24. Koszykówka i poezja

„[…] w dziejach koszykówki nie było drużyny / tak zgranej, niezrównanej […]” (w. 16–17). Koszykówka może budzić duże emocje, jak każdy sport – to wiadomo. W Stanach Zjednoczonych rozgrywki koszykarskiej ligi NBA cieszą się takim zainteresowaniem, jak w Europie i Ameryce Południowej rozgrywki w piłce nożnej. To nieodłączny element życia społecznego, kultury popularnej, budowanej wokół drużyn wspólnoty kibiców. Czy to jest jednak temat na wiersz? Gdzie sport, a gdzie poezja?

Sport bywa jednak tematem poetyckim. Mało kto dziś pamięta, ale w latach 1912–1948 podczas igrzysk olimpijskich przyznawano medale w ramach Olimpijskiego Konkursu Sztuki i Literatury. W 1928 roku w Amsterdamie złotym medalistą został Kazimierz Wierzyński za tom wierszy Laur olimpijski, z kolei w 1936 w Berlinie brązowy medal przyznano Janowi Parandowskiemu za powieść Dysk olimpijski.

Sport, piękno wysiłku ludzkiego, emocje z nim związane budziły zainteresowanie poetów i artystów z innych dziedzin twórczości już w czasach starożytnych (przypomnijmy posągi doskonale zbudowanych atletów). W XX wieku, gdy sport zyskał szczególną rangę w kanalizowaniu, ale też rozbudzaniu emocji społecznych, gdy wskutek profesjonalizacji stał się dziedziną osiągania niewyobrażalnych wcześniej rezultatów, gdy wreszcie – sam stał się piękny niczym twórczość artystyczna, nie mógł być ignorowany przez literaturę i sztukę. Inna sprawa, że pisanie o sporcie jest na tyle dużym wyzwaniem, iż wybitnych utworów, na miarę wierszy Wierzyńskiego, nie ma wiele. Bo trudno wyjść poza szablonowe myślenie o sporcie. Niewielu się to udaje.

Wiersz Stanisława Barańczaka opowiada o jednej z najbardziej utytułowanych drużyn w lidze NBA: Boston Celtics (do 2024 roku osiemnaście razy zdobyła tytuł mistrzowski, najwięcej spośród wszystkich drużyn). Odnosi się do momentu jej szczególnych tryumfów w latach osiemdziesiątych, określanych jako era Larry’ego Birda. Pojawiający się w wierszu zawodnicy to gwiazdy zespołu z tamtego czasu. Utwór także powstał w tamtej epoce (został zamieszczony w tomie Widokówka z tego świata w 1988 roku).