Wojciech KASS

Autorka hasła: Barbara Marzęcka

ur. 1964

Pseud.: Łukasz; Rycerzyk.

Poeta, eseista, publicysta

Zob. też.: TWÓRCZOŚĆ, OPRACOWANIA (wybór)

BIOGRAM

Urodzony 1 września 1964 w Gdyni; syn Guntera Kassa, piekarza, i Krystyny z Lojewskich. Uczęszczał do Liceum Zawodowego „Unimoru” w Gdańsku; w 1983 zdał maturę. Następnie studiował filologię polską na Uniwersytecie Gdańskim (UG). Debiutował w 1984 wierszem: Zmienność świata form… (inc.), opublikowanym na łamach „Dziennika Bałtyckiego” (nr 117). W 1985 był współzałożycielem, a następnie do 1986 członkiem grupy poetyckiej studentów polonistyki UG W Zatoce. W tym okresie został wyróżniony II Nagrodą w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim „Nike Warszawska” (1985) i Nagrodą Specjalną w V Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim im. R. Milczewskiego-Bruna (1987). W 1989 uzyskał magisterium na UG i w 1990-91 pracował jako nauczyciel języka polskiego w Szkole Podstawowej nr 8 w Sopocie. Równocześnie od 1990 był dziennikarzem „Tygodnika Sopot” (drukował tu artykuły, wywiady i noty m.in. pod pseud.: Łukasz, Rycerzyk) , a w 1993-97 także redaktorem naczelnym czasopisma „Sopot. Gazeta Miasta”. W 1994-97 pełnił funkcję rzecznika prasowego Prezydenta Sopotu. W 1994 był współzałożycielem, a następnie do 2000 prezesem Sopockiego Towarzystwa Kulturalnego. W 1995 został członkiem nadzwyczajnym Światowego Związku Żołnierzy AK. Wiersze, artykuły, recenzje, wywiady drukował m. in. na łamach pisma „Topos” (od 1995; od 2002 także członek redakcji; tu cykl felietonów pt. Notes), „Jaćwież” (1998-2007), „Nowa Okolica Poetów” (od 2001) i „Zeszyty Literackie” (od 2006). Współpracował także jako poeta z Polskim Radiem. W 1997 objął stanowisko kierownika, a w 2000 dyrektora Muzeum im. K.I. Gałczyńskiego w leśniczówce Pranie oraz jego oddziału, Muzeum im. M. Kajki w Ogródku. W 1999 został prezesem Stowarzyszenia Leśniczówka Pranie, realizującego jego autorski program „Leśniczówka Pranie – Ośrodek Promienny”. Dwukrotnie był stypendystą Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2000, 2008). W 2001 został członkiem SPP. W 2002-2003 drukował na łamach „Gazety Olsztyńskiej” cykl felietonów literackich pt. Fiołki z Prania. Był członkiem jury wielu konkursów poetyckich, m. in. im. J. Drzeżdżona (1994-97), im. W. Bąka (2005-09), im. Z. Herberta (2008, 2009), im. R.M. Rilkego (od 2001), im. Rodziny Wiłkomirskich (od 2015; przewodniczący jury). W 2005 został współorganizatorem konkursu im. M. Kajki i członkiem jego jury. W 2011 zainicjował przyznawanie Nagrody im. K.I. Gałczyńskiego „Orfeusz” za najlepszy tomik poetycki roku i objął funkcję sekretarza jury nagrody. W 2004 został członkiem współzałożycielem Stowarzyszenia Kultury Nieestradowej im. M. Kajki, a w 2005 Stowarzyszenia na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur „Sadyba”. Był autorem wielu haseł do leksykonu Mazury. Słownik stronniczy ilustrowany (wyd. 2007). W 2006 zaczął prowadzić warsztaty poetyckie w Studium Artystyczno-Literackim na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był laureatem wielu nagród, m.in. w 2001 Statuetka Smętka-Osobowość Ziemi Piskiej, w 2004: nagrody „Nowej Okolicy Poetów” za walory intelektualne i artystyczne poezji oraz Statuetki Złotej Dziesiątki „Gazety Olsztyńskiej”, w 2009 nagrody Otoczaka Jerzego Suchanka za całokształt twórczości, a także nagrody Prezydenta Sopotu z dziedziny kultury i sztuki „Sopocka Muza”. W tymże roku został członkiem Polskiego PEN Clubu. Wszedł w skład literackiej rady redakcyjnej Białostockiej Kolekcji Filologicznej oraz rady naukowej serii wydawniczej Colloquia Orientalia Białostocensia – literatura/ historia przy Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu w Białymstoku. W 2017 wspólnie z żoną Jagienką Kass, otrzymał „Grand Prix – Wilk Piski” za 20- lecie działalności w dziedzinie kultury. Wyróżniony m.in. Odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2001), Brązowym i Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2007, 2015), Brązowym Krzyżem Zasługi (2008), Honorową Odznaką za Zasługi dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego (2014).

