NPLP
\
Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
\
S-Ś
\
Piotr ŚLIWIŃSKI

Piotr ŚLIWIŃSKI
Autorka hasła: Barbara Tyszkiewicz

Piotr ŚLIWIŃSKI
Autorka hasła: Barbara Tyszkiewicz

ur. 1962

Pseud.: Andrzej Marcinkowski; J. Kowalski; Jan Kowalski; P.S.; P.Ś.; Paweł Śliwa.

Historyk literatury i krytyk literacki.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzony 2 lutego 1962 w Ostrowie Wielkopolskim; syn Antoniego Śliwińskiego i Barbary z domu Marc, urzędników. Uczęszczał do I Liceum Ogólnokształcącego w Ostrowie Wielkopolskim; jako uczeń klasy czwartej został finalistą X Ogólnopolskiej Olimpiady Literatury i Języka Polskiego. W 1981 zdał egzaminy maturalne i podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM); równolegle przez krótki czas studiował socjologię. W 1985 został przyjęty na stanowisko asystenta w Zakładzie Teorii Literatury (od 1988 Katedra Teorii Literatury) Instytutu Filologii Polskiej (IFP) UAM. W 1986 uzyskał na UAM dyplom magistra filologii polskiej i przystąpił do pracy nad doktoratem. W pracy badawczej zajął się głównie literaturą XX wieku, zarówno w ujęciu krytyczno-, jak i teoretycznoliterackim. Debiutował w 1987 recenzją, dotyczącą Hańby domowej J. Trznadla, ogłoszoną na łamach wydawanego poza cenzurą pisma „Obecność” (nr 20) pt. To nie wymagało wielkiego charakteru – o wywiadach Jacka Trznadla z pisarzami. Drukował także teksty krytyczne i artykuły w innych bezdebitowych periodykach i wydawnictwach, m.in. w piśmie „Komentarz” (1988; podp. pseud. Andrzej Marcinkowski) oraz w glosariuszu pt. Do współczesności (Wr.* 1989; podp. pseud. Paweł Śliwa, P.S.). Recenzje podpisane pseudonimami Jan Kowalski lub J. Kowalski publikował w tygodniku „Wprost” (1990; tu także felietony w cyklu Literatura na nowo obecna, który współtworzyli także Przemysław Czapliński, Jan Karłowski, Wiesław Kot) oraz w „Gazecie Wielkopolskiej” (1992). Rozpoczął też w tym okresie współpracę z „Arkuszem” (1992-97; tu m.in. w 1995 razem z P. Czaplińskim cykl felietonów pt. Książki, zabawki, artykuły papiernicze), „Polonistyką” (od 1992; tu m.in. cykliczny Przegląd prasy) i „Res Publiką Nową” (od 1994). W 1994 obronił rozprawę doktorską pt. Powieści popularne Tadeusza Dołęgi-Mostowicza jako próba krytyki kultury, której promotorem był prof. Jerzy Ziomek, a po jego śmierci w 1990 prof. Janina Abramowska. W tymże roku został wyróżniony Medalem Młodej Sztuki, przyznawanym przez redakcję dziennika „Głos Wielkopolski”. W 1994-2002 współpracował z niemiecką fundacją Guardini Stiftung, głównie jako uczestnik międzynarodowych sesji i paneli krytycznoliterackich. Był autorem wielu haseł do wydanej w 1996 Wielkiej Ilustrowanej Encyklopedii Gutenberga. W 1996 został redaktorem naczelnym pisma „Polonistyka”. Artykuły, recenzje i wywiady ogłaszał nadto m.in. w biuletynie „Megaron” (1995-98; m.in. podp. krypt. P.Ś.; głównie wywiady przeprowadzane razem z P. Czaplińskim), „Nowych Książkach” (od 1996), „Tygodniku Powszechnym” (od 1998), „Gazecie Wyborczej” (od 2000) oraz w „Dzienniku”; w 1996-2006 sprawował opiekę nad literackim czasopismem studentów UAM „Pro Arte”. W 2000 przebywał w Stanach Zjednoczonych na stypendium International Writing Program na Uniwersytecie w Iowa City. W 2001 został członkiem komitetu redakcyjnego rocznika „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” (razem z P. Czaplińskim i Zbigniewem Przychodniakiem). W 2002 habilitował się na podstawie rozprawy pt. Przygody z wolnością. Uwagi o poezji współczesnej, a następnie otrzymał na UAM stanowisko profesora. W 2002 był nominowany do nagrody Paszportu „Polityki”. Uczestniczył w ogólnopolskich projektach badawczych: „Polskie dziedzictwo kulturalne w zjednoczonej Europie” oraz „Humanizm. Idee, nurty i paradygmaty humanistyczne w kulturze polskiej.” Kilkukrotnie pełnił funkcję kuratora międzynarodowego festiwalu „Poznań Poetów” (w 2003, 2005, 2007, 2009). Brał udział w licznych konferencjach i sesjach naukowych, także jako organizator i współorganizator wielu z nich. Występował w emitowanym przez Telewizję Polską programie Telewizyjne Wiadomości Literackie, w cyklicznych audycjach nadawanych przez poznańskie Radio Merkury oraz w Programie II Polskiego Radia. W 2005 utworzył razem z P. Czaplińskim w IFP UAM specjalność krytycznoliteracką. W 2006-13 przewodniczył Kapitule Nagrody Literackiej Gdynia. Był także jurorem w wielu innych konkursach, m.in. im. J. Bierezina w Łodzi, im. K. Janickiego w Poznaniu, Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych. W 2006 gościnnie prowadził konwersatoria krytycznoliterackie na Uniwersytecie w Kilonii. W 2007 został kierownikiem Zakładu Poetyki Historycznej i Krytyki Literackiej w IFP UAM. W roku akademickim 2008/2009 zainicjował na UAM cykliczne zajęcia określane jako „Wyspa Literatury”, prowadzone przez znanych pisarzy. W 2008 otrzymał nagrodę im. K. Wyki; później został członkiem jury tej nagrody. Rozwijał współpracę z „Tygodniku Powszechnym” i jego dodatkiem pt. „Książki w Tygodniku”, gdzie od 2010 zamieszczał m.in. felietony pt. Ziemie Niczyje; recenzje i artykuły nadal publikował też na łamach „Gazety Wyborczej”. W 2011-2016 wchodził w skład jury Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius. W 2015 został przewodniczącym kapituły Poznańskiej Nagrody Literackiej. W 2017 objął kierownictwo Studium Doktoranckiego na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. Odznaczony medalem za Zaangażowanie na Rzecz Wolnej Polski, przyznanym w 25-lecie Solidarności Walczącej przez prezydenta m. Poznania (2008).

