Posty otagowane: dane badawcze

Cz. II: Cyfrowe kompetencje badawcze

Transformacja infrastrukturalna literaturoznawstwa, obejmująca remediację zasobów, gatunków i praktyk ma także wymiar indywidualny czyli zestaw kompetencji niezbędnych każdej osobie, zamierzającej operować na gruncie cyfrowej humanistyki. Wychodzimy tu z założenia, że należy odróżnić humanistykę cyfrową – czyli [..]

Cz. I: Przemiana gatunków

Poprzedni fragment Prace zebrane w tej części mają jeden wspólny mianownik – ukazują remediację infrastrukturalną tradycyjnych gatunków literaturoznawczych, podkreślając ich narzