NPLP
\
Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
\
B
\
Stanisław BALBUS

Stanisław BALBUS
Autorka hasła: Barbara Tyszkiewicz

Stanisław BALBUS
Autorka hasła: Barbara Tyszkiewicz

ur. 1942

Imiona metrykalne: Stanisław Kazimierz.

Pseud.: Fil; Fil.; FIL; FIL.; P.W.; s.b.; St.B.; St. Bal.; Stefan Bal.

Teoretyk literatury, krytyk literacki, eseista, tłumacz.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzony 8 maja 1942 w Sieradzu; syn Ludwika Balbusa, piekarza, i Antoniny Marii z Malinowskich. Uczęszczał do XVII Liceum Ogólnokształcącego im. Kazimierza Jagiellończyka w Sieradzu; jako uczeń ogłosił w 1958 na łamach harcerskiego pisma „Na Przełaj” (nr 26) wiersz pt. Wiosna. W 1961 zdał egzamin maturalny i podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie. Równocześnie zaczął studiować na tej samej uczelni matematykę, a po roku także muzykologię; od 1964 kontynuował tylko studia polonistyczne. W 1963 wstąpił do PZPR (zrezygnował z członkostwa w grudniu 1980, na ostatnim Zjeździe ZLP). W 1966 uzyskał na UJ dyplom magistra filologii polskiej, a następnie został asystentem w Zakładzie Poetyki i Stylistyki w Katedrze Literatury Polskiej UJ. Zajmował się badaniami z pogranicza literaturoznawstwa i językoznawstwa. Debiutował w 1966 na łamach „Ruchu Literackiego” (z. 3) recenzjami pt. Próba metodologii powieści (o książce V.V. Kožinova Proischoždenie romana) oraz Poetyka i matematyka (omówienie pracy zbiorowej pod tym samym tytułem); kolejne recenzje i artykuły zamieszczał w tym piśmie do 1969. Pierwszy tekst krytycznoliteracki pt. Mały nierealizm, dotyczący powieści S. Czycza pt. Ajol, ogłosił w 1967 w „Życiu Literackim” (nr 26); współpracę z tym tygodnikiem kontynuował do 1977 (podp. także: Fil, Fil., FIL, FIL., s.b.; tu m.in. rubryka pt. Co nowego w księgarni oraz felietony w cyklu Lektury obowiązkowe). Teksty naukowe i krytycznoliterackie oraz tłumaczenia z języka rosyjskiego publikował także m.in. w „Pamiętniku Literackim” (1968-71; podp. także s.b.), „Studencie” (1971-72; rec. podp. P.W.) i „Nowych Książkach” (1972). Jako lektor i recenzent wewnętrzny związany był w 1966-79 z Wydawnictwem Literackim w Krakowie. Od 1970 uczestniczył w charakterze recenzenta książek, autora pogadanek i dyskutanta w programach i audycjach literackich emitowanych przez Telewizję Polską w Krakowie (do 1976 i po przerwie w 1990-1999) oraz krakowską rozgłośnię Polskiego Radia (do 1998). Doktoryzował się w 1975 na podstawie rozprawy pt. Aktualizacja akustyczna tekstu literackiego, napisanej pod kierunkiem prof. Marii Dłuskiej. W następnym roku otrzymał stanowisko adiunkta w Instytucie Filologii Polskiej UJ; w 1978-2002 wykładał na UJ teorię literatury, prowadził teoretycznoliterackie seminaria magisterskie i doktoranckie oraz prace badawcze skoncentrowane wokół problematyki stylów literackich, semiotyki