Wojciech GUTOWSKI
ur. 1946
Pseud.: Adam Jaśniach.
Historyk literatury i krytyk literacki.
Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)
BIOGRAM
Urodzony 3 czerwca 1946 w Nieszawie; syn Kazimierza Gutowskiego, księgowego, i Mieczysławy z Ignaczewskich, urzędniczki. W 1960 rozpoczął naukę w Liceum Ogólnokształcącym w Aleksandrowie Kujawskim; w 1964 zdał maturę. Następnie studiował filologię polską na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu. W czasie studiów należał do ZSP. Debiutował wierszami pt. Początek podróży i Wejście, opublikowanymi w Almanachu Poezji (Toruń 1966). Po uzyskaniu w 1969 magisterium na UMK został tam najpierw asystentem-stażystą, a następnie w 1970-78 asystentem. Jako krytyk literacki debiutował w 1970 recenzją pt. Edmunda Puzdrowskiego poezje trzecie (dotyczącą książki Rzecz kaszubska), ogłoszoną w piśmie „Pomorze” (nr 3). W tymże roku został członkiem Towarzystwa Naukowego w Toruniu (TNT; w 1983-89 sekretarz, następnie do 1997 przewodniczący Komisji Filologicznej, w 1997-2004 członek Zarządu i redaktor naczelny Wydawnictw TNT), a także członkiem Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza (w 1996 wszedł w skład Zarządu Komisji Edytorskiej). W 1970-75 należał do Klubu Inteligencji Katolickiej w Toruniu. W 1970-80 był członkiem ZNP. Pierwszą rozprawę naukową pt. Problematyka powieści Tadeusza Micińskiego. „Nietota”, „Xiądz Faust” – próba reinterpretacji ogłosił w 1972 na łamach „Zeszytów Naukowych UMK, Filologia Polska” (nr 48). W pracy badawczej zajął się przede wszystkim problematyką literatury Młodej Polski (ze szczególnym uwzględnieniem twórczości T. Micińskiego), a także literatury XX w. Rozprawy, artykuły i recenzje publikował m.in. w piśmie „Acta Universitatis Nicolai Copernici” (1977-96 z przerwami), „Pamiętniku Literackim” (od 1977 z przerwami) i „Ruchu Literackim” (1988, 1992, 2002-06, 2009). Nadto ogłaszał recenzje m.in. pod pseudonimem Adam Jaśniach w „Literaturze” (1976, 1978) i „Gazecie Pomorskiej” (1978). W 1978 uzyskał na UMK doktorat na podstawie rozprawy Świat poetycki Tadeusza Micińskiego. Symbol-mit-światopogląd (promotor prof. Artur Hutnikiewicz) i otrzymał stanowisko adiunkta. Należał do NSZZ „Solidarność” (1980-81, 1989-98). Od 1986 pracował równocześnie w Wyższej Szkole Pedagogicznej (WSP) w Bydgoszczy. W 1989 uzyskał habilitację na podstawie rozprawy Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości, po czym otrzymał stanowisko docenta, a w 1990 profesora nadzwyczajnego UMK w Toruniu oraz WSP w Bydgoszczy. Ponadto wykładał na tym stanowisku w WSP w Słupsku (1992-95) i w Mazowieckiej Wyższej Szkole Humanistyczno-Pedagogicznej w Łowiczu (1995-2005; w 2000-03 kierownik Katedry Historii Literatury Polskiej). W 1995 uzyskał tytuł naukowy profesora. Należał do Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN (1996-2003). W 1998 zrezygnował z pracy na UMK i przeniósł się na stanowisko profesora zwyczajnego WSP w Bydgoszczy (od 2001 Akademia Bydgoska; od 