolnej interpretacji; III. Miejsce, z którego czytam. – Cz. 2. Czytając Polskę: Jak przed wojną [dot. m.in.: T. Lubkiewicz-Urbanowicz: Boża podszewka]; Pół wieku w czyśćcu; Wolność, nie-wolność, po-wolność.
9. Mary – koszmary. Scenariusz filmu krótkometrażowego. [Współaut.:] S. Sierakowski. Reż.: Y. Bartana. Polska, Izrael 2007.
10. [zadyma]. [Felietony]. Kr.: WL 2007, 223 s.
Druk. na łamach dodatku „Gaz. Wybor.” pt. „Wysokie Obcasy” w 2002-2006. – Zawiera felietony w działach: Kung-fu; Rozdoić kozła; Zrobieni na niebiesko; Kartoflania.
11. Kochaj i rób. Współpraca: S. Sierakowski. Wwa: Wydawn. „Krytyki Polit.” 2011, 253 s. Ser. Publicystyczna.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wydawn. „Krytyki Polit.” 2013, plik w formacie EPUB, MOBI, Seria Publicystyczna.
Szkice i felietony druk. wcześniej gł. na łamach dodatku „Gaz. Wybor.” pt. „Wysokie Obcasy” w l. 2004-2010 oraz w „Krytyce Polit.” i dodatku „Dziennika” pt. „Europa”, a także rozmowy, które przeprowadził z K. Dunin S. Sierakowski. – Zawiera rozdziały: Kinga, skąd ty się wzięłaś?; Empatia, cierpienie i nadmiar rozkoszy; Kochaj i rób, co chcesz; Wspólnota i fiu bździu; Etyka związków poligamicznych w kapitalizmie; Pochwała eugeniki; Moralność i polityka.
Praca redakcyjna
1. Cudze problemy. O ważności tego, co nieważne. Analiza dyskursu publicznego w Polsce. Praca zbiorowa. Pod red. M. Czyżewskiego, K. Dunin, A. Piotrowskiego. Wwa: Ośrodek Badań Społ. 1991, 270 s. Wyd. 2 Wwa: Wydawn. Akademickie i Profesjonalne 2010. Bibl. Dyskursu Publ.
Zawiera też teksty K. Dunin.
OPRACOWANIA (wybór)
Ank. 2008, 2009.
Wywiady: Piski i gwizdy Marsjan. Rozm.: J. Gola, B. Warkocki. „Pro Arte” 1999 nr 11 [dot. feminizmu]; Kawa na ławę. Rozm. K. Bielas. „Gaz. Wybor.” 2001 nr 219 [dot. gł. Karoca z dyni]; Nie ma równości. Rozm. K. E. Zdanowicz. „Kultura” 2002 [nr] listopad; W drodze do raju. Rozm. P. Najsztub. „Przekrój” 2010 nr 25 [dot. m.in. feminizmu]; Wolę kolację z Kaczyńskim. Rozm. R. Mazurek. „Rzeczpospolita” 2010 nr 165; Nasza ukochana cywilizacja śmierci. Rozmowa z Kingą Dunin i Ignacym Karpowiczem. Rozm. D. Wodecka. „Gaz. Wybor.” 2013 nr 131 [dot. m.in. książki I. Karpowicza „ości”]; Czasem trzeba zatańczyć disco polo. Rozm. R. Mazurek. „Dz. Gaz. Prawna” 2017 nr 169.
Ogólne
H. DOŁĘGA-HERZOG: Językowe środki perswazji w felietonach Kingi Dunin. W: Przeszłość odległa i bliska. Pozn. 2000.
J. GONDOWICZ: Sny Kingi Dunin. „Nowe Książ.” 2000 nr 7 [m.in. o krytyce lit. K. Dunin].
A. TATARKIEWICZ: Liberum veto. Z czym do Europy?. „Przegląd” 2002 nr 11 [dot. cyklu felietonów „Z drugiej ręki”].
Ż. KOPCIK: Retoryka wypowiedzi feministycznych. „Zesz. Studenckiego Ruchu Naukowego” 2003 nr 8 [dot. cyklu felietonów „W tenisówkach”].
I. STOKFISZEWSKI: Zakładnicy zużytych symboli. „Kryt. Polit.” 2005 nr 9/10.
D. NOWACKI: Kto im dał skrzydła. Uwagi o prozie, dramacie i krytyce. (2001-2010). Katow. 2011, passim.
D. KOZICKA: Krytyczne (nie)porządki. Studia o współczesnej krytyce literackiej w Polsce. Kr. 2012, passim.
M. MAZUŚ: Papieżyca. „Polityka” 2014 nr 42.
M. NARBUTT: Romans w stylu gender. „wSieci” 2014 nr 42 [dot. też I. Karpowicza].
P. ŚLIWIŃSKI: Skandal nowej generacji. „Tyg. Powsz.” 2014 nr 41 [dot. też I. Karpowicza].
Tao gospodyni domowej
M. MIŁKOWSKI. „Wiad. Kult.” 1996 nr 42.
M. SZPAKOWSKA: Lesbijki nie kąsają psów. „Twórczość” 1996 nr 10.
A. ZEMBRZUSKA: W Jejlandii. „Odra” 1997 nr 3.
Tabu
A. ARASZKIEWICZ: Strategia motyla. „Res Publica Nowa” 1998 nr 11.
H. BALTYN: „Na Bródnie jest nudno…” „Nowe Książ.” 1998 nr 11.
K. MASŁOŃ: Wciąż te same klocki. „Rzeczpospolita” 1998 nr 235.
M. MIZURO: Zawieszenie. „FA-art” 1998 nr 4.
K. SZCZUKA: Młodość, miłość, tabu. „Gaz. Wybor.” 1998 nr 217.
O. TOKARCZUK: Kilka zwykłych prawd. „Charaktery” 1998 nr 11.
A. ARASZKIEWICZ, K. SZCZUKA: Dojrzewający podmiot kobiecy. „Tabu” – ciąg dalszy. „OŚKA” 1999 nr 1.
I. KIEŁTYK: Czy Tabu – to „tabu”. „Poradnik Bibliotekarza” 1999 nr 11.
B. LIMANOWSKA: Tabu. Postscriptum. „OŚKA” 1999 nr 1.
T. MERTA: Powieść z happy endem. Bohaterka „Tabu” szuka moralnych wskazówek wyłącznie we własnym wnętrzu. „Życie” 1999 nr 41.
