NPLP
\
Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
\
H
\
Rafał HABIELSKI

Rafał HABIELSKI
Autorka hasła: Beata Dorosz

Rafał HABIELSKI
Autorka hasła: Beata Dorosz

ur. 1957

Historyk, medioznawca.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzony 5 czerwca 1957 w Warszawie; syn Zdzisława Habielskiego i Ewy z Ossolińskich, pracowników Polskiego Radia. Uczęszczał do X Liceum Ogólnokształcącego im. Królowej Jadwigi w Warszawie; po zdaniu matury podjął w 1976 studia w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego (UW); magisterium uzyskał w 1982. W 1984 rozpoczął pracę w Instytucie Badań Literackich (IBL) PAN w Pracowni Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego XIX i XX wieku, z którą był związany do 2012, kiedy to odszedł z IBL. Jako badacz emigracji i prasoznawca debiutował w 1985, ogłaszając na łamach „Kwartalnika Historii Prasy Polskiej” (nr 3) artykuł Prasa polska w Wielkiej Brytanii 1945-1970. (Przegląd informacyjno-bibliograficzny). W 1986-93 pełnił funkcję sekretarza redakcji tegoż kwartalnika; tu też do 1993 publikował recenzje i artykuły na tematy historyczne i literackie. Doktoryzował się w 1988 w IBL PAN na podstawie rozprawy W kręgu „Wiadomości” 1940-1981. Emigracyjne horyzonty i dylematy (promotor prof. Jerzy Myśliński). Od 1990 prowadził zajęcia dydaktyczne w Instytucie Dziennikarstwa UW z zakresu dwudziestowiecznej historii politycznej Polski oraz historii mediów i dziennikarstwa tego okresu. W 2000 otrzymał nagrodę „Za osiągnięcia w badaniach polonijnych” przyznawaną przez Radę Porozumiewawczą Badań nad Polonią. Habilitował się w 2001 na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW na podstawie rozprawy Życie społeczne i kulturalne emigracji. W 2000-12 wykładał historię mediów w Wyższej Szkole Dziennikarskiej im. M. Wańkowicza w Warszawie, a jednocześnie w 2003-11 także w Wyższej Warszawskiej Szkole Humanistycznej im. B. Prusa. W 2003-05 wchodził w skład zespołu redakcyjnego Wielkiej Encyklopedii PWN (t. 18-31), w 2004-06 był członkiem rady redakcyjnej rocznika „Z Dziejów Polskiej Radiofonii”, a w 2006 ‒ redakcji Słownika historycznego Europy Środkowo-Wschodniej (t. 1; tu był też autorem haseł). Współpracował też z Polskim Słownikiem Biograficznym (2002, 2008) oraz wydawnictwem Biblia dziennikarstwa (Kraków 2010). W 1999-2009 wykładał historię współczesną Polski, historię polityczną Europy w XX wieku, historię powszechną tego okresu oraz historię mediów w Katedrze Nauk Politycznych Wyższej Szkoły Komunikowania i Mediów Społecznych im. J. Giedroycia w Warszawie, a w 2011-13 także w Katedrze Teorii, Aksjologii i Prawa Mediów na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W 2003-10 był członkiem Rady Naukowej IBL PAN. W 2009 został członkiem Komisji do Badań Diaspory Polskiej PAU w Krakowie oraz wszedł w skład Rady Naukowej „Studiów Medioznawczych”. W 2011 otrzymał tytuł naukowy profesora oraz stanowisko profesora zwyczajnego na UW; w 2012 został zatrudniony w Zakładzie Historii Mediów Instytutu Dziennikarstwa Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Społecznych UW (od 2016 Katedra Książki i Mediów Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW). W 2010-14 był członkiem Rady Programowo-Naukowej Filmoteki Narodowej, a w 2011-2015 członkiem Rady Muzeum Historii Polski. W 2012 został członkiem Polskiego PEN Clubu. Artykuły i szkice na tematy historyczne i literackie oraz recenzje ogłaszał m.in. w czasopismach: „Mówią Wieki” (1986-88, 2000, 2007, 2012), „Dzieje Najnowsze” (1987-2005, z przerwami), dodatku „Życia Warszawy” „Ex Libris” (1990-93), „Więź” (1990-2000), „Nowe Książki” (1990-2015, z przerwami), „Notes Wydawniczy” (1993-94, 1998-2000), „Kresy” (1994-96), „Wiadomości Historyczne” (1994, 1996-97, 1999) i „Studia Medioznawcze” (2001, 2004, 2011, 2013, 2015-16). Otrzymał Nagrodę Dziekana Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW (1997, 2007, 2010 i 2011), Nagrodę Senatu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie za upowszechnianie dziedzictwa Jerzego Giedroycia i „Kultury” (2002) oraz Nagrodę Rektora UW (2009, 2013). Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (2008). Mieszka w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ

1. Niezłomni, nieprzejednani. Emigracyjne „Wiadomości” i ich krąg 1940-1981. [Monografia]. Wwa: PIW 1991, 241 s. Hist. Najnow.
Rozprawa doktorska. ‒ Nagroda Pol. Fundacji Kult. im. Prezydenta E. Raczyńskiego w Londynie w 1992.
2. Emigracja. Wwa: WSiP 1995, 66 s. Dzieje PRL.
Książka pomocnicza do nauki historii w szkołach ponadpodstawowych.
3. Między niewolą a wolnością. Kronika czterech pokoleń 1900-1997. [Kalendarium; współaut.:] J. Osica. Wwa: LSW 1998, 319 s.
4. Życie społeczne i kulturalne emigracji. Druga Wielka Emigracja 1945-1990, t. 3. Wwa: Bibl. „Więzi” 1999, 408 s. Bibl. „Więzi”, t. 113.
Rozprawa habilitacyjna.
5. Polski Londyn. Wr.: Wydawn. Dolnośląskie 2000, 264 s. A To Polska Właśnie. Wyd. 2 tamże 2004.
6. Dokąd nam iść wypada? Jerzy Giedroyc od „Buntu Młodych” do „Kultury”. [Rozprawa]. Wwa: Bibl. „Więzi” 2006, 292 s. Bibl. „Więzi”, t. 196.
7. To dopiero historia! Podręcznik dla gimnazjum. Klasa 3. Wwa: Nowa Era 2007, 263 s. + płyta CD.
8. Serce Polski – Rapperswil = Polens Hertz – Rapperswil. [Scenariusz filmu dokumentalnego]. [Współaut.:] B. Łoszewski. Reż.: B. Łoszewski. Ekran. 2008.
Film zrealizowano ze środków Min. Kultury i Dziedzictwa Nar. RP.
9. Polityczna historia mediów w Polsce w XX wieku. [Podręcznik akademicki]. Wwa: Wydawn. Akademickie i Profesjonalne, Grupa Kapitałowa WSiP 2009, 410 s. Edukacja Medialna.
10. Wolność czy odpowiedzialność? Prasa i polityka w II Rzeczypospolitej. [Rozprawa]. Wwa: Ofic. Wydawn. Aspra-JR 2013, 269 s. UW, Wydz. Dziennikarstwa i Nauk Polit. Inst. Dziennikarstwa.

