34. Manifest mimo woli? Wiersz o kulturowym konceptualizowaniu przestrzeni

Próba interpretacji ostatniej strofoidy w kontekście poprzedniej

Najbardziej nieoczywistym miejscem w ostatniej strofoidzie jest dla mnie jej początek: „Podobnie kiedy”. Sytuacja, którą powyżej próbowałem zrekonstruować, może być porównana albo do samej konkluzji poprzedniego wersu („wielka wytrwałość zmian”), albo – światło pomiędzy częściami wiersza daje i tę możliwość – do całości jej wymowy (wtedy poznawanie przestrzeni byłoby kluczowym działaniem, które staje się tertium comparationis  między przykładami z drugiej i trzeciej strofoidy). Między tymi możliwościami nie tkwi jednak żadna wielka sprzeczność – w pierwszym wariancie, nazwałbym go ontologicznym, podmiot kładłby nacisk na dynamiczny charakter procesów, mobilność jako główną cechę przyrody, w drugim, epistemologicznym, opisana sytuacja byłaby formą oswajania przestrzeni, jej rozumienia. Wspólne dla tych przykładów byłoby wypełnianie śladów nieokreśloności, również w sensie semantycznym.