Ożenił się z Dorotą Kuleszą, polonistką; z tego związku ma syna Krzysztofa (ur. 1997). Mieszka w Zakrzewie niedaleko Poznania.

TWÓRCZOŚĆ

1. Tadeusz Dołęga-Mostowicz. Pozn.: Rebis 1994, 174 s. Czytani Dzisiaj.
Popularna monografia dla szkół.
2. Kontrapunkt. Rozmowy o książkach. [Współautor:] P. Czapliński. Pozn.: Obserwator 1999, 247 s.
Zawiera: O czym to jest i dlaczego [wstęp]. – Wartości republikańskie: Czy wiedza jest do zbawienia potrzebna? Rozmowa z ks. Józefem Tischnerem; „Jak mogło być fajnie i jak się to wszystko spieprzyło”. O książce Adama Michnika, Józefa Tischnera i Jacka Żakowskiego „Między Panem a Plebanem”; Mały wielki człowiek. O książce Krzysztofa Kąkolewskiego „Diament odnaleziony w popiele”; WC. O książce Wojciecha Cejrowskiego „Kołtun się jeży”; Harlequin dla prawicowych intelektualistów. O książce Cezarego Michalskiego „Powrót człowieka bez właściwości”; Dziennik, czyli osobnik. O książce Stefana Kisielewskiego „Dziennik”; Republika, publika i publicystyka. O tematyce „obywatelskiej” w książkach Teresy Boguckiej „Polak po komunizmie”, Andrzeja Szczypiorskiego „Grzechy, cnoty, pragnienia” i monograficznym numerze „Res Publiki Nowej”; „Praca to skandal”. Wartości „respublikańskie”. Rozmowa z Markiem Zaleskim; Przemoc nasza powszednia. O „Res Publice Nowej” raz jeszcze; „Wypisać się z polityki”. Rozmowa z Włodzimierzem Boleckim. – Nowe czasy, nowa literatura: „Chcieliśmy, żeby literatura pozwalała sobie na więcej”. Rozmowa ze Stefanem Chwinem; Bezdomność i gry dorosłe. O powieści Juliana Kornhausera „Dom, sen i gry dziecięce”; Postmodernistyczne kaprysy. O książce Tony’ego Thorne’a „Słownik pojęć kultury postmodernistycznej”; Apokaliptyczna randka. O powieści Jerzego Pilcha „Inne rozkosze”; „Świat w zwierciadle prozy”. Rozmowa z Jerzym Jarzębskim; Pomarańczowa alternatywa literatury polskiej? O „Lampie i Iskrze Bożej”; Dokąd przez rzekę? O tomie opowiadań Andrzeja Stasiuka „Przez rzekę”; Dlaczego klasycy? O tomach poetyckich Wojciecha Wencla „Oda na dzień św. Cecylii” i Krzysztofa Koehlera „Partyzant prawdy”; Klasyk i barbarzyńcy. Rozmowa z Krzysztofem Koehlerem; Obecni nie mają racji. O książce „Lekcja pisania”; Świat stoi przed nim potworem. O tomiku poetyckim Marcina Świetlickiego „Pieśni profana”; Calvino, Marquez i pewna pani. Rozmowa z Magdaleną Tulli; Magia Sophia. O powieści Magdaleny Tulli „W czerwieni”; Misja. Rozmowa z Arkadiuszem Bagłajewskim i Andrzejem Niewiadomskim; Czas normalności. O literaturze A.D. 1996; Od choinki do choinki. O literaturze A.D. 1997; Bieg bez przeszkód? O literaturze A.D. 1998. – Rynek: Paragon kasowy, czyli historia literatury w odcinkach. O listach książkowych bestsellerów; Arcydzieło na tydzień. O powieści Małgorzaty Saramonowicz „Siostra”; Ku zasmuceniu serc. O powieści Andrzeja Stojowskiego „W ręku Boga”; Po prostu powieść? O powieści Hanny Kowalewskiej „Tego lata, w Zawrociu”; Historie miłosne. O tomie reportaży Andrzeja Mularczyka „Polskie miłości”. – Poza koniunkturami: Kłopoty z Miłoszem. O książce Czesława Milosza „Piesek przydrożny”; Odzyskiwanie mitu. O książce Zygmunta Kubiaka „Mitologia Greków i Rzymian” oraz innych „antykaliach”; Zbigniew Herbert – powrót. O Zbigniewie Herbercie z okazji wydania kolejnego tomu jego wierszy „Epilog burzy”. – Linguae feminae: Własnym głosem. Rozmowa z Kolektywnym Kobiecym Podmiotem; Gorszycielka na rynku książki. O Manueli Gretkowskiej; Eros, śmierć, literatura. Rozmowa z Zytą Rudzką; One. O literaturze kobiecej w ogólności oraz „Niebieskiej menażerii” Izabeli Filipiak w szczególności; „Nowy Jork, mój Drohobycz”. Rozmowa z Izabelą Filipiak; Dlaczego ona? O powieści Olgi Tokarczuk „Prawiek i inne czasy”; Nie tu i nie teraz. Rozmowa z Olgą Tokarczuk. (Część I); Chciałabym pilnować środka. Rozmowa z Olgą Tokarczuk. (Część II).
