Wojciech ALBIŃSKI

Autorka hasła: Alicja Szałagan

1935-2015

Imiona metrykalne: Wacław, Wojciech, Jan.

Pseud.: Jan Warski.

Prozaik.

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzony 27 stycznia 1935 w Warszawie; syn Wacława Albińskiego, prawnika, i Janiny z Mazowieckich. W dzieciństwie mieszkał we Włochach pod Warszawą. Uczęszczał do Liceum im. W. Górskiego w Warszawie, a po zdaniu matury studiował geodezję na Politechnice Warszawskiej (PW). Debiutował jako poeta w 1956 wierszami pt. Jak łatwo oszaleć i Mała dziewczynka śpi, opublikowanymi na łamach tygodnika„Po prostu” (nr 5); w tym czasie ogłosił też wiersze Koncert jazz,Któregoś ranka, Wyrok w tygodniku „Dziś i Jutro” (nr 5), a także Ofiarujesz mi ciepło i Sanatorium w piśmie „Współczesność” (nr 1), z którego redakcją był związany do 1957. Został członkiem Koła Młodych przy ZLP. Po uzyskaniu w 1958 dyplomu na PW pracował jako geodeta w kraju, a także dziewięć miesięcy w 1960 na kontrakcie w Iraku. W kwietniu 1963 na prywatne zaproszenie wyjechał do Paryża, skąd już do Polski nie wrócił. Wkrótce potem przeniósł się do Genewy, gdzie do 1969 był zatrudniony jako geometra i ekspert w sprawach katastralnych i kartograficznych. W następnych latach przebywał w Afryce; pracował w Botswanie (do 1966 Bechuanaland Protectorate), a także w innych krajach tego regionu. Od końca lat siedemdziesiątych mieszkał równocześnie w Botswanie i Republice Południowej Afryki. Po wyjeździe z Polski rzadko ogłaszał swoje utwory; paryska „Kultura” zamieściła dwa jego opowiadania (pod pseud. Jan Warski: Kino Centralne, 1968 nr 8/9, Siateczka,1969 nr 1/2) i dwa jego wiersze (Kalahari I i Kalahari II, 1980 nr 6), a londyńskie „Wiadomości” opowiadanie Węże spadają z nieba (1980 nr 47/48). Po 1990 zaczął odwiedzać kraj, a później mieszkał okresowo Johannesburgu i w Warszawie. Wznowił też twórczość literacką; w 2000 pisma „Literatura” (nr 1) i „Lampa, Iskra Boża” (nr 16) opublikowały kilka jego wierszy. W 2003 zaczął ogłaszać tomy opowiadań, z których część była także drukowana w prasie (m.in. w „Rzeczpospolitej” i „Tygodniku Powszechnym”).

W 1959 ożenił się z Wandą Rowińską, chemiczką; miał dwóch synów: Łukasza (ur. 1970) i Dominika (ur. 1975). Zmarł 6 lipca 2015 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