poetyckiej i hermeneutyki. Od 1976 należał do ZLP (do rozwiązania związku w 1983; w 1980-83 członek Zarządu Oddziału w Krakowie). W 1980 został członkiem NSZZ „Solidarność” (do 1991); zaczął też prowadzić sporadyczne prelekcje w Towarzystwie Kursów Naukowych (do 1986). Brał udział w niezależnym życiu literackim. Był współtwórcą, a potem współpracownikiem krakowskich periodyków wydawanych bez debitu: czasopisma mówionego „NaGłos” (1982-89; m.in. notki i krótkie artykuły podp.: St.B., St. Bal.) i „bruLionu” (1987-89; esej i wypowiedzi podp.: S. Bal., St.B., Stefan Bal). Wchodził w skład Rady Literacko-Artystycznej Oficyny Literackiej (1985-95), do 1989 funkcjonującej w niezależnym obiegu wydawniczym. Dotknęły go liczne restrykcje, m.in. w postaci milicyjnych rewizji i zatrzymań, konfiskaty księgozbioru oraz pobicia przez tzw. „nieznanych sprawców”. W 1988 prowadził gościnne wykłady w Szwecji, na Uniwersytecie w Göteborgu. W tymże roku został członkiem Polskiego PEN Clubu, a rok później członkiem–założycielem SPP (w 1991-94 wiceprezes Oddziału Krakowskiego). W 1988 wszedł w skład Komisji Historycznej Oddziału PAN w Krakowie, a w 1992 – komisji Poetyki i Stylistyki przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów. W 1989, po przedstawieniu rozprawy pt. Między stylami. Strategie intertekstualne w procesie historycznoliterackim, uzyskał na UJ stopień doktora habilitowanego. W 1992 objął na UJ stanowisko profesora nadzwyczajnego, a w następnym roku otrzymał tytuł naukowy profesora. Wznowił współpracę z „Ruchem Literackim” (1989-94, z przerwami) oraz publikował artykuły i recenzje m.in. w dwutygodniku „Dekada Literacka” (1990-96), miesięczniku „NaGłos” (1990-97) oraz w dwumiesięczniku „Teksty Drugie” (1990, 1994, 1996, 1999). Od 1994 pełnił na UJ obowiązki kierownika Katedry Teorii Literatury, w 1996-2003 był formalnie kierownikiem tej Katedry, a potem jej członkiem (do przejścia na emeryturę w 2012). W 1999 otrzymał stanowisko profesora zwyczajnego. Równocześnie został powołany do Prezydium Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN (wiceprzewodniczący do 2002), a w 2001 wszedł w skład Komisji Kultury Słowian PAU w Krakowie (wiceprzewodniczący komisji w 2001-2003). W 2002 został członkiem komitetu redakcyjnego poznańskiego periodyku „Przestrzenie Teorii”. Uczestniczył (w roli tutora) w programie kształcenia realizowanym na Międzyuczelnianych Indywidualnych Studiach Humanistycznych – Akademia „Artes Liberales”. Za osiągnięcia literaturoznawcze i krytyczne otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in. nagrody naukowe Rektora UJ (1969, 1976, 1982, 1993, 1997, 2992, 2008), nagrody Ministra Szkolnictwa Wyższego (1981, 1993), nagrodę literacką im. K. Wyki (1992; za całokształt dorobku krytyczno-literackiego, ze szczególnym uwzględnieniem monografii pt. Poezja w czasie marnym).

W 1967 ożenił się z Barbarą Sosień, romanistką (rozwód 1979). W 2003 zawarł związek małżeński z Zofią Iwańską-Nowak, wdową po poecie Tadeuszu Nowaku; do jej śmierci w 2013 mieszkał w Krakowie i w Warszawie, a później osiadł w Krakowie. Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1999) i Złotym Krzyżem Zasługi (2000).

TWÓRCZOŚĆ

1. Aktualizacja akustyczna tekstu literackiego. Rozprawa doktorska. Powst. 1975. Druk fragm. pt. Problem segmentacji tekstu prozatorskiego. W: Z zagadnień języka artystycznego. Kr. 1977 s. 261-304 Zesz. Nauk. UJ., 457. Pr. Językozn., 54, przedr. w: Problemy teorii literatury. Ser. 3. Wr. 1988 s. 12-56.
Przekł. franc. całości: Texte littéraire et sa structure acoustique. [Tłum.] B. Sosień-Balbusowa. Wwa, Kr.: Nakł. UJ 1981, 200 s. Zesz. Nauk. UJ, 533. Pr. Językozn., 64.
2. Intertekstualność a proces historycznoliteracki. Kr.: Nakł. UJ 1990, 175 s. Rozpr. Habilitacyjne UJ, 191. Por. poz. 4.
Zawartość: Przedmowa. – Zamiast wstępu. – Stylizacja a problem intertekstualności; Historycznoliteracka aktywność stylizacji; Intertekstualność a tradycja literacka; Typologia strategii intertekstualnych i jej kryteria semantyczno-pragmatyczne; Ewolucja i rewolucja intertekstualna.
3. Poezja w czasie marnym. O metafizyce i historiozofii poezji Tadeusza Nowaka. [Współwyd.:] T. Nowak: Modły jutrzenne – modły wieczorne. [Wiersze]. Kr.: OL 1992, 303 s.
Zawiera tekst S. Balbusa oraz wybrane przez niego wiersze T. Nowaka.
4. Między stylami. Wyd. Kr.: Universitas 1993, 393 s. Select. Wyd. 2 tamże 1996, 442 s.
Rozszerzona wersja rozprawy habilitacyjnej por. poz. 2.
Nagroda naukowa im. A. Brücknera przyznana w 1993 przez Wydział I PAN.
Zawiera: Zamiast wstępu. – Cz. 1. Kompetencje intertekstualne. (Dyskusje i propozycje): Stylizacja a problem intertekstualności; Historycznoliteracka aktywność stylizacji; Intertekstualność a tradycja literacka; Typologia strategii intertekstualnych i jej kryteria semantyczno-pragmatyczne; Ewolucja i rewolucja intertekstualna. – Cz. 2. Strategie intertekstualne. (Lektury i interpretacje): Wstęp; Aktywna kontynuacja i epigonizm; Restytucja formy; Jawne naśladownictwa wzorów; Reminiscencja stylistyczna; Reminiscencja stylistyczna wobec strategii prymarnie konwersacyjnych; Kulturowa transpozycja tematyczna; Transpozycja tematyczna wobec stylizacji; Stylizacja jako interpretacja tradycji.
5. Świat ze wszystkich stron świata. O Wisławie Szymborskiej. [Szkice]. Kr.: WL 1996, 249 s.
Zawartość: Z lotu ptaka; „Tylko co to takiego poezja”?; Stworzenie świata; Na niemożliwej granicy; Światy możliwe; Zagadka jawy; „Od tego trzeba było zacząć”. – Wykaz książek Wisławy Szymborskiej. – Od autora. – Bibliografia prac o Wisławie Szymborskiej. Oprac. D. Wojda. – Aneks: Wisława Szymborska: Dwadzieścia jeden wierszy [w wyborze S. Balbusa].
6. Zosia. [Wiersze i proza]. Kr.: Księgarnia Akademicka 2015, 227 s.
Tom poświęcony zmarłej w 2013 żonie, Zofii Iwańskiej, primo voto Nowak, secundo voto Nowak-Balbus. Zawiera 30 wierszy i 30 mikroopowiadań, przekłady poetyckie oraz wspomnienia S. Balbusa. Tu także teksty innych autorów: Tadeusza Nowaka (wiersze dedykowane żonie), Krystyny Nalepy (miniatury poetyckie poświęcone przyjaciółce), Tomasza Jastruna (wstęp), Zofii Nowak-Balbus (wiersze z papierów pośmiertnych).

