Piotr WILCZEK

Autor(ka) hasła: Katarzyna Batora

ur. 1962

Historyk literatury i kultury, tłumacz, krytyk literacki, poeta.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzony 26 kwietnia 1962 w Chorzowie; syn Pawła Wilczka, artysty plastyka, i Jadwigi z Węgrzeckich, lekarki. Okres wczesnego dzieciństwa spędził w Zabrzu, a od 1966 mieszkał w Katowicach. W 1977 podjął naukę w III Liceum Ogólnokształcącym im. A. Mickiewicza w Katowicach. W tym czasie brał dwukrotnie udział w Olimpiadzie Literatury i Języka Polskiego, zostając kolejno finalistą i laureatem. Po zdaniu matury w 1981 rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Śląskim (UŚl.) w ramach indywidualnego toku studiów pod kierunkiem prof. Jana Malickiego. Jako badacz literatury debiutował w 1983 szkicami pt. Kultura i pamięć, wydanymi przez Studenckie Centrum Kultury ZSP. W tymże roku ogłosił pierwsze przekłady poetyckie z języka angielskiego w wydawanym w Sosnowcu przez Piwnicę Literacką piśmie studenckim „Remedium” (nr 1). Rozwijał też działalność krytycznoliteracką; w 1984 rozpoczął współpracę z warszawskim miesięcznikiem „Przegląd Powszechny”, publikując na jego łamach artykuły i recenzje do 1989. W 1985 opublikował swój pierwszy tomik poetycki pt. Nowe przygody Seneki. W 1986 uzyskał magisterium i został zatrudniony jako asystent w Instytucie Literatury i Kultury Polskiej UŚl. (od 1991 Instytut Nauk o Literaturze Polskiej, od 2005 im. I. Opackiego) kolejno w Zakładzie Historii Literatury Staropolskiej, Oświeceniowej i Romantycznej, Zakładzie Historii Literatury Średniowiecza i Renesansu oraz w Pracowni Retoryki. W 1988 odbył staż podyplomowy na Uniwersytecie w Oxfordzie. W pracy badawczej zajął się głównie dawną i współczesną literaturą polską i angielską, kulturą renesansu i reformacji, teorią i praktyką przekładu artystycznego oraz komparatystyką literacką i kulturową. Artykuły, recenzje, wiersze, przekłady z języka angielskiego publikował m.in. w pismach: „Student” (1986-87, 1989), „Poezja” (1988), „Ogród” (1989, 1991-93), „Pamiętnik Literacki” (1989), „FA-art” (1990, 1992-93, 1999), „Twórczość” (1994), „Tytuł” (1994), „Życie Duchowe” (1994-95), „Nowe Książki” (1996-2003; tu liczne recenzje), „Śląsk” (1997-98). W 1989 ukończył roczne Międzywydziałowe Podyplomowe Studia Neolatynistyczne na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. W 1990/91 odbył staż doktorski na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) pod kierunkiem prof. Andrzeja Borowskiego. W 1992 uzyskał doktorat na UŚl. na podstawie rozprawy pt. Erazm Otwinowski. Studium z dziejów literatury ariańskiej w XVI wieku (promotor prof. J. Malicki) i w listopadzie 1992 otrzymał stanowisko adiunkta. Zajął się także kształceniem cudzoziemców w zakresie języka i kultury polskiej. Od 1992 (corocznie w sierpniu) zaczął prowadzić wykłady i seminaria dla cudzoziemców na temat historii kultury i literatury polskiej w Szkole Języka i Kultury Polskiej UŚl. W 1994 otrzymał Nagrodę Artystyczną Wojewody Katowickiego dla młodych twórców (za r. 1993). W 1995-96 pełnił funkcję wicedyrektora do spraw artystyczno-programowych w instytucji kulturalnej Samorządu Województwa Śląskiego „Ars Cameralis Silesiae Superioris” (Górnośląski Festiwal Kameralistyki). W 1996 był na stażu podoktorskim w The Warburg Institute na University of London. Kilkakrotnie przebywał na krótkoterminowych stypendiach naukowych na uniwersytetach brytyjskich m.in. jako visiting translator w The British Centre for Literary Translation na University of East Anglia w Norwich (1994, 1996). W 1998 został członkiem American Association of Teachers of Slavic and East European Languages. Prowadził zajęcia z literatury i kultury polskiej jako visiting professor na uniwersytetach w Stanach Zjednoczonych: Rice University, Houston (1998/1999), University of Illinois w Chicago (1999/2000 i 2000/2001) – jako stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej oraz University of Chicago (2000/2001). W 2000 wszedł w skład zespołu redakcyjnego pisma „The Sarmatian Review” (Houston, TX; tu publikował artykuły w 1999, 2009, 2012). W 2001 uzyskał habilitację na UŚl. na podstawie rozprawy pt. Dyskurs – przekład – interpretacja. Literatura staropolska i jej trwanie we współczesnej kulturze. W 2002-08 pełnił funkcję dziekana Wydziału Filologicznego UŚl. W tym też czasie był przewodniczącym Komitetu Okręgowego Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w Katowicach, a następnie został członkiem Komitetu Głównego Olimpiady przy IBL PAN. Artykuły, rozprawy i recenzje publikował na łamach „Chicago Review” (2000), „Polish Review” (2001), „Zeszytów Naukowych KUL” (2002), „Ogrodu” (2003), „Postscriptum” (2005), „Opcji” (2007), „Ruchu Pedagogicznego” (2009), „Language and Literary Studies of Warsaw” (2014). W 2002-12 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Programowej Gliwickiego Teatru Muzycznego. W 2003 otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego UŚl. Od tegoż roku do 2004 pełnił obowiązki p.o. kierownika Katedry Filologii Klasycznej. W 2004 został członkiem Polskiego Towarzystwa Filologicznego. W 2006 otrzymał tytuł naukowy profesora. W 2007 wszedł w skład Komitetu Nauk o Literaturze PAN. W 2008 przeprowadził się do Warszawy, gdzie objął stanowisko profesora zwyczajnego w Instytucie Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales” (IBI AL; od 2012 Wydział „Artes Liberales” UW) i zastępcy dyrektora Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych UW (do 2013), a w marcu 2009 kierownika Kolegium „Artes Liberales” UW. W 2008-10 jako visiting scholar współpracował przy projektach naukowych i dydaktycznych z Art and Sciences Honors Program w Boston College. W lipcu 2009 zaczął brać udział w pracach międzynarodowego projektu naukowego na University of Oxford – Cultures of Knowledge. An Intellectual Geography of the Seventeenth-Century Republic of Letters. W tymże roku został ekspertem projektu Ministerstwa Edukacji Narodowej Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania , zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego i wymaganiami egzaminacyjnymi, przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą. W październiku 2009 został kierownikiem założonego przez siebie międzynarodowego zespołu naukowego – Komisji do Badań nad Reformacją w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej przy IBI AL UW, przekształconej w 2016 w Ośrodek Badań nad Reformacją i Kulturą Intelektualną w Europie Wczesnonowożytnej. W październiku 2010 został kierownikiem Studiów Doktoranckich w IBI AL. Wykładał też w Wyższej Szkole Ekonomiczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, w Wyższej Szkole Lingwistycznej w Częstochowie, w Wyższej Szkole Pedagogicznej ZNP w Warszawie, a także w Wyższej Szkole Humanitas w Sosnowcu oraz Akademii Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie. W 2010 wszedł w skład zespołu redakcyjnego pisma wydawanego przez Instytut Historii PAN „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”. W 2011 rozpoczął współpracę przy tworzeniu programu studiów o Polsce (Polish Studies Initiative) w Cleveland State University, a także wszedł w skład rady redakcyjnej pisma „Reformation and Renaissance Review” wydawanego przez Society for Reformation Studies (Wielka Brytania). W tymże roku został członkiem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, Rady Naukowej IBL PAN, a także Rad Naukowych The International Reformation Research Consortium (RefoRC) i Post-Reformation Digital Library. W 2013 wszedł w skład zespołu redakcyjnego internetowego kwartalnika protestanckiego „pismo er”. W tymże roku został Prezesem Zarządu Stowarzyszenia „Klub Stypendystów Fundacji Kościuszkowskiej”, a w 2014 przedstawicielem w Polsce tejże Fundacji (The Kościuszko Foundation z siedzibą w Nowym Jorku). Wygłosił kilkadziesiąt referatów na międzynarodowych konferencjach naukowych oraz kilkanaście wykładów gościnnych na zaproszenie uniwersytetów zagranicznych, m.in. na Uniwersytecie Harvarda (2000) i Uniwersytecie w Oxfordzie (2010).W listopadzie 2016 został ambasadorem RP w Stanach Zjednoczonych. Odznaczony m.in. Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2005), Złotą Odznaką „Za zasługi dla Uniwersytetu Śląskiego” (2005), odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2006). Mieszkał w Warszawie, a obecnie przebywa w Waszyngtonie.

TWÓRCZOŚĆ

1. Kultura i pamięć. [Szkice]. Sosnowiec: Studenckie Centrum Kultury ZSP „Zameczek-Remedium”. Piwnica Lit.1983, 20 s. Impuls, 1.
   Zawartość: Kultura i pamięć [wstęp]. – Dlaczego klasycy?. Notatki z lektur i rozmyślania [o tradycji klasycznej w literaturze pol.]; „Szczęśliwy naród, który ma poetę” [dot. wiersza Cz. Miłosza „Do Tadeusza Różewicza, poety”].
2. Nowe przygody Seneki. [Wiersze]. Sosnowiec; Katow.: Piwnica Lit. przy SCK [Studenckim Centrum Kultury] ZSP UŚl.; Studencka Rada Lit. w Katow. 1985, 16 s.
   Wyd. z okazji I Śląskich Spotkań Lit.
3. Pytania i medytacje. [Wiersze]. Gdańsk: Studencka Ofic. Wydawn. ZSP Alma-Press 1987, 25 s.
4. Piosenka bez końca świata. [Wiersze]. Gliwice: Wokół Nas 1992, 35 s.
5. Literatura staropolska. Średniowiecze, renesans, barok. Informator bibliograficzny dla studentów filologii polskiej. [Współaut.:] D. Rott, R. Sadło. Katow.: UŚl., Inst. Nauk o Literaturze Pol. 1993, 39 s. Wyd. nast. z podtyt. Przewodnik bibliograficzny dla studentów filologii polskiej: Katow.: Wydawn. UŚl. 1998, 53 s. Skrypty UŚl., 545, tamże: wyd. 2 [!] zmien. i uzup. 2000, Skrypty UŚl., 563; wyd. 3 [!] uzup. i zmien. 2002, 71 s. Podręczniki i Skrypty UŚl. w Katow., 8.
   Spis lektur. – Od wyd. 2 R. Sadło podp. R. Ryba. – W wyd. 3 nadto współaut.: Z. Kadłubek.
6. Erazm Otwinowski – pisarz ariański. Katow.: Gnome Books 1994, 168 s. Z Pr. Zakładu Historii Lit. Średniowiecza i Renesansu UŚl.
   Rozprawa doktorska.
7. Spory o Biblię w literaturze Renesansu i Reformacji. Wybrane problemy. Kielce: Szumacher 1995, 46 s. PAN Oddz. w Katow. Komisja Hist.-lit. Spotkania z Lit., 17.
   Zawartość: Wstęp. – Biblia i reformacja. „Tylko „Pismo”: Reformacja; Biblistyczna rewolucja: Erazm z Rotterdamu; Poreformacyjne przekłady biblijne w Polsce. – Arianie – poeci biblijni: Literatura zagrożona manipulacją; Bracia polscy – ofiary manipulacji; Biblijne fundamenty doktryny braci polskich wobec humanizmu i Reformacji; Poezja biblijna i teologiczna – na przykładzie twórczości Erazma Otwinowskiego; Poezja biblijna czy rewolucyjna: spór o antologię „Arianie polscy w świetle własnej poezji”; Poeta biblijny – katolicki czy ariański: kilka słów o Wacławie Potockim. – Zakończenie.
8. Ślady egzystencji. Szkice o polskich pisarzach emigracyjnych. Katow.: Śląsk 1997, 103 s.; Epizody.
   Zawartość: Od Autora. – Jan Lechoń: Wspomnienie utraconego dzieciństwa – wiersz „Ojców” Jana Lechonia. Tekst i konteksty; „Leszku kochany, żegnam Cię”. Mowa Kazimierza Wierzyńskiego nad grobem Jana Lechonia w świetle dzieł literackich, dokumentów i wspomnień; Bibliografia. – Witold Gombrowicz: Autokomentarz i autokreacja – przedmowy autorskie do dzieł Witolda Gombrowicza; „Dziennik” Witolda Gombrowicza – lekturowe pułapki (kilka refleksji metodycznych z okazji wprowadzenia „Dziennika” na listę lektur szkolnych); Bibliografia. – Czesław Miłosz: Szukanie ojczyzny – rzecz o prozie Czesława Miłosza; Bibliografia. – Adam Czerniawski: Niespokojne dzieciństwo – o wspomnieniach Adama Czerniawskiego; Bibliografia.
9. Szkolny słownik literatury staropolskiej. [Autorzy:] J. Goliński, R. Mazurkiewicz, P. Wilczek. Red.: M. Pytasz. Katow.: Videograf II 1999, 352 s.
10. Poezja polskiego renesansu. Interpretacje. [Autorzy:] K. Martyn, P. Wilczek. Katow.: Książnica 2000, 135 s. Dla Szkół Średnich.
    Tu P. Wilczka: Oswajanie śmierci. Klemens Janicki, „Księga żalów. Elegie I-X” (fragmenty); Renesansowy horacjanizm. Jan Kochanowski, „Fraszki” – [I-3] „O żywocie ludzkim”, [I, 101] „O żywocie ludzkim”; „Rozkosz” i „srogie łańcuchy”. Jan Kochanowski, „Srogie łańcuchy na swym sercu czuję” Pieśń II, 21; Między rozpaczą i nadzieją. Jan Kochanowski, „Tren XI”; Poetyckie wersje przypowieści biblijnych. Erazm Otwinowski: „Zły i dobry kwas”. Luc. I3.
