Małgorzata ŁUKASIEWICZ
Autorka hasła: Barbara Tyszkiewicz

Małgorzata ŁUKASIEWICZ
Autorka hasła: Barbara Tyszkiewicz

ur. 1948

Pseud.: Anna Szafranek ; M.Ł.; Magdalena Górka; Małgorzata Górka.

Tłumaczka, krytyk literacki.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzona 21 maja 1948 w Warszawie; córka Michała Łukasiewicza i Anny z Ostrowskich, primo voto Kózkowej. Uczęszczała do VII Liceum Ogólnokształcącego im. J. Słowackiego w Warszawie, gdzie w 1966 zdała egzamin maturalny. W tymże roku podjęła naukę w Wyższym Studium Języków Obcych na Wydziale Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego (UW). W 1970 uzyskała dyplom z zakresu języka niemieckiego i francuskiego, a następnie rozpoczęła na UW zaoczne studia z zakresu filozofii. Utrzymywała się w tym czasie z korepetycji oraz drobnych przekładów użytkowych; tłumaczyła także sztuki dla Teatru Polskiego Radia, m.in. wyemitowane w 1972 utwory Aleksandra Miszarina pt. Pięć rozmów z synem (przekład z języka rosyjskiego) oraz Finna Havrevolda pt. Wilhelm i Alicja (przekład z języka norweskiego). Za właściwy debiut translatorski uważa tłumaczenie (z języka niemieckiego) prozy Franza Fühmanna pt. 22 dni czyli połowa życia, ogłoszone w 1974 na łamach „Literatury na Świecie” (nr 9); w następnym roku zamieściła w tymże piśmie (nr 8) debiutancki tekst krytycznoliteracki pt. Przechadzki Roberta Walsera; współpracę z tym miesięcznikiem kontynuowała do 1981. W tych latach zaczęła publikować liczne przekłady z języka niemieckiego, zarówno literatury, jak i prac z dziedziny filozofii i socjologii. Od 1977 zamieszczała tłumaczenia z dziedziny nauki o literaturze w „Pamiętniku Literackim” (do 1984 i po przerwie w 1989-93). Warsztat translatorski doskonaliła na kilkumiesięcznym seminarium dla młodych tłumaczy zorganizowanym w 1975 przy ZLP, a następnie na powołanym również przy ZLP Studium Literatur Obcych (1976-83). W 1979 uzyskała na UW stopień magistra filozofii. Była działaczką demokratycznej opozycji: w 1976 należała do sygnatariuszy „Listu 101”, wyrażającego protest przeciwko projektowanym zmianom w Konstytucji PRL; w tym samym czasie jako tłumaczka, redaktorka i maszynistka podjęła współpracę z bezdebitowymi oficynami wydawniczymi oraz pismami: „Komunikat” (później „Komunikat KSS KOR”), „Biuletyn Informacyjny” (od 1978 oba pisma wyd. łącznie jako „Komunikat KSS KOR. Biuletyn Informacyjny”), „Zapis”, „Głos” i „Krytyka” (przekłady zamieszczała tu do 1988, anonimowo oraz podp. pseud. Małgorzata Górka); w 1979-80 uczestniczyła w pracach Towarzystwa Kursów Naukowych. W 1981 była zatrudniona na stanowisku redaktora dokumentalisty w „Tygodniku Solidarność” oraz w Komisji Wydawniczej NSZZ „Solidarność” Regionu Mazowsze. Z chwilą wprowadzenia w grudniu 1981 stanu wojennego została internowana. Po zwolnieniu w kwietniu 1982 kontynuowała działalność opozycyjną: należała do podziemnego Komitetu Kultury Niezależnej (działającego do 1989) i współpracowała z miesięcznikiem „Kultura Niezależna” (do 1993, z przerwami; m.in. pod pseud. Małgorzata Górka); wchodziła również w skład jury ustanowionej przez komitet Nagrody im. A. Kijowskiego (1985-89). Przekłady ogłaszała także w paryskich „Zeszytach Literackich” (w 1987-1992; m.in. pod pseud.: M.Ł., Małgorzata Górka). Za działalność na rzecz kultury niezależnej otrzymała w 1987 nagrodę Fundacji Polcul (Australia). Kilkakrotnie wyjeżdżała na zagraniczne stypendia, najpierw w 1985 do Zurychu (Fondation pour une Entraide Intellectuelle Européenne), potem w 1988 i 1989 do Niemiec (Europäisches Übersetzer Kollegium Nordrhein-Westfalen w Straelen oraz Robert Bosch-Stiftung w Berlinie) i w 1993 do Austrii (Instytut Nauk o Człowieku w Wiedniu). Została członkiem Polskiego PEN Clubu (w 1988) i SPP (w 1989). W 1988-96 była redaktorem w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. Wchodziła do rady programowej wydawnictwa Marabut (1995-96), a potem w tym samym charakterze uczestniczyła w przygotowaniu serii Wydawnictwa Literackiego – Pisarze Języka Niemieckiego (1997-2004). W 1994 odnowiła współpracę z „Literaturą na Świecie” (w 1998 przewodniczyła jury nagrody przyznawanej przez to pismo), a w 1996 zaczęła drukować utwory w miesięczniku „Znak” (tu m.in. zainicjowany w 2000 cykl szkiców o literaturze pt. Rubryka pod różą). Otrzymała liczne nagrody, m.in. za całokształt działalności translatorskiej w dziedzinie literatury pięknej: Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich (1991), Robert Bosch-Stiftung (1991), Polskiego PEN Clubu (1994). W 1997 weszła w skład utworzonego wówczas Robert-Walser Gesellschaft oraz do komisji Paul Celan Fellowship w Instytucie Nauk o Człowieku w Wiedniu (do 2001). Od 1998 uczestniczyła w pracach Zespołu Literackiego „Polska 2000”, powstałego w tymże roku przy Stowarzyszeniu Willa Decjusza w Krakowie, w 2000 włączonego w skład Instytutu Adama Mickiewicza, a w 2003 przekształconego w Instytut Książki. Prowadziła zajęcia dydaktyczne na UW – translatorium niemieckie w Katedrze im. Erazma z Rotterdamu (1998-2000) oraz konwersatorium o literaturze i kulturze niemieckiej w Instytucie Kultury Polskiej (2001-2002). Wyjeżdżała na kolejne zagraniczne stypendia: do Zurychu (Schweizer Kulturstiftung Pro Helvetia w 2000) i Berlina (Robert Bosch-Stiftung w 2001). W 2001 otrzymała specjalną, tzw. wielką nagrodę „Literatury na Świecie”, a w następnych latach dalsze wyróżnienia: nagrodę im. P. Hertza, przyznaną przez „Zeszyty Literackie” (2007), nagrodę im. H. Hessego (Calwer Hermann-Hesse-Stiftung), przyznaną przez niemiecką Fundację im. H. Hessego (2008), Nagrodę Polsko-Niemiecką, przyznaną przez Rzeczpospolitą Polską i Republikę Federalną Niemiec za szczególne zasługi na rzecz stosunków polsko-niemieckich (2009). W 2006 weszła w skład jury Nagrody Literackiej Gdynia (w 2014 przewodnicząca Kapituły). Wznowiła w 2008 współpracę z „Zeszytami Literackimi” jako autorka artykułów, recenzji i tłumaczeń. W 2016-17 prowadziła autorski cykl wykładów mistrzowskich „Odnalezione w tłumaczeniu”, zorganizowanych na Wydziale Polonistyki UJ w Krakowie, we współpracy z Instytutem Goethego w Krakowie oraz Instytutem Kultury Miejskiej w Gdańsku. Mieszka w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ

