OKOPOWA

Karol Rotgeber

ONI, III A

„Okoliczni mieszkańcy Gęsiej i Okopowej, gdzie mieścił się cmentarz żydowski, słyszeli po nocach strzały karabinowe i turkot karabinów maszynowych. Bo wróg na cmentarzu żydowskim wykańczał owych ludzi. Brać pogrzebowa miała za zadanie do rana nie zostawiać po nich śladu. Nie chcieli Niemcy zanadto obarczać parowozy ciężarem tych ludzi i wykańczali ich na miejscu.” (s. 107)

 

Henryk Bryskier

ONI, III B

„Ażeby czytelnik mógł sobie obrazowo uzmysłowić równoległość obydwu murów przytaczam ulice: dawny mur już uszczuplonego dużego getta biegł wzdłuż ul. Świętojerskiej do Nalewek, gdzie był przejazd do Leszna itd., zaś nowy mur ustawiono środkiem jezdni od rogu Bonifraterskiej i Franciszkańskiej wzdłuż Gęsiej do Okopowej. Przy zbiegu Gęsiej i Zamenhofa w murze pozostawiono przelot dla ruchu pieszego i kołowego, i w tym miejscu ustawiono wachę.” (s. 207)

 

Leokadia Schmidt

ONI, V

„Ponoć przy Okopowej odbyła się blokada w jednym z domów i działy się tam straszne sceny. Wszystkich mężczyzn zabrano. W rzeczywistości sprawa ta przedstawiała się zupełnie inaczej, jak się później dowiedzieliśmy. Otóż grupa Żydów, kryjąc się za węgłem domy znajdującego się w pobliżu getta, ale po stronie aryjskiej, z tyłu ostrzeliwała Niemców. Na początku Niemcy nie mogli się zorientować w sytuacji. Wreszcie otoczyli dom przy Okopowej i znaleźli Żydów z bronią w ręku, po czym zabrali Bogu ducha winnych wszystkich mężczyzn znajdujących się w budynku. To było źródłem plotek o blokadach, które Niemcy jeszcze podsycali.” (s. 227-228)

 

Adam Czerniaków

JA, II B

„Buduje się mur na Żelaznej. Na Okopowej skończono. Walczę o uratowanie synagogi i Biblioteki Judaistycznej.” (s. 226)

 

Emanuel Ringelblum

ONI, II A

„Szmugiel, jak było do przewidzenia, pochłonął już pierwsze ofiary. Policjanci niemieccy zwabili Żydów na tamtą stronę Okopowej i tam ich zabili. Zastrzelono żydowskiego policjanta za to, że chciał dać łapówkę. Aresztowano sześciu policjantów żydowskich.” (s. 178)

 

Ludwik Hering

II, F

„Zaczajone do świtu na umartwionej murem getta i cmentarza ulicy, korzystają z pierwszego ruchu rannych godzin, żeby zaplątać się wśród robotników i przemknąć do dalszych od getta dzielnic.” (s. 20)

„Byleby dalej od muru – stamtąd nawet gorliwy policjant ich nie zawróci. Po cóż miałby się darmo fatygować długim na Gęsią kursem i tracić cenny czas, tak bogaty w zyskowniejsze okazje – choćby takie jak dorosły Żyd?” (s. 20)

„Getto od cmentarza dzieliła linia tramwajowa ulicy Okopowej. Kilkadziesiąt razy roztwierano żelazne kraty bram, które łączyły się ze sobą skrzydłami, tworząc korytarz. Tym korytarzem ciągnęły karawany, wózki ręczne i głębokie wozy zbiorowe.” (s. 41)

V, F

„Huczały ulicą tramwaj przejeżdżające w ostatnim szybkim kursie, słychać było prędkie kroki rozchodzących się przed godziną policyjną ludzi. Za kwadrans niemożliwe będzie przepuścić kogokolwiek na martwą ulicę.” (s. 86)

 

 

ADRESY:

– Okopowa 49/51 (cmentarz żydowski), – Okopowa 43/47 (stadion „Skry”),  – róg ulic Gęsia/Okopowa (wacha),

TRASY:

– Trasa: Grzybowska 26/28 (Gmina Żydowska) – Okopowa 49/51 (cmentarz żydowski),   – Trasa: Leszno 1 – Karmelicka – Gęsia (wacha) – Okopowa – Okopowa 49/51 cmentarz żydowski,   – Trasa: Okopowa – Kercelak