E. NOWACKA: Na receptariuszu. „Guliwer” 1999 nr 2.
K. ZAK: Trzęsienie sumień?. „Tygiel Kult.” 1999 nr 4/6.
Obciach
M. NOWAK: Wykroczenia. „Gaz. Wybor.” 1999 nr 295.
I. KIEŁTYK: Ob-ciach [sic!]. „Poradnik Bibliotekarza” 2000 nr 3.
M. MIZURO: Głaz w ogródku bajek. „FA-art” 1999 nr 4.
P. CZAPLIŃSKI: Tezy prozą. „Polityka” 2000 nr 3, przedr. pt. Irytująca normalność w tegoż: Ruchome marginesy. Kr. 2002.
B. TYLICKA: Targowisko względności. „Nowe Książ.” 2000 nr 3.
K. SZCZUKA: „Chcę mieć mamę!”. „Gaz. Wybor.” 2000 nr 14 dod. „Książki” nr 1.
E. WINIECKA: Prawdziwa historia Czerwonego Kapturka. „Pro Arte” 2000 nr 13.
Karoca z dyni
J. GONDOWICZ: Jedzie, jedzie nasz Kopciuszko. „Nowe Książ.” 2001 nr 5.
I. IWASIÓW: Co nas zbawi. „Zadra” 2001 nr 1.
M. KĘSIK: Mamy papieża? „FA-art” 2001 nr 3.
A. SPÓLNA: Przymierzanie pantofelków. „Mies. Prowincjonalny” 2001 nr 9/10.
L. SZARUGA: Stan krytyczny (5). „Prz. Polit.” 2001 nr 52/53.
K. SZCZUKA: Kopciuszek prawdę ci powie. „Gaz. Wybor.” 2001 nr 6 dod. „Mag. z Książkami”.
K. UNIŁOWSKI: Być Kopciuszkiem. „Res Publica Nowa” 2001 nr 5, przedr. rozszerz. w tegoż: Koloniści i koczownicy. Kr. 2002, polem.: K. DUNIN: Dys-sens, konsens i non-sens. „FA-art” 2001 nr 4.
J. MUELLER: Karoca Dunin. (Monodram wewnętrzny w trzech odsłonach). „Studium” 2002 nr 1.
B. WARKOCKI: Karoca z dyn(i)amitem. „Polonistyka” 2002 nr 2.
Zob. też Wywiady.
Czego chcecie ode mnie, „Wysokie Obcasy”
M. CUBER: Zadyszka. „Odra” 2003 nr 11.
I. IWASIÓW: Zszywka. „Nowe Książ.” 2003 nr 4.
M. KOBUS: Tenisówki kontra wysokie obcasy. „Pogranicza” 2003 nr 2.
B. KOZAK. „Zadra” 2003 nr 4/1.
K. SOŁODUCHA: Jatka w damskiej toalecie. „FA-art” 2003 nr 3/4 [dot. też: J. Bator: Feminizm, modernizm, psychoanaliza; A. Graff: Świat bez kobiet].
M. MIZURO: Felieton jest kobietą. „Teka” 2004 nr 1 [dot. też: I. Filipiak: Kultura obrażonych].
Czytając Polskę
Z. ŁAPIŃSKI: Czytając siebie i innych. „Res Publica Nowa” 2004 nr 4.
P. MACKIEWICZ: Szukając zwierciadła. „FA- art” 2004 nr 3/4.
A. MORAWIEC: Współczesna metapowieść o Polsce. „Nowe Książ.” 2004 nr 9.
M. PIETRZAK: Czytając Dunin. „FA-art” 2004 nr 3/4.
A. BAGŁAJEWSKI: Literatura i duch czasów. „Twórczość” 2005 nr 1.
I. KOWALCZYK: Czytając – wraz z Kingą Dunin – Polskę. „Czas Kult.” 2005 nr 1.
E. KRASKOWSKA: Kinga Dunin czyta Polskę. „Teksty Drugie” 2005 nr 5.
C. MICHALSKI: Czy świat może mieć dobre zakończenie? „Krytyka Polit.” 2005 nr 7/8.
J. ORSKA: Czytając literaturę. „Odra” 2005 nr 2.
zadyma
A. GUMKOWSKA: Kinga Dunin alias zadymiara. „Tekstualia” 2007 nr 3.
A. PODBIELSKA: Trzeba klepać dalej: Kinga Dunin „Zadyma”. „Pro Arte” 2007 nr 24.
K. TOMASIK: Zadymiara polskiego dyskursu. „Nowe Książ.” 2007 nr 7.
B. WARKOCKI: Trudno żyć bez ruchu. „Pogranicza” 2007 nr 5.
Kochaj i rób
K. KASPRZAK. [on-line] [dostęp 3 czerwca 2016]. Dostępny w Internecie: http://kuznia.art.pl/recenzje/525-kochaj-i-rob-kinga-dunin.html