11. Dyskurs – przekład – interpretacja. Literatura staropolska i jej trwanie we współczesnej kulturze. Katow.: Gnome 2001, 233 s. Bibliotheca Paucorum Historiarum.
    Rozprawa habilitacyjna.
    Zawartość: Wstęp. – Cz. I. Dialog z tradycją: Kochanowski: Dialog masek. Treny Kochanowskiego jako poemat polifoniczny; Od [J.] Bowringa do [S.] Barańczaka. Angielskie przekłady „Trenów” Jana Kochanowskiego; Wobec Horacego. Pieśń „Dzbanie mój pisany” Jana Kochanowskiego i inne polskie przekłady ody Horacego „O nata mecum”. – Cz. II. Słowa nienawiści czy braterskie napomnienia? Dyskurs polemiczny w literaturze religijnej przełomu XVI i XVII wieku: Jezuici i arianie. Wprowadzenie do lektury polskich polemik wyznaniowych na przełomie XVI i XVII wieku; Teologia przeciwnika. Idee religijne braci polskich na przełomie XVI i XVII wieku; Autorytet. Znaczenie Pisma Świętego w polemikach Piotra Skargi z Hieronimem Moskorzowskim; Wyobraźnia. Polemiki Marcina Łaszcza z Marcinem Czechowiczem; Diabeł. Rozmowy Lutra z diabłem w tekstach polemicznych Marcina Łaszcza; Między scholastyką a humanizmem?. – Cz. III. Wiek XX wobec literatury dawnej: Badacze i poeci: Powrót do retoryki. Współczesność wobec tradycji w polskich badaniach nad retoryką; Dyskurs ideologiczny. Marksistowski spór o poezję braci polskich; Archaizowanie przekładu. Polskie tłumaczenia „Sonetu X” Johna Donne’a; Barokowy Różewicz. Dialogi międzytekstowe w wierszu „Totentanz” Tadeusza Różewicza; „Religijne” czy „niewyrażalne”? Wokół dawnych i współczesnych prób definiowania poezji religijnej.
12. W poszukiwaniu początków. Podręcznik do kształcenia kulturowo-literackiego oraz językowego dla klasy 1 liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego, technikum. Cykl 1. [Autorzy:] P. Wilczek, B. Gaj, J.J. Gawlikowska. Red. merytoryczna: J.J. Gawlikowska. Goleszów: Publisher-Innowacje 2002, 76 s. Śródziemnomorskie korzenie, 1.
13. Jednostka a społeczeństwo. [Studia; autorzy:] J. Lyszczyna, J. Ryba, P. Wilczek. Red. merytoryczna: C. Dunat. Goleszów: Publisher-Innowacje 2003, 128 s. Śródziemnomorskie korzenie, 5.
    Na okł. podtytuł: Podręcznik do języka polskiego – klasa I, kształcenie kulturowo-literackie oraz kształcenie językowe: liceum, technikum.
14. Literatura polskiego renesansu. Katow.: Wydawn. UŚl. 2005, 197 s. Podręczniki i Skrypty UŚl. w Katow., 57.
15. (Mis)translation and (mis)interpretation: Polish literature in the context of cross-cultural communication. Frankfurt am Main: P. Lang 2005, 164 s. Wyd. nast. tamże 2006. Literary and Cultural Theory, 22.
    Tekst częściowo tłum. z jęz. pol. – Zawartość: How to play on authentic instruments? Polish renderings of John Donne’s „Sonnet X” [wersja pol. zob. poz. 17]; Two versions of death: Mickiewicz translates Byron [wersja pol. zob. poz. 17]; English translations of Jan Kochanowski’s „Laments”; Polish renaissance literature in English translation: Negotiating archaism and colloquialism in the poetry of Mikołaj Sęp Szarzyński; Czerniawski translates Różewicz: A few remarks [wersja pol. zob. poz. 17]; Hate speech or brotherly admonitions? Discourse between Jesuits and “Heretics” in early modern Polish literature; Jesuits in Poland according to A.F. Pollard; „Ut pictura poesis erit”: Relations between words and images in pattern poetry; „Sarmatians” in the New World: Old Polish literature in contemporary American Academic Teaching; Polish literary canon in the context of current debates; Polish Nobel prize winners – are they really Polish?; Images of America in modern Polish poetry: An essay on alienation; American vs. Polish: A personal and entertaining last essay of this book for an exhausted reader (no literary works mentioned or quoted); Bibliography.