2004 Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, UKW), gdzie objął najpierw funkcję kierownika Zakładu Literatury Młodej Polski, a od 2001 do przejścia na emeryturę w 2014 – Katedry Literatury Polskiej XIX i XX w. (od 2011 Katedra Polskiej Literatury Nowoczesnej i Ponowoczesnej XIX-XXI w.) Instytutu Filologii Polskiej (obecnie Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa). W 1998 roku wszedł w skład Rady Naukowej Międzywydziałowego Zakładu (od 2006 Instytut) Badań nad Literaturą Religijną KUL, w 2000 został członkiem Rady Programowej Muzeum im. J. Kasprowicza i redakcji „Rocznika Kasprowiczowskiego” w Inowrocławiu. Wielokrotnie otrzymał nagrody rektorów UMK i UKW, a w 2002 – nagrodę Ministra Edukacji Narodowej. W 2007 wszedł do Zarządu Fundacji im. prof. A. Hutnikiewicza, do Rady Naukowej Biblioteki Pana Cogito i do Rady Redakcyjnej kwartalnika artystyczno-naukowego „Temat” w Bydgoszczy (tu też w 2005-07 artykuły i recenzje), a w 2008 do Rady Naukowej serii wydawniczej Uniwersytetu w Białymstoku – Czarny Romantyzm. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1991), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1997), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2000) oraz Medalem Jerzego Sulimy-Kamińskiego, przyznanym za zasługi dla kultury regionu Pomorza i Kujaw przez Kapitułę Artystyczną (2008).
W 1972 zawarł związek małżeński z Marią Mikołajczak, polonistką; ma troje dzieci: Annę (ur. 1977), Marka (ur. 1979), Elżbietę (ur. 1980). Mieszka w Toruniu.
TWÓRCZOŚĆ
1. W poszukiwaniu życia nowego. Mit a światopogląd w twórczości Tadeusza Micińskiego. Wwa; Pozn.; Tor.: PWN 1980, 177 s. Prace Wydz. Filol.-Filoz., t. 28, z. 1. Przedr. zob. poz. 7.
Fragm. rozprawy doktorskiej pt. „Świat poetycki Tadeusza Micińskiego. (Symbol – mit – światopogląd)”.
Zawiera części: I. Młodopolskie poszukiwania; II. Paradoksy poetyckiej wyobraźni; III. Prawda dramatu czy kłamstwo utopii?; IV. W kierunku epickiej syntezy; V. Omnis Homo.
2. Pasje wyobraźni. Szkice o literaturze romantyzmu i Młodej Polski. Tor.: Wydawn. TNT [Tow. Nauk. w Tor.] 1991, 184 s. Prace Wydz. Filol.-Filoz., t. 33, z. 2.
Zawartość: Otchłań i nieskończone koło. (O symbolice przestrzeni w poezji Adama Mickiewicza); „I kto zgasił okropne świecidło?”. Semantyka ognia i światła w twórczości Juliusza Słowackiego; Zygmunta Krasińskiego czucie śmierci; Kreator i medium. Wokół problemu tożsamości artysty; Cztery obrazy morza. (W kręgu wyobraźni młodopolskiej); „Śni mnie ktoś, jakby ciężki sen”. Onirologia Tadeusza Micińskiego; Burzyciel świątyń i budowniczy nadgwiezdnych miast. O symbolice architektonicznej w twórczości Tadeusza Micińskiego; Wyobcowanie – bunt – ofiara. (Z problemów ekspresjonistycznej historiozofii); Odrodzenie i wyzwolenie. Symbolika niepodległościowa w poezji polskiej lat 1914-1918.
3. Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości. Kr.: WL 1992, 373 s. Wyd. 2 rozszerz. i uzup. tamże 1997, 399 s.
Rozprawa habilitacyjna.