3. Literatura polska 1976-1998. Przewodnik po prozie i poezji. [Współautor:] P. Czapliński. Kr.: WL 1999, 428 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 1 dodr. 2000, wyd. 2 popraw. 2000, wyd. 3 2002.
Nominacja do Nagrody im. J. Długosza w 1999, Nagroda Rektora UAM w 2000.
4. Poezja polska po 1968 roku. [Współautor:] A. Legeżyńska. Wwa: WSiP 2000, 205 s.
Na okł. podtyt.: Książka dla nauczycieli, studentów i uczniów. ¬Zespołowa Nagroda Rektora UAM w 2001.
Zawiera: Wstęp. – Prolog: Poeta, stróż rzeczywistości. O twórczości Mirona Białoszewskiego. – Cz. I. Po Marcu. „Powiedz prawdę, do tego służysz…” Poezja pokolenia ’68, – Horyzonty: 1. Rok 1968 w Polsce i na świecie; 2. Portret zbiorowy pokolenia; 3. Od „nieufności” do „etyki i poetyki”; 4. Poezja wobec „tyranii słów”, – Przybliżenia: 1. Stanisław Barańczak: lingwista, moralista, wirtuoz; 2. Ryszard Krynicki: mowa wiersza, przesłanie milczenia; 3. Ewa Lipska w Domu Spokojnej Młodości; 4. Poszukiwanie siebie: o wierszach Rafała Wojaczka; 5. „A przecież wydawałoby się, że to takie łatwe, żyć”. O poezji Adama Zagajewskiego. – Cz. II. Po Sierpniu. Liryczne obowiązki poetów lat osiemdziesiątych: Horyzonty: 1. Nowe Roczniki – pokolenie, którego nie było?; 2. „Solidarność” – Sierpień – Grudzień; 3. Idee i tematy stanu wojennego; 4. Od solidarności do suwerenności, – Przybliżenia: 1. Bronisław Maj: „Wdychamy jedno powietrze”; 2. Ojczyzna, żywioły, drzewo. O poezji Jana Polkowskiego; 3. Mówić po ludzku. O poezji Piotra Sommera. – Cz. III. Po przełomie. „Idee to wodniste substytuty krwi”. Nowa poezja lat dziewięćdziesiątych: Horyzonty: 1. Rok 1989 i ciąg dalszy; 2. Przeciw tradycji?; 3. Uparty duch klasycyzmu; 4. Szyfry, gry i zabawy, – Przybliżenia: 1. Poeta w nastroju nieprzysiadalnym. O wierszach Marcina Świetlickiego; 2. Humanista w glanach i dredlokach. Poezja Jacka Podsiadły; 3. Reakcje łańcuchowe. O wierszach Andrzeja Sosnowskiego. – Cz. IV. Przed końcem wieku. O poezji Starych Mistrzów w latach dziewięćdziesiątych: Horyzonty: 1. Lista obecności poetów; 2. Wobec mitu Końca, – Przybliżenia: 1. Liryka i trauma. O Tadeuszu Różewiczu; 2. Świat wyniesiony. O Czesławie Miłoszu; 3. Przygody poety w wierszach Wisławy Szymborskiej; 4. Ostatnie tomy Zbigniewa Herberta.
5. Tadeusz Różewicz. [Szkic]. [Przeł.] U. Bischof. Red.: E. Kalinowska-Styczeń, M. Baran. Kr.: Villa Decius. Arbeitsgruppe Literatur Polska 2000, 2000, 27 s.
Tekst w jęz. niem. – Zawiera także wybór wierszy T. Różewicza w przekł. oraz fragm. wywiadów i wypowiedzi krytyków o poecie.
6. Przygody z wolnością. Uwagi o poezji współczesnej. Kr.: Znak 2002, 273 s.
Rozprawa habilitacyjna.
Zawiera szkice o poezji i krytyce lat dziewięćdziesiątych XX wieku: Wstęp. – Cz. I. Trzy pytania na koniec dziwnej dekady: 1. Gorzej czy normalnie?: Upadek języka; Dojrzewanie parnasu; Nowa „nowa prywatność”?; Przewrót albo powrót; Co ja tutaj robię?; Oczywistości, – 2. Wolność czy wielkość?: Dwie dyskusje, dwie literatury?; Świat nieprzedstawiony czy niewyrażalny?; Forma „formans” i forma „formata”; Jaki przełom? Oczywiście, romantyczny; Edek [z dramatu S. Mrożka: Tango] i córa romantyzmu, – 3. Sieć czy więź?: Uwierzyć by krytykowi; Konserwatywny