TWÓRCZOŚĆ

1. Kalahari. [Opowiadania]. Wwa: „Twój Styl” 2003, 402 s. Wyd. 2 Wwa: W.A.B. 2012. Archipelagi.
Wyd. jako dokument elektroniczny całości i wyd. osob. poszczególnych opowiadań: Wwa: W.A.B. , pliki w formacie EPUB, MOBI.
Nagroda Lit. im. J. Mackiewicza oraz nominacja do Nagrody Lit. Nike w 2004.
Zawartość: M. Nowakowski: Historia niezwykłego debiutu. [Słowo wstępne]. – Kalahari: Za rzekę do sąsiedniego kraju; Kobry i Parafianie; Kalahari; Mina; Ostatnia wojna zuluska. – Droga do Baluto: Jeden dzień w Baluto; Uduchowiony Mr. Raj; Kilkudniowa wycieczka dla odświeżenia wspomnień. – Światła Johannesburga: Pani Evelyna; Stanley i Syndile; Krótkie życie Umarłego; Hotel Carlton; Moralna satysfakcja; Diamenty nieoszlifowane; Strzały na Hillbrow.
2. Królestwo potrzebuje kata. [Opowiadania]. Wwa: „Twój Styl” 2004, 184 s.
Zawartość: Córka odnaleziona; Obawiamy się buntu żandarmów; Ostatnia misja porucznika Lance’a; Królestwo potrzebuje kata; Komisja.
Adapt. radiowa poszczególnych opowiadań: Królestwo potrzebuje kata: Reż.: W. Modestowicz. Radio 2005; Komisja: Adapt. i reż.: A. Piszczatowski. Radio 2006; Ostatnia misja porucznika Lance’a: Adapt. i reż.: A. Piszczatowski. Radio 2007.
3. Antylopa szuka myśliwego. [Opowiadania]. Wwa: „Twój Styl” 2006, 161 s. Przedr. zob. poz. 4.
Wyd. jako dokument elektroniczny opowiadania Kto z państwa popełnił ludobójstwo?: Wwa: W.A.B. 2013, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Zawartość: Śmierć plantatora; Kto z państwa popełnił ludobójstwo?; Ojciec Izydor; Antylopa szuka myśliwego; Nowa nieoczekiwana kariera; Moro i mistrz.
Adapt. radiowa opowiadania Kto z państwa popełnił ludobójstwo?: Reż.: R. Bobrowska. Radio (Kraków) 2007.
4. Lidia z Kamerunu. [Opowiadania]. Wwa: „Twój Styl” 2007, 246 s.
Zawiera opowiadania z tomu poz. 3, – nadto: Lidia z Kamerunu; Czekając na Rosjan.
5. Achtung! Banditen! [Opowiadania]. Wwa: W.A.B. 2009, 228 s. Archipelagi.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa W.A.B. 2013, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Nominacja do Nagrody Lit. Gdynia oraz nominacja do finału Lit. Nagrody Europy Środkowej Angelus w 2010.
Zawartość: Lipiec 1939; Za Bug i z powrotem; Nie obiecuj Panu Bogu nadaremno; Przypadkowe spotkanie w EKD; Warszawa Zachodnia; Sorrento we Włochach; Niewłaściwy narzeczony; Druga spowiedź; Chłopiec i żandarm; Szwajcarski paszport; Krysia S.; Tajemnicze zniknięcie kolegów; Ciężkie życie z powodu żony; SS zdobyło fabrykę cukierków; Achtung! Banditen!; Uciekinierzy; 16 września; Zły klimat; To jest niemieckie dziecko!; Siedzą i myślą; Biurko płonie; Niemcy uciekają; Marianna; Rosjanie; Wanny na murze; Kamienice ostatniej nadziei; Zina i Kapustni; Pątnicy; Moja ostatnia wojna.
6. Soweto – my love. [Opowiadania]. Wwa: W.A.B. 2012, 250 s. Archipelagi.
Wyd. jako dokumenty elektroniczne całości i wyd. osob. poszczególnych opowiadań: Wwa: W.A.B. 2013, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Zawartość: Msza za niepamięć; Soweto – my love; Johannesburg tej nocy; Soweto, piątek wieczorem; Siostry Świętej Doktryny; Klub; Kłamstwo za kłamstwo; Cash in transit; Ojciec Izydor (poz. 3); Doktor w Zululandzie; Eunice; Komisja (poz. 2); Niebezpieczne sny; Koniec Wielkiego Treku; Węże spadają z nieba.

OPRACOWANIA (wybór)

• Ank. 2013.
• Wywiady: Afryka poza teoriami. Rozm. A. Mateja. „Tyg. Powsz.” 2005 nr 4; Jest wiele niepotrzebnych krajów. Rozm. J. Strękowski. „Nowe Książki” 2006 nr 8 [dot. też: Antylopa szuka myśliwego]; Antyczna tragedia z Afryki. Rozm. B. Marzec. „Rzeczpospolita” 2007 nr 171; Białe i czarne w kolorze. Rozm. T.Z. Zapert. „Wyspa” 2008 nr 1; Proszę powiedzieć, gdzie leżą zwłoki. Rozm. K. Bielas. „Gaz. Wybor.” 2008 nr 274 dod. „Duży Format”, przedr. w: K. Bielas: Dzianina z mięsa. Rozmowy. Wołowiec 2009; Wojna to czas opowieści. Rozm. C. Polak. „Dz. Gaz. Prawna” 2008 nr 218 [dot.: Achtung! Banditen!]; Wszystkie wędrówki świata. Rozm. A. Mateja. „Tyg. Powsz.” 2010 nr 2 [dot. gł.: Achtung! Banditen!]; Zdarzyło się naprawdę. Rozm. B. Pietkiewicz. „Polityka” 2010 nr 13.