16. Polonice et Latine. Studia o literaturze staropolskiej. Katow.: Wydawn. UŚl. 2007, 190 s. Pr. Nauk. UŚl. w Katow., 2582.
    Dostępny w Internecie: http://books.google.pl.
    Zawartość: Od autora. – Cz. I. Literatura staropolska – problemy badawcze i dydaktyczne: Najnowsze tendencje w badaniach nad literaturą staropolską; Pisarze łacińscy w dawnej Polsce – rekonesans; Radykalna reformacja w Polsce – modele badań w drugiej połowie XX wieku; Religijna proza polemiczna w Polsce na przełomie XVI i XVII wieku – rekonesans; Nawrócenie – konwersja – przemiana. Kilka uwag o losach pisarzy polskich w czasach reformacji i kontrreformacji; „Ut pictura poesis erit” – związki słowa i obrazu w poezji wizualnej [poz. 15]; System kursowy, kanon lektur i standardy kształcenia w nauczaniu literatury staropolskiej; Sarmaci w Nowym Świecie. O obecności i nauczaniu literatury staropolskiej w Stanach Zjednoczonych [poz. 15]. – Cz. II. Wokół pisarzy: Kochanowski, Otwinowski, Sęp Szarzyński: W co wierzył Jan Kochanowski? Głos w sporze o religijność poety i jego poezji; Przez sen czy na jawie? Tajemnice „Trenu XIX”; Ewolucja przypowieści jako gatunku mowy – od słów Jezusa do „Przypowieści” Erazma Otwinowskiego; Czy Sęp Szarzyński przemówił po angielsku? Uwagi na marginesie tłumaczeń „Sonetów” [zawiera też teksty tłum. sonetów II i IV].
17. Angielsko-polskie związki literackie. Szkice o przekładzie artystycznym. Katow.: Śląsk 2011, 153 s. Studia o Przekładzie, 32.
    Zawartość: Od autora; Kanon a przekład; John Donne. Polskie przekłady „Sonetu X” [wersja ang. zob. poz. 15]; Byron po polsku. Mickiewiczowski przekład wiersza „Euthanasia” [wersja ang. zob. poz. 15]; John Bowring i inni. Angielskie „Treny” Jana Kochanowskiego; „All-strange of thee thy charity the ways”. O angielskich tłumaczeniach „Sonetów” Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego; [T.] Różewicz po angielsku [dot. przekł. A. Czerniawskiego] [wersja ang. zob. poz. 15]; „The world. (A Naïve poem)”. Autoprzekłady Czesława Miłosza; Stanisław Barańczak. Polemiki translatorskie tłumacza poezji angielskiej, amerykańskiej i polskiej; „Moved by the spirit”. Angielska antologia polskiej poezji religijnej [Oprac.: A. Czerniawski. Belfast 2011]. – Publikacja wyd. pod patronatem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, zawiera też: Zawartość tomów przekładoznawczych.
18. Jan Kochanowski. [Szkic]. Powst. ok. 2011. Wyd. jako dokument elektroniczny: Katow.: Wydawn. Nomen-Omen Dr J. Grzenia 2011, 50+4 s., Portrety Pisarzy, plik w formacie PDF.
19. Polonia Reformata. Essays on the Polish Reformation(s). Göttingen, Bristol, CT: Vandenhoeck & Ruprecht [2016], 145 s. Refo500 Academic/Sudies, 36.
    Wyd. jako dokument elektroniczny: Göttingen, Bristol, CT: Vandenhoeck & Ruprecht [2016], plik w formacie PDF.
    Zawartość: Introduction; I. Ideas and polemics; II. Between Luther and Socinus. Polish poets in the age of the Reformation.