anarchista; Miejsce kanonu; Skazani na aktualność?; Powiedz (swoją) prawdę, do tego służysz. – Cz. II. Destrukcje, upór i ciemne olśnienia: 1. Zbigniew Herbert: poezja, czyli bunt: W kręgu awangardy; Człowiek, podmiot, „ja”; Akcenty nad nicością; Minimum sensu, – 2. Nuda według [T.] Różewicza: Świętość albo nic; Wszystko albo nic; Nic albo nic; Zamiast konkluzji, – 3. Stawka większa niż wiersz: Zmysły i sensy. (Joanna Pollakówna); Intymny heroizm. (Joanna Pollakówna); Forma znaczy format. (Julia Hartwig); Figury podniebne. (Adriana Szymańska), – 4. Stanisław Barańczak: Droga ku arcydziełu: Czym jest klasyka; Kunszt i czyn; Ekstrawagancja i kontradykcje; Arcydzieło jak wyzwanie i oparcie; „Poeta lector”, – 5. Wypowiedziane i niewyrażalne: Iwaszkiewicz i Miłosz: Szukanie twarzy; Koniec i forma; Elegijność hieratyczna; Hieratyczność uzwyklona; Dialogi istotne; O(d)słonięcie. – Cz. III. Polowanie na arcydzieło: 1. Poetyka bez etyki?; „Mała rozbita dusza” poetycka; Ucieczka w nieoznaczoność; Poetyka bez języka,– 2. Wiersze graniczne [o M. Świetlickim]: Zarastanie; Zbuntowanie; Zmęczenie; Zakończenie, – 3. Wiersz jako dziennik intymny. (O Jacku Podsiadle, 1998): Rozwinąć wstęgę wiersza; Wzdłuż biograficznej osi; Pogańska, dytyrambiczna, radosna; Miłość i droga; Bawić się formami, – 4. Nic prócz wiersza. (O Jacku Podsiadle, 2001): Życie książkowe; Między mistrzami; Sosnowski [Andrzej] i Podsiadło w jednym stali domku?, – 5. Solidarność i osobność. (O Mariuszu Grzebalskim): Obowiązki realisty; Współczucie i przeczucie, – 6. Poeta wobec kryzysu (1996): „Historia literatury wchłania wszystko” [dot. formacji „bruLionu”]; Klasycyzm i postmodernizm: albo – albo; W imię dobra, piękna i życia; Klasycystyczne wezwanie, czyli romantyczny bunt; Postscriptum 2001; Artur Szlosarek; Marzanna Bogumiła Kielar; Krzysztof Fedorowicz, – 7. Forma i rozpad. (O Dariuszu Susce): Senne widzenie; Ocalenie (w) śmierci, – 8. Kochanek ostateczności. (O Eugeniuszu Tkaczyszynie-Dyckim): „Dance macabre”, popisowy, lekki; W środku i nigdzie; Obecny, osobny, – 9. Albo Mickiewicz: My z niego wszyscy, a głównie – krytycy; Tradycja, czyli wariant; Architektura pamięci; Perspektywy nowego spotkania, – 10. Odwołanie portretu. (O Adamie Wiedemannie): Sto procent tautologii; „paradygmat utworu oddającego ducha”; To nie ja; „Soliloquium” – z ostatniej chwili, – 11. Kwadratura koła: Wysoki, czyli wzniosły?; Dekada szyderców?; Manifest, czyli „prospekt sztuki”? – Cz. IV. Koniec czy początek: Epilog: koniec czy początek, – Kariera cudzysłowu: Przed wierszem, czyli w utopii; W wierszu, czyli w środku; Po wierszu, czyli nigdzie.
7. Literatura polska XX wieku. [Autorzy:] B. Kaniewska, A. Legeżyńska, P. Śliwiński. Pozn.: WP 2005, 322 s. Zrozumieć Lit.
8. Świat na brudno. Szkice o poezji i krytyce. Wwa: Prószyński i S-ka 2007, 365 s. Impuls.
Zawiera: Zamiast wstępu. – Cz. 1. Poezja mimo wszystko: 1. Dlaczego lirycy? Pobożne życzenia; 2. Co się stało? Rekapitulacje i poszlaki; 3. Detronizacja literatury? Kilka przypuszczeń; 4. Sacrum cała domyślność; 5. Kunszt i kicz, czyli o konieczności awangardy; 6. Niepamięć i anamneza; 7. Władza poezji, władza w poezji; 8. Powrót smoka (w poezji miłosnej). – Cz. 2. Znaki niejasne: 1. Kontynuacje i rewizje; 2. [Cz.] Miłosz (zm. 2004): Obecność; 3. Wyzuwanie się z życia; 4. Krytyk, który się waha. Trzy przymiarki do portretu Zbigniewa Herberta; 5. Znaki szczególne. (Wisława Szymborska); 6. [T.] Różewicz – idealista nieprzejednany; 