MARYSIŃSKA 25 (mieszkanie Fogla) – MARYSIŃSKA 25 (bożnica) – MARYSIŃSKA 25 (podwórze domu Fogla)- ŁAGIEWNICKA 61 (Rewir Służby Porządkowej III) [TRASA]

Heniek Fogiel

JA, III B (17.06.1942 – wspomnienie z 15.06.1942)

„A więc: w niedzielę wieczór, tj. 15 czerwca, zszedłem mówić Kadisz do bożnicy, na podwórzu stała policja, ale słyszałem, że mają robić obławę na tych, co noszą brody, bo jest rozkaz z Kripo, że kto będzie nosił brodę, grozi surowa kara, a policja żydowska ma nad tym odpowiedzialność, więc nie bojąc się niczego, gdyż brody nie noszę, wszedłem do bożnicy, ale wyjść już nie mogłem, policja okrążyła bożnicę i wzięto wszystkich do rewiru. Tam zrobiono listę, pytano się: nazwisko, adres, data urodzenia i gdzie się teraz pracuje. Ja byłem na tyle przytomny, że podałem, iż jestem krawcem, ale tymczasem pracuję w Gemüse [Wydziale Warzyw]. Obława zarządzona została na rozkaz prezesa. Ta lista została odczytana prezesowi i starsze osoby, pracujące i niepracujące, (55–60 lat) oraz resortowców momentalnie zwolniono. (…) Ja, natomiast, i jeszcze jeden starszy człowiek (53 lat) zostaliśmy zatrzymani w rewirze. Dlaczego? Co i jak? Nie wiadomo? (…)

Dużo nie zastano w domu, więc wzięto żony, matki, w zastaw, aby te osoby się stawiły. Takie sposoby ma nasza policja! Zaraz wieczorem mama i Minia [Feldmark] poszli [!] mnie szukać, więc się dowiedzieli [!], że jestem w rewirze, więc o 11 w nocy przynieśli [!] mi jedzenie. Nie chcę wcale opisywać, co się ze mną działo tej nocy. Chodziłem jak zwariowany po celi, jak prawdziwy więzień liczyłem kroki, deski, obliczałem szerokość i długość celi za pomocą kroków, to kładłem się na pryczy, to wstawałem i znów spacerowałem. Na myśl o tym, że mam wyjechać i zostawić kochaną mamusię z Mirą, to mnie najwięcej bolało i przejmowało, na myśl o tym łzy ciekły mi z oczu jak woda sodowa z syfonu! Trudno mi też opisać, co się działo tej nocy u nas w domu, całą noc nie spali i płakali, mama płakała, że jednego syna już gdzieś ma na obczyźnie, więc żebym Ja chociaż został.” (s. 72 – 73)