Krzeszowski, Baron

Agata Grabowska-Kuniczuk

[Baron Krzeszowski] jest podobny do suchotnika, któremu w trumnie zaczęły odrastać wąsy i faworyty. […] ma gapiowato otwarte usta, a za ciemnymi binoklami nosi duże oczy, z których przeglądało jeszcze większe roztargnienie. (I, 184)

Baron Krzeszowski jest typowym przedstawicielem arystokracji, klasy (według Ochockiego) ludzi majętnych lub zamożnych, którzy dobrze jedzą, a niewiele robią. Posiada tytuł i nazwisko, ale nie ma pieniędzy. Sądzi, że honorowa postawa polega przede wszystkim na gotowości do pojedynkowania się; przed pojedynkiem z Wokulskim: Czyżby pan chciał satysfakcji? […] W takim razie służę […], a także przy okazji starań o odbudowanie stosunków towarzyskich po pogodzeniu się z żoną: jeżeli która z dam nie odda im rewizyty, wówczas baron od jej męża zażąda satysfakcji.).
Żyjąc ponad stan i nie umiejąc wyrzec się swoich przyzwyczajeń i przyjemności, Krzeszowski popadał w długi: Pół majątku przegrałem, drugą połowę zjadły kobietki… Małżeństwo zawarte dla pieniędzy z bogatą mieszczanką nie poprawiło jego materialnego położenia. Zadłużenie i rozstanie z żoną dodatkowo nadszarpnęły reputację barona. Krzeszowski to arystokrata o złych skłonnościach (jest porywczy, dlatego zdarza mu się rzucić kamaszem w kamerdynera albo obrazić pannę Izabelę); ma również słaby charakter (czego dowodem jest np. jego uzależnienie od hazardu, a także od… Maruszewicza, który znał jego „rozmaite grzeszki” i „buntował go”, a może nawet go szantażował).
Baron ma przy tym duże poczucie humoru, które pozwala mu zachować dystans nawet do siebie (np. w scenie pojedynku z Wokulskim mówi, że sam wygląda jak stara małpa chora na fluksją). Jest niezwykle roztargniony – wciąż niestrudzenie poprawia stale zsuwające się z nosa binokle, które zdaje się, stanowiły jedyny kłopot jego życia. Ten wielki dziwak popełnia wiele błędów, ale przede wszystkim długo nie umie odnaleźć się w roli głowy rodziny. Prus zdaje się sugerować, że główny problem barona to jego niespełnienie się jako męża i ojca, a nawet przedstawiciela arystokracji, uważającej go za karciarza, człowieka roztargnionego, a także za półgłówka.
Krzeszowski – zbłąkany mąż w potrzebie, pod wpływem próśb księcia i dbałości o honor nazwiska ostatecznie wraca do żony. Obejmuje zarząd kamienicy i stara się zapomnieć o przeszłości, naprawiając stosunki z towarzystwem i lokatorami, nade wszystko jednak napawa się swoim zwycięstwem nad żoną: Baronowa ani myśli mi się sprzeniewierzyć […].