Róg ulic SMOCZA / DZIELNA

Perec Opoczyński

ONI, IV A (26.11.1942)

„Jak się mówi, liczba ofiar wczorajszego dnia waha się między 21 a 26 osobami. Dziś też zamordowano pięć osób. Przy Franciszkańskiej 22 zastrzelono trzech braci Sucheckich (z Pragi) niegdyś zamożnych kupców. Kolejnego Żyda zastrzelono na Miłej, a następnego na Smoczej róg Dzielnej. Rano SS-mani weszli do bloków stolarzy na szerszej Miłej [odcinek od rogu Lubeckiego do Smoczej] (OBW) i szukali u rikszarzy szmuglowanego towaru. Jak się mówi, stało się tak wskutek donosu.” (Pisma, s. 325)

Mary Berg

JA/ONI; IIIA

22.VII.42’: „Z naszego okna widzę, że coś niezwykłego dzieje się w domu dziecka Korczaka. Co pewien czas ktoś wchodzi i po kilku minutach wychodzi, prowadząc dziecko. Muszą to być rodzice lub krewni dzieci, którzy w tej tragicznej chwili chcą mieć przy sobie pociechy. Dzieci wyglądają na czyste, ubrane są biednie, lecz schludnie. Kiedy wychylam się przez okno, widzę róg Smoczej. Panuje okropne zamieszanie; ludzie biegają tam i z powrotem jak opętani. Niektórzy dźwigają tobołki, inni załamują ręce. Ulica Dzielna musiała zostać otwarta dla ruchu ulicznego, bo nagle pojawiło się tam wielu przechodniów, a do tej pory była pusta. Często widuję tam całe rodziny: rodziców z dziećmi, matki z niemowlętami na rękach, podążające za nimi starsze dzieci. To muszą być Żydzi dobrowolnie zgłaszający się do wysiedlenia – ci, którzy nie mają innego wyjścia, żadnej możliwości ukrycia się” (s. 280).