MAZOWIECKA 12

Emanuel Ringelblum

ONI, I

„Wytrwałość kobiet. [Kobiety jako] głowy rodzin. Mężczyźni nie wychodzą na zewnątrz. Kiedy […] ona nie ustępuje. Biegnie za nimi, krzyczy, lamentuje, ‘miłościwy panie’ […], nie boi się żadnych żołnierzy. Stoi w długich kolejkach […] część przyjmują do pracy. Znikła wystrojona dama, […] przesiadująca w ‘Ziemiańskiej’ [Mazowiecka 12]. Kobiety, największe […] siedzą w biurze i załatwiają interesantów. Znikły eleganckie kapelusze […] w okresie wojny – chustka. Gdy trzeba iść w Aleje [Szucha] na […], to idzie córka lub żona. W najgorszym razie stoi w holu i czeka […] kiedy trzeba przenieść paczki ze sklepu, kiedy trzeba przewieźć rzeczy […] idą mąż, brat, a po tamtej stronie – żona. Wiele […] prowadzi gospodarstwo, czeka w kolejkach po węgiel […] po polskiej stronie. Wszędzie kobieta, gdyż [mężczyzn] zabrano do różnych robót […] przez radio, a potem przez komendantów. Tysiące ludzi podczas oblężenia zabrano [?] do robót obronnych, kopania okopów. Zabrano tysiące ludzi i […] nie ma żadnej pracy dla wszystkich. Nie ma łopat. […] na początku był nawet projekt, [żeby] odrodzić rachityczny […] zaprosić do współpracy nie bacząc na […] nie traćcie odwagi [?]” (s. 43-44)

Bibliografia

– Emanuel Ringelblum, Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy. t. 29: Pisma Emanuela Ringelbluma z getta, oprac. J. Nalewajko-Kulikov, Warszawa 2018.