Zawartość: I. Kobieta fatalna czy fatum natury?: Miłosne ambiwalencje; Na antypodach romantyzmu; Orgiastyczny prażywioł; Kwiaty zła i miłosne bestiarium; Anty-Madonna – synagoga szatana i emisariuszka natury; Paradoksy miłości fatalnej. – II. Hedonizm, czyli absolut chwili: Mit intensywności; Apoteoza chwili upojenia; W kręgu mitu Pigmaliona; Mortalizm, nekrofilia i kłopoty sumienia. – III. Ku młodopolskiej „religii miłości”: Sublimacja czy jedność przeciwieństw?; Anielskość w piekle łatwizny; Inspiracje i kreacje, – Androgyne: Jerzy Żuławski, czyli próba retoryczno-filozoficzna; Antoni Szandlerowski, czyli próba mistyczno-religijna; Stanisław Przybyszewski, czyli próba „nadrealistyczna”; Integralność i antynomie. – IV. Mity miłości w powieści młodopolskiej: Powieść i mit; Eros w biografii „mocnego człowieka”. (Stanisław Przybyszewski); Synteza mitów a świat historii. (Stefan Żeromski); Degradacje mitów, – Wielkie polemiki: W kręgu podejrzliwości. (Karol Irzykowski); Ku autentycznej egzystencji. (Stanisław Brzozowski); W stronę chrześcijańskiego witalizmu. (Wacław Berent). – V. Poezja Bolesława Leśmiana a mity erotyczne Młodej Polski; Obnażenie i zamaskowanie. – W wyd. 2 nadto aneks: Chuć przeciw duszy narodu. O kompleksach polskich i erotyce modernizmu.
4. Wśród szyfrów transcendencji. Szkice o sacrum chrześcijańskim w literaturze polskiej XX wieku. Tor.: Wydawn. UMK 1994, 204 s.
Zawartość: I: Literatura wobec sacrum. Wątpliwości i propozycje. – II: Młodopolskie transformacje postaci Chrystusa; Symbolika pasyjna w twórczości Jana Kasprowicza; „Małe, nikczemne stworzenie”. O satanistycznej symbolice nicości. – III: Błądzenie człowieka w Bogu i Boga w człowieku. Tajemnica Wcielenia według Krzysztofa Kamila Baczyńskiego; Aluzje biblijne i symbolika religijna w poezji Tadeusza Różewicza; Świadek odbóstwionej wyobraźni. Sacrum chrześcijańskie w poezji Zbigniewa Herberta; Wobec (nieobecności) Boga. Sytuacja podmiotu w polskiej poezji religijnej lat ostatnich.
5. Mit – Eros – Sacrum. Sytuacje młodopolskie. [Szkice]. Bydg.: Homini 1999, 264 s.
Zawartość: Mit w czasoprzestrzeni powieści młodopolskiej; Egzotyzm młodopolskiej erotyki. Próba typo- i topologii; Symbolika urbanistyczna w literaturze polskiego modernizmu; Tajemnice młodopolskich lasów. O kluczowym symbolu poetyckim; Wyobraźnia religijna czy religia wyobraźni? Dylemat (nie tylko) młodopolski; Fantazmat religijny w literaturze Młodej Polski; Motywika pasyjna w świecie młodopolskiej wyobraźni; Młodopolskie wizje Zmartwychwstania; Zapomniana synteza Młodej Polski.
6. Z próżni nieba ku religii życia. Motywy chrześcijańskie w literaturze Młodej Polski. Kr.: WL 2001, 402 s.
Zawartość: Duchowa przygoda modernistów. – I. Wyobraźnia religijna czy religia wyobraźni? [poz. 5]; II. Wobec utraty wiary (bez-bożność) i śmierci Boga (bez-bóstwo); III. Alternatywne drogi poszukiwania sacrum; IV. Władca czy Ojciec?. Dylematy przedstawiania obrazu Stwórcy; V. Walka o Chrystusa; VI. Młodopolskie oblicza szatana; VII. Pokusy nicości i tajemnice Pełni. Młodopolskie obrazy eschatologii. – Inspiracje czy ścieżki błądzenia? (Z dziedzictwem gnozy ku wtajemniczeniom New Age).
7. Wprowadzenie do Xięgi Tajemnej. Studia o twórczości Tadeusza Micińskiego. Bydg.: Wydawn. Akad. Bydgoskiej 2002, 424 s.