7. [J.M.] Rymkiewicz: antysielanki; 8. Jan Twardowski (zm. 2006): sielanki albo wiersze z lepszego świata; 9. [A.] Międzyrzecki – powrót; 10. Melancholik pod krawatem [dot. S. Barańczaka]; 11. Skaleczenie. ([J.] Kornhauser I.); 12. Stany wewnętrzne. ([J.] Kornhauser II); 13. [J.] Bierezin (przypomnienie niemożliwe); 14. Powrót: niedokonanie [dot. A. Zagajewskiego]; 15. Łatwość [dot.: Z. Machej: Prolegomena. Nieprzyjemne wiersze dla dorosłych]; 16. Trudność. O wierszach Irit Amiel; 17. Oznajmienia, zwątpienia [dot.: H. Grynberg: Dowód osobisty]. – Cz. 3. Ciąg dalszy nastąpił?: 1. W gorszej formie? O piosenkach Marcina Świetlickiego; 2. Przypisy do [M.] Świetlickiego; 3. O stałości rzeczy, których nie ma. Przyczynek do lektury Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego; 4. Król Nic [dot. D. Suska: Cała w piachu]; 5. Rządy zgody i ironii [dot. twórcz. D. Sośnickiego]; 6. I tak dalej, w pustkę [dot. A. Wiedemann: Kalipso; Pensum]; 7. Móc to mus [dot.: W. Bonowicz: Pełne morze]; 8. Poeta w średnim wieku bawi się smutkiem [dot.: M. Biedrzycki: Sofostrofa i inne wiersze ]; 9. Przeciw próżności [dot.: T. Dąbrowski: Te Deum]; 10. Dehnelizacja [dot. twórczości J. Dehnela]; 11. [R.] Michno [dot. tomu: R. Michno: Wiersze]; 12. [T.] Różycki i inni. Na chwilę razem [dot. także m.in.: M. Kielar, M. Podgórnik, K. Siwczyka]. – Cz. 4. Stadium krytyczne: 1. Pusty cokół (po [W.] Gombrowiczu); 2. Kanon jako hipoteza konieczna; 3. Dylematy krytyki po roku 1989; 4. Krytyk jako kustosz duszy. Kilka uwag o książce Mariana Stali „Przeszukiwanie czasu”. – Coda: Przeciw literaturze.
9. Horror poeticus. Szkice, notatki. Wr.: Biuro Lit. 2012, 218 s. Szkice – Biuro Lit., 16.
Zawiera: Czynniki, pierwiastki [wstęp]. – [I.] Powtórzenia i powroty: Czy wiek XX może być zbawiony? [o kanonie krytycznym współczesności]; Klasycyzm i hermeneutyka upadku; Klasycyzm po modernizmie; Polityczna, niepartyjna [„zaangażowanie” w literaturze i krytyce]; Niepodległość 1918, 1989. Glosa [dot. m.in. twórczości J. Lechonia i M. Świetlickiego]; Czarna sielanka [o poezji stanu wojennego]; Cztery ryzyka i bankiet [Nagroda Literacka Gdynia i jej laureaci]; Poeta, wieczny Żyd [o twórczości B. Leśmiana]. – [II.] Polityka idiomu: Kwadratura wiersza [dot. B. Miciński: … Pośród stepów i wydm (z tomu: Nietota)]; Ach [dot.: J. Lechoń: Poezja]; Szczelina w bólu [dot.: A. Wat: W czterech ścianach mego bólu]; Inne twarze [dot.: Z. Herbert: Utwory rozproszone. Rekonesans]; Miron, mistrz zza kulisy [o współczesnej recepcji twórczości M. Białoszewskiego]; Obraz, koncept, sen, sens [o wierszach P. Matywieckiego]; Namiętność [dot. twórczości K. Karaska]; Poetyka przyjaźni [o twórczości B. Zadury, gł. Wierszach wybranych (wyd. 2011)]; Trudny dostęp, krótki wstęp, do Sommera [o poezji P. Sommera, szerzej o wierszu: Rano na ziemi]; Głos nieoczywistości, echo rozpaczy [o specyfice twórczości P. Sommera]; Rozmazane znaki życia [dot.: J. Jarniewicz: Makijaż]; Blisko siebie [dot. wierszy A. Wiedemanna i artykułów I. Stokfiszewskiego]; Polska „wielkich poetów”. Z Piotrem Śliwińskim rozmawia Andrzej Franaszek. – [III.] Miejsca wspólne i sporne: Oczyszczenie [dot. poezji T. Różewicza]; Dwa pociągi [Bóg i religia w twórczości Cz. Miłosza i T. Różewicza]; Z ciemności [rozpacz w twórczości Cz. Miłosza i T. Różewicza]; Urzeczenie czy udręka? [dot. poezji A. Zagajewskiego, gł. tomu Niewidzialna ręka]; Poetka nasza i nie nasza, podobna, inna [o wierszach W. Szymborskiej i M. Świetlickiego].