1. Robert Walser. [Monografia]. Wwa: Czyt. 1990, 110 s., [16] s. tabl. Klasycy Lit. XX w.
2. Rubryka pod różą. [Szkice literackie]. Kr.: Znak 2007, 249 s.
Wybór tekstów z cyklu druk. od 2000 w mies. „Znak”. – Nominacja do Nagrody Lit. Nike 2008.Zawartość: Grass i czas; Podpis starego Krulla [dot. utworów T. Manna: Wyznania hochsztaplera Feliksa Krulla; Listy 1899-1936; Jak powstał „Doktor Faustus”]; O cudach [dot.: J. Kochanowski: Dzieła polskie; D. Naborowski: Poezje]; Wszystko fruwa [dot.: P. Kornfeld: Blanche oder das Atelier im Garten]; Marcel Proust wychodzi z biblioteki [dot. gł.: M. Proust: Czas odnaleziony]; Proza pieszo [dot.: T. Bernhard: Gehen; także o poglądach na literaturę Ch. Ransmayra]; Mała scena [dot. pozostawionej w rękopisach spuścizny lit. R. Walsera]; Koniec książki [dot. zakończenia utworu z perspektywy autora i czytelnika]; O skarbach [dot. kolekcjonerów i ich zbiorów w twórczości J.W. Goethego i G. Kellera]; Te same gwiazdy? [dot. recepcji dzieł: A. Mickiewicza w Niemczech oraz I. Kanta w twórczości A. Mickiewicza]; Słońca [G.H.] Lichtenberga; Coś do czytania [dot. sceny czytania uwiecznionej na obrazach różnych malarzy]; Niemiecki pamiętnik [dot. publikacji pt. „Deutsche Erinnerungsorte” i problematyki zbiorowej pamięci]; Historia z morałem [dot. recepcji literatury niem. w Polsce, szerzej o najczęściej tłumaczonym niem. autorze Ch. von Schmid, wzmiankowanym m.in. w „Lalce” B. Prusa]; Kwiat opowieści [dot. twórczości W.G. Sebalda]; Śmiesznie i strasznie [dot. M. Frischa]; Kogo kochali Ateńczycy [dot. gł.: Diogenes Laertios: Żywoty i poglądy słynnych filozofów]; Człowiek w podróży [dot.: J.G. Herder: Dziennik mojej podróży z roku 1769]; Człowiek w pasażu [dot. obrazu miejskich pasaży gł. w twórczości autorów: H. Balzak, W. Benjamin, G.K. Chesterton]; Książka nocą [dot. twórczości H. von Hofmannstahla]; Powieść i śmierć [dot.: G. Perec: Życie. Instrukcja obsługi]; Ciemna woda poznania [dot.: H.D. Thoreau: Walden, czyli życie w lesie]; Smutek przypowieści [dot.: Ch. Ransmayr: Morbus Kitahara; Ostatni świat]; Straszne rzeczy [motyw powołania do życia tworów ludzkich rąk i umysłu w prozie autorów: C. Collodi, Owidiusz, N. Hawthorne, T. Mann, M.W. Shelly]; Tylko patrzeć [motyw lustra, obrazu i okna w powieściach T. Fontanego]; Przedwieczorna chwila na ziemi Negeb [dot.: S. Krajewski: 54 komentarze do Tory dla nawet najmniej religijnych spośród nas]; Buty też są ważne [dot.: A von Chamisso: Przedziwna historia Piotra Schlemihla]; Uroda myśli [dot.: H. Arendt: Denktagebuch. („Dziennik myśli”) 1950-1973]; Borys Pasternak lubił palić w piecu [dot. korespondencji: B. Pasternak, Z. Pasternak: Listy do Ziny]; „Habeas corpus” [dot.: A. Sobolewska: Cela. Odpowiedź na zespół Downa]; Skandal snów [motyw i znaczenie snu w twórczości autorów: W. Szymborska, W. Benjamin, H. Bereza, T.W. Adorno]; Wymowne i niejednoznaczne [dot. baśni H.Ch. Andersena]; Symultanka [dot.: V. Nabokov: Czarodziej]; Wyjście z cyrku [dot.: H. Burger: Diabelli i inne pisma do dyrekcji]; Idź do teatru, Ofelio [teatr a rzeczywistość w sztukach Moliera: Tartuffe albo Szalbierz; Mizantrop]; Taki pejzaż [dot. krajobrazu w ujęciu filozofów od czasów starożytnych do współczesności]; Nie ma jak podróż [dot. motywu podróży w literaturze powszechnej na przestrzeni dziejów].
3. Jak być artystą. Na przykładzie Thomasa Manna.[Eseje]. Wwa: Tow. „Więź” 2011, 222 s. Bibl. „Więzi”, 261.
Nominacja do Nagrody Lit. Nike 2012.
4. Dziwna rzecz pisanie. [Szkice literackie]. Wwa: Tow. „Więź”, 2012, 167, s. Bibl. „Więzi”, 278.
Zawartość: Proza pocztą [dot. listów wymienianych przez F. Dürrenmatta i M. Frischa]; O tym [dot.: G. Scholem: Żydzi i Niemcy, tegoż: Mistycyzm żydowski i jego główne kierunki; B. Bettelheim: Cudowne i pożyteczne]; Metafora i manufaktura [szkło i porcelana w metafizycznej poezji barokowej]; Z drugiej strony, na następnej stronie [dot.: J.W. Goethe: Powinowactwa z wyboru; J.M. Coetzee: Foe]; Tramwaj zwany niepokojem [dot.: M. Tulli: Skaza; W. Szymborska: Spis ludności; W. Benjamin: Tezy historiozoficzne]; Pod wulkanem [dot.: Seneka: Listy moralne do Lucyliusza; P. Bembo: O Etnie]; Strit z ręki [o wybitnych mieszkańcach ulicy Spiegelgasse w Zürychu]; Last minute [o „kondycji podróżnej” w literaturze]; Zaproszenie do domu poety [dot.: R. Kunze: Remont poranka, tegoż: Nokturn i inne wiersze z lat 1959-1981]; W lesie [dot.: G.K. Chesterton: Przygody księdza Browna, tegoż: Klub niezwykłych zawodów; J.I. Borges: O Chestertonie]; Vis-à-vis [dot. obrazu Rembrandta: Hendrickje kąpiąca się w rzece]; Personalia [o pierwowzorach postaci P. Peeperkorna z „Czarodziejskiej góry” T. Manna]; Dziwna rzecz – pisanie [dot.: U. Bräker i jego dzienniki]; Historia bez końca [dot. recepcji twórczości R. Leonharda, gł. tomu opowiadań: Śmierć Donkiszota]; Mrówki, koniki polne, wiewiórki [motyw spiżarni w literaturze]; Ciasteczka Hoffmanna [dot. twórczości lit. E.T.A. Hoffmanna]; Coś szarego, coś niepokojącego [o twórczości G. Flauberta]; Gramatyka włoska dla zakochanych [o kontekstowym, wybiórczym odbiorze literatury]; Krajobraz z mitami [mity w twórczości F. Scotta Fitzgeralda]; Brzytwa Seymoura [twórczość i literaccy bohaterowie prozy J.D. Salingera]; Królewicz i żebrak [motyw przebrania w łachmany w literaturze od Homera do współczesności]; Po co opis [relacje między językiem i różnymi postaciami obrazu]; Bardzo mała narracja [o sposobach i celach użycia porównania w literaturze]; Homme de lettres, czyli prawdziwa misja Lamberta Strethera [dot.: H. James: Ambasadorowie]; Było nie było [o dziełach literackich i twórcach odkrywanych po latach]; Czytać dalej [o kryteriach oceny dzieła literackiego].
5. Pięć razy o przekładzie. [Eseje]. Kr.: Wydawn. Karakter; Gdańsk: Inst. Kultury Miej. 2017, 138 s.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: Wydawn. Karakter; Gdańsk: Inst. Kultury Miej. 2017, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Zawartość: Od autorki. – Po co przekład; Sztambuch tłumacza; Czytanie, pisanie, tłumaczenie; Kto się boi obcości; Literatura z perspektywy przekładu.