20. Artykuły i studia w książkach zbiorowych i czasopismach, m.in.: „Dzień ostatecznej na globie przemiany”. Tradycje i konteksty w wierszu Juliusza Słowackiego „Radujcie się! Pan wielki narodów nadchodzi…”. „Prz. Powsz.” 1984 nr 4 s. 31-41. – Kochanowski – poeta czy mit poety. Funkcje wypowiedzi metatekstowych w powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego „Poeta i świat”. „Biul. Kwartalny Radomskiego Tow. Nauk.” 1984, wyd. 1986 z. 3 s. 69-79. – Renesans badań nad retoryką. „Prz. Powsz.” 1987 nr 4 s. 106-114. – Barokowa poezja wizualna w Europie i Polsce. Prolegomena. W: Staropolskie teksty i konteksty. T. 1. Katow. 1989 s. 43-79. – Funkcje wierszy wizualnych w utworze Adama Nieradzkiego „Kirys hartowny starożytnego żołnierza”. W: O literackiej ramie wydawniczej w książkach dawnych. Katow. 1990 s. 21-43. – U podstaw religijności ariańskiej. (Słownik teologii Braci Polskich w XVI wieku). „Ogród” 1993 nr 1/4 s. 120-133. – Metoda nauczania retoryki w podręczniku Micanusa. W: Staropolskie teksty i konteksty. T. 2. Katow. 1994 s. 69-78. – Między afirmacją a buntem. Kilka refleksji o religijności poezji polskiej po 1975 roku. „Tytuł” 1994 nr 1 s. 74-82. – William John Rose. Badacz literatury polskiej na Śląsku. „Śląskie Miscellanea” 1994 t. 7 s. 100-106. – Zarys dziejów zboru ariańskiego w Rzeczypospolitej do roku 1604. (Próba kalendarium); Biblia w poezji ariańskiej. (Na przykładzie twórczości Erazma Otwinowskiego). W: Kolokwia polsko-włoskie. [T. 1]. Katow. 1994 s. 99-121; 123-134. – Antologie poezji polskiej w przekładach pisarzy emigracyjnych. [Współaut.:] A. Dziadek. W: Literatura emigracyjna 1939-1989. T. 2. Katow. 1996 s. 297-311. – Baroque pattern poetry in Poland in relations to theories of literary genres. W: Iconography in cultural studies. Szeged 1996 s. 143-149. – Word of God and the problem of authority in seventeenth-century Polish religious disputes. W: Word, subjects, nature. Katow. 1996 s. 101-105. – Catholics and heretics. Some aspects of religious debates in the old Polish-Lithuanian Commonwealth. „The Sarmatian Review” 1999 nr 2 s. 619-628. – Obraz Ameryki w poezji polskiej XX wieku. W: Godność i styl. Katow. 2003 s. 308-316. – W poszukiwaniu modelu historii kultury. Aby Warburg i jego koncepcja biblioteki humanistycznej. „Ogród” 2003 nr 1/2 s. 309-325. – Kanon tradycji (uniwersalnej) a zadania narodowej historii literatury. W: Polonistyka w przebudowie. T. 2. Kr. 2005 s. 111-120. – Pisarze łacińscy w dawnej Polsce – rekonesans. „Civitas Mentis”, Katow. 2005 t. 1 s. 110-127. – Przekład i interpretacja Biblii poza obrębem naukowej biblistyki – dylematy dyletanta. W: Paradygmat pamięci w kulturze. Siedlce 2005 s. 605-609. – Najnowsze tendencje w badaniach nad literaturą staropolską. „Słupskie Pr. Filol. Ser. Filol. Pol.” 2007 nr 5 s. 21-34. – „Orator: vir bonus”. Esej o związkach retoryki z pedagogiką. „Ruch Pedag.” 2009 nr 5/6 s. 5-10. – Kanon literatury polskiej w nauczaniu polonistycznym za granicą. W: Kanon kultury w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Wwa 2010 s. 89-96. – The major concepts of antitrinitarian theology in the 16th century. W: Reformacja w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. Wwa 2010 s. 158-170. – Inicjacja i kanon – ankieta na temat powieści „W pustyni i w puszczy”. W: Wokół „W pustyni i w puszczy”. Kr. 2012 s. 599-634. – The literary canon and translation. Polish culture as a case study. „The Sarmatian Review”, Houston 2012 nr 3 s. 1687-1692. – The „Myth” of the Polish Reformation in modern historiography. W: The myth of the reformation. Göttingen 2013 s. 59-70. – The radical Reformation in Poland. Research models in the second half of the 20th century. W: Renaissance and humanism from the Central-East European point of view. Kr. 2014 s. 145-152.

