Krystyna KŁOSIŃSKA

Autorka hasła: Maria Kotowska-Kachel

ur. 1952

Historyk, krytyk literacki.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzona 20 maja 1952 w Legnicy; córka Tadeusza Ślizankiewicza i Zofii z domu Wilczek. W 1967–71 uczęszczała do Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Tarnobrzegu. Następnie od 1971 studiowała filologię polską na Uniwersytecie Śląskim (UŚl.) w Katowicach. Po uzyskaniu w 1975 magisterium została zatrudniona na stanowisku asystenta w Instytucie Literatury i Kultury Polskiej UŚl. (od 1991 Instytut Nauk o Literaturze Polskiej, od 2005 im. I. Opackiego) w Zakładzie Historii Literatury Poromantycznej. Debiutowała w 1978 na łamach „Ruchu Literackiego” (nr 6) recenzją pracy A. Martuszewskiej pt. Poetyka polskiej powieści dojrzałego realizmu (1876–1895). W pracy badawczej zajęła się m.in. historią literatury XIX i XX wieku, a później także problematyką feministyczną w literaturze polskiej oraz feministyczną krytyką literacką. W 1985 obroniła na UŚl. rozprawę doktorską pt. Powieści o „wieku nerwowym” (promotor prof. Tadeusz Bujnicki). W 2000 habilitowała się tamże na podstawie pracy Ciało, pożądanie, ubranie. O wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej. W 2001 podjęła jako felietonistka współpracę z pismem „Opcje”. W 2001–05 prowadziła zajęcia poświęcone feministycznej krytyce literackiej na studiach doktoranckich w Szkole Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie, później na Podyplomowych Gender Studies im. Marii Konopnickiej i Marii Dulębianki w Instytucie Badań Literackich PAN w Warszawie, w 2001–11 wykładała literacką krytykę feministyczną na podyplomowych Studiach z Zakresu Gender w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, była też od 2008 jednym z opiekunów Sekcji Gender Koła Naukowego WolnoMISHlicieli UŚl. W 2005 otrzymała stanowisko profesora UŚl., a w 2012 uzyskała tytuł naukowy profesora.

W 1977 wyszła za mąż za Krzysztofa Kłosińskiego, historyka i teoretyka literatury, profesora UŚl., z tego związku ma syna Michała (ur. 1986). Mieszka w Sosnowcu.

TWÓRCZOŚĆ

1. Powieści o „wieku nerwowym”. Katow.: Śląsk 1988, 248 s.
Rozprawa doktorska.
2. Ciało, pożądanie, ubranie. O wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej. Kr.: eFKa 1999, 327 s. Kobieta, Kultura, Krytyka.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: efKa [b.d.], pliki w formacie EPUB, MOBI.
Rozprawa habilitacyjna.
Nominacja do finału Nagrody Lit. Nike w 2000.
3. Fantazmaty. Grabiński, Prus, Zapolska. Katow.: Wydawn. UŚl. 2004, 183 s. Pr. Nauk. UŚl. w Katow., 2292.
4. Miniatury. Czytanie i pisanie „kobiece”. [Szkice]. Katow.: Wydawn. UŚl. 2006, 157 s. Pr. Nauk. UŚl. w Katow., 2450.
Zawartość: Zaproszenie; „Motylem jestem”?; Utopia; Praca żałoby; Żyć utratą; Babski krzyk; „Mąż swojej żony”; Plotka; „Nie, nie jestem feministką, ale…”; „Wścieklizna macicy”; Europa; Się wylewa; Samoponiżenie; Nie tylko w imieniu ekofeminizmu; Homofobia i homoseksualność kobieca; Figura XIX-wiecznej histeryczki; „Kolekcja wstydliwych gestów”; Zapolska w Paryżu; Miłość i władza [dot.: G. Zapolska: Carewicz]; Relacje genderowe w literaturze śląskiej; Traktat o narodzinach [rec.: A. Nasiłowska: Domino]; Trójkąt rodzinny [dot.: S. Matusz: Serdeczna mammografia]; Sinobrody/Sinobroda [rec.: D. Loher: Sinobrody. Wyst. Kr., T. Stary 2005].
Przekł. franc. szkicu: Zapolska w Paryżu: Zapolska à Paris. W: Minorités littéraires (et autres) en Pologne. Paris 2012 s. 39–44.
5. Feministyczna krytyka literacka. Katow.: Wydawn. UŚl. 2010, 711 s. Pr. Nauk. UŚl. w Katow., 2801. Wyd. 2 tamże 2014.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Katow.: Wydawn. UŚl. [b.d.], plik w formacie PDF.
Nominacja do finału Nagrody im. Jana Długosza w 2011.
Zawartość: Wstęp. – I.: Krytyczki androtekstów [dot. K. Millet, J. Fetterley, P. Schweickart]. – II.: Zwrot do literatury pisanej przez kobiety i ku literackiej tradycji pisarstwa kobiecego [dot. E. Showalter, S.M. Gilbert, S. Hubar, A. Kolodny]. – III.: Między esencjalizmem a dekonstrukcją: Nancy K. Miller. – IV.: Post-strukturalizm i krytyka feministyczna: Naomi Shor. – V.: Socjohistoryczna krytyka feministyczna: Janet Todd. – VI.: Post-strukturalizm i dekonstrukcja na scenie pisania. – VII.: Lektury. – VIII.: Feministyczne lektury „Dory” [dot. I. Bauer, pacjentki Z. Freuda]. – IX.: Czarna literacka krytyka feministyczna. – X.: Lesbijska feministyczna krytyka literacka. – XI.: Mężczyzna w feminizmie czy mężczyzna i feminizm? — XII.: Co dalej?
Nadto artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.: Katastroficzna odmiana powieści popularnej. W: Katastrofizm i awangarda. Katow. 1979 s. 57–76. – Dokument, kompilacja czy spowiedź? (Jak czytano powieści o „bezdogmatowcach i melancholikach”). „Ruch Lit.” 1980 nr 5 s. 363–377. – Żołnierz — tułacz — pielgrzym. W: „Latarnik” Henryka Sienkiewicza — interpretacje. Katow. 1984 s. 70–87. – Kobieta autorka. „Teksty Drugie” 1995 nr 3/4 s. 87–112, przedr. w: Ciało i tekst. Wwa 2001 s. 94–116. – „Écriture féminine”. Rok 1974. „Jęz. Artyst.” 2003 t. 12 s. 213–247. – „Emancypantki” Bolesława Prusa. Pomiędzy ekonomią wymiany a filozofią daru. „Pozn. Studia Polonist. Ser. Lit.” 2003 t. 10 s. 227–246. – Zakochany Freud. Narracja histeryczki. W: Księga Janion. Gdańsk [2007] s. 490–500. – Matka prekursorka krytyki feministycznej: Kate Millett. W: Album gdańskie. Gdańsk 2009 s. 827–836. – Lęk przed wariatką na strychu. „Przekładaniec” 2010 nr 2 s. 228–246. – „Serdeczna mammografia” i nie tylko. O poezji Sławomira Matusza. W: Pisarze z Zagłębia. Sosnowiec 2010 s. 99–111. – Tajemnica „zakładu” Dulskich. „Teksty Drugie” 2015 nr 2, s. 84–104. – Zagrożona męskość/zagrożone męskości. „Śl. Studia Polonist.” 2016 nr 1-2 s. 7-34.