Przekłady

1. F. Havrevold: Wilhelm i Alicja. [Utwór dramatyczny]. Emisja radiowa: Reż.: E. Płaczek. Radio 1972.
2. A. Mišarin: Pięć rozmów z synem. [Utwór dramatyczny]. Emisja radiowa: Reż.: W. Maciejewski. Radio 1972.
3. G. Simmel: Socjologia. Wstęp: S. Nowak. Wwa: PWN 1975, XXX, 530 s. Bibl. Socjolog. Wyd. 2 tamże 2005.
4. T. Vesaas: Rozstanie z drzewem. [Utwór dramatyczny]. Emisja radiowa: Reż.: H. Kajzar. Radio 1975.
5. P. Hacks: Adam i Ewa. Komedia w 3 aktach z prologiem. Wyst.: Reż.: B. Jaklicz. Łódź, T. im. Jaracza 1976. Druk w: Antologia dramatu Niemieckiej Republiki Demokratycznej. T. 2. Wwa: PIW 1980 s. 131-219. Kolekcja Lit. NRD.
6. F. Germonprez: Ludzie w cieniu. [Powieść]. Wwa: PAX 1978, 113 s.
7. K. Schlesinger: Michael. [Powieść]. Pozn.: WP 1978, 184 s.
8. B. Brecht: Badeński moralitet o zgodzie. [Utwór dramatyczny]. Druk w: B. Brecht: Dramaty. T. 2. Wwa: PIW 1979 s. 23-47.
9. H.-G. Gadamer: Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane. Wybrał, oprac. i wstępem poprzedził K. Michalski. Przeł.: M. Łukasiewicz, K. Michalski. Wwa: PIW 1979, 283 s. Bibl. Myśli Współcz. Wyd. 2 tamże 2000.
10. J. Habermas: Teoria i praktyka. Wybór pism. Wybrał, oprac. i posł. opatrzył: Z. Krasnodębski. Wstępem poprzedził S. Rainko. Przeł.: M. Łukasiewicz, Z. Krasnodębski. Wwa: PIW 1983, 557 s. Bibl. Myśli Współcz.
11. R. Walser: Rodzeństwo Tanner. [Powieść]. Pozn.: WP 1984, 241 s.
Nagroda (łącznie z poz. 21) Ambasady Szwajcarskiej w Warszawie – Pro Helvetia (1989).
12. J. Fuchs: Protokoły przesłuchań. [Wspomnienia]. Wwa: NOWA* 1985, 66 s.
Tłumaczka podp. pseud.: Magdalena Górka.
13. H. Böll: Opiekuńcze oblężenie. [Powieść]. Wwa: Czyt. 1986, 415 s. Wyd. nast. Wwa: Muza 1993.
14. Współczesna myśl literaturoznawcza w Republice Federalnej Niemiec. Antologia. Wybrał, oprac. i wstępem opatrzył H. Orłowski. Przeł.: M. Łukasiewicz, W. Bialik, M. Przybecki. Wwa: Czyt. 1986, 440 s.
15. B. Strauss: Park. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1987 nr 5 s. 46-97. Wyst.: Reż.: K. Babicki. Gdańsk, T. Wybrzeże, T. na Targu Węglowym 1987.
16. H. Hesse: Siddhartha. Poemat indyjski. [Powieść]. Pozn.: WP 1988, 123 s. Wyd. nast.: Wwa: Klon, Wwa: Kwiaty na Tor 1994; Wwa: PIW 1998, tamże 2000; z posł. V. Michelsa Pozn.: Media Rodzina 2017.
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta: Z. Moskal. Wwa: Propaganda [po r. 2000], 1 dysk optyczny (CD-ROM). – Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Propaganda [przed 2006], 1 płyta CD.
17. H. Hesse: W słońcu dawnych dni. [Opowiadania]. [Wybór:] M. Szematowicz. Pozn.: WP 1988, 400 s.
18. H. Plessner: Pytanie o conditio humana. Wybór pism. Wybrał, oprac. i wstępem opatrzył Z. Krasnodębski. Przeł.: M. Łukasiewicz, Z. Krasnodębski, A. Załuska. Wwa: PIW 1988, 334 s. Bibl. Myśli Współcz.
19. F. Tönnies: Wspólnota i stowarzyszenie. Rozprawa o komunizmie i socjalizmie jako empirycznych formach kultury. Wstępem opatrzył J. Szacki. Wwa: PWN 1988, LI, 341 s. Bibl. Socjolog. Wyd. 2 tamże 2008.
20. R. Wagner: Złoto Renu = Das Rheingold. Prolog w czterech scenach do tetralogii Pierścień Nibelunga. [Libretto]. Wwa: T. Wielki 1988, 123 s.
Tekst w jęz. pol. i niem.
21. R. Walser: Jakub von Gunten. Dziennik. [Powieść]. Pozn.: WP 1988, 121 s.
Nagroda (łącznie z poz. 11) Ambasady Szwajcarskiej w Warszawie – Pro Helvetia (1989).
22. T. Garton Ash: Niemieckość NRD. [Publicystyka]. Londyn: Aneks 1989, 126 s. [Wyd. krajowe: ] Londyn: Aneks, Wwa: Krąg* 1989, 126 s.
Tłumaczka podp. pseud.: Anna Szafranek.
23. H.J. Schädlich: Tallhover. [Powieść]. London: Puls 1989, 163 s. Sąsiedzi, 2.
Tłumaczka podp. pseud.: Małgorzata Górka.
24. R. Wagner: Walkiria = Die Walküre. Dramat muzyczny w 3 aktach, część pierwsza tetralogii Pierścień Nibelunga. [Libretto]. Wwa: T. Wielki 1989, 147, [9] s.
Tekst w jęz. pol. i niem.