Przekłady

1. J. O’Donnell: Tajemnica Trójcy Świętej. Kr.: WAM 1993, 195 s.
2. S. Eidrigevičius: Miniatury 1975-1985. Katalog wystawy. Muzeum Śląskie. Katow. 1994. Red.: J. Siechowski. Tłum. na jęz. ang.: P. Wilczek. Katow.: Muzeum Śląskie 1994, [100] s.
3. C.G. Valles: Szkice o Bogu. Kr.: WAM 1994, 198 s.
4. M.P. Gallagher: Możesz wierzyć. Dziesięć etapów na drodze do wiary. Przedm.: J. Vanier. Kr.: WAM 1995, 228 s.
5. J. Berendt: Północ w ogrodzie dobra i zła. Opowieść o Savannah. [Powieść]. Wwa: Prószyński i S-ka 1998, 349 s. Bibl. Konesera. Wyd. 2 Pozn.: Rebis 2012. Salamandra.
6. T.M. Gannon, G.W. Traub: Pustynia i miasto. Kr.: WAM 1999, 384.
   Praca popularno-nauk. z dziedziny mistyki i chrześcijaństwa.
7. A. Topolski: Biez wodki. Moje wojenne przeżycia w Rosji. Pozn.: Rebis 2011, 456 s. Historia. Dodruk tamże 2012.

Prace redakcyjne i edytorskie

1. Kolokwia polsko-włoskie. T. 1-2. Pod red. J. Malickiego i P. Wilczka. Katow.: Śląsk 1994, 171 + 176 s. Pr. Komis. Hist.-lit. Oddz. PAN w Katow., 16.
2. J. Kochanowski: Treny = Laments. [Przekł. na j. ang.] A. Czerniawski. [Przedm.:] D. Davie. [Oprac. i komentarz] P. Wilczek. Katow.: Wydawn. UŚl.: Letnia Szkoła Języka, Literatury i Kultury Pol. UŚl. 1996, 172 s. Wyd. nast. nowe i zmien: Transl. by A. Czerniawski. Foreword by D. Davie. Edited and annotated by P. Wilczek. Oxford: Legenda – European Humanities Research Centre 2001, 74 s. Studies in Comparative Literature, 6.
   Tekst w j. pol. i ang.
3. Jesuitica. Kolokwium naukowe z okazji 400 rocznicy urodzin Macieja Kazimierza Sarbiewskiego. Pod red. J. Malickiego przy współudziale P. Wilczka. Katow.: Wydawn. UŚl. 1997, 103 s. Pr. Nauk. UŚl. w Katow., 1624.
4. E. Otwinowski: Pisma poetyckie. Wyd. P. Wilczek. Wwa: IBL; Stow. „Pro Cultura Litteraria” 1999, 262 s. Bibl. Pisarzy Staropolskich, 15.
5. Archiepiscopus Damianus Zimoń Doctor Honoris Causa Universitatis Silesiae Catoviciensis. Oprac.: Z. Kadłubek, P. Wilczek. Katow.: UŚl.; Wydawn. Ag. Artyst. Para 2007, 117 s.
6. Retoryka. Pod red. nauk. M. Barłowskiej, A. Budzyńskiej-Dacy, P. Wilczka. Wwa: PWN 2008, 334 s.
   Dostępny jako dokument elektroniczny na Portalu Wiedzy PWN: www.ibuk.pl.
   Podręcznik akademicki.
7. Reformacja w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. Postulaty badawcze. Red. nauk. P. Wilczek. Współpraca red.: M. Choptiany, J. Koryl, A. Ross. Wwa: Wydawn. Nauk. SubLupa 2010, 230 s.
8. Collegium – college – kolegium. Kolegium i wspólnota akademicka w tradycji europejskiej i amerykańskiej = Collegium – college – kolegium. College and the academic community in the European and the American tradition. Red. nauk: M. O’Connor, P. Wilczek. Boston; Wwa: UW, Instytut Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales”; Wydawn. Nauk. Sub Lupa 2011, 288 s.
   Tekst w jęz. pol. i ang.
9. Liber amicorum professoris Ioannis Malicki. Pod red. D. Rotta i P. Wilczka przy współudziale B. Stuchlik-Surowiak. Katow.: Wydawn. UŚl. 2011, 326 s. Pr. Nauk. UŚl. w Katow., 2824.
10. W. Mincer: Jan Kalwin w Polsce. Bibliografia. Red. nauk.: P. Wilczek. Wwa: Wydawn. Nauk. Sub Lupa 2012, 22 s. Reformacja w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej, 3.
11. Rola tłumacza i przekładu w epoce wielokulturowości i globalizacji. Red.: M. Ganczar i P. Wilczek. Katow.: Śląsk 2012, 206 s.
12. Tłumacz i przekład – wyzwania współczesności. Pod red. M. Ganczara i P. Wilczka. Katow.: Śląsk, Stow. Inicjatyw Wydawn.; Wwa: Akademia Finansów i Biznesu Vistula 2013, 287 s. Studia o Przekładzie, 36.
13. Literatura piękna i medycyna. Red.: M. Ganczar , P. Wilczek. Kr.: Homini – Tyniec Wydawn. Benedyktynów 2015, 348 s.
    Materiały z konferencji zorg. 13-14 XI 2014 w Wwie.

