LIMANOWSKIEGO 45 (Szkoła Powszechna nr 149a, Kolektyw Wiedeń IV)

Józef Zelkowicz

ONI, IV (3.09.1942)

„Poza tym w kolektywie, w którym mieszkała, przy ul. Limanowskiego 45 nie była traktowana ani lepiej, ani gorzej od swych braci i sióstr w niedoli. Tak jak oni leżała na gołej ziemi, razem z nimi marzła i głodowała pospołu oraz cierpiała… i to może bardziej niż inni. Inteligentna, energiczna, impulsywna, nie dała się powszechnej apatii. Nie potrafiła tak jak 90 procent mieszkańców kolektywu dzielić dnia na spanie, działanie i „wypoczynek”… Nie umiała, tak jak jej sąsiedzi, godzinami debatować o wodnistości zup, o głodzie czy brudzie w klozetach i braku papieru toaletowego”. (s. 156)

„Kolektyw przy ul. Limanowskiego został wraz ze wszystkimi innymi zlikwidowany i Roza Sztajner ze swymi towarzyszami niedoli trafiła do domu starców. Jednak nie do takiego, który istniał już w getcie, ale do nowo wybudowanego – dla nich, dla „obcych”. (s. 156)

ONI,  IV (4.09.1942)
„Eksplodował właśnie dom przy ul. Limanowskiego 45. Policja dopiero co skończyła go „obrabiać”. Nie minęła nawet minuta, jak stamtąd wyszła, a dom wypełniły krzyki, lamenty, zawodzenie, tak jakby było tuż po potopie albo po trzęsieniu ziemi… Zabrali starego Krela [Chaim Krel], który przez całe życie pielęgnował swą brodę, pejsy i swój jidyszkajt, a o jego potrzeby życiowe zawsze dbali inni”, (s. 177)