CHŁODNA 25 (Nordwache)

Mary Berg

ONI, IIA

25.XII.40’: „Droga z „małego” do „dużego getta” zaczyna się na rogu Chłodnej i Żelaznej. Jedynie jezdnia odgrodzona po obu stronach murami od reszty ulicy Chłodnej jest uważana za część getta. W połowie ulicy znajduje się wyjście na Żelazną. Jest ono szczególnie uważnie pilnowane przez niemieckiego żandarma z bronią maszynową oraz dwóch policjantów: żydowskiego i polskiego” (s. 95-96)

JA, IIA

4.I.41’: „Wczoraj na Chłodnej w pobliżu przejścia z „małego” do „dużego getta” sama widziałam, jak niemiecki żandarm „musztrował” żydowskiego policjanta. Młody mężczyzna nie mógł już złapać oddechu, lecz hitlerowiec ciągle zmuszał go do padania i wstawania, aż wreszcie tamten runął w kałużę krwi. Wtedy ktoś wezwał karetkę, a policjant żydowski został umieszczony na noszach i odwieziony podręcznym pojazdem. Na całe getto są tylko trzy karetki, dlatego w większości przypadków korzysta się z takich pojazdów. Nazywamy je rikszami” (s. 97)