W 1991 ożenił się z Elżbietą Wojtaś, prawniczką (rozwód w 1998); z tego związku ma syna Wojciecha (ur. 1992). W 1999 zawarł związek małżeński z Jagienką Perlikiewicz, dziennikarką, muzealnikiem; mają syna Bruna (ur. 1999). Mieszka w leśniczówce Pranie (Ruciane-Nida).

TWÓRCZOŚĆ

1. Zderzenia. Rzecz o Mironie Białoszewskim, Czesławie Miłoszu, Klausie Kinskim, Zbigniewie Cybulskim, Ryszardzie Milczewskim-Bruno, Andrzeju Dudzińskim, Agnieszce Osieckiej i innych. Sopot: Pionier 1995, 148 s.
Teksty, wiersze, wywiady dot. tytułowych postaci.
2. „Aj, moi dawno umarli !”. Sopot: Wydawn. Sopockiego Tow. Kult. 1996, 153 s. Bibl. 100-lecia m. Sopotu
Album, na który się składają szkice, wywiady, reportaże dot. związków Cz. Miłosza z Sopotem.
3. Do światła. [Wiersze]. Olsztyn, Pranie: Ag. Fot.-Wydawn. WIT 1999, 45 s.
Cykle: Dialogi; Pożegnania; Horyzont
Nagroda im. K. Iłłakowiczówny oraz Stow. Lit. w Suwałkach w 2000.
4. Jeleń Thorwaldsena. [Wiersze]. Wwa: „Twój Styl” 2000, 43 s.
Nagroda im. K. Iłłakowiczówny oraz Stow. Lit. w Suwałkach w 2000.
5. Leśniczówka i poeta. Pranie i okolice. Tekst W. Kass. Zdjęcia: W. Mierzejewski. [Informator]. Olsztyn: Ag. Fot.-Wydawn. WIT [2000], [12] s.
6. Prószenie i pranie. [Wiersze]. Wwa: „Iskry” 2002, 55 s.
7. Przepływ cieni. [Wiersze]. Wwa: Iskry 2003, 53 s.
8. [Zehn]10 Gedichte aus Masurenland. [Wiersze]. [Przeł.] : M. Szalonek. Berlin: Verlag 2003, 30 s.
Wiersze w jęz. pol. i niem.
9. Pęknięte struny pełni. Wokół Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. [Eseje literackie]. Olsztyn, Pranie: Ag. WIT W. Mierzejewski 2004, 93 s.
Nominacja do Wawrzynu – Lit. Nagrody Warmii i Mazur za 2004.
10. Gwiazda Głóg. [Wiersze]. Wwa: Iskry 2005, 67 s.
Nominacja do Wawrzynu – Lit. Nagrody Warmii i Mazur za 2005.
11. Pieśń miłości, pieśń doświadczenia. [Wiersze; współaut.:] K. Kuczkowski. Bydg.: Galeria Autorska J. Kaja i J. Soliński 2006, 31 s.
12. [Arkusz poetycki kwartalnika „Pobocza”] Red. P. Szydeł. Oprac. graf.: D. Krasicka. Zdj.: Sz. Szwochert, Ł. Borkowski. [Więcbork:] Krajeńskie Stow. Kult. 2008.
Wyd. w 300 egz. z okazji spotkania autorskiego w Więcborku.
13. Pocałuj w usta światło. Arkusze poetyckie dwumiesięcznika „Topos” Red. i fot.: T. Dąbrowski. „Topos” 2008 nr 1-2.
14. Wiry i sny. [Wiersze]. Sopot: Tow. Przyjaciół Sopotu 2008, 48 s. Bibl. „Toposu”, t. 40.
Nominacja do Wawrzynu-Lit. Nagrody Warmii i Mazur za 2008; nominacja do Nagrody Światowego Dnia Poezji ustanowionego prze UNESCO; nominacja do Nagrody Poetyckiej im ks. Jana Twardowskiego.
15. [Czterdzieści jeden] 41. [Wiersze]. Wwa: Iskry 2010, 51 s.
16. Pranie i poeta. Tekst: J. Kass i W. Kass. Zdjęcia: W. Mierzejewski. [Informator]. Olsztyn: Ag. Wit 2010, 28 s.
17. Ba! i dwadzieścia jeden wierszy [Wiersze]. Sopot: Tow. Przyjaciół Sopotu 2014, 56 s. Bibl. „Toposu”, t. 97.
Zawiera poemat Ba! oraz cykle wierszy: Śnienia; Jawy (albo antyśnienia).
Przekł. ros.: A. Bazyliewski. „Novaâ Polša”, Wwa 2014 nr 12.
18. Wybiegłem z tego snu. Tom ofiarowany Wojciechowi Kassowi przez żonę Jagienkę i przyjaciół z konfraterni „Topoi” z okazji 50 rocznicy urodzin Poety. [Wiersze i zapiski]. Sopot: Tow. Przyjaciół Sopotu 2014, 117 s. Bibl. „Toposu”; t. 102.
Tu także wiersze dedykowane W. Kassowi oraz teksty K. Kuczkowskiego, Z. Fałtynowicza i K. Karaska dot. jego osoby i twórczości.
19. Przestwór, godziny. [Wiersze]. Sopot: Tow. Przyjaciół Sopotu 2015, 62 s. Bibl. „Toposu”; t. 118.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Sopot: Tow. Przyjaciół Sopotu 2015, 62 s., plik w formacie PDF, EPUB, MOBI.
20. Nie żałuj głaskania umierającemu. [Wiersze]. Olsztyn: Woj. Bibl. Publiczna 2016, [8] s. Trilinguis, 4.
Tekst w jęz. ang., pol. i ros.
21. Pocałuj światło. 89 wierszy. [Wybór wierszy]. Oprac. i posł.: A. Gleń. Wwa: Iskry 2016, 150 s.
Montaż poetycki : Krajobraz z kością niezgody. Reż.: J. Kukuła. Radio 2006.
Przekłady wierszy Wojciecha Kassa w antologii hiszp.: Poesia a contragolpe. Antologia de polaca contemporánea (autores nacidos entre 1960 y 1980). [Wybór i przeł.:] A. Murcia, G. Beltrán , X. Farré. Zaragoza 2012
Prace redakcyjne
1. Krzysztofowi Karaskowi w 70. rocznicę urodzin – poeci. [Antologia]. Oprac. i wstępem opatrzył … Rzeszów: Podkarpacki Inst. Książki i Marketingu 2007, 98 s. Bibl. „Nowej Okolicy Poetów”, t. 19
2. K. Kuczkowski: Dajemy się jak dzieci prowadzić nicości. [Wiersze]. Sopot: Bernardinum; Sopot: Tow. Przyjaciół Sopotu 2007, 63 s. Bibl. „Toposu”; t. 34.
3. K. Kuczkowski: Wiersze (masowe) i inne. Zdjęcia: W. Jurkiewicz. Sopot: Tow. Przyjaciół Sopotu 2010, 53 s. Bibl. „Toposu”; t. 53.
4. Narcissus poeticus. Tom ofiarowany Krzysztofowi Kuczkowskiemu przez żonę Ewę i przyjaciół z konfraterni poetyckiej Topoi z okazji 60 rocznicy urodzin Poety. Koncepcja i kompozycja tomu. : P. Dakowicz, W. Kass. Red.: Z. Fałtynowicz; M. Ekser. Pranie: Stow. Leśniczówka Pranie 2015, 138 s.