Artykuły w książkach zbiorowych i czasopismach [z pominięciem tekstów o tematyce historyczno-politycznej], m.in.: Polskie czasopiśmiennictwo radiowe. (Przegląd informacyjno-bibliograficzny). „Kwart. Hist. Prasy Pol.” 1985 nr 4 s. 49-60. – Prasa polska w Wielkiej Brytanii 1945-1970. (Przegląd informacyjno-bibliograficzny). „Kwart. Hist. Prasy Pol.” 1985 nr 3 s. 53-67. – Emigracja i polityka. „Wiadomości Polskie” wobec dylematów wychodźstwa 1940-1944. „Kwart. Hist. Prasy Pol.” 1986 nr 3 s. 57-86. ‒ Materiały do refleksji i zadumy (Juliusz Mieroszewski); Mistrz reportażu (Melchior Wańkowicz). „Kwart. Hist. Prasy Pol.” 1992 nr 3-4 s. 215-220, 230-235. ‒ Na linii czasu. Szkic o twórczości emigracyjnej Ferdynanda Goetla. „Więź” 1994 nr 9 s. 92-100 ‒ Gra możliwości. O pisarstwie Juliusza Mieroszewskiego. W: Myśl polityczna na wygnaniu. Publicyści i politycy polskiej emigracji powojennej. Wwa 1995 s. 139-162. – Między Londynem a Maisons-Laffitte. Emigracja niezłomna i „Kultura”. W: Spotkania z paryską „Kulturą”. Wwa 1995 s. 71-92. ‒ „Wiadomości”. Tygodnik na emigracji. W: „Wiadomości” i okolice. T. 1. Tor. 1995 s. 13-31. ‒ Essentia Polona, albo niezłomny. O Zygmuncie Nowakowskim. W: „Wiadomości” i okolice. T. 2. Tor. 1996 s. 73-88. – Piśmiennictwo emigracyjne poświęcone II wojnie światowej. Rekonesans. „Dzieje Najnow.” 1996 nr 3/4 s. 107-115. ‒ Dwudziestolecie międzywojenne; Prasa w okresie II wojny światowej; Prasa emigracyjna po 1945 roku. W: Prasa, radio i telewizja w Polsce. Zarys dziejów. Wwa 1999 s. 61-92; 93-110. ‒ Oświata i życie naukowe na obczyźnie po II wojnie światowej. „Wiad. Hist.” 1999 nr 3 s. 129-143. ‒ Prasa. Lata 1900-1945. W: Media w Polsce XX wieku. Pozn. 1999 s. 9-25. ‒ „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”; Mieczysław Grydzewski; Instytut Polski i Muzeum im. generała Sikorskiego; Marian Kukiel; „Lwów i Wilno”; Stanisław Mackiewicz; Ignacy Matuszewski; Juliusz Mieroszewski; Zygmunt Nowakowski; Adam Pragier; Michał Sokolnicki; Wiktor Sukiennicki; Wojciech Józef Wasiutyński; „Wiadomości”; „Życie”. W: Leksykon kultury polskiej poza krajem od roku 1939. Lubl. 2000 s. 101-103; 142-144; 154-156; 211-213; 230-231; 242-244; 260-262; 262-264; 282-285; 361-363; 397-398; 420-423; 462-465; 474-478; 512-514. ‒ [Sześćdziesiąt] 60 lat „Dziennika Polskiego”. „Kultura”, Paryż 2000 nr 10 s. 216-223. ‒ Literatura polityczna emigracji powojennej. W: Życie literackie drugiej emigracji niepodległościowej. Tor. 2001 s. 11-28. ‒ Kultura. Son programme, son role. W: Le relations entre la France et la Pologne au XX siècle. Kr. 2002 s. 225-236. – Świadectwo obecności: Stefania Kossowska (1909-2003). „Zesz. Hist.”, Paryż 2003 z. 146 s. 157-166. – „Wiadomości Literackie” 1924-2004. „Studia Medioznawcze” 2004 nr 3 s. 95-109. – Humanistyka polska poza krajem. Rekonesans. „Nauka” 2005 [nr] 2 s. 59-82. – Polski Londyn 1945 r. „Dzieje Najnow.” 