FRANCISZKAŃSKA 30

Marek Edelman

ONI/JA, V

„Sytuacja bojowców staje się coraz cięższa. Brak im już nie tylko wody i żywności, ale i amunicji. Żadnego kontaktu ze „stroną aryjską” nie mamy, nie można więc przetransportować broni, którą już w czasie walk otrzymujemy po „stronie aryjskiej” od Armii Ludowej (20 karabinów, amunicja).

Niemcy starają się teraz aparatami podsłuchowymi i psami wykryć wszystkie schrony, w których znajdują się Żydzi. Tak 3-go Maja Niemcy wykrywają schron na Franciszkańskiej 30, gdzie znajduje się baza operacyjna naszych grup bojowych, które przebiły się z terenu szczotkarzy. Bojowcy staczają jedną z najpiękniejszych technicznie walk. Trwają one dwa dni i ginie w nich 50% naszych ludzi.” (s. 62)

Emanuel Ringelblum

ONI, I

„W tych dniach w piwnicy przy Franciszkańskiej 30 wykryto w zamurowanej wnęce dużo skóry, która zepsuła się na skutek wilgoci.” (t. 29: s. 130)

ONI, IV

„Znany i zasłużony kierownik „Trupy Wileńskiej”. Podczas wojny pracował w ŻSS, w wydziale aprowizacji. [Mordechaj] Mazo był bardzo aktywny społecznie w JIKOR. Był jednym z filarów tego stowarzyszenia. Występował na wielkich akademiach o charakterze literacko-artystycznym. Mazo otwierał zwykle uroczystość, a na imprezach artystycznych był konferansjerem. Utworzenie biblioteki przez stowarzyszenie JIKOR było w dużej mierze jego zasługą. Zginął w bunkrze przy Franciszkańskiej 30 podczas akcji kwietniowej w 1943 r.” (t. 29a: s. 220-21)

Bibliografia

– Marek Edelman, Getto walczy. (Udział Bundu w obronie getta warszawskiego), Warszawa 1945.

– Emanuel Ringelblum, Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy. t. 29: Pisma Emanuela Ringelbluma z getta, oprac. J. Nalewajko-Kulikov, Warszawa 2018.

– Emanuel Ringelblum, Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, tom 29a Pisma Emanuela Ringelbluma z bunkra, oprac. E. Bergman, T. Epsztein, M. Siek, Warszawa 2018.