Praca redakcyjna

1. Niedrukowane dramaty Gabrieli Zapolskiej. Pod red. J. Jakóbczyka we współpracy z K. Kralkowską-Gątkowską, K. Kłosińską, M. Piekarą i J. Paszkiem. T. 1–2. Katow.: Wydawn. UŚl. 2012, 289 + 349 s.

OPRACOWANIA (wybór)

• Ank. 2016.
• Wywiad: Kobieta i literatura. Rozm. M. Kubik. „Gaz. Uniw.” 2000 nr 2.

Ogólne

• M. KUBIK: Krystyna Kosińska, czyli o odczytywaniu na nowo. „Gaz. Uniw.” 2000 nr 3.

Ciało, pożądanie, ubranie

• U. CHOWANIEC. „Ruch Lit.” 2000 z. 6.
• M. CICHY. „Gaz. Wybor.” 2000 nr 124.
• P. CZAPLIŃSKI: Pożądliwe spojrzenie. „Polityka” 2000 nr 18.
• M. JANION: Oskubała męskie pawie. „Gaz. Wybor.” 2000 nr 133.
• M. LIPIEC: O książce „Ciało, pożądanie, ubranie” Krystyny Kłosińskiej. „Res Publica Nowa” 2000 nr 8.
• M. JANION: Figury tego, co kobiece. „Katedra” 2001 nr 1.
• A. JANICKA. „Pam. Lit.” 2002 z. 2.

Fantazmaty. Grabiński, Prus, Zapolska

• U. PHILLIPS: A Feminist overview of Adam Mickiewicz and Bolesław Prus. „Women’s Writing Online” 2009 nr 1.

Miniatury

• K. CZECZOT: Pod spodem. „Kresy” 2007 nr 1/2.
• A. DRAGAN. „Ruch Lit.” 2007 z. 1.
• T. KALIŚCIAK: Gościnny ogród. „Pogranicza” 2007 nr 4.
• T. PAWLUS: O kobiecie „upadłej” w pisanie. „Teksty Drugie” 2008 nr 1/2.

Feministyczna krytyka literacka

• G. BORKOWSKA: Mapa kobiecej krytyki. „Znak” 2011 nr 11.
• D. ULICKA: Write love, not war. „Nowe Książ.” 2011 nr 7.
• A. GALANT: Krytyka feministyczna „rozkwita” w literaturze. „Śl. Stud. Polonist.” 2012 nr 1/2.
• I. IWASIÓW: Jest możliwa. Krytyka feministyczna. „Wielogłos” 2012 nr 2.
• E. KRASKOWSKA: Zachodnie literaturoznawstwo feministyczne 1969–1988. „Pam. Lit.” 2012 nr 4.
• A.E. BANOT: Anatomia lektury. „Świat i Słowo” 2014 nr 2.