2005 nr 4 s. 63-76. ‒ Humanistyka polska poza krajem. W: Humanistyka polska w latach 1945-1990. Wwa 2006 s. 307-334. ‒ „Niepodległość” oraz Instytuty Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku i Londynie. W: „Niepodległość” (1923-1939). Pismo, twórcy, środowisko. Płock 2007 s. 235-255. ‒ [Tysiąc dziewięćset pięćdziesiąt sześć] 1956: Londyn i Maisons-Laffitte. W: Październik 1956. Początek erozji sytemu. Pułtusk 2007 s. 167-179. – Dialog jest możliwy. „Nowa Europa Wschodnia” 2009 nr 5 s. 133-146 [dot. czasopism „Bunt Młodych”, 1931-1937, i „Polityka”, 1937-1939]. ‒ Mapa Maisons-Laffitte. Giedroyc i Londyn. W: Jerzy Giedroyc. Kultura – polityka ‒ wiek XX. Wwa 2009 s. 339-367. ‒ Tygodniki opinii. Kilka uwag i próba konkluzji. W: Współczesne media. Status. Aksjologia. Funkcjonowanie. T. 2. Lubl. 2009 s. 133-137. ‒ Dwa jagiellonizmy. „Bunt Młodych” i „Kultura”. W: Unia Lubelska ‒ Unia Europejska. Lubl. 2010 s. 151-168. ‒ Emigracja jako dyskurs. „Studia Migracyjne – Prz. Polonijny” 2010 z. 2 s. 11-21. ‒ Kultura emigracyjna i jej granice. W: Wkład wychodźstwa polskiego w naukę i kulturę Wielkiej Brytanii. Kr. 2010 s. 225-235. ‒ Tytuł pozostaje ten sam. O powinowactwach geopolitycznych grupy „Buntu Młodych” i „Kultury”. W: Geopolityka i zasady. Kr.;Wwa 2010 s. 105-128. ‒ Aktualia i rzeczy minione. Jerzy Giedroyc i „Kultura” w polskim życiu publicznym. W: Wokół idei Jerzego Giedroycia. Lubl. 2011 s. 77-84. – Beliefs or necessity? Emigration and attitudes of national intellectuals (in the 1940s and 1950s). „Media Studies in Poland at the Turn of the Century” 2011 vol. 1 s. 219-238. ‒ Jan Nowak-Jeziorański – Jerzy Giedroyc. Spór, konflikt, antypatia. W: Jan Nowak Jeziorański. Kurier Armii Krajowej, redaktor Radia Wolna Europa, polityk. Wwa 2011 s. 153-193. – Komar bzykający. Stefan Kisielewski 1911-1991-2011. „Studia Medioznawcze” 2011 nr 3 s. 91-101. ‒ Kusy, Łysy i Książę. W: Stefan Kisielewski. Kisiel 1911-1991-2011. Wwa 2011 s. 165-193. – Poza krajem. 1939/45 – 1989-90. W: Czasopisma społeczno-kulturalne w okresie PRL. Wwa 2011 s. 463-529. ‒ Przeszłość w sferze publicznej i życiu kulturalnym 1989-2005. W: Historycy i politycy. Wwa 2011 s. 83-108. – Zamęt i spełzanie. Pisarze i władza w czasach przełomu (1956-1959). W: „Jak się z wami zrosło moje życie”. Prace dedykowane profesorowi Romanowi Lothowi. Wwa 2011 s. 261-296. – Drogi wyjścia? O sporach wokół kwestii narodowościowej w dwudziestoleciu międzywojennym. W: Temat polemiki: Polska. Kr. 2012 s. 205-221. ‒ Ewolucja prawa prasowego w Drugiej Rzeczypospolitej. Zakres i recepcja. „Studia Medioznawcze” 2013 nr 4 s. 79-93. – Jerzy Giedroyc, Juliusz Mieroszewski. Prolegomena i motywy polityki wschodniej. W: Giedroyc a Ukraina. Ukraińska perspektywa Jerzego Giedroycia i środowiska paryskiej „Kultury”. Wwa, Lubl., Szczec. 2014 s. 93-103. ‒ O społecznych swoistościach i postawach polskiej emigracji politycznej w XX wieku = On Social specificities and attitudes of Polish political emigrations in the 20th century; Życie literackie i kulturalne „polskiego Londynu” [streszczenie ang.]. W: Londyn – stolica Polski. Emigracja polska 1940-1990 = London – the capital of Poland. Polish emigration 1940-1990. Wwa 2014 s. 33-71; 130-166. – O tożsamości politycznej i antykomunizmie polskiej emigracji po 1968 roku. W: Polskie wizje i oceny komunizmu po 1939 roku. Kr. 2015 s. 343-350. – Stanisław Mackiewicz w Polsce Ludowej i poza nią. W: Stanisław Mackiewicz. Wwa 2015 s. 201-229. – Stan badań nad prasą i rozgłośniami emigracyjnymi. Postulaty badawcze. W: Polska emigracja polityczna 1939-1990. Wwa 2016 s. 107-144.

