
21. W kręgu czytelniczych domysłów
Podstawy ukształtowania się pełnej transformacji TT odnajdujemy w drugiej z wymienionych ksiąg. Mianowicie w wątku doświadczonego przez Boga niezawinionym cierpieniem Sługi Pańskiego: „Spodobało się Panu zmiażdżyć go cierpieniem” (Iz 53, 10). Interpretacja chrześcijańska widzi w tym obrazie prefigurację męki Chrystusa, otwierając tym samym możliwość połączenia poziomu boskiego i poziomu doświadczenia ludzkiego relacją tożsamości, analogiczną do tej, jaka zachodzi między Bogiem a Chrystusem w chrześcijańskiej interpretacji Nowego Testamentu.
Dodajmy tytułem wyjaśnienia, że w przestrzeni judaizmu jako wiary taka interpretacja – w postaci pełnej transformacji schematu TT – jest niemożliwa. Możliwa jest natomiast niepełna interpretacja TT, oparta jedynie na rozszczepieniu obrazu Boga, wyłaniającym obok całkowicie transcendentnego Boga Mocy i Dostojeństwa autonomiczny obraz Boga Płaczącego, współcierpiącego z niewinnie prześladowanym Izraelem, choć, dodajmy, samo cierpienie Boga dokonuje się tu na sposób boski, niewspółmierny co do jakości z cierpieniem ludzkim. Taki obraz odnajdujemy w konsolacyjnych kazaniach rabbiego Kalmana Szapiry głoszonych w getcie warszawskim dla społeczności chasydzkiej[1].
Przypisy
- Rabbi Kalman Szapira zginął w niemieckim obozie pracy przymusowej w Trawnikach w 1943 roku. Teksty jego sobotnich kazań głoszonych po hebrajsku między wrześniem 1939 a lipcem 1942 roku zostały odnalezione w ruinach getta warszawskiego w 1950, a opublikowane w Izraelu w 1960 roku: [Kalonymos Kalmisz Szapira], Sefer Aish Kodesh, Piaseczno–Jerusalem 1960; przekł. angielski: Kalonymus Kalmish Shapira, Sacred fire. Torah from the Years of Fury 1939–1942, transl. by Hershy J. Worch, ed. by Deborah Miller, New Jersey – Jerusalem, 2000; przekł. polski: Rabbi Kalonymos Kalmisz Szapira, Święty ogień. Tora z lat 1939–1942, lat szału, [wybór i wstęp Witold Mędykowski, tłum. Ireneusz Kania], „Znak” 2006 nr 4 (611), s. 58–110. Por. także Paweł Śpiewak, Kaznodzieja getta warszawskiego, „Znak” 1996 nr 3 (490), s. 120–130.