 

Ogólne

• B. MARZEC: Nasz człowiek w Botswanie. Opowieść o Wojciechu Albińskim. Wwa: Muza 2012, 189 s.
• W. CHMIELEWSKI: Pisarz spod Góry Stołowej. O Wojciechu Albińskim (1935-2015); T.Z. ZAPERT: Białe i czarne w kolorze. Wojciech Albiński (1 stycznia 1935 – 6 lipca 2015). „Podgląd” 2015 nr 3.

 

Kalahari

• W. CHMIELEWSKI: Opowiadania spod Góry Stołowej. „Nowe Książ.” 2003 nr 10.
• K. TRZCIŃSKI. „Africana Bull.”, Wwa 2005 nr 53.
• J. TRZNADEL. „Arcana” 2005 nr 1/2.
• M. URBANOWSKI: Podróże do kresów. (W. Kuczok: Gnój, B. Wildstein: Przyszłość z o.o., T. Różycki: Dwanaście stacji, W. Albiński: Kalahari). W tegoż: Dezerterzy i żołnierze. Kr. 2007.

Powrót na górę↑

Królestwo potrzebuje kata

• W. CHMIELEWSKI: Pisarz potrzebuje Afryki. „Nowe Książ.” 2005 nr 2.
• S. GRUDZIŃSKA: Czy polska literatura potrzebuje Albińskiego? „Kresy” 2005 nr 3.
• A. MATEJA: Inna Afryka. „Tyg. Powsz.” 2006 nr 43 [dot. też: Antylopa szuka myśliwego].
• E. STAŃCZYK. „The Sarmatian Review”, Houston, TX 2008 nr z IX [dot. też: Lidia z Kamerunu].

 

Antylopa szuka myśliwego

• A. MATEJA: Inna Afryka. „Tyg. Powsz.” 2006 nr 43 [dot. też: Królestwo potrzebuje kata].
• K. ŚLIWIŃSKI: Kości wszystkich nas są tego samego koloru. „Nowe Książ.” 2006 nr 8.
• Zob. też Wywiady.

 

Lidia z Kamerunu

• E. STAŃCZYK. „The Sarmatian Review” , Houston, TX 2008 nr z IX [dot. też: Królestwo potrzebuje kata].

 

Achtung! Banditen!

• E. ANTONIAK: Wojna małym dzieckiem podszyta. „Dz. Gaz. Prawna” 2009 nr 225.
• B. DARSKA: Mówi dziecko wojny. „FA-art” 2009 nr 4.
• J. FRANCZAK: Z ziemi włoskiej. „Tyg.Powsz.” 2010 nr 10.
• I. GODLEWSKA: O wojnie inaczej. „Twórczość” 2010 nr 6.
• J. MARCHOWIECKI: Achtung, Banditen! Czyli polskie podziemie – między Zelowem a Pabianicami. „Gaz. Kult.” 2010 nr 3.
• M. ORSKI: Scenki dziecięce z czasu powstania. „Nowe Książ.” 2010 nr 2, przedr. nieznacznie zmien. pt. Dzieciństwo na obrzeżach wojny. W tegoż: Opowieści dla dorosłych i opowiastki dla niedorosłych. Wr. 2010.
• R. PIEŃKOSZ: Obraz wojennej codzienności. „Prz. Powsz.” 2010 nr 4.
• A. TYSZKA: O wojnie inaczej. „Czas Kult.” 2011 nr 1.
• Zob. też Wywiady.

Soweto – my love

• M. ORSKI: Afrykańska moralność. „Nowe Książ.” 2012 nr 6.
• Tenże: Małe zło, duże dramaty. „Prz. Powsz.” 2012 nr 10.