Prace redakcyjne

1. Z listów do Mieczysława Grydzewskiego. Wybór, wstęp i oprac.: R. Habielski. Londyn: Polonia 1990, 237 s. Wokół Lit., 12.
2. M. Kukiel: Dzieje polityczne Europy od rewolucji francuskiej. [Podał do druku, oprac. i] przedm.: R. Habielski. Londyn: Puls 1992, XIII, 592 s.
3. M. Kukiel: Historia w służbie teraźniejszości i inne pisma emigracyjne. Słowo wstępne, wybór i oprac.: R. Habielski. Wwa: Wydawn. IBL PAN 1994, 325 s.
4. S. Badeni: Świat przedwczorajszy. [Szkice]. Słowo wstępne K. Lanckorońskiej. Wybór i wprowadzenie: R. Habielski. Wwa: Wydawn. Krupski i S-ka 1996, 251 s.
5. J. Mieroszewski: Finał klasycznej Europy. [Szkice publicystyczne]. Wybrał, oprac. i wstępem opatrzył R. Habielski. [Wwa:] Tow. Opieki nad Arch. Inst. Lit. w Paryżu; Lubl.: UMCS 1997, 386 s.
6. Pani Stefa. Red.: R. Habielski, K. Muszkowski, P. Kądziela. Londyn: Pol. Fundacja Kult. 1999, 192 s.
Szkice i wspomnienia dot. S. Kossowskiej.
7. Racje i okoliczności. Publicystyka polska 1918-1939. [Antologia]. Wybór i oprac.: R. Habielski, A. Kozieł, J. Osica. Wwa: Ofic. Wydawn. Aspra-Jr 2000, 176 s. Inst. Dziennikarstwa UW.
8. A. Słonimski: Kroniki tygodniowe. [Felietony]. Wwa: LTW.
1927-1931. Przedm.: R. Loth. Przyp.: R. Habielski przy współpracy B. Gierat-Bieroń. 2001, X, 365 s.
1932-1935. Słowo wstępne i przyp.: R. Habielski 2001, IV, 392 s.
1936-1939. Słowo wstępne i przyp.: R. Habielski [2004], V, 417 s.
9. Zamiary, przestrogi, nadzieje. Wybór publicystyki: „Bunt Młodych”, „Polityka” 1931-1939. Wybór, oprac., przyp., kalendarium oraz indeks nazwisk: R. Habielski, J. Jaruzelski. Lubl.: UMCS 2008, 529 s.
10. Aparat represji wobec inteligencji w latach 1945-1956. Red. nauk.: R. Habielski, D. Rafalska. Wwa: Ofic. Wydawn. Aspra-Jr 2010, 281 s. Inst. Dziennikarstwa UW. Media Początku XXI w., t. 6.
11. Marian Kukiel. Historyk w świecie polityki. Red. nauk.: R. Habielski, M. Jabłonowski. Wwa: Ofic. Wydawn. Aspra-Jr 2010, 270 s. Inst. Dziennikarstwa UW. Ludzie, Media, Polityka, t. 2.
12. Odmowa wykonania. Pułkownik Harcaj i demobilizacja PSZ. Relacje, dokumenty, wspomnienia. [Oprac.: M. Karpowicz. Red. merytoryczna: R. Habielski]. Łomianki: Wydawn. LTW 2010, 387 s.
13. Jan Nowak Jeziorański. Kurier Armii Krajowej, redaktor Radia Wolna Europa, polityk. Red. nauk.: P. Machcewicz, R. Habielski. Wr.: Kolegium Europy Wschodniej im. J. Nowaka-Jeziorańskiego; Wwa: Wydz. Dziennikarstwa i Nauk Polit. UW, 2011, 274 s.
Materiały z konferencji.
14. Stefan Kisielewski. Kisiel 1911-1991-2011. Red. nauk.: R. Habielski, M. Jabłonowski. Wwa: Inst. Dziennikarstwa UW, Ofic. Wydawn. Aspra-Jr 2011, 318 s. Inst. Dziennikarstwa UW. Ludzie, Media, Polityka, t. 4.
15. A. Wat: Mój wiek. Pamiętnik mówiony. Oprac. nauk.: R. Habielski. T. 1-2. Kr.: Universitas 2011, 444 + 632 s. Wyd. nast. tamże 2012.
16. Kryzys polityczny emigracji w świetle korespondencji ambasadora Kajetana Morawskiego. Wybór, wstęp i oprac.: R. Habielski, M. Jabłonowski. Wwa: Ofic. Wydawn. Aspra-Jr 2012, 203 s. Inst. Inf. Nauk. i Studiów Bibliologicznych UW.
17. J. Mieroszewski: Listy z Wyspy. ABC polityki „Kultury”. Wybór, oprac. i posł.: R. Habielski. Paryż: Inst. Lit. „Kultura”; Wwa, Kr.: Inst. Książki, Dział Wydawnictw 2012, 463 s. W Kręgu Paryskiej Kultury.
18. J. Giedroyc, Z. Najder: Listy 1957-1985. Oprac., przyp. i wstępem opatrzył R. Habielski. Wwa: Nar. Centrum Kultury, Stow. Inst. Lit. „Kultura” 2014, 316 s.
19. Poczet prezydentów Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie w latach 1939-1990 = Presidents of Poland in Exile 1939-1990. Biographical portraits. Red. nauk. R. Habielski. Tłum.: P. Styk, M. Fengler. Białystok: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu 2015, 222 s.
20. Stanisław Mackiewicz. Pisarz polityczny. Red. nauk.: R. Habielski, K. Kamińska-Chełminiak. Wwa: Ofic. Wydawn. Aspra-Jr 2015, 278 s.
21. J. Giedroyc, J. Mieroszewski, Listy 1957-1975. Oprac., wstępem i przyp. opatrzył R. Habielski. Cz. 1-3. Wwa: Inst. Dokumentacji i Studiów na Literaturą Pol., Oddz. Muz. Literatury im. A. Mickiewicza; Tow. „Więź” 2016, 457+426+488 s. Archiwum „Kultury”, 17; Bibl. „Więzi”, t. 328.

OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2015.
  • Wywiady: Poruszamy się według stereotypu… „Dz. Pol. i Dz. Żoł.”, Londyn 1998 nr 219 [dot. literatury emigracyjnej].

Między niewolą a wolnością

  • T. KONDRACKI: Nasze stulecie. „Nowe Książ”. 1998 nr 11.

Życie społeczne i kulturalne emigracji

  • W. LEWANDOWSKI: „…w sposób zbyt uproszczony, a na dodatek tendencyjny…”. „Arch. Emigracji” 2000 z. 3.
  • L. SZARUGA: Trójkąt o emigracji. „Prz. Polit.” 2000 nr 43 [dot. też: A. Friszke: Życie polityczne emigracji; P. Machcewicz: Emigracja w polityce międzynarodowej].
  • S. WESOŁY: Emigracja to dzieje narodu. „Więź” 2000 nr 8, polem.: R. HABIELSKI: Arcybiskupowi Szczepanowi Wesołemu w odpowiedzi. Tamże.

Polski Londyn

  • F. ŚMIEJA. „Śląsk” 2000 nr 12.
  • A.D. JAROSZYŃSKA-KIRCHMANN: Tales of two cities in diaspora. „The Polish Review”, Nowy Jork 2001 nr 3 [dot. też: Lechoń nowojorski. Oprac.: B. Dorosz i M. Patkowski].
  • D. NOWACKI: W sosie słodko-kwaśnym. „Res Publica Nowa” 2001 nr 2 [dot. też: M. Pytasz: Kilka opowieści o niektórych dolegliwościach bycia poetą emigracyjnym i inne historie].
  • A. PILCH. „Prz. Polonijny” 2001 z. 2

Dokąd nam iść wypada?

  • J. HALCEWICZ-PLESKACZEWSKI: Mapa Jerzego Giedroycia. „Prz. Powsz.” 2007 nr 6.
  • A.S. KOWALCZYK: Droga Giedroycia. „Tyg. Powsz.” 2007 nr 34.
  • W. STANISŁAWSKI: Szlaki „Kultury”. „Nowe Książ.” 2007 nr 12 [dot. też: M. Ptasińska-Wójcik: Z dziejów Biblioteki „Kultury”].
  • K. MASŁOŃ: Porywy ducha i proza życia. „Rzeczpospolita” 2008 nr 156 [dot. też: Zamiary, przestrogi, nadzieje. Prace red. poz. 9].
  • R. WITKOWSKI: Bunt, polityka, kultura. „Arcana” 2009 nr 5.

Polityczna historia mediów w Polsce w XX wieku

  • A. KOMOROWSKI: Misja i prostytucja. „Nowe Książ.” 2010 nr 3.

Zamiary, przestrogi, nadzieje

  • K. MASŁOŃ: Porywy ducha i proza życia. „Rzeczpospolita” 2008 nr 156 [dot. też: Dokąd nam iść wypada? Twórczość poz. 6].

Marian Kukiel

  • P.S. WANDYCZ. „The Polish Review”, Nowy Jork 2010 nr 4.

J. Giedroyc, J. Mieroszewski, Listy 1957-1975

  • J. BORKOWICZ: Korespondencja permanentna. „Więź” 2017 nr 2.