25. R. Wagner: Zmierzch bogów = Götterdämmerung. Dramat muzyczny w 3 aktach, część trzecia tetralogii Pierścień Nibelunga. [Libretto]. Wwa: T. Wielki 1989, 141 s.
Tekst w jęz. pol. i niem.
26. R. Wagner: Zygfryd = Siegfried. Dramat muzyczny w 3 aktach, część druga tetralogii Pierścień Nibelunga. [Libretto]. Wwa: T. Wielki 1989, 197 s.
Tekst w jęz. pol. i niem.
27. G. Grass: Niemieckie rozliczenia. Przeciwko tępemu nakazowi jedności. [Publicystyka]. Przeł.: M. Łukasiewicz, A. Kopacki. Wiersze w przekł. J.S. Burasa. Wwa: NOWA* 1990, 112 s.
28. P. Kohout: Safari. Ostatnia jednoaktówka z życia pisarza Ferdynanda Wańka. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1990 nr 11 s. 55-70. Wyst. tv: Reż.: W. Wodecki. TVP 1992.
29. K. May: Przez dziki Kurdystan. Opowieść podróżnicza. Pozn.: WP 1990, 380 s.
30. P. Süskind: Pachnidło. Historia pewnego mordercy. [Powieść]. Wwa: Czyt. 1990, 234 s. Wyd. nast.: Wwa: Świat Książki 1996; Pozn.: Zysk i S-ka 1998; Wwa: Libros 2000; Wwa: Bertelsmann Media 2005; Wwa: Świat Książki – Bartelsmann Media 2006, tamże 2007; Wwa: Świat Książki 2013.
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta: T. Traczyński. Wwa: Propaganda [przed 2006], 1 dysk optyczny (CD-ROM).
31. R. Walser: Przechadzka i inne utwory. [Opowiadania]. Przeł. i posł. opatrzyła M. Łukasiewicz. Wwa: Czyt. 1990, 153 s.
32. H. Hesse: Kuracjusz. Zapiski kuracji w Baden. [Powieść]. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 1991 [właśc. 1992], 126 s.
33. T. Spengler: Mózg Lenina. [Powieść]. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 1992, 272 s.
34. P. Süskind: Gołąb. [Opowiadania]. Wwa: Czyt. 1992, 60 s. Przedr. zob. poz. 67.
35. H. Hesse: Rosshalde. [Powieść]. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 1994, 188 s. Wyd. nast. Wwa PIW 2003.
36. M. Horkeimer, T.W. Adorno: Dialektyka oświecenia. [Fragmenty filozoficzne]. Przekład przejrz. i posł. opatrzył J. Siemek. Wwa: Wydawn. IFiS PAN 1994, 298 s. Wyd. 2 popraw. Wwa: Wydawn. Krytyki Polit. 2010. Idee, 21.
Nagroda „Lit. na Świecie” za najlepszy przekład w 1994.
37. P. Süskind: Historia pana Sommera. [Powieść]. Wwa: Czyt. 1994, 120 s. Wyd. nast. Wwa: Świat Książki – Bertelsmann Media 2006.
38. F. Dürrenmatt: Organa sprawiedliwości. [Powieść]. Wwa: Czyt. 1995, 189 s.
39. U. Im Hof: Europa Oświecenia. [Praca popularno-naukowa]. Wwa: Krąg; Volumen 1995, 236 s. Tworzenie Europy.
40. J. Mitterer: Tamta strona filozofii. Przeciwko dualistycznej zasadzie poznania. Wwa: Ofic. Nauk. 1996, VIII, 118 s. Terminus, 9.
41. F. Nietzsche: Niewczesne rozważania. [Eseje]. Posł.: K. Michalski. Kr.: Znak 1996, 345 s. Esej.
42. P. Roth: Riverside. Nowa rzecz o Chrystusie. [Powieść]. Kr.: Znak 1996, 64 s. Proza.
43. H.-G. Gadamer: Czy poeci umilkną? [Eseje]. Wybrał (wg pomysłu A. Szlosarka) i oprac. J. Margański. Przeł. M. Łukasiewicz. Przekład przejrz. i wstępem poprzedził K. Bartoszyński. Bydg.: Homini 1998, 180 s.
Zawiera także: Wiersze poetów niemieckich w przekł. J.S. Burasa, J. Ekiera, F. Przybylaka.
44. G. Ritz: Polskie spotkania z Niemcami. Jarosław Iwaszkiewicz i Stefan George. Podkowa Leśna: Muzeum im. A. i J. Iwaszkiewiczów 1998, 418 s. Stawisko. Alm. Iwaszkiewiczowski, 4.
45. W.G. Sebald: Czuję. Zawrót głowy. [Szkice literackie]. Posł. opatrzył A. Zagajewski. Kr.: WL 1998, 193 s. Pisarze Jęz. Niem. Wyd. 2 Wwa: W.A.B. 2010.
46. P. Süskind: Trzy historie i jedno rozważanie. [Opowiadania]. Kr.: Znak 1998, 76 s. Proza.
47. T.W. Adorno: Minima Moralia. Refleksje z poharatanego życia. [Szkice]. Przekł. i przyp.: M. Łukasiewicz. Posł.: M.J. Siemek. Kr.: WL 1999, 342 s. Pisarze Jęz. Niem. Wyd. 2 tamże 2009.
48. H. Hesse: Trzy opowieści z życia Knulpa. Wwa: PIW 1999, 93 s.
49. H.R. Jauss: Historia literatury jako prowokacja. Posł.: K. Bartoszyński. Wwa: Wydawn. IBL 1999, 234 s. Arch. Hum. XX w., 2.
50. Oświecenie dzisiaj. Rozmowy w Castel Gandolfo. [Materiały konferencyjne]. Przygot. i przedm. opatrzył K. Michalski. Przeł.: M. Łukasiewicz, J. Migasiński, A. Pawelec. Kr.: Znak; Wwa: Fundacja im. Stefana Batorego 1999, 231 s. Demokr. – Filoz. i Praktyka. Przedr. zob. poz. 72.
Tu w przekł. M. Łukasiewicz: H. Maier: Oświeceniowa idea wolności a tradycja katolicka; H.-L. Schreiber: Prawa człowieka po oświeceniu; R. Spaemann: Wewnętrzna sprzeczność oświecenia; C. Leggewie: Między kulturkampfem a krytyką kapitalizmu. Polityczny katolicyzm w Stanach Zjednoczonych na rozstajach.
51. J. Habermas: Filozoficzny dyskurs nowoczesności. Kr.: Universitas 2000, 437, [5] s. Horyzonty Nowoczesności: Teoria – Lit.– Kult., 9. Wyd. nast. tamże 2005.
52. M. Heidegger, K. Jaspers: Korespondencja. 1920-1963. Oprac.: W. Biemel i H. Saner. Przekł. listów Heideggera i przyp. do tych listów: C. Wodziński. Przekł. listów Jaspersa: M. Łukasiewicz. Przekł. przyp. do listów Jaspersa: J.M. Spychała. Tor.: Wydawn. Rolewski 2000, 286 s. Klasyka Filozofii Niem.
53. H.G. Gadamer: Poetica. Wybrane eseje. Wwa: Wydawn. IBL 2001, 146 s. Arch. Hum. XX w., 3.
54. R. Walser: Dziwne miasto. Historie i rozprawki. [Opowiadania]. Izabelin: Świat Lit. 2001, 283 s.
55. G. Ritz: Nić w labiryncie pożądania. Gender i płeć w literaturze polskiej od romantyzmu do postmodernizmu. Przekł.: B. Drąg, A. Kopacki, M. Łukasiewicz. [Szkice]. Wwa: Wiedza Powsz. 2002, 268 s.
56. R. Dahrendorf: Ponad granicami. Wspomnienia. Kr.: WL 2003, 243 s.
57. J. Habermas: Przyszłość natury ludzkiej. Czy zmierzamy do eugeniki liberalnej? Wwa: Scholar 2003, 115 s. Społ. Współcz.
58. R. Walser: Mały krajobraz ze śniegiem. [Opowiadania]. Izabelin: Świat Lit. 2003, 355 s.
59. Heinrich Böll. Życie i twórczość. [Katalog wystawy]. Red. i oprac.: R. Böll [i in.]. Warschau: Goethe-Institut 2004, 61 s.
60. W.G. Sebald: Wyjechali. [Szkice literackie]. Wwa: W.A.B. 2005, 304 s. Don Kichot i Sancho Pansa. Wyd. 2 tamże 2010.
61. R. Walser: Niedzielny spacer. [Powieść]. Izabelin: Świat Lit. 2005, 391 s.
62. H. Hesse, T. Mann: Korespondencja. Oprac.: A. Carlsson, V. Michelis. Przedm.: V. Michelis. Wwa: PIW 2006, 301 s.
63. G. Roth: Podróż do wnętrza Wiednia. Szkice. Wwa: PIW 2006, 211 s. Kroki.
64. G. Simmel: Most i drzwi. Wybór esejów. Przedm.: A. Zeidler-Janiszewska. Wwa: Ofic. Nauk. 2006, XVII, 346 s. Ludzie i Rzeczy.
65. J. Habermas: Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. Przeł.: W. Lipnik, M. Łukasiewicz. Wprowadzenie i red. nauk. oraz weryfikacja przekł.: M. Czyżewski. Konsultacja terminologiczna i weryfikacja przekł. paragrafu 13 i 14: A. M. Kaniowski. Wwa: Wydawn. Nauk. PWN 2007, XIV, 458 s. Bibl. Współcz. Filozofów.
66. W.G. Sebald: Austerlitz. [Powieść]. Wwa: Wydawn. W.A.B. 2007, 359, [5] s. Don Kichot i Sancho Pansa. Wyd. nast. tamże 2008.
67. P. Süskind: Kontrabasista i inne utwory. [Monodram i opowiadania]. Przeł.: M. Łukasiewicz, A. Gierlińska. Wwa: Świat Książki 2007, 204 s.
Tu w przekł. M. Łukasiewicz. opowiadania: Trzy historie [poz. 46]; Gołąb [poz. 34].
68. F. Nietzsche: Radosna wiedza = („La gaya scienza”). Gdańsk: słowo/ obraz terytoria 2008, 316 s.
Fragm. poetyckie w przekł. A. Kopackiego i L. Staffa.
69. G. Simmel: Pisma socjologiczne. Wybór, oprac. i wprowadzenie: H.-J. Dahme i O. Rammstedt. Wstęp do wyd. pol.: J. Szacki. Wwa: Ofic. Nauk. 2008, 462 s.
70. W.G. Sebald: Pierścienie Saturna. Angielska pielgrzymka. [Eseje]. Wwa: Wydawn. W.A.B. 2009, 344 s. Don Kichot i Sancho Pansa.
71. I. Bachmann, P. Celan: Czas serca. Listy. Z dołączoną korespondencją Paula Celana i Maksa Frischa oraz Ingeborg Bachmann i Gisèle Celan-Lestrange. Red. i oprac. wyd. niem. B. Badiou [i in.]. Kr.: a5 2010, 426 s.
72. Rozmowy w Castel Gandolfo. T. 1-2 [cz. 1-8]. Warszawa: Centrum Myśli Jana Pawła II; Kraków: Znak 2010, 679+590 s.
