PLAC TEATRALNY

Adam Czerniaków

JA/ONI, I

„Do biura przybył Rinde (Bote) z podbitym na Nalewkach okiem i Wasserman z rozbitym nosem przez tłum uliczny na pl. Teatralnym, kiedy stoczył walkę w obronie katowanego przez tenże tłum Żyda.” [4.I.1940] (s. 58)

ONI, I

„Wiadomość z pl. Teatr[alnego] o nowej dzielnicy – tempo mniejsze. Interwencja w sprawie mebli, rzeczy w domach poza tą dzielnicą.” [20 VIII 1940] (s. 114)

 

Emanuel Ringelblum

ONI, I

„Trzynasty maja [1940]. Słyszałem, że na placu Teatralnym, Marszałkowskiej i innych ulicach tamci kazali Żydom tańczyć. Przygodnych Polaków, którzy się śmieli, wciągnięto do bójki.” (t, 29: s. 112)

ONI, II A

„Na placu Teatralnym ćwiczono przez dłuższy czas grupę policjantów żydowskich. 50 policjantów wystąpiło dlatego z policji.” (t. 29: s. 169)

ONI, V

„Żydowscy bojowcy przenieśli walkę na teren aryjski. Kierownik grupy bojowej na ulicy Świętojerskiej wygłosił na murze gettowym przemówienie do ludności polskiej, wzywając ją do współdziałania. Piękne to przemówienie – według relacji naocznego świadka – zakończył okrzykiem: „Niech żyje Polska!”. Nocą przebijali się bojowcy z rewolwerami w ręku przez mury, zabijali strażników ukraińskich czy szaulisów litewskich i chronili się na aryjską stronę. Dochodziło niejednokrotnie do walki na sąsiadujących z gettem placach z Niemcami, czy nawet z policją granatową. Takie wypady „piątek” bojowych przez mury albo przez przejścia podziemne odbywały się na placu Żelaznej Bramy, na placu Krasińskich, na placu Teatralnym, na placu Muranowskim itd. Na placu Teatralnym granatowa policja przyłapała kilku bojowców, którzy rzucili granat i próbowali zbiec. Złapano ich i rozstrzelano w jednym ze zniszczonych domów przy ul. Królewskiej.” (t. 29a: s. 90)

Janina Bauman

JA, przed I

“Słoneczna plama na sosnowych deskach podłogi wczesnym rankiem; jękliwy zgrzyt tramwaju skręcającego na Plac Teatralny; równoramienny stukot kopyt końskich późną nocą-to najodleglejsze wspomnienia z mojego dzieciństwa. Mieszkaliśmy wtedy na ulicy Senatorskiej pod numerem piątym. Później, gdy Ojciec stał się na tyle sławny w Warszawie, by otworzyć przychodnię i gdy urodziła się moja siostra Zosia, przeprowadziliśmy się na Sienną i zamieszkaliśmy w domu pod numerem 5. W miejscu, gdzie niegdyś stał olbrzymi z trzema bramami wychodzącymi na Sienną, Wielką, Zieloną, wznosi się dziś Pałac Kultury i Nauki.” (s. 7)

 

TRASY:

– Trasa tramwajowa: Plac Teatralny – Trakt Królewski – Aleje Ujazdowskie – Plac Unii Lubelskiej – Rakowiecka