ZAMENHOFA 9

Marek Edelman

JA/ONI, I

„Uruchomione w czasie oblężenia jadłodajnie i kuchnie społeczne funkcjonują nadal. Pomoc materialną otrzymują wszyscy prawie członkowie partii i Związków Zawodowych. Abrasza Blum organizuje tuż po wkroczeniu Niemców do Warszawy nowe Centralne Kierownictwo Partii (A. Blum, L. Klog, S. Nowogródzka, B. Goldstein, a następnie A. Sznajdmil – Berek oraz M. Orzech).” (s. 7-8)

[Kuchnie subwencjonowane organizacji politycznych: Poalej Syjon lewica – Zamenhofa 9; Bund – Muranowska – brak dokładnego adresu; Ha-Szomere Ha-Cair – Nowolipki 23; Związek Rzemieślników – Orla 13 i Świętojerska 11a – (B.S.)]

Emanuel Ringelblum

ONI, II

„Kuchnia ludowa zarządzana przez Poalej Syjon przy Zamenhofa 9 była pierwszą kuchnią przeznaczoną dla ubogich warszawiaków. W tej kuchni otrzymują towarzysze z Poaelej Syjon nie tylko strawę materialną. Otrzymują tu również strawę duchową. Kuchnia ludowa stała się ośrodkiem życia społecznego i towarzyskiego. Odbywają się tam od czasu do czasu imprezy o charakterze literackim i społecznym. Tam też skoncentrował się młodzieżowy ruch Poalej Syjon. Organizowane są tam dyskusje na rozmaite tematy polityczne i społeczne. W kuchni, albo raczej w stołówce, odbywają się uroczystości rocznicowe ku czci Bera Borochowa. Omawia się tam przebieg wojny, która według opinii uczestników, zakończy się niechybnie pełnym zwycięstwem Związku Radzieckiego, państwa robotników. Po zorganizowaniu kuchni przy Zamenhofa 9 Poalej Syjon przystępuje do założenia kuchni dla dorosłych i dzieci. Również inne partie robotnicze i burżuazyjne uruchomiły takie kuchnie, które stały się ośrodkami działalności społecznej.” (s. 137-138)

Bibliografia

– Marek Edelman, Getto walczy. (Udział Bundu w obronie getta warszawskiego), Warszawa 1945.

– Emanuel Ringelblum, Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, tom 29a Pisma Emanuela Ringelbluma z bunkra, oprac. E. Bergman, T. Epsztein, M. Siek, Warszawa 2018.