OPRACOWANIA (wybór)

Ank. 2010, 2011.
Autor o sobie: Rzecz dla mnie jako poety najważniejsza? „Topos” 2002 nr 1 /2.
Wywiady: Rozbiłem banię z poezją. Rozm. O. Krzyżyńska. „Głos Wybrz.” 2000 nr 288; Mój fragment świata. Rozm. M. Stelmach. „Gaz. Współcz.” 2002 nr 58; Rozmowa z kamieniami. Rozm. M. Stelmach. „Gaz. Współcz.” 2003 nr 149 [dot.: 10 Gedichte aus Masurenland]; Zakorzenić się w krajobrazie. Rozm. K. Lenkowska. „Zesz. Lit.” 2004 nr 4; Natura wyzwoliła we mnie poetę. Rozm. M. Ferreras-Tascón. „Templum Novum” 2005 nr 2; Nie tylko o poetyckich początkach – rozmowa z Wojciechem Kassem. Rozm. ESS „Notatnik Lit.” 2006/ 2007 nr 1; Dlaczego słowa umierają. Rozm. J. Koźbiel. „Więź” 2012 nr 10, przedr. w J. Koźbiel: Słowa i światy. Pruszków 2012; Inne spojrzenie. Rozm. J. Napiórkowski. „Nowa Okolica Poetów” 2012 nr 37; Postawić pomnik czytelnikowi. Rozm. E. Zdrojkowska. W: E. Zdrojkowska: Rozmówki polsko-polskie. Wywiady radiowe. Olsztyn 2012; Prawda języka jest jak szelest duszy. Rozm. B.P. Klary. W: B.P. Klary: Rozmowy z piórami. Cz. 2. Tor. 2014; Poezja czyni miejsca większymi niż są. Rozm. MZG. „Gaz. Olszt.” 2015 nr z 29 V.

Ogólne

A.D. KAWKA: O Wojciechu Kassie. Nagroda im. K. Iłłakowiczówny. „Notes Wydawn.” 2000 nr 1.
Z. CHOJNOWSKI: Pociecha mieszka na Mazurach, czyli Wojciech Kass. W tegoż: Zmartwychwstały kraj mowy. Olsztyn 2002.
K. KUCZKOWSKI: „Miłość serca jest bezbronna”. „Topos” 2004 nr 5 [dot. wiersza W. Kassa: Bezbronność serca].
J. WAJS: Przyszedłem ciebie odwiedzić. Trzy wiersze o „złej śmierci”. „Topos” 2004 nr 3/4 [dot. wiersza W. Kassa: Krajobraz z kością niezgody].
W. KUDYBA: „Dochodzić do ładu z ziemią i jej odwrotnością”. O liryce Wojciecha Kassa. „Topos” 2008 nr 5.
A. GLEŃ: Lekcja (z) milczenia. Notatki na marginesie „Pieczęci ignorancji” Wojciecha Kassa (z dodatkiem uwag o poezji Cz. Miłosza i T. Różewicza) w: Istnienie i literatura. (notatnik hermeneutyka). Sopot 2010.
W. KUDYBA: Zatańczyć śmierć; Stać się kimś innym. W tegoż: Wiersze wobec Innego. Sopot 2012.
K. DYBCIAK: Inna inność nowych poetów. „Arcana” 2013 nr 109.
S. MATUSZ: Licznik Geigera. Sosnowiec 2013 [dot. m.in. W. Kassa].
A. NOWACZEWSKI: Ogień wykrzesany z lodu. O poezji Wojciecha Kassa. W tegoż: Konfesja i tradycja. Szkice o poezji polskiej po 1989 roku. Sopot 2013.
K. WĄDOLNY-TATAR: Kołysanka w liryce XX i XXI wieku. Emergencja gatunku literackiego. Kr. 2014, passim.
A. GLEŃ: Krytyka i metafizyka. Sopot 2017 [m.in. dot.: W. Kassa].

„Aj, moi dawno umarli !”
W. FUŁEK: Żywi i umarli. „Topos” 1996 nr 3.

Do światła
L. SZULC: Poezja w stylu galant. „Jaćwież” 1999 nr 8.
M. KALANDYK: Wybiegając poza powierzchnię rzeczywistości – do światła „Nowa Okolica Poetów” 2002 nr 1.
K. KUCZKOWSKI: Uchwycić prawdę, „Topos” 2000 nr 1.

Jeleń Thorwaldsena
[J. DRZEWUCKI] (J.D.) „Mag. Lit. Książ.” 2000 nr 11 (50).
L. SZULC: Warunkiem bogactwa całkiem nie jest ilość. „Jaćwież” 2000 nr 12.
Z. CHOJNOWSKI: Imiona obecności. „Nowe Książ.” 2001 nr 6.
P.W. LORKOWSKI: Pogoda i dziękczynienie. „Topos” 2001 nr 1.
M. SŁAPIK: Z pogranicza. „Borussia” 2002 nr 26.