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.: O „Niewoli tatarskiej” Henryka Sienkiewicza. [Współautor:] T. Bujnicki. „Zesz. Nauk. UJ. Pr. Hist.-lit.” 1968 nr 168 z. 14 s. 115-173, przedr. pt. Stylizacja na pamiętnik szlachecki wobec synkretyzmu struktury gatunkowej „Niewoli tatarskiej” H. Sienkiewicza. W: Poetyka i historia. Wr. 1968 s. 81-102. – Problem stylizacji w poetyce i niektóre zagadnienia stylu poetyckiego. W: Poetyka i historia. Wr. 1968 s. 131-152. – Z problemów rytmiki wiersza Zygmunta Krasińskiego. „Pam. Lit.” 1970 z. 4 s. 139-160. – O pewnym typie prozy rytmicznej w romantyzmie. (Casus: „Agaj-Han” Zygmunta Krasińskiego). W: Metryka słowiańska. Wr. 1971 s. 173-211, przekł. ros.: Ritmičeskaâ proza pol’skogo romantizma. [Przeł.] E. Ruminkova. W: Popytki strukturnogo tolkovaniâ poetičeskogo teksta. Leningrad 1979. – Poetyka „psalmów” Tadeusza Nowaka. „Twórczość” 1972 nr 1 s. 71-82. – Psalm zabandażowany. „Tyg. Kult.” 1972 nr 2 s. 4 [dot. twórczości T. Nowaka], przedr. w: Tadeusz Nowak. Wwa 1981 s. 160-171. – O poezji Tadeusza Nowaka. [Przedm. do:] T. Nowak: Wybór wierszy. Wwa 1973 s. 5-[18]. Wyd. 2 tamże 1979, przekł. niem. wersji skróconej: Vorwort. [Przeł.] H. Bereska. W: T. Nowak: Weisser als Schnee. Berlin 1990. – Okresy i prądy literackie [wstęp]; Terminy i pojęcia nauki o literaturze. [Współautor:] M. Szybist. W: Lektury obowiązkowe. Wr. 1973 s. 9-32; 457-506. Wyd. nast.: wyd. 2 1975, wyd. 3 1977. – Tradycja i kształty poezji Tadeusza Nowaka. „Opole” 1973 nr 5 s. 16-17, nr 6 s. 14-15. – Propozycje metodologiczne M. Bachtina i ich teoretycznoliterackie konteksty. [Przedm. do:] M. Bachtin: Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu. Kr. 1975 s. 5-56. – Pielgrzym i żołnierz – tułacz. Restytucja motywu pielgrzyma w wojennej poezji Władysława Broniewskiego. [Współautor:] T. Bujnicki. W: Literatura wobec wojny i okupacji. Wr. 1976 s. 103-119. – Zych. „Poezja” 1977 nr 4 s. 18-29 [dot. twórczości poetyckiej J. Zycha]. – Lew Wygotski i jego teoria kultury: psychologia, język, sztuka. [Wstęp do:] L. Wygotski: Psychologia sztuki. Kr. 1980 s. 5-45. – Graficzny inwariant tekstu literackiego. W: O języku literatury. Katow. 1981 s. 230-56. „Pr. Nauk. UŚl. w Katow.”, 397. – Sztuka małej prozy. „Pismo” 1981 nr 4 s. 77-91, przekł. serb.: [Przeł.] B. Rajčić. „Treti Program”, Belgrad 1986 z. 3 [dot. twórczości K. Filipowicza]. – Stylizacja i zjawiska pokrewne w procesie historycznoliterackim. „Pam. Lit.” 1983 z. 2 s. 133-163. – Wielkie milczenie. „Arka”* 1983 nr 5 s. 48-67, przedr. „Arka”, Paryż 1986 [cz. 1] s. 109-130 [dot. literatury pol. l. 1960-1980]. – „Pierwszy ruch jest śpiewanie”. (O wierszu Miłosza – rozpoznanie wstępne). W: Poznawanie Miłosza. Kr., Wr. 1985 s. 461-521, przekł. ang.: „The first movement is a singing”. A preliminary study of Miłosz’s verse. W: Miłosz like the world. Frankfurt am Main 2015 s. 103-134. – Poetycka dywersja w nowomowie. „bruLion”* 1987 nr 2/3 s. 115-132, przekł. bułg.: [Przeł.] J. Milčakov. W: Jezik na totalitarnata propagandata. Šumen 1991. – Modlitwy z Ziemi Ulro. (O metafizyce i historiozofii Tadeusza Nowaka). „Twórczość” 1989 nr 10 s. 41-65. – Mistrz i jego świadek. „NaGłos” 1990 nr 1 s. 106-118 [dot. prac A. Drawicza]. – Oksymoroniczne gry intelektualne – Leśmian. „Ruch Lit.” 1990 nr 4/5 s. 271-291. – Śpiew czasu. „NaGłos” 1990 nr 2 s. 209-220, przedr. w: O Brodskim. Katow. 