NPLP
\
Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
\
S-Ś
\
Mikołaj SOKOŁOWSKI

Mikołaj SOKOŁOWSKI
Autorka hasła: Ewa Głębicka

Mikołaj SOKOŁOWSKI
Autorka hasła: Ewa Głębicka

ur. 1972

Historyk literatury.

Zob. też TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA

BIOGRAM

Urodzony 13 sierpnia 1972 w Warszawie; syn Mirosława Sokołowskiego, ekonomisty, i Danuty Binkowskiej, nauczycielki. Ukończył II Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Batorego (w klasie z językiem włoskim). W 1991 rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim (specjalność nauczycielska). W 1996 uzyskał magisterium summa cum laude na podstawie pracy Aniołowie myśli. Mowa, pismo, mesjanizm wedle Mickiewicza (promotor prof. Maria Janion), której fragmentem debiutował w 1995 na łamach „Tekstów Drugich” (nr 6). Od 1996 odbywał studia doktoranckie w Szkole Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN; przygotowywał wówczas rozprawę doktorską pt. Romantyzm i pismo (później temat rozprawy uległ sprecyzowaniu), wygłosił też tam cykl gościnnych wykładów, poświęconych filozofii włoskiej.W 2001 został zatrudniony w Pracowni Literatury Romantyzmu Instytutu Badań Literackich (IBL) PAN. W pracy badawczej zajął się literaturą romantyczną oraz m.in. związkami literatur słowiańskich z romańskimi (głównie z włoską). Recenzje, artykuły i przekłady z języka włoskiego publikował m.in. w „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” (2000, 2001), „Kresach” (2000, 2003, 2006), „Przeglądzie Filozoficznym” (2000), „Pamiętniku Literackim” (2001, 2004, 2005), „Tekstach Drugich” (2004, 2007), „Teatrze” (2006-08, 2010, 2012, 2014), „Kronosie” (2007), „Studi Comparatistici” (2009) i „pl.it” (2013). W 2003 uzyskał doktorat na podstawie rozprawy „Król Duch” Juliusza Słowackiego a epopeja słowiańska. Wybrane zagadnienia, napisanej pod kierunkiem prof. M. Janion, za którą otrzymał II nagrodę im. K. Szaniawskiego, przyznawaną przez Towarzystwo Popierania i Krzewienia Nauk. W tymże roku przeszedł na stanowisko adiunkta w IBL, objął funkcję sekretarza w Radzie Naukowej IBL PAN, którą sprawował do 2006. Habilitował się w 2006 na podstawie rozprawy Idee dodatkowe. Mickiewicz i włoski sensualizm. W 2006-09 był zastępcą dyrektora do spraw naukowych, a od 2010 dyrektorem IBL PAN. W 2009 przebywał na stypendium naukowym Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w Turynie, gdzie prowadził kwerendy w Bibliotece Królewskiej (Reale di Torino). W 2010 otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego, a w 2012 tytuł naukowy profesora i stanowisko profesora zwyczajnego w IBL PAN. W 2011 został członkiem rady naukowej serii „Czarny Romantyzm” i rady czasopisma „Świat Tekstów”, w 2013 międzynarodowego czasopisma „Ri-cognizioni” oraz Rady Naukowej Instytutu Slawistyki PAN. Jest członkiem Włoskiego Stowarzyszenia Polonistów (AIP). Mieszka w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ

1. „Król Duch” Juliusza Słowackiego a epopeja słowiańska. Wwa: Wydawn. IBL
PAN 2004, 237 s. IBL PAN.
Rozprawa doktorska.
2. Idee dodatkowe. Mickiewicz i włoski sensualizm. Wwa: Semper 2005, 168 s.
Rozprawa habilitacyjna.
3. Techniki asocjacyjne. Angielskojęzyczne „poematy o wzroście indywidualnego umysłu” od XVIII do XX wieku. Wwa: Wydawn. IBL PAN 2007, 302 s. IBL PAN.
4. Nikt tylko Mickiewicz. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2008, 245 s. Wokół Literatury, 3.
Zawartość: „Nikt” w literaturze romantycznej przed wystąpieniem Mickiewicza; Gustaw; Konrad.
5. Prezentacja Instytutu Badań Literackich PAN. [Dokument elektroniczny]. Multimedialny pokaz Instytutu, Biblioteki i Wydawn. IBL w związku z wystawą jubileuszową. Fotografie, prezentacja M. Sokołowskiego i film. A. Orlewicza. Wwa: Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza; Bibl. IBL PAN, 2009, dysk optyczny DVD-ROM.
6. Adwokat diabła – Attilio Begey. [Biografia]. Wwa: Wydawn. IBL PAN 2012, 482 s.
7. Canonico. Antologia. Wwa: Wydawn. IBL PAN 2016, 287 s.
Praca zawiera biografię T. Canonica, s. 11-138, oraz wybór jego tekstów („Dziennik wewnętrzny” oraz obszerny wybór poezji) w oryginale i przekładzie pol.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.: Mowa, pismo, mesjanizm (według Mickiewicza). „Teksty Drugie” 1995 nr 6 s. 148-157. – Antropologiczny tragizm („Konrad Wallenrod”). „Młoda Polonistyka” 1997 nr 1 s. 107-115. – Oralność i piśmiennictwo. Słowo poddane seksualizacji. „Świat Psychoanalizy” 1998 nr 2 s. 64-72. – Tajemnica słowa. Mickiewicz wobec oralności i piśmienności. W: Tajemnice Mickiewicza. Wwa 1998 s. 155-165. – Słowacki rhizomatyczny. W: Słowacki współczesny. Wwa 1999 s. 164-169. – „Król-Duch” Słowackiego – „zupełnie nieudane arcydzieło” czy romantyczna anomalia? „Kresy” 2000 nr 42/43 s. 265-271. – „Nihil ex machina” w myśli Luigiego Pareysona. „Arch. Hist. Filoz. i Myśli Społ.” 2000 t. 45 s. 59-68, nadb. – Idee drugorzędne – recepcja filozofii Johna Locke’a we Włoszech na przełomie XVIII i XIX wieku. „Arch. Hist. Filoz. i Myśli Społ.” 2001 s. 13-26. – O początku. Praktyki etymologiczne w „Królu-Duchu” Juliusza Słowackiego. W: Ciało, płeć, literatura. Wwa 2001 s. 25-48. – „Pan Tadeusz” i jego dziedzictwo „Pam. Lit.” 2001 z. 3 s. 231-246. – Stereotip russkogo nigilista v tvorčestve Juzefa Ignacy Kraševskogo. Stereotyp „Rosjanina-nihilisty” w twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego. W: Rossiâ – Polša. Rosja – Polska. Moskva 2002 s. 181-191, przedr. w: Nihilizm i historia. Wwa, Białystok 2009 s. 357-367. – Przeobrażenie terminologii biblijnej w „Księgach narodu i pielgrzymstwa polskiego” Adama Mickiewicza. „Kresy” 2003 nr 4 s. 50-72. – Słowo-idea. „Arch. Hist. Filoz. i Myśli Społ.” 2003 nr 4 s. 173-189. – O inności w „Księdzu Marku” Juliusza Słowackiego. W: Inny, inna, inne. Wwa 2004 s. 86-97. – Rewolucyjny sentymentalizm Tarasa Szewczenki na przykładzie wierszy o „pokrytkach”. W: Taras Szewczenko. Narodna Kultura. T. 2. Czerkasy 2004 s. 40-47. – Włoskie badania nad romantyzmem w latach 1980-2000. „Pam. Lit.” 2004 z. 3 s. 91-111, nadb. – Mowy pogrzebowe wygłaszane z powodu śmierci Adama Mickiewicza wobec tradycji gatunku. „Pam. Lit.” 2005 z. 4 s. 123-141, przedr. w: Śmierć Mickiewicza. Wwa 2008 s. 55-83. – Wątki towianistyczne we współczesnej filozofii włoskiej. (Wybrane przykłady). W: Mit jedności słowiańsko-romańskiej w życiu i twórczości Adama Mickiewicza. Wwa 2005 s. 197-215. – Filomackie marzenia o „dziwnej Europie”. W: Romantycy i Europa. Wwa 2006 s. 25-41. – Literatura gotycka a dyskurs władzy. W: Księga Janion. Gdańsk 2007 s. 501-506. – Unorthodoxe Motive im Werk Adam Mickiewiczs, Andrzej Towiańskis und ihrer italienischen Anhaenger. W: Romantik und Geschichte. Wiesbaden 2007 s. 152-169. – Il sensismo e la letteratura romantica polacca. W: La tradizione italiana nella vita intellettuale ed artistica in Europa centrale e orientale. Warszawa 2008 s. 125-133. – Koncepcja konwersacji w „Zibaldone” Giacoma Leopardiego. W: Dialogi romantyczne. Warszawa, Pułtusk 2008 s. 457-469. – „Rozrachunki inteligenckie” w prozie roczników siedemdziesiątych [XX w.]. W: Inteligencja w Polsce. Wwa 2008 s. 440-464. – Uwagi na temat „Mickiewiczologia XXI wieku”. W: Śmierć Mickiewicza. Wwa 2008 s. 55-83. – Źródła zachowawczego nihilizmu Ksawerego Branickiego. W: Nihilizm i historia. Białystok, Warszawa 2008 s. 415-440. – „Nikt”. Mickiewiczowska interpretacja klasycznego motywu. W: Romantyzm i nowoczesność. Kr. 2009 s. 217-230. – „Unde malum?” – zagadnienie zła w filozofii Luigiego Pareysona i jego współczesne interpretacje. „Arch. Hist. Filoz. i Myśli Społ.” 2009 s. 105-126. – Władysław, syn Adama. W: Chrześcijańskie dziedzictwo duchowe narodów słowiańskich. Białystok 2009 s. 233-254. – Włoscy towiańczycy a kształtowanie się chrześcijańskiej demokracji w Italii przed 1939 rokiem. „Słupskie Pr. Filol. Ser. Filol. Pol.” 2009 nr 7 s. 81-91. – Poststrukturalizm w polskich badaniach nad romantyzmem. „Słupskie Pr. Filol. Ser. Filol. Pol.” 2010 nr 8 s. 353-360. – „The city of dreadful night” Jamesa Thomsona – przykład wiktoriańskiej analogii. W: Noc. Symbol – Temat – Metafora. T. 1. Wokół „Straży nocnych” Bonawentury. Białystok 2011 s. 343-362. – Kraszewski, Rosja, towianizm. W: Obraz Rosji w literaturze polskiej. Pozn. 2012 s. 237-248. – „Iridione” di Zygmunt Krasiński. Il contesto ideologico della traduzione italiana. „Kwart. Neofilol.” 2014 z. 2 s. 357-365 [spraw. z konferencji „Visto dall’altra parte. Lingua, letteratura, cultura in traduzione”]. – La traduzioni polacche dei testi towianisti italiani. Un caso di doppia traduzione oppure un caso della ritraduzione della terminologia towianista. „Kwart. Neofilol.” 2015 z. 2 s. 151-160 [spraw. z konferencji „La traduzione strumenti problemi, esperienze”].