Materiały konferencyjne z lat 1983-1998 tłumaczone z różnych języków. Tu m.in. przekł. M. Łukasiewicz: Cz. I: Człowiek w nauce współczesnej. (Castel Gandolfo, 10-15 sierpnia 1983): H.-G. Gadamer: Słowo na drogę; G. Ebeling: Przyczynek do definicji człowieka; E.-W. Bockenforde: Wizerunek człowieka w świetle dzisiejszego porządku prawnego; H.-G. Gadamer: „Obywatele dwóch światów”. – Cz. II: O kryzysie (Castel Gandolfo, 28 sierpnia-1 września 1985)]: P. Ricoeur: Kryzys – zjawisko swoiście nowoczesne? – Cz. IV: Europa i społeczeństwo obywatelskie (Castel Gandolfo, 10-12 sierpnia 1989): E.-W. Bockenforde: Idee ładu społecznego i politycznego w rewolucji francuskiej. – Cz.V: Społeczeństwo liberalne (Wiedeń 20-22 sierpnia 1992): K. Michalski: Przedmowa. – Cz. VI: Tożsamość w czasach zmiany (Castel Gandolfo 11-13 sierpnia 1994): K. Michalski: Przedmowa; R. Schroder: Niemiecka tożsamość po zjednoczeniu – Cz. VII: Oświecenie dzisiaj (Castel Gandolfo 8-10 sierpnia 1996): H. Maier: Oświeceniowa idea wolności a tradycja katolicka [poz. 50]; H.-L. Schreiber: Prawa człowieka po oświeceniu; R. Spaemann: Wewnętrzna sprzeczność oświecenia [poz. 50]; C. Leggewie: Między kulturkampfem a krytyką kapitalizmu. Polityczny katolicyzm w Stanach Zjednoczonych na rozstajach [poz. 50].
73. F. Dürrenmatt: Labirynt; Budowanie wieży. Tematy I-IX. Przeł.: M. Łukasiewicz i K. Jachimczak. [Opowiadania]. Wwa: PIW 2011, 537 s. Bibl. Babel.
74. G. Ritz: Poeta romantyczny i nieromantyczne czasy. Juliusz Słowacki w drodze do Europy – pamiętniki polskie na tropach narodowej tożsamości. Kr.: Universitas, 2011 318 s. Polonica Leguntur, 13.
75. E. Augustin: Mama. [Powieść]. Wwa: PIW 2012, 308 s. Bibl. Babel. Kroki.
76. F. Nietzsche: Narodziny tragedii. Niewczesne rozważania. Przeł.: P. Pieniążek i M. Łukasiewicz. Łódź: Wydawn. Officyna 2012, 440 s. Friedrich Nietzsche – Dzieła Wszystkie.
77. W. G. Sebald: Wojna powietrzna i literatura. [Eseje]. Wwa: Wydawn. W.A.B. 2012, 173 s.
78. Mikroprogramy. [Proza]. Przeł.: M. Łukasiewicz, Ł. Musiał, A. Żychliński. Kr.: Korporacja Ha!art 2013, 144 s. Proza obca.
79. G. Boehm: O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów. Red.: D. Kołacka. Przeł.: M. Łukasiewicz, A. Pieczyńska-Sulik. Kr.: Universitas 2014, 328 s. +1 dysk optyczny (DVD). Horyzonty Nowoczesności, 107.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: Universitas 2014, plik w formacie PDF.
80. Sarmacka pamięć. Wokół bitwy pod Wiedniem. Pod red. B. Dybasia, A. Woldana i A. Ziemlewskiej. Przeł.: B. Dybaś, A. Méhes-Paluszek, M. Łukasiewicz. Wwa: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie 2014, 366 s. Silva Rerum – Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
Materiały konferencyjne.
81. W.G. Sebald: Campo Santo. [Eseje]. Wwa: W.A.B. 2014, 317 s. Don Kichot i Sancho Pansa.
82. P. Stamm: Siedem lat. [Powieść]. Wwa: Drzewo Babel 2014, 239 s.
83. M. Frisch: Szkice do trzeciego dziennika. Posł.: P. von Matt. Wwa: W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015, 205 s. Fortuna i Fatum. Kroki.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. 2015, plik w formacie EPUB, MOBI.
84. I. Bachmann: Dziennik wojenny. Z listami od Jacka Hamesha. Posł. i oprac.: H. Höller. Wołowiec: Czarne 2015, 88 s.
85. W. Sofsky: Ustrój terroru. Obóz koncentracyjny. Wwa: Żyd. Inst. Hist. im. E. Ringelbluma 2016, 383 s.
Praca naukowa z zakresu socjologii.
86. M. Frisch: Z Dziennika berlińskiego. Oprac. i podał do druku T. Strässle przy współpr. M. Unser. Wołowiec: Czarne 2017, 221 s.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wołowiec: Czarne 2017, plik w formacie EPUB, MOBI.
87. Ch. Lavant: Zapiski z domu wariatów. [Dziennik]. Wr.: Ossol. 2017, 110 s.
88. J. Roth: Żydzi na tułaczce. Wstęp: A. Taborska. (Dzieła zebrane). Budapeszt; Kr.: Wydawn. Austeria Klezmerhojs 2017, 149, [10] s.

