Róg ulic ŚWIĘTOJERSKA 32/34/ FRANCISZKAŃSKA (szop szczotkarzy)

Henryk Bryskier

ONI, V

„Szczotkarze na narożnym domu, róg Świętojerskiej i Franciszkańskiej, wywieszają olbrzymi transparent biało-czerwony nawołując Polaków do udzielenia pomocy. Pozostają bez echa.” (s. 244)

Marek Edelman

ONI/JA, III A

„Dnia 13 sierpnia 1942 zostaje z fabryki W.C. Toebbensa zabrana Sonia Nowogródzka. Dziwnie się to jakoś złożyło. Dwa dni przed tym Sonia, wyglądając przez okno na powracających z pracy, mówi: „Moje miejsce jest nie tutaj. Zobaczcie, kto zostaje w getcie – to przecież kołtuństwo. Cały proletariat idzie czwórkami na Umschlag. Ja muszę z nimi pójść. Gdy ja z nimi będę, to nawet w ostatnich chwilach w wagonach i dalej będą czuć się ludźmi. Pozostaje nas mała garstka. Robimy, co można, ale można bardzo mało. Chcemy za wszelką cenę ratować jeszcze to, co się da. Umieszczamy ludzi na niemieckich, jak się wówczas zdawało, najlepszych placówkach pracy. Powoli tracimy kontakt prawie z wszystkimi. Pozostaje tylko jedna większa grupa towarzyszy (20-25 osób) u „szczotkarzy” na Franciszkańskiej.” (s. 39-40)

Bibliografia

– Henryk Bryskier, Żydzi pod swastyką, czyli getto w Warszawie w XX wieku, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2006.

– Marek Edelman, Getto walczy. (Udział Bundu w obronie getta warszawskiego), Warszawa 1945.