LESZNO 36

Basia Temkin-Bermanowa

ONI, III A

„Nie zapomnę jednego z naszych ostatnich wspólnych dni. Biuro Centosu [Leszno 2] musiało się również likwidować, my otrzymaliśmy przydzielone [przez gminę] mieszkanie na Lubeckiego, a im jeszcze nie przydzielono nic, rzeczy musieli zwalić na podwórzu Karmelicka 5. Ostatnie graty z magazynu odzieżowego, jakieś kołderki i paletka leżały na podłodze, a na nich – skurczona w ataku [kamicy nerkowej –B.K.] moja siostra […] Rozstałyśmy się, to było dwudziestego sierpnia [1942]. W nocy był nalot [sowiecki]. Nocowała na podwórzu, szyby i cegły sypały się dookoła jej głowy, miała trzeci tego dnia straszny atak i jakoś to przetrzymała.

Nazajutrz przydzielono im lokal na ulicy Leszno 36 razem z [Sakiem] działaczem Poalej Syjon-Prawicy. To, że stało się to stosunkowo prędko i bez solidnej łapówki, zawdzięczam Kacowi. Przypuszczałam, że mieszkanie razem z kulturalnymi ludźmi będzie dla niej dobrodziejstwem. Jak się jednak okazało, pierwszym posunięciem pani S[akowej] było niedopuszczenie jej do ubikacji i zlewu. Powód był prosty: aby się tam dostać, trzeba było przechodzić przez ich apartament.” (s. 93)

Abraham Lewin

ONI, II D (18.05.1942)

„Dziś żydowska Warszawa znowu opłakuje zamordowanych. Na rogu Waliców i Chłodnej zastrzelili rano siedmiu Żydów. Wśród zastrzelonych znajdują się ponoć dwaj żydowscy policjanci. Również żydowska kobieta, handlarka cukierkami z Leszna 36 znajduje się wśród zabitych. Dziś o 6 rano wyszła ze swoją skrzynką ze słodyczami i już o wpół do siódmej przyniesiono do domu jej martwe ciało.” (s. 53)

Adam Czerniaków

ONI, I

„15. Wortman Antoni Paweł     Leszno 36” [19 VII 1940] (s. 106)

Bibliografia

– Basia Temkin-Bermanowa, Dziennik z podziemia, wstęp, oprac., przypisy A. Grupińska i P. Szapiro, Warszawa: ŻIH, „Twój Styl” 2000, ss. 390.

– Abraham Lewin, Dziennik, wstęp i opracowanie K. Person, Warszawa 2016.

Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego 6 IX 1939 – 23 VII 1942, oprac. Marian Fuks, Warszawa 1983.