Prószenie i pranie
J. JASTRZĘBSKI: Prańskie liturgie. „Jaćwież” 2001 nr 19.
Z. CHOJNOWSKI. „Pogranicza” 2002 nr 6, przedr. w tegoż: Kanon prywatny. Olsztyn 2016.
M. KALANDYK. „Nowa Okolica Poetów” 2002 nr 1.
K. KUCZKOWSKI: „Jasne domaga się rozpoznania, ciemne nigdy…” (O „Prószeniu i praniu” Wojciecha Kassa). „Topos” 2002 nr 6.
K. PIEŃKOSZ: Sensualista i retor. „Nowe Książ.” 2002 nr 11.
B. WOJCIULEWICZ: Wobec świetlistości świata. „Pracownia” 2002 nr 29/30.
A. SZYMAŃSKA: Mała metafizyka. „Prz. Powsz.” 2003 nr 2, przedr. w tejże: Księga objawień i inne lektury. Wwa 2012.
G. KOCIUBA: Wielbiciel szczegółu. „Twórczość” 2004 nr 2/3, przedr. w tegoż: Maski/Twarze. Kr. 2009.
A. SZYMAŃSKA: Pokora i pycha. „Arkusz” 2003 nr 4.
W. KUDYBA: Prószenie mądrości. „Topos” 2002 nr 4/5.

Przepływ cieni
B. GRUSZKA-ZYCH: Wojciech Kass został uhonorowany. „Gość Niedz.” 2004 nr 29.
M. KALANDYK: Przepływ cieni. „Jaćwież” 2004 nr 27/28.
K. KARASEK: Uwaga, poeta. „Życie” 2004 nr 39.
G. KOCIUBA: Uważność. „Nowa Okolica Poetów” 2004 nr 1, przedr. w tegoż Maski/Twarze. Kr. 2009.
K. KUCZKOWSKI: Góra poety. „Śląsk” 2004 nr 8.
K. LISOWSKI: Most z kości. „Nowe Książ.” 2004 nr 7.
A. SZYMAŃSKA: Trwanie, zachwyt, wzrastanie. „Prz. Powsz.” 2004 nr 5.
J. TULIK: Zaufać szeptom. „Topos” 2004 nr 5.
[J. DRZEWUCKI] (J. D.): „Mag. Lit. Książ.” 2004 nr 2.

10 Gedichte aus Masurenland
W. SETLAK: Made in Forstha. „Nowa Okolica Poetów” 2004 nr 1.
Zob. też Wywiady.

Pęknięte struny pełni
W. FUŁEK: Świat pełen zielonych gęsi. „Topos” 2004 nr 3 /4.
O. KRZYŻYŃSKA: Poeta o poecie. „Głos Wybrz.” 2004 nr 119.
P. SZEWC: Szklana góra. „Nowe Książ.” 2004 nr 3.
A. NOWACZEWSKI: Fenomen Gałczyńskiego. „Migotania, przejaśnienia”. 2005 nr 2.

Gwiazda Głóg
W. KALANDYK: Gwiazda Głóg – Gwiazda Piołun albo schodzenie w dolinę. „Nowa Okolica Poetów” 2005 nr 3 /4.
J. MIKOŁAJEWSKI: List do poety z Prania. „Gaz. Wybor.” 2005 nr 298.
J. OSEWSKA: Czas bezpowrotny. „Alm. Sejneński” 2005 nr 4.
P. DAKOWICZ: Pierwsza jest miłość. „Topos” 2006 nr 1 /2 , przedr. w tegoż: Helikon i okolice. Sopot 2009.
G. KOCIUBA: Pamięć, zdziwienie, troska. „Pobocza” 2006 nr 1, przedr. w tegoż: Maski/Twarze. Kr. 2009.
J. KORNHAUSER: Droga przez ogród. „Tyg. Powsz.” dod. „Książ. w Tyg.” 2006 nr 9.
K. KUCZYŃSKA-KOSCHANY: Najbardziej poetyckie z pytań. „Topos” 2006 nr 1/2.
A. NOWACZEWSKI: Sielskość, szczenięcość, wiek męski. „Gość Niedz.” 2006 nr 41.
J. PETROWICZ: Zbierając utracone. „Nowe Książ.” 2006 nr 4.
W. SETLAK: Na Godota poczekajmy razem. „Nowa Okolica Poetów” 2006 nr 3.
L. SZARUGA: Świat poetycki (XXX). „Zesz. Lit.” 2006 nr 1.
A. SZYMAŃSKA: Czarna kropka w białej próżni. „Prz. Powsz.” 2006 nr 7 /8.
W. KUDYBA: Tendresse. „Odra” 2007 nr 1.
W. GAWŁOWSKI: Obietnica widzenia. „Twórczość” 2007 nr 2.
K. ZEGADŁO. „Jaćwież” 2006 nr 35.

