PLAC BAZAROWY

Dawid Sierakowiak

ONI, III B

22 lipca 1942 r.: „Tymczasem wykonano dziś trzeci, zdaje się, w getcie wyrok śmierci przez powieszenie na placu [Bazarowym] przy ul. Bazarnej. Tym razem powieszono dwóch młodzieńców, którzy podobno uciekli z robót w Poznaniu. Wyrok naturalnie wykonali Żydzi.” (s. 291)

ONI, IV

6 września 1942 r.: „Zbudowano na Bazarnej [tj. na pl. Bazarowym – A.S.] ogromną szubienicę, na której mają powiesić podobno dwudziestu kilku pabianiczan, którzy uciekli swego czasu z Pabianic przed wysiedleniem, ale diabli wiedzą, na co ta szubienica jeszcze im się przyda.” (s. 323)

Oskar Singer

ONI, III A (03.05.1942)

„Przy Pfeffergasse [Pieprzowej], giełdowej ulicy getta, Wallstreet nędzarzy, rozgrywa się teraz dramat. Jedna z ekspozytur znajduje się na Bazarplatz, gdzie kiedyś – za polskich czasów – paserzy handlowali towarem, który dostarczali im złodzieje z Bałut. Ale to są tylko oficjalne punkty. Nie ma bowiem zakątka, w którym nie rozgrywałyby się sceny tego dramatu. Na ulicach i w bramach, na podwórkach, korytarzach i w mieszkaniach tego miasta – wszędzie się oferuje, targuje, walczy, kłóci, przeklina, żebrze. W każdym miejscu getta kołyszą się walizki ciągnięte przez cienie. Nie są ciężkie. Prawie wszystko pożarła bieda. Często są zupełnie puste. Celem ich ostatniej wędrówki jest skup centralny, gdzie się kupuje – kupuje – kupuje.” (s. 24)

JA/ONI, III B (22.07.1942)

„Kto rano 22 lipca przechodził przez Plac Bazarowy, był już pewien, że to prawda. Przed magazynem desek Resortu Galanterii Drewnianej ustawiono podwójną szubienicę. Żydowscy stolarze musieli zbudować ją dokładnie według niemieckich instrukcji, a żydowscy robotnicy postawić. Żydowska policja trzymała straż aż do tej straszliwej godziny. Egzekucję wyznaczono na godzinę 11. Kto zna Niemców, ten wie, że odbędzie się ona punktualnie o godzinie 11. Już o 10 na chodnikach Hamburgerstrasse [Lutomierskiej] i wzdłuż bazaru zbierają się ludzie. Około wpół do jedenastej pojawia się pluton niemieckiej policji. Akcją kieruje Untersturmbannführer SS. Na jego rozkaz zatrzymuje się przechodniów i zmusza do uczestniczenia w egzekucji. Ulica za mostem przy Placu Kościelnym jest zamknięta, publiczność – bardzo wiele kobiet – w drodze z pracy lub do pracy stłoczona jest przede wszystkim na obu chodnikach naprzeciwko krwawego rusztowania.” (s. 47-48)