26. „Mój ty pomniku niezupełny”. Współczesny poeta wobec tradycji horacjańskiej
Osadzenie wiersza w tradycji poetyckiej. Przywołanie utworów pełniących funkcję tła interpretacyjnego
Pomnik może budzić rozmaite skojarzenia. Jeżeli jednak mówimy o „moim pomniku” w poezji, to na plan pierwszy wysuwa się ten utrwalony w twórczości najsłynniejszego rzymskiego poety. W odzie 30: Exegi monumentum aere perennius, pochodzącej z Księgi III, Horacy powiada:
Horacjański koncept wiecznotrwałego pomnika, funkcjonujący pod nazwą exegi monumentum (postawiłem pomnik), wziętą z pierwszych słów cytowanego utworu, stał się jednym z ważniejszych poetyckich toposów i zarazem jedną ze słynnych figur metapoetyckich. Wraz z towarzyszącym mu hasłem non omnis moriar (nie wszystek umrę) i wywiedzioną stąd myślą o nieśmiertelności, jaką zapewnia poecie jego twórczość, koncept ów przeniknął do tekstów autorów późniejszych; pozwalał im sławić niezniszczalną pamięć oraz potęgę poezji. Jednym z najbardziej znanych utworów, podejmujących ten wątek, jest Exegi munimentum aere perennius… Adama Mickiewicza – żartobliwa parafraza pieśni Horacego, w której czytamy:
Przypisy
- Horacy, Exegi monumentum aere perennius, przeł. Lucjan Rydel, w: tegoż, Wybór poezji, wyd. V, oprac. Jerzy Krókowski, w serii: „Biblioteka Narodowa” II 25, Wrocław 1973, s. 137.
- Adam Mickiewicz, Exegi munimentum aere perennius…, w: tegoż, Dzieła, t. I: Wiersze, oprac. Czesław Zgorzelski, Warszawa 1993, s. 374.