Pieśń miłości, pieśń doświadczenia
P. DAKOWICZ: Kominiarczyka podróż w stronę światła. „Topos” 2007 nr 1 /2, przedr. w tegoż: Helikon i okolice. Sopot 2009.
J. GRUPIŃSKI: Pieśń światła, pieśń ciemności. „Latarnia Morska” 2007 nr 3.
P.W. LORKOWSKI: Chrapy dusz wyjących, śpiew dusz radosnych. „Red” 2007 nr 1.
S. RUSIN: Pieśni światłoczułe. „Akant” 2007 nr 5.
W. SETLAK: Koncert na dwa głosy. „Nowa Okolica Poetów” 2007 nr 1.
A. SZYMAŃSKA: Udręka i ekstaza poety. „Nowe Książ” 2007 nr 1.
S. STABRO: Poezja na dwa instrumenty. „Dekada Lit.” 2009 nr 3.
T. WIŚNIEWSKI: Between. Pomiędzy. (O Pieśni miłości, pieśni doświadczenia Wojciecha Kassa i Krzysztofa Kuczkowskiego). „Topos” 2012 nr 3.

Wiry i sny
P. DAKOWICZ: Lunatyk światła. „Topos” 2008 nr 6, przedr. w tegoż: Helikon i okolice. Sopot 2009.
[J. DRZEWUCKI] (J.D.): „Mag. Lit. Książ.” 2008 nr 11.
W. SETLAK: Niepodległość Wojtka. „Nowa Okolica Poetów” 2008 nr 4.
L. SZARUGA: Świat poetycki (XLI). „Zesz. Lit.” 2008 nr 4 [m.in. dot.: Wiry i sny].
P. DAKOWICZ: Sen o świetle. „Odra” 2009 nr 10.
J. JAKUBOWSKI: Tkwić we własnym centrum. Kilka rozpoznań na temat „Wirów i snów” Wojciecha Kassa. „Pobocza” 2009 nr 1.
G. KOCIUBA: Czujność wobec nietrwałego. W tegoż: Maski/ Twarze. Kr. 2009.
A. JARZYNA: Ze śmiercią na kolanach. „Wyspa” 2009 nr 1.
A. PIECH-KLIKOWICZ: Otwieranie światła. „Nowe Książ.” 2009 nr 2.
A. SZYMAŃSKA: Dekonstrukcja i konstrukcja. „Prz. Powsz.” 2009 nr 2, przedr. w tejże: Księga objawień i inne lektury. Wwa 2012.
M. WŁODARSKI: Przeciw. Wiersze Wojciecha Kassa [on-line] [dostęp 19 kwietnia 2011]. Dostępny w Internecie.