Zawartość: Wieczny wędrowiec; Chaos czy ład? Symbolika reintegracji we wczesnej twórczości Tadeusza Micińskiego; W poszukiwaniu życia nowego. Mit a światopogląd w twórczości Tadeusza Micińskiego [poz. 1]; „W mroku gwiazd”. Poemat metafizycznego protestu i rozpaczliwej nadziei; Dusza – Duch – Jaźń. Semantyka słów kluczy metafizycznej antropologii Tadeusza Micińskiego; „Śni mnie ktoś, jakby ciężki sen”. Onirologia Tadeusza Micińskiego [poz. 2]; Burzyciel świątyń i budowniczy nadgwiezdnych miast. O symbolice architektonicznej w twórczości Tadeusza Micińskiego [poz. 2]; Inspiracje i repetycje. Adam Mickiewicz w lekturze Tadeusza Micińskiego; Rewolucja i eschatologia. Zygmunt Krasiński – Tadeusz Miciński; Powstanie styczniowe w twórczości Tadeusza Micińskiego; Stereotyp Niemców i Niemiec w twórczości literackiej i publicystyce Tadeusza Micińskiego; Wyobcowanie – bunt – ofiara. Z problemów ekspresjonistycznej historiozofii [poz. 2].
8. Konstelacja Przybyszewskiego. [Szkice]. Tor.: Wydawn. A. Marszałek 2008, 325 s.
Zawartość: Wstęp: Meteor czy konstelacja? – Cz. 1: Wśród przeklętych problemów „genialnego Polaka”; Stanisław Przybyszewski i Otto Weininger – dwie metafizyki płci; Aspekty inicjacyjne prozy Stanisława Przybyszewskiego; Destrukcja i dominacja. Paradoksy sytuacji artysty w powieściach Stanisława Przybyszewskiego; Artysta – więzień urbanistycznych fantazmatów. O „Krzyku” Stanisława Przybyszewskiego; Rodzina jako egzystencjalna pułapka. O „Dzieciach nędzy” Stanisława Przybyszewskiego; Nihiliści i Tyrteusze. Tematyka przemocy społeczno-politycznej w prozie Stanisława Przybyszewskiego; Zapomniana synteza Młodej Polski [poz. 5]. – Cz. 2: Fragmenty konstelacji; Kreator i medium. Wokół problemu tożsamości artysty [poz. 2]; Miłość śmierci i energia rozkładu. O młodopolskiej wyobraźni nekrofilskiej; Prawda trwogi i pułapki lęków – w światoodczuciu Młodej Polski; Młodopolski palimpsest tragiczności.
9. Między inicjacją a nicością. Studia i szkice o literaturze modernizmu. Bydg.: Wydawn. Uniw. Kazimierza Wielkiego 2013, 591 s.
Zawartość: Od autora; Inicjacje: Młodopolskie inicjacje; Gnostyczne światy Młodej Polski. Prolegomena; Mit w powieści młodopolskiej. Próba typologii; Religie, wiary, teksty: Polska – res sacra? Życie narodu a żywotność chrześcijaństwa w manifestach światopoglądowych młodopolskich poszukiwaczy Absolutu [dot. m.in. S. Przybyszewskiego, T. Micińskiego]; Religie – wiary – teksty. Pytania (nie tylko) do Młodej Polski; Radykalizm religii lub/i egzystencji. Ślady alternatywy w prozie międzywojennej; Cudze pole? Przestrzeń duchowości kapłańskiej w prozie polskiej późnej nowoczesności; Imaginaria romantyzmu i modernizmu: Glosa do Orfeusza Słowackiego; Młodopolskie dialogi (z) nocą; Tajemnica chleba i wina. W kręgu młodopolskiej symboliki