OPRACOWANIA (wybór)

• Ank. 2010, 2013, 2014.
• Wywiady: Galernicy „Nowej Prywatności”. „Sztand. Młodych” 1988 nr 52 [dot. twórczości poetyckiej P. Wilczka]; To jest moja Alma Mater. Rozm. K. Drwal. „Śląsk” 2002 nr 9; Wykształcenie ma wyzwalać. Rozm. P. Jędral. „Rzeczy Wspólne” 2012 nr 4.

Ogólne

• M. HAŁAŚ: Powstawanie wiersza. „Górnośląski Diar. Kult.” 1994 nr 1/2 [dot.: Nowe Przygody Seneki; Pytania i medytacje; Piosenka bez końca świata].
• M. KISIEL: Kostium dla krzyku. W tegoż: Świadectwa, znaki. Katow. 1998 [dot. twórczości poetyckiej P. Wilczka].

Pytania i medytacje

• M. HAŁAŚ: W stronę tradycji. „Student” 1988 nr 18.

Erazm Otwinowski – pisarz ariański

• J.K. GOLIŃSKI: Erazma Otwinowskiego hermeneutyka biblijna. „Ogród” 1994 nr 2.
• R. LESZCZYŃSKI: Pionierska monografia. „Sł. i Myśl” 1994 nr 6/7.
• M. ELŻANOWSKA. „Pam. Lit.” 1996 z. 1.

Spory o Biblię w literaturze Renesansu i Reformacji

• R. LESZCZYŃSKI. „Sł. i Myśl” 1996 nr 2.
• D. PAWELEC. „Nowe Książ.” 1996 nr 7.

Ślady egzystencji

• M. KISIEL: Emigracja i egzystencja. „Śląsk” 1997 nr 8.
• J. KOŹMIŃSKI: Szkice o emigrantach. „Nowe Książ.” 1997 nr 10.
• P. SZEWC. „Rzeczpospolita” 1997 nr 173.

Szkolny słownik literatury staropolskiej

• E.Z. WICHROWSKA. „Nowe Książ.” 1999 nr 11.
• P. BOREK. „Nowa Polszczyzna” 2000 nr 1.

Poezja polskiego renesansu

• Z. KADŁUBEK: Staropolskie eksplanacje. „Śląsk” 2000 nr 11.

Dyskurs – przekład – interpretacja

• J. GŁAŻEWSKI. „Barok” 2001 nr 2.
• K. LISOWSKI: Dialog z tradycją potrzebny od zaraz. „Nowe Książ.” 2001 nr 11.
• R. MAGRYŚ: Wittgenstein i staropolszczyzna. „Fraza” 2001 nr 4.
• B. CZAYKOWSKI. „The Sarmatian Review”, Houston 2002 nr 2.
• A. WIERZBICKA. „Pam. Lit.” 2002 z. 3.

(Mis)translation and (mis)interpretation

• G. McDONALD. „Slavonic and East European Review”, London 2007 nr 1.
• D. GOLDFARB. „Slavic and East European Journal”, Berkeley 2008 nr 2.
• J. KEARNS. „The Translator”, Manchester 2008 nr 1.

J. Kochanowski: Treny

• D. ROTT: Nowy przekład „Trenów”. „Śląsk” 1996 nr 12.
• B. CZAYKOWSKI: O mnie będą wiedzieć Anglikowie. „Rzeczpospolita” 1997 nr 202.
• J. GLOMSKI: Pełna wigoru angielska wersja „Trenów”. „Postscriptum” 1997 nr 1.
• S. CLANCY. „The Sarmatian Review”, Houston, TX 2003 nr 1.
• A.D. GILESPIE. „Slavic and East European Journal”, Berkeley 2003 nr 2.