Przekład

1. E. Severino: Powrót do Parmenidesa. Przeł. i posł. opatrzył M. Sokołowski. Wstępem poprzedził D. Facca. Warszawa: Wydawn. IFiS PAN 2005, 91 s. Studia z Filoz. Systematycznej, 5.
Zob. też. Twórczość poz. 7.

Prace redakcyjne

1. Mit jedności słowiańsko-romańskiej w życiu i twórczości Adama Mickiewicza. Konfrontacje polsko-włoskie w 150 rocznicę śmierci poety. Pod red. M. Sokołowskiego. Wwa: Fundacja Akad. Hum.; Wydawn. IBL PAN 2005, 251 s.
Tekst częściowo w jęz. włos.
2. Nihilizm i historia. Studia z literatury XIX i XX wieku. Wstęp: M. Sokołowski. Pod red. M. Sokołowskiego i J. Ławskiego. Białystok: Trans Humana; Wwa: [IBL PAN] 2009, 727 s. Zakład Literatury Oświecenia i Romantyzmu. Uniwersytet w Białymstoku; IBL PAN. Czarny Romantyzm.
T. 1. Literatura i słowo; T. 2. Historia, język, kultura.
3. S. Witwicki: Edmund. Wstęp i oprac. tekstu: M. Sokołowski. Aneks, oprac. i wstępem poprzedziła M. Burka-Janik. Red. tomu: J. Ławski, H. Krukowska. Białystok: Alter Studio 2015, 297 s. Czarny Romantyzm, 32.
4. „Inna komparatystyka”. Od dokumentu do wyobraźni. Pod red. nauk. G. B. Bercoff, M. Ciccarini, M. Sokołowskiego. Wwa: IBL PAN [2017], 275.
Książka dedykowana pamięci prof. Hanny Dziechcińskiej.

OPRACOWANIA

  • Ank. 2015.

 

Adwokat diabła – Attilio Begey

  • M. ROGALSKI: Balansowanie na granicy syntezy. „Kronos” 2013 nr 1.
  • L. HENCZEL-WRÓBLEWSKA. „Sensus Historiae” 2014 nr 2.