eucharystycznej; Pejzaże zimowe w poezji Młodej Polski. Tematyka i symbolika; „Ja, zgnilizny twej powiędły kwiat…” Imaginacja rozkładu w prozie artystycznej Wacława Berenta; Kontynuacje i rewizje: Tadeusz Miciński: Inna siłaczka? Wokół „Nauczycielki” Tadeusza Micińskiego; A gwiazdami osypuje Mrok… (O symbolice uranicznej w poezji Tadeusza Micińskiego); Kosmos udręczeń, droga przekroczenia, łaska wypowiedzi. Interpretacja cyklu poetyckiego In loco tormentorum; Tadeusza Micińskiego dialog z Królem-Duchem; Tadeusza Micińskiego słowo o Bolesławie Prusie; Laboratoria wyzwolenia. O jednoaktowych dramatach Tadeusza Micińskiego; Tematy żydowskie w Xiędzu Fauście Tadeusza Micińskiego. (Próbne zapiski); Ostatnia noc Wielkiego Mędrca. Finał biografii księdza Fausta; …oraz inni: Pod ciężarem Ewy: totalność-obojętność-nicość [dot. m.in. S. Przybyszewski: Śnieg; J. Iwaszkiewicz: Młyn nad Utratą; T. Różewicz: Regio]; „Wesele” [S. Wyspiańskiego], czyli zaćmienie mitu; Stefan Żeromski – „Dzieje grzechu”; Między antyidyllą a inicjacją. O Ziemi dziewiczej Leopolda Staffa; Mit jako matryca (i przezwyciężenie) historii. (O „Erosie i Psyche” Jerzego Żuławskiego); Głosy osobne: Gest Ikara [dot. m.in. opowiadania „Ikar” J. Iwaszkiewicza]; Głosy osobne: z krawędzi nicestwienia/z nicestwienia krawędzi; Świadomość bezlitosna. Uwagi na marginesie esejów Jeana Améry; Pytania po drodze?
Rozprawy i studia w książkach zbiorowych i czasopismach, m.in.: Świat przeciw jednostce. W kręgu modernistycznych antynomii. „Acta Univ. Nicolai Copernici. Filol. Pol.” 1977 z. 13 s. 73-94. – Chaos czy ład? Symbolika reintegracji we wczesnej twórczości Tadeusza Micińskiego.W: Studia o Tadeuszu Micińskim. Kr. 1979 s. 227-274. – Kultura jako tekst: języka i mowy. „Integracje” 1981 nr 10 s. 19-30. – Chuć przeciw duszy narodu. O kompleksach polskich i erotyce modernizmu. „Acta Univ. Nicolai Copernici. Filol. Pol.” 1986 z. 28 s. 45-70. – W kręgu romantycznej fenomenologii śmierci. W: Style zachowań romantycznych. Wwa 1986 s. 289-303. – Poezja Leśmiana a młodopolskie mity miłości. „Ruch Lit.” 1988 nr 3 s. 187-203. – Aluzje biblijne i symbolika religijna w poezji Tadeusza Różewicza. „Acta Univ. Nicolai Copernici. Filol. Pol.” 1989 z. 32 s. 77-102. – Hedonizm młodopolskiej erotyki. „Pam. Lit.” 1990 z. 4 s. 93-118. – Antoniego Szandlerowskiego religia miłości. Z zagadnień erotyki młodopolskiej. „Acta Univ. Nicolai Copernici. Filol. Pol.” 1991 z. 33 s. 21-44. – Symbolika Wawelu w twórczości Tadeusza Micińskiego. „Ruch Lit.” 1992 nr 6 s. 706-711. – Boska sztuka opowiadania świata. O narracji wypowiedzi zupełnej. W: Formy i strategie wypowiedzi narracyjnej. Tor. 1993 s. 7-19. – Mit androgyne w poematach prozą Stanisława Przybyszewskiego. „Acta Univ. Nicolai Copernici. Filol. Pol.” 1993 z. 39 s. 69-87. – Młoda