32. Notatki do interpretacji

Wyobraźnia katastroficzna  i  logika metafor. Pojawiający się na początku wiersza obraz wulkanu przywołuje niewypowiedziane słowo „wybuch”; dalej czytamy: „Mówią, że czas wybuchnie”. Język podpowiada wyobrażenie erupcji wulkanu i – w tym samym momencie frazę: „wybuch wojny” – to wojna może wybuchnąć; kataklizm przyjdzie jak wybuch – zagęszczają się metafory i rośnie niepokój. 

Zamykanie granic przez władze jest całkowicie niepowiązane z wizją katastrofy żywiołowej – to kolejna ważna wskazówka z wiersza – w wyliczeniu pojawiają się zagrożenia pochodzące z różnych płaszczyzn czasowych i historycznych. Znaki na drzwiach to odpowiedniki niebezpieczeństw związanych z eksterminacją (od biblijnych prześladowań po współczesne listy proskrypcyjne) – narastanie obrazów tworzy atmosferę zagrożenia – nie wszystko spełni się w tym samym czasie, w tej samej epoce.

Akcja liryczna rozgrywa się równocześnie na wielu planach i w wielu wymiarach czasowych. Nie omawiam wszystkich katastroficznych metafor, pomijam ważny obraz „skreślonej litery” w „podpisanym wyroku”, ponieważ nie mogę jej tu analizować w świetle symboliki liter z tomu zatytułowanego właśnie Litery.