CMENTARZ ŻYDOWSKI na PRADZE (św. Wincentego 15)

Adam Czerniaków

ONI, I

„Wczoraj po raz drugi na cmentarzu praskim w poszukiwaniu brylantów pobito pracowników.” [4.I.1940] (s. 58)

„Zaaresztowano intendenta i pomocnika na cmentarzu na Pradze.” [27.II.1940] (s. 70)

„Intendenta na cmentarzu praskim wypuszczono.” [1.III.1940] (s. 71)

 

JA/ONI, I

„Jadę do Gminy, a potem na cmentarz praski. Jest tam kilkanaście ciała ma Zak[ład pogrzebowy] tam przywieźć jeszcze 40. W Gminie rodziny kłócą się z Kaminerem o miejsce na cmentarzu praskim. Skierowałem Zabłudowskiego na Pragę i załatwiono sprawę.” [11 IV 1940] (s. 82-83)

„Rano odwiedziny cmentarza praskiego, potem sierociniec na Jagiellońskiej. Dałem dzieciom czekoladę. Nagrobek Zbytkowera potłuczony. Drzewa wycięte.” [2 V 1940] (s. 86)

„Zwiedziłem cmentarz na Okopowej i na Pradze. Nagrobek Zbytkowera mocno uszkodzony. Wyrostki wchodzą na cmentarz i rozbijają młotami nagrobki. Nowy grób matki i 7-ga dzieci, zabitych podczas bombardowania. Groby 53.” [30 VI 1940] (s. 101)

 

Emanuel Ringelblum

ONI, I

„Śmiertelność wśród Żydów w Warszawie jest straszna. Umiera dziennie 50-70 ludzi. Przed wojną umierało dziennie około 10 osób. Opłata wyznaczona [za grób] wynosi 500 zł w Warszawie i 100 zł na Pradze.” (s. 42)

„Śmiertelność wśród Żydów jest obecnie trzy razy większa niż przed wojną w analogicznych miesiącach ubiegłego roku. Ustalono minimalną opłatę za pochówek, 500 zł, na Pradze podobno 100 zł, dla ubogich bezpłatnie.” (s. 88)

„Na Pragę na cmentarz żydowski pielgrzymują setki chrześcijan do grobu matki i siedmiorga dzieci, którzy zostali zabici w czasie bombardowania. Mąż, który powrócił z Rosji, zamówił dla niej nagrobek, na którym wyrzeźbiono jego postać opłakującą żonę i dzieci.” (s. 138)