Polska wobec chrześcijańskiego sacrum. W: „Spraw. Tow. Nauk. w Tor.” 1993 s. 13-22. – Gwiazda Zaranna Boskiego Światła. Motywy Maryjne w twórczości Jana Kasprowicza. W: Matka Boska w twórczości wielkich Polaków. T. 1. Wwa 1995 s. 116-134. – Pod ciężarem Stwórcy. Autorytarne oblicze Boga w literaturze Młodej Polski. „Acta Univ. Nicolai Copernici. Filol. Pol.” 1996 z. 47 s. 33-45. – Tadeusza Micińskiego wiara widząca. „Gnosis” 1996 nr 9 s. 44-52. – Motywy maryjne w poezji Leopolda Staffa. W: Matka Boska w twórczości wielkich Polaków. T. 2. Wwa 1999 s. 84-99. – „Salome” [J.] Kasprowicza, czyli kreacja w śmierci. W: Jan Kasprowicz. W siedemdziesięciolecie śmierci. Olsztyn 1999 s. 133-140. – Szkic do erotyku (którego nie było?) Zbigniewa Herberta. „Rocz. Hum. KUL. Lit. Pol.” 1999 t. XLVII z. 1 s. 119-138. – Cykl prozy spowiedniczej – konstrukcja czy ekspresja? Na przykładzie „Stygmatu” Marii Krzymuskiej. W: Cykl literacki w Polsce. Białystok 2001 s. 203-210. – Młodopolskie chrystologie. W: Chrystus w literaturze polskiej. Lubl. 2001 s. 307-320. – Cykle narracyjne w „Xiędzu Fauście” Tadeusza Micińskiego. W: Cykl i powieść. Białystok 2004 s. 155-166. – Sny Pana Cogito. W: Portret z początku wieku. Lubl. 2005 s. 129-152. – Odkrywanie i narzucanie wartości w kulturze współczesnej. W: Polonistyka w przebudowie. T. 2. Kr. 2006 s. 323-337. – „Xiądz Faust”. Synteza – niedokonanie – skok w przyszłość. „Temat” 2006 nr 6-7 s. 44-57; 66-76. – „W mroku gwiazd” [T. Micińskiego] w kontekście innych cyklów poetyckich Młodej Polski. W: Polski cykl liryczny. Białystok 2008 s. 109-126. – Młoda Polska według Czesława Miłosza. W: Pogranicza, cezury, zmierzchy Czesława Miłosza. Białystok 2012 s. 329-341. – Aspekty inicjacyjne prozy Stefana Grabińskiego. „Litteraria Copernicana” 2013 nr 1 s. 10-41. – „Z księgi przeczuć”. Wstęp do Leśmianowskiej poetyki marzenia. W: Stulecie „Sadu rozstajnego”. Kr. 2014. – Ku pokrzepieniu serc? Możliwości i funkcje „sakro-realizmu” w prozie polskiej początku XXI wieku. W: Sacrum na nowo poszukiwane. Lubl. 2015 s. 153-181. – Artura Hutnikiewicza badania nad Młodą Polską. „Litteraria Copernikana” 2016 nr 4 s. 27-37. – Młoda Polska w „obłoku niewiedzy”. Uwagi do wczesnomodernistycznych nihilologii. „Acta Univ. Lodz. Folia Litteraria Polonica” 2016 nr 3 s. 51-107. – Tadeusza Micińskiego zmagania z prozą. W: Czytać Tadeusza Micińskiego. Siedlce 2016 s. 17-47. – Walkiria-pszczoła: kobieta jako figura pełni. Feminocentryzm Tadeusza Micińskiego. „Ruch Lit.” 2016 nr 1 s. 3-27. – Wątpliwa hipoteza witalizmu w polskiej literaturze nowoczesnej. W: Młodopolski witalizm. Modernistyczne witalizmy. Kr. 2016 s. 35-61. – Architektonika światów przedstawionych w powieściach Tadeusza Micińskiego. W: Proza Tadeusza Micińskiego. Białystok 2017 s. 31-81.