Prace redakcyjne

1. Historikerstreit. Spór o miejsce III Rzeszy w historii Niemiec. [Publicystyka]. [Red.: M. Łukasiewicz]. Londyn: Aneks, 1990, 132 s.
Tu także przekł. M. Łukasiewicz.
2. Literatura niemieckojęzyczna w tłumaczeniu polskim 1945-1989. Bibliografia do wystawy „Książka nie zna granic”. Red.: M. Łukasiewicz. [Wstęp:] W. Lipscher. Darmstadt: Deutsches Polen-Institut 1990, 230 s.
Spis treści i wstęp w jęz. pol. i niem.
3. J. Walc: Ja tu tylko sprzątam. Felietony i szkice z lat 1988-1993. Wybór i oprac.: M. Łukasiewicz. Wstęp: W. Bolecki. Wwa: Szpak 1995, 447 s.
4. R. M. Rilke: Powiastki o Panu Bogu. [Opowiadania]. Przeł.: M. Czabanówna, W. Hulewicz. Oprac.: M. Łukasiewicz. Wwa: Sic! 1996, 155 s.
5. W. Weischedel: Do filozofii kuchennymi schodami. [Szkice]. Przeł. i w przyp. opatrzyły: K. Chmielewska, K. Kuszyk. Red. nauk. dokonała M. Łukasiewicz. Wwa: Wydawn. Nauk. PWN 2002, 306 s.

OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2008, 2010.
  • Autorka o sobie: Krytyka i jej kryteria. „Znak” 1998 nr 7; Czy ja robię refrakcję? (O antologii „Współczesne teorie przekładu”). „Lit. na Świecie” 2012 nr 3/4; W kryminale. „Znak” 2014 nr 6 [wypowiedź w ank. red. nt. powieści kryminalnej]; Stare, nowe, dobre, złe. „Znak” 2017 nr 2 [o tłumaczeniu].
  • Wywiady: Ciekawość świata. „Życie Warsz.” 1991 dod. „Ex Libris” nr 10 [w związku z przyznaniem nagrody SPP]; „Nigdy w życiu nie tłumaczyłabym pism Heideggera”. Rozm.: Ł. Musiał, A. Żychliński. „Orbis Linguarum” 2004 vol. 27; Tłumacząc, staję się kimś innym. Rozm. A. Papieska. „Nowe Książ.” 2007 nr 10; Ten hochsztapler Tomasz Mann. Rozm. Z. Zaleska. „Dwutygodnik.com” [on-line] 2011 nr 6 [dostęp 18 października 2016]. Dostępny w Internecie: http://www.dwutygodnik.com/artykul/2284-ten-hochsztapler-tomasz-mann.html; Dziwna rzecz pisanie. Rozm. M. Sendecki. „Aktivist” [on-line] 2012 nr 160 dod. „Delit”. Suplement Fundacji Współpracy Pol.-Niem. [dostęp 18 października 2016]. Dostępny w Internecie: http://fwpn.org.pl/assets/dowloadable_files/delit.pdf; Milion przygód. Rozm.: Ł. Musiał, A. Żychliński. „Przekładaniec” 2012 nr 26; Książka musi nas pociągać. Rozm. P. Rydzewski. „Bliza” 2014 nr 2; Czary-mary w języku. Rozm. Z. Zaleska. W: Przejęzyczenie. Rozmowy o przekładzie. Wołowiec 2015, wyd. 2 tamże 2016; Operacja na języku. Rozm. K. Kolska. „W Drodze” 2017 nr 7.

Ogólne

  • W. WOROSZYLSKI: „Będąc młodą tłumaczką…” „Więź” 1994 nr 4 [w związku z przyznaniem nagrody Polskiego PEN Clubu].
  • T. BUREK: Zaczytana kobieta. Szkic do portretu Małgorzaty Łukasiewicz. „Wyspa” 2008 nr 3(7).
  • A. KOPACKI: Laudacja dla Małgorzaty Łukasiewicz. „Lit. na Świecie” 2008 nr 7/8.

Rubryka pod różą

  • P. CZAPCZYK: Kiedy eseistyka staje się literaturą. „Twórczość” 2007 nr 9.
  • J. KURKIEWICZ: W krainie czarów. „Zesz. Lit.” 2007 nr 3.
  • L. SZARUGA: Kunszt lektury. „Nowe Książ.” 2007 nr 10.
  • A. BIELIK-ROBSON: Żywa kolekcja. „Dziennik” 2008 nr 52 dod. „Europa”.
  • K. RUTKOWSKI: Książki, które na nas czekają. „Znak” 2008 nr 2.
  • M. SZUSTER: Zadomowienie i jego poczucie. „Lit. na Świecie” 2008 nr 7/8.

Jak być artystą

  • E. BIEŃKOWSKA: Tomasz Mann Małgorzaty Łukasiewicz. „Zesz. Lit.” 2011 nr 3.
  • J. KURKIEWICZ: Żałobnik Flaubert, żartowniś Mann. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 219 [dot. także: R. Lis: Ręka Flauberta].
  • P. MATYWIECKI: Jak być Tomaszem Mannem. „Lit. na Świecie” 2012 nr 1/2.
  • M. NALEWSKI: (Auto)portret Manna. „Twórczość” 2012 nr 2.
  • A. SASINOWSKI: Mann, ty ancymonie! „eleWator” 2012 nr 1.
  • D. PAKALSKI. „Stud. z Hist. Filoz.” 2012 nr 3.

Dziwna rzecz pisanie

  • [T. FIJAŁKOWSKI] Lektor: Literatura, czyli przygoda. „Tyg. Powsz.” 2012 nr 43.

Pięć razy o przekładzie

  • K. CIEŚLIK: Przekład, czyli Literatura. „Nowe Książ.” 2017 nr 7/8.
  • [T. FIJAŁKOWSKI] Lektor: Czytelnik do potęgi drugiej. „Tyg. Powsz.” 2017 nr 21.
  • J. SOBOLEWSKA: Ugniatanie języka. „Polityka” 2017 nr 16.

F. Nietzsche: Radosna wiedza

  • S. SZYMAŃSKI: Nietzsche wiek później. „Nowe Książ.” 2009 nr 4.

G. Simmel: Pisma socjologiczne

  • L. SZARUGA: Wywiedziony. „Nowe Książ.” 2009 nr 7.

Ch. Lavant: Zapiski z domu wariatów

  • J. SOBOLEWSKA: Czuły zapis piekła. „Polityka” 2017 nr 44.