10. Po całości… Szkice, punkty. [Współautorzy:] K. Hoffmann, M. Jaworski. Pozn.: „Pozn. Studia Polonist.” 2016, 224 s. Pr. Inst. Filol. Pol. UAM.
Zawiera: Na trzy głosy… i więcej. Wstęp. – I. Perspektywy tradycji: Miejsca: myśli krytycznej, Brzozowskiego, literatury; Na śmierć i życie. „Proust” Lechonia; Schulz, w cieniu świata; Groza władzy. O „Królu Popielu” Miłosza; „Ach, poezja”. Ateizm w poezji Szymborskiej; Klasycyzm w PRL(-u). Zaangażowanie czy ucieczka?; Klasycyzm w PRL(-u). Projekty i manifesty. – II. Nowoczesna ponowoczesność: Inny romantyzm (w polskiej poezji najnowszej); Czyż może istnieć poezja niemelancholijna? O „Melancholii w poezji polskiej po 1989 roku” Aliny Świeściak; Różewicz – przeszłość, przyjaźń. Dwie glosy do poematu „nożyk profesora”; Autoportret niemożliwy; Herbert – porywczość formy; Wiersze mogiłki. – III. Widoki na przyszłość: Blogi o literaturze a krytyka literacka; Wiersze w formie; Zaangażowanie Kopyta.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.: Witolda Gombrowicza powieść „w miarę zła”. Jeszcze w sprawie artystycznej rangi „Opętanych”. „Studia Polonist.” 1991 t. 16/17 s. 413-421. – Końca świata nie będzie. W: Wizje końca świata w literaturze. Szczec. 1992 s. 231-244 [dot. pol. i obcych powieści z XX w.]. – Wojciech Skalmowski jako Maciej Broński, czyli twarz krytyka. W: Opowieść o cynowym raju i kilka innych historii z XX wieku. Pozn. 1993 s. 133-145. – O przezwyciężaniu obcości w poezji najnowszej: Cz. 1.:Od liberalizmu do solidaryzmu; [Cz.] 2. Wolność i Tajemnica. „Pozn. Studia Polonist. Ser. Lit.” 1994 nr 1 s. 125-156. – Lustro i echo. O pisarstwie podróżniczym Adama Tomaszewskiego. W: Jesteś wszędzie, Itako. Pozn. 1997 s. 37-49. – Poetyka bez etyki? W: Z perspektywy końca wieku. Pozn. 1997 s. 255-271. – Retoryka nienawiści. O przedwojennej powieści antysemickiej. W: Konteksty polonistycznej edukacji. Pozn. 1998 s. 293-307. Bibl. Lit. „Pozn. Studiów Polonist.”, 10. – Are things worse or is this normal? Polish poetry in the 1990 s. „Chicago Review” 2000 nr 3/4, przedr. w: New polish writing. Chicago 2000 s. 332-343. – Cóż po poecie – dzisiaj? W: Obcowanie z wolnością. 2. Pozn., Berlin 2001 s. 283-294. – Dlaczego Zadura? („Więzień i krotochwila”, „Poematy” Bohdana Zadury). W: Śląski Wawrzyn Literacki 2001. Katow. 2002 s. 67-75. – Kunszt, kicz i poezja współczesna. „Topos” 2003 nr 1/3 s. 84-95, przedr. w: Literatura w kręgu wartości. Bydg. 2003. – Kwadratura wiersza. W: Poezja Tadeusza Micińskiego. Interpretacje. Kr. 2004 s. 233-244 [dot. T. Miciński: Nietota]. – :Liryka po roku 1989: konteksty i problemy komunikacji. Zarys. W: Transformacja w kulturze i literaturze polskiej 1989-2004. Pozn. 2007 s. 53-68. – Herbert, mimo wszystko. (Zapiski na marginesie rozczarowania i powracającego zachwytu). W: Potęga smaku w czasach niesmaku. Ostrów Wielkop. 2008 s. 5-12. – Liryka (najmłodsza) i komunikacja. W: Nowa poezja polska. Kr. 2009 s. 15-27. – Afirmacja czy rewizja? O stosunku do pisarzy pierwszorzędnych. W: Doświadczenie lektury. Kr. 2012 s. 33-42. – Paradoksy idiomu. Glosa. „Wielogłos” 2013 nr 3 s. 27-35 [dot. twórczości T. Różewicza]. – Autoportret niemożliwy. „Przestrzenie Teorii” 2014 nr 21 s. 135-143 [dot. T. Różewicza]. – Porywczość formy. W: Nagła wyspa. Lubl. 2015 s. 195-208 [dot. twórczości Z. Herberta]. – Kartografia ziemskiego bólu. Stanisław Barańczak: „Bo tylko ten świat bólu”. „Przestrzenie Teorii” 2016 nr 26 s. 139-148. – Locus horridus? W: Poznań pisarek i pisarzy. Pozn. 2016 s. 15-24.