1993 s. 79-92 [dot.: J. Brodski: Śpiew wahadła]. – The great silence of the black hole. Literature in the face of communism. [Przeł.] R. Śliwińska. W: Literary Galicia. Kr. 1991 s. 39-50. – Henryk Markiewicz jako teoretyk literatury. W: Kryzys czy przełom. Kr. 1994 s. 11-57. – Poetyka i światopogląd „światów możliwych” Wisławy Szymborskiej. „Ruch Lit.” 1994 nr 1/2 s. 1-22. – Granice poetyki i kompetencje teorii literatury. W: Poetyka bez granic. Wwa 1995 s. 7-31 Z Dziejów Form Artyst. w Lit. Pol., 78. – O Henryku Markiewiczu – opowieść biograficzna z dygresjami. [Przedm. do:] H. Markiewicz: Prace wybrane. T. 1. O Prusie i Żeromskim. Kr. 1995 s. [5]-41. – Tak mało wierszy, tak wiele poezji [wstęp]; Wisława Szymborska, czyli Pytanie w Odpowiedzi na Pytanie. W: Radość czytania Szymborskiej. Kr. 1996 s. 7-19; 278-286. – [Wypowiedź w:] O Kazimierzu Wyce. Kr. 1996 s. 44-53. – Tadeusz Nowak – szkic do portretu i jedno zbliżenie; Wisława Szymborska – szkic do portretu i jedno zbliżenie. W: Lektury polonistyczne: literatura współczesna. T. 1. Kr. 1997 s. 253-292; 339-372. – „Jesteś tylko jedną z rzeczy wielu.” („Ja” wobec rzeczy w poezji Szymborskiej). W: Człowiek i rzecz. Pozn. 1999 s. 125-147. Bibl. Lit. „Pozn. Studiów Polonist.”, 22. – Kornel Filipowicz – szkic do portretu i próba zbliżenia. W: Lektury polonistyczne: literatura współczesna. T. 2. Kr. 1999 s. 247-270. – „Zagłada gatunków”. „Teksty Drugie” 1999 nr 6 s. 25-39, przedr. w: Genologia dzisiaj. Wwa 2000. Z Dziejów Form Artyst. w Lit. Pol., 82, przekł. ang.: The extinction of species. W: From modern theory to a poetics of experience. Frankfurt am Main 2014. – Kornel Filipowicz jako poeta. W: Kornel Filipowicz – szkice do portretu. Kr. 2000 s. 62-91. – „Piosenka na jedną strunę”. (W stronę poetyki intertekstualnej Miłosza). W: Poznawanie Miłosza 2. Cz. 1. Kr. 2000 s. 265-293. – Maria Dłuska. Życie i twórczość. [Wstęp do:] M. Dłuska: Prace wybrane. T. 1. Odmiany i dzieje wiersza polskiego. Kr. 2001 s. [V]-XLVI. – Metodologie i mody metodologiczne we współczesnej humanistyce (literaturoznawczej). „Przestrzenie Teorii” 2002 nr 1 s. 97-103. – Od tekstu do „Tekstu” (i z powrotem). W: Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze. Wwa 2002 s. 113-125. Z Dziejów Form Artyst. w Lit. Pol., 83. – Piękna niepojęta. (Epistemologia jabłonki). „Przestrzenie Teorii” 2006 nr 6 s. 143-190 [dot. twórczości W. Szymborskiej]. – Co nam mówi „żywy trup” albo Śmierć i zmartwychwstanie Juliusza Słowackiego. W: Amoenitates vel lepores philologiae. Kr. 2007 s. 471-495. – Neurosemiotyka jako hermeneutyka kultury i literatury. (Krótki komentarz do rozpraw Jana Kordysa). „Przestrzenie Teorii” 2007 nr 8 s. 179-192. – Znaki róży. (O poezji Juliana Przybosia). W: Od tematu do rematu. Przechadzki z Balcerzanem. Pozn. 2007 s. 345-376. – Nieśmiertelna choroba. O „Psalmach” Tadeusza Nowaka. W: Interpretować dalej. Kr. 2011 s. 421-442. – Budowanie przestrzeni „Traktatu teologicznego” = Constructing space in „Treatise on theology” W: Miłosz i Miłosz. Kr. 2013 s. 191-205. – Henryk Markiewicz (16 XI 1922 – 31 X 2013). „Przestrzenie Teorii” 2014 nr 22 s. 299-310. – Henryk Wielki. „Wielogłos” 2014 nr 1 s. 1-9 [dot. H. Markiewicza]. – „Conversation at Easter 1620” – an intertextual interpretation. W: Miłosz like the world. Frankfurt am Main 2015 s. 161-178. – Tadeusz Nowak (11 XI 1930 – 10 VIII 1991). W 25. rocznicę śmierci. „Konteksty Kult.” 2016 [nr] 13 z. 4 s. 333-343. – Wisława Szymborska. O antropocentryzmie bez przesady. „Wielogłos” 2016 nr 3 s. 15-26.