Prace edytorskie i redakcyjne
1. T. Miciński: Poematy prozą. Wybór, wstęp, oprac. W. Gutowski. Kr.;Wr.: WL 1985, 348 s. Bibl. Poezji Młodej Pol.
2. T. Miciński: Wybór poezji. Wybór, wstęp, oprac. W. Gutowski. Kr.: Universitas 1999, 317 s. Bibl. Pol.
3. Z problemów prozy. Powieść inicjacyjna. Pod red. W. Gutowskiego i E. Owczarz. Tor.: Dom Wydawn. Duet 2003, 712 s.
4. Z problemów prozy. Powieść o artyście. Pod red. W. Gutowskiego i E. Owczarz. Tor.: Wydawn. A. Marszałek 2006, 704 s.
5. T. Miciński: Xiądz Faust. Powieść. Oprac. tekstu, przyp. i posł. W. Gutowski. Kr.: Universitas 2008, 524 s.
6. Proza Tadeusza Micińskiego. Studia. Red. nauk.: M. Bajko, W. Gutowski, J. Ławski. Wstęp: J. Ławski. Białystok: Katedra Badań Filol. „Wschód – Zachód”. Wydz. Filol. Uniw. w Białymstoku; Wydawn. Alter Studio 2017, 596 s. Przełomy, Pogranicza, 26. Studia Młodopolskie, 4.
OPRACOWANIA (wybór)
Ank. 2008, 2009.
Wywiad: Otwarte widzenie literatury. Rozm. D.T. Lebioda. „Bydg. Inf. Kult.” 2003 nr 1.
LP XX w. (K. Ćwikliński).
WUP. – Bibliografia prac Profesora Wojciecha Gutowskiego. W: Modernizm. Zapowiedzi, krystalizacje, kontynuacje. Bydg. 2009 [za l. 1966-2008].
W poszukiwaniu życia nowego
J. ZIELIŃSKI: Mit odrodzenia. „Twórczość” 1981 nr 5.
Nagie dusze i maski
A. CZABANOWSKA-WRÓBEL: Maski kobiety i twarz mężczyzny. „Teksty Drugie” 1993 nr 4/6.
A. KLICH. „Ruch Lit.” 1993 z. 5.
K. SZUMLEWICZ: Namiętność i schematy. „Twórczość” 1998 nr 11.
W. TRZECIAKOWSKI: Młodopolskie mity miłości. „PAL Prz. Artyst.-Lit.” 1998 nr 5/6.
W. TRZECIAKOWSKI: O młodopolskim erotyzmie. Pierwsze całościowe ujęcie mitów polskiego modernizmu. „Kwart. Artyst.” 1998 nr 2.
Wśród szyfrów transcendencji
D. HECK: Inwersja w metodzie. „Tytuł” 1995 nr 2, polem. W. Gutowski: Wściekłość i wrzask w „marcowym” felietonie. Tamże nr 3.
P. ROLIRAD. „Ruch. Lit.” 1995 z. 2.
A. KLUBA: Parafrazy transcendencji. „Teksty Drugie” 1996 nr 6.
M. STALA. „Pam. Lit.” 1997 z. 4.
Mit – Eros – Sacrum
W. TRZECIAKOWSKI: O wysokiej sztuce interpretacji Młodej Polski. „Kwart. Artyst.” 2000 nr 3.
A. CZABANOWSKA-WRÓBEL: W lesie młodopolskich symboli. „Teksty Drugie” 2001 nr 1.
Z próżni nieba ku religii życia
Ł. WRÓBEL: Aktualność Młodej Polski. „Nowe Książ.” 2002 nr 7/8.
Wprowadzenie do Xięgi Tajemnej
A. CZABANOWSKA-WRÓBEL. „Ruch Lit.” 2003 z. 2.
D.T. LEBIODA [LTD] : Tadeusza Micińskiego Xięga Tajemna. „Temat” 2004 nr 1/2.
M. PLISZKA. „Pam. Lit.” 2007 z. 1.
Konstelacja Przybyszewskiego
A. CZABANOWSKA-WRÓBEL. „Ruch Lit.” 2008 nr 3.
T. Miciński: Xiądz Faust
A. CZABANOWSKA-WRÓBEL. „Ruch Lit.” 2009 z. 4/5.