Prace redakcyjne

1. Czytanie Herberta. Pod red. P. Czaplińskiego, P. Śliwińskiego. E. Wiegandt. Pozn.: Zakład Poetyki Hist. UAM; WiS 1995, 279 s.
2. Nuda w kulturze. Red.: P. Czapliński, P. Śliwiński. Pozn.: Rebis 1999, 382 s. Konstatacje.
Materiały z sesji nauk. pt. „Nuda w kulturze“, zorganizowanej przez Inst. Filologii Pol. UAM w Pozn. w marcu 1998.
3. Od Carrolla do Norwida. [Szkice]. Wybór i oprac.: J. Borowczyk, Z. Przychodniak, P. Śliwiński. Pozn.: „Pozn. Studia Polonist.” 2003, 196 s. Studenckie Debiuty Nauk., 1.
4. Poetyckie awangardy. Awangarda przedwojenna. [Antologia]. Wstęp i wybór P. Śliwiński. Kr.: WL 2004, 110 s. Lekcja Literatury.
5. Normalność i konflikty. Rozważania o literaturze i życiu literackim w nowych czasach. Pod red. P. Czaplińskiego i P. Śliwińskiego. Pozn.: Wydawn. „Pozn. Studia Polonistyczne” 2006, 288 s. Pr. Inst. Filol. Pol. UAM. Bibl. Lit., 49.
Materiały z konferencji zorganizowanych przez Pracownię Krytyki Lit. z Inst. Filologii Pol. UAM: „Literatura i normalność“ (w marcu 2001) oraz „Literatura i konflikty“ (w kwietniu 2003).
6. Miłobędzka wielokrotnie. Red.: P. Śliwiński. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2008, 198 s. Wielkopol. Bibl. Poezji, 8. Krytyka, 1.
7. Słowa? Tchnienia? O poezji Ryszarda Krynickiego. Red.: P. Śliwiński. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2009, 214 s. Wielkopol. Bibl. Poezji, 13. Krytyka, 2.
8. Wiersze na głos. Szkice o twórczości Andrzeja Sosnowskiego. Red.: P. Śliwiński. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2010, 305 s. Wielkopol. Bibl. Poezji, 22. Krytyka, 4.
9. Wyrazy życia. Szkice o poezji Piotra Sommera. Red.: P. Śliwiński. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2010, 251 s. Wielkopol. Bibl. Poezji, 17. Krytyka, 3.
10. Mistrz świata. Szkice o twórczości Marcina Świetlickiego. Red.: P. Śliwiński. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury, 2011, 260 s. Wielkopol. Bibl. Poezji, 24. Krytyka, 5.
11. Nowe dwudziestolecie. Szkice o wartościach i poetykach prozy i poezji lat 1989-2009. Pod red. P. Śliwińskiego. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury, 2011, 384 s. Wielkopol. Bibl. Poezji, 30. Krytyka, 6.
12. Poznań poetów (1989-2010). [Antologia]. Pod red. P. Śliwińskiego. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2011, 242 s. Wielkopol. Bibl. Poezji, 25. Krytyka, 5.
13. J. Jarniewicz: Wybór wiersza. Wybór, układ wierszy i posł. P. Śliwiński. Ilustr. M. Sztyma. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2012, 155 s. Bibl. Poezji Współcz., 47.
14. Pokarmy. Szkice o twórczości Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. Red.: P. Śliwiński. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2012, 350 s. Wielkopol. Bibl. Poezji, 31. Krytyka, 7.
15. W wierszu i między wierszami. Szkice o twórczości Bohdana Zadury. Red.: P. Śliwiński. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2013, 282 s. Wielkopol. Bibl. Poezji, 32. Krytyka, 8.
16. Poeta i duch wolności. Szkice o twórczości Stanisława Barańczaka. Red.: P. Śliwiński. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2014, 242 s. Wielkopol. Bibl. Poezji, 33. Krytyka, 9.
17. J. Podsiadło: Być może należało mówić. 1984-2012. [Wiersze]. Wybór, red. i posł.: P. Śliwiński. Wr.: Biuro Lit. 2014, 356 s. Dożynki, 19.
18. Interpretacja jako doświadczenie. [Studia]. Pod red. P. Śliwińskiego. Pozn.: Wydawn. Nauka i Innowacje 2015, 267 s.
19. Szkice do Wojaczka. Pod red. P. Śliwińskiego. Kr.: Pasaże 2015, 205 s. Granice Wyobraźni.
20. Świat na językach. [Szkice]. Red.: P. Śliwiński. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2015, 243 s. Wielkopol. Bibl. Poezji, 34. Krytyka, 10.
21. M. Grzebalski: Dziennik pokładowy. [Wiersze]. Wybór i posł.: P. Śliwiński. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kult. 2016, 142 s. Bibl. Poezji Współcz., 108.
22. Jakieś rozwiązania. [Szkice o poezji ]. Red. P. Śliwiński. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2016, 245 s. Wielkopol. Bibl. Poezji, 36. Krytyka,12.

OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2008.
  • Autor o sobie: Świadomość krytyki. „Wielogłos” 2011 nr 1 [wypow. w ank. red.].
  • Wywiady: Spoko. Rozm.: M. Gierszewski, E. Pasewicz. „Studium” 2002 nr 5; Nowe jest z natury dyskretne i słabo pochwytne. Rozm. T. Cieślak-Sokołowski, D. Kozicka. „Dekada Lit.” 2008 nr 2/3 [dot. gł.: Świat na brudno]; Literatura musi być przeciwna swoim czasom. Rozm. J. Orska. „Odra” 2009 nr 10; Nagroda ważna rzecz, lecz po co łamać krzesła? Rozm. K. Siwczyk: W tegoż: Kinkiety w piekle. Mikołów 2012 [dot. Nagrody Literackiej Gdynia]; W Polsce jest mnóstwo „wielkich poetów”… Rozm. A. Franaszek. „Tyg. Powsz.” 2012 nr 21 dod. „Nagroda Poetycka Silesius”; Poezja to sprawa gardłowa. Czytajcie poetów, bo zginiecie. Rozm. W. Szostak. „Gaz. Wybor.” 2016 dod. „Wysokie Obcasy” nr 5.

Ogólne

  • M. LACHMAN: Gry z „tandetą” w prozie polskiej po 1989. Kr. 2004, passim.
  • K. MALISZEWSKI: Nowa poezja polska. 1989-1999. Wr. 2005, passim.
  • M. STALA: Konstruktywny pesymista. „Tyg. Powsz.” 2008 nr 4 [o dorobku krytycznoliterackim P. Śliwińskiego, w związku z przyznaniem nagrody im. K. Wyki].
  • D. KOZICKA: Krytyczne (nie)porządki. Kr. 2012, passim.
  • Wiersze dla Piotra. Red.: K. Hoffmann, M. Jaworski. Rys.: M. Sztyma, M. Wolna. Pozn.: Woj. Bibl. Publiczna i Centrum Animacji Kultury 2012, 169, [7] s. [zawiera teksty różnych autorów (gł. krytycznoliterackie i poetyckie) dedykowane P. Śliwińskiemu na 50. urodziny, m.in. laudację podpisaną przez Prezydenta Gdyni, W. Szczurka oraz tekst P. Czaplińskiego: Jak narodziliśmy „brulion”. Wspomnienie apokryficzne].

Kontrapunkt

  • M. KISIEL: Słuchanie różnic. „Nowe Książ.” 1999 nr 10.
  • M. WIECZOREK: Kilka kontekstów, czyli didaskalia do dialogu o książkach. „Twórczość” 2000 nr 8.

Literatura polska 1976-1998

  • L. SZARUGA: Życie po Nowej Fali. „Nowe Książ.” 1999 nr 10.
  • J. JARZĘBSKI: Przewodnik po nowoczesności. „Tyg. Powsz.” 2000 nr 4.
  • R. JOCHYMEK: Parnas pozostaje otwarty. „Opcje” 2000 nr 4.
  • A. NASIŁOWSKA: Samotna inteligencja. „Odra” 2000 nr 1.
  • M. ORSKI: Nowe ustalenia i stare przeoczenia. „Prz. Powsz.” 2000 nr 2.
  • R. OSTASZEWSKI: Autorską trasą przez literaturę współczesną. „FA-art” 2000 nr 1/2.
  • M. RATAJCZAK: Więcej niż przewodnik. „Polonistyka” 2001 nr 4.

Poezja polska po 1968 roku

  • A. NASIŁOWSKA: Mapa nowszej poezji. „Nowe Książ.” 2001 nr 3.

Przygody z wolnością

  • G. BYLICA: Z wyżyn akademii. „FA-art” 2002 nr 2.
  • T. DĄBROWSKI: Wolność wymaga. „Res Publica Nowa” 2002 nr 7.
  • G. KOCIUBA: Zmienność i trwanie. „Nowa Okolica Poetów” 2002 nr 9.
  • J. ŁUKASIEWICZ: Przygody z wolnością – kłopoty z egzystencją. „Akcent” 2002 nr 1/2.
  • A. NASIŁOWSKA: Poezja po przełomie. „Nowe Książ.” 2002 nr 5.
  • J. ORSKA: Kłopoty z przygodą. „Studium” 2002 nr 5.
  • M. WITKOWSKI: Nadzieja w wierszu. „Kresy” 2002 nr 3/4.
  • R. RUTKOWSKI: Kontrdyskurs współczesności. „Borussia” 2003 nr 29.
  • P. MICHAŁOWSKI. „Pam. Lit.” 2004 z. 1.

Literatura polska XX wieku

  • A. NASIŁOWSKA: Literatura po reformie. „Nowe Książ.” 2006 nr 1.

Świat na brudno

  • A. KAŁUŻA: Kontrkulturowy wymiar poezji. „Nowe Książ.” 2008 nr 1.
  • K. KRZYŻANOWSKA: Maklerzy literatury. „Forum Akad.” 2008 nr 2.
  • A. SASINOWSKI: Gościnność, liberalizm, męczeństwo. „FA-art” 2008 nr 1.
  • K. SIWCZYK: Nowa polifonia. „Tyg. Powsz.” 2008 nr 4, przedr. pt. Polifonia. W tegoż: Ulotne obiekty ataku. Mikołów 2012.
  • Zob. też Wywiady.

Horror poeticus

  • K. FRANCUZIK: „Horror poeticus” – domysły na temat (i całkiem obok). „Twórczość” 2013 nr 1.
  • P. MACKIEWICZ: Zamieszkać w poetyce. W tegoż: Małe i mniejsze. Katow. 2013.