Prace redakcyjne i edytorskie

1. Lektury obowiązkowe. Szkice, eseje, felietony na temat lektur szkolnych. Red.: S. Balbus i W. Maciąg. Wr.: Ossol. 1973, 517 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1975, wyd. 3 1976.
2. M. Bachtin: Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu. Przeł.: A. i A. Goreniowie. Oprac., wstęp, komentarze i weryfikacja przekładu: S. Balbus. Kr.: WL 1975, 653 s. Bibl. Studiów Lit.
3. S. Jesienin: Poezje. Wybrał i przeł. T. Nowak. [Wstęp oraz oprac. i konsultacja filolog. przekł., red.] S. Balbus. Kr.: WL 1975, 139 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1978, wyd. 3 1987.
Inf. o udziale S. Balbusa (poza wstępem) na podstawie Ank. 2009.
4. L. Wygotski: Psychologia sztuki. Przeł. M. Zagórska. Oprac. przekł.: T. Szyma. Oprac. nauk. tekstu, wstęp oraz komentarze: S. Balbus. Kr.: WL 1980, 489 s.
5. M. Broda: Światło przestrzeni. [Wiersze]. [Oprac. i posł.:] S. Balbus. Kr.: OL 1990, 43 s.
Inf. o udziale S. Balbusa na podstawie Ank. 2009.
6. Cz. Miłosz: Wiersze wybrane. Wybór, [oprac.] i posł.: S. Balbus. Kr.: Miniatura 1990, 77 s.
7. H. Markiewicz: Prace wybrane. Pod red. i ze wstępem S. Balbusa. Kr.: Universitas. Klasycy Współcz. Pol. Myśli Hum.
T. 1. O Prusie i Żeromskim. 1995, 289 s.
T. 2. Z historii literatury polskiej. 1996, 490 s.
T. 3. Główne problemy wiedzy o literaturze. 1996, 376 s.
T. 4. Wymiary dzieła literackiego. 1996, 343 s.
T. 5. Z teorii literatury i badań literackich. 1997, 304 s.
T. 6. Z dziejów polskiej wiedzy o literaturze. 1998, 452 s.
8. T. Nowak: I co na niebie, i co jest na ziemi. Wiersze z lat 1949-1991. Wybór, układ i posł.: S. Balbus. Kr.: OL 1995, 230 s.
9. Radość czytania Szymborskiej. Wybór tekstów krytycznych. Oprac.: S. Balbus i D. Wojda. Kr.: Znak 1996, 381 s.
10. T. Nowak: Jeszcze ich słyszę, widzę jeszcze; Jak w rozbitym lustrze. [Powieści]. [Oprac. edytorskie] S. Balbus. Wwa: Muza 1999, 346 s. Sami swoi.
Inf. o udziale S. Balbusa na podst. Ank. 2009.
11. Ostrożnie z literaturą. (Przykłady, wykłady oraz inne rady). Praca zbiorowa. Pod red. S. Balbusa i W. Boleckiego. Wwa: Wydawn. IBL 2000, 229 s. IBL PAN. Z Dziejów Form Artyst. w Lit. Pol., 80.
12. M. Dłuska: Prace wybrane. Pod red. [i ze wstępem] S. Balbusa. Kr.: Universitas 2001. Klasycy Współcz. Pol. Myśli Hum.
T. 1. Odmiany i dzieje wiersza polskiego. XLVI, 544 s.
T. 2. Próba teorii wiersza polskiego. 364 s.
T. 3. Poezja wierszem i prozą. 501 s.
13. Stulecie Przybosia. Praca zbiorowa. Pod red. S. Balbusa i E. Balcerzana. Pozn.: Wydawn. Nauk. UAM 2002, 430 s. Filologia Pol. UAM, 73.
14. Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie). Pod red. S. Balbusa, A. Hejmeja, J. Niedźwiedzia. Kr.: Universitas 2004, 447 s.
15. T. Nowak: Bramy czułości. [Wiersze]. Wybór i posł.: S. Balbus. Lubl.: Wydawn. Archidiecezji Lubel. Gaudium 2006, 143 s. Liryka i Metafizyka.
16. Tadeusza Nowaka psalmy śpiewane, psalmy mówione, pieśni bezsenne. Oprac. i posł.: S. Balbus. Kr.: Księg. Akademicka 2016, 99 s. + 1 dysk optyczny (CD).

OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2009, 2010.
  • Autor o sobie: Stanisław Balbus. W: Autoportret z Gołębnikiem w tle. Profesorowie krakowskiej polonistyki o sobie. Kr. 2016.
  • Wywiady: Poeta nigdy nie wie, co napisał. Rozm. G. Dziedzic. „Echo Kr.” 1992 nr 198; Gospodarz potrzebny od zaraz. Rozm. R. Kozik. „Gaz. Wybor.” 2000 nr 70 dod. „Kraków”; Zawsze miałem ambicje, żeby zostać wirtuozem lektury… Rozm. M. Kalemba. „Bez Porównania” 2005 nr z VI; Co to jest miłość? Rozm. A. Pietruszka. „Znak” 2017 nr 4.
  • WUP t. 1.
  • M. ZACZYŃSKI: Stanisław Balbus – bibliografia. W: Różne głosy. Prace ofiarowane Stanisławowi Balbusowi na jubileusz siedemdziesięciolecia. Kr. 2013.

Ogólne

  • P. STACHNIK: Literatura mierzona suwakiem. „Dz. Pol.” 2002 nr 31.
  • P. SOBOLCZYK: Od teorii do hermeneutyki. Przypadek Stanisława Balbusa. „Przestrzenie Teorii” 2006 nr 6.
  • PS: Leksykon. Stanisław Balbus. „Dekada Lit.” 2007 nr 2/3.
  • K. GRZYBOWSKA, A. BUSZEK: Na Balbusa się chodziło … „Alma Mater” 2014 nr 169/170.

Między stylami

  • M. WOJTAK. „Stylistyka” 1994 [t. 3].
  • B. OWCZAREK: Stylizacja. Intertekstualność. Historia literatury. „Prz. Hum.” 1995 nr 1.
  • E. KASPERSKI: Balbus czy Bachtin? Spór o koncepcję stylu i stylistyki w badaniach literackich. W: Style a tekst. Opole 1996.
  • J. MARGAŃSKI. „Pam. Lit.” 1996 z. 1.

Poezja w czasie marnym

  • M. LUBELSKA: Komedia intelektualna. „Znak” 1992 nr 11.
  • B. FARON: Dwie książki w jednej. W tegoż: Spotkania i powroty. Wwa, Kr. 1995.

Świat ze wszystkich stron świata

  • J. GRĄDZIEL: Co kto woli. „Teksty Drugie” 1997 nr 6.
  • P. ŁUSZCZYKIEWICZ: Od tego trzeba było zacząć. „Nowe Książ.” 1997 nr 5.
  • M. MIKOŁAJCZAK. „Edukacja Hum.” 2000 nr 4.

Zosia

  • K. LISOWSKI: Talent rozdawania siebie. „Nowe Książ.” 2015 nr 8.
  • J. WOJCIECHOWSKI: Tren. „Kraków” 2015 nr 7/8.
  • A. BUSZEK: Pięć liter. „Elewator” 2016 nr 4.

Lektury obowiązkowe

  • K. DYBCIAK: Przybliżać czy obniżać? „Teksty” 1974 nr 3.

L. Wygotski: Psychologia sztuki

  • Psychologia sztuki (Prace redakcyjne i edytorskie poz. 4): Z. MITOSEK: O psychologię humanistyczną. „Mies. Lit.” 1982 nr 7.

Radość czytania Szymborskiej

  • K. LISOWSKI: Oglądana „z sześciu stron”. „Nowe Książ.” 1997 nr 1 [dot. także: A. Legeżyńska: Wisława Szymborska].