41
S. BURYŁA: Makabra i egzystencja. „Nowe Książ.” 2010 nr 9.
P. DAKOWICZ: Pieśni, czyli stopnie. O nowych wierszach Wojciecha Kassa. „Topos” 2010 nr 4.
A. GLEŃ: Pieśń ekstatyka. Wstęp do Pieśni Wojciecha Kassa. „Strony” 2010 nr 3/4.
J. JAKUBOWSKI: „Liryka ciemna i czysta” [on-line] [dostęp 8 czerwca 2011]. Dostępny w Internecie.
A. NOWACZEWSKI: Poetycka księga ziół. „Gość Niedz.” 2010 nr 48.
K. SAŁDECKA: Tylko najważniejsze słowa. „Neurokultura” 2010 [on- line] [dostęp 13 kwietnia 2011]. Dostępny w Internecie.
A. SZYMAŃSKA: Zadziwienie istnieniem. „Prz. Powsz.” 2010 nr 12.
M. KALANDYK: 41 pieśni i piosenek Wojciecha Kassa. „Nowa Okolica Poetów” 2011 nr 1.
G. KOCIUBA: Zaklinanie istnienia i czasu. „Twórczość” 2011 nr 7.
W. KUDYBA: Poeta, który stał się szamanem. „Arcana” 2011 nr 6.
J. MĄCZKA: Budowanie domu. „Fraza” 2011 nr 1.
F. NETZ: Poezja pytań granicznych. „Matras” 2011 nr 84, toż pt. Nowe pieśni z leśniczówki Pranie. „Śląsk” 2011 nr 6.
K. ZEGADŁO: „Metafizyczny szpik”. Szkic o poezji Wojciecha Kassa. „Tekstualia” 2011 nr 2.
K. KUCZKOWSKI: Kładka. Dwanaście notatek o poezji. „Topos” 2012 nr 5 [dot. m.in. W. Kassa].
J. DRZEWUCKI: Czterdzieści jeden. „Książ. Mag. Lit.” 2013 nr 3.
A. FRYZ: Poezja jako przestrzeń bycia . Szkic o nowych wierszach Wojciecha Kassa. „Topos” 2013 nr 6.
K. KOCIUBA: Poeta pejzażu, poeta ziemi. „Twórczość” 2013 nr 4.

Ba!
A. GLEŃ: Wyznanie w czasie marnym. „Odra” 2014 nr 7-8.
A. GLEŃ: Od A. Kilka myśli na progu nowego tomu wierszy Wojciecha Kassa. W tegoż: Czułość. Studia i eseje o literaturze najmłodszej. Sopot 2014.
J. JAKUBOWSKI: Rozciąganie duszy. „Topos” 2014 nr 6.
A. NĘCKA: Egzystencjalny niepokój. „Nowe Książ.” 2014 nr 7.
L. SZARUGA: Świat poetycki (LIX) „Zesz. Lit.” 2014 nr 2 [m.in. dot. W. Kassa].
L. SZULC. „Kroniki” 2014 nr 2.
L ŻULIŃSKI: Mądre piszę – nie piszę. Powst. 2014 „Latarnia Morska” [on-line] [dostęp 27 listopada 2016] Dostępny w Internecie.
J. DRZEWUCKI: Zapalić ciemność. „Twórczość” 2015 nr 3, przedr. w tegoż: Środek ciężkości. Mikołów 2016..
A. ŁOZOWSKA-PATYNOWSKA: O „ciele liryki” Wojciecha Kassa. W tejże: Opowieść o człowieku. Poezja najnowsza w krótkich interpretacjach. Pruszcz Gdański 2015.

Przestwór, godziny
L. SZARUGA: Świat Poetycki (LXIV). „Zesz. Lit.” 2015 nr 4 [dot. m.in. W. Kassa].
K. ALICHNOWICZ: Człowiek z obrazów. „Topos” 2016 nr 6.
A. GLEŃ: Cisza i biel. „Twórczość” 2016 nr 4.
L. SZULC: Mentalna dojrzałość. „Wyspa” 2016 nr 2.
J.L. WOŹNIAK: Gęsty przestwór. „Śląsk” 2016 nr 1.

Pocałuj światło
J. CHACHUŁA: Za sprawą słowa. „Kroniki” 2016 nr 3.
K. MASŁOŃ: Wojciech Kass lepi słowa. „Do Rzeczy” 2016 nr 46.
I. MIRKUT. Powst. 2016 [on-line] [dostęp 27 listopada 2016]. Dostępny w Internecie .
A. MORAWIEC. Powst. 2016 [on–line] [dostęp 27 listopada 2016]. Dostępny w Internecie.
Z. CHOJNOWSKI: Między trenem a peanem. „Twórczość” 2017 nr 3.
K. PŁATEK: Wotum nieufności. „Nowe Książ.” 2017 nr 1.
B. SUWIŃSKI: Wyjść na światło: wiersze Wojciecha Kassa. „Topos” 2017 nr 1.
T. TOMSIA: Układanie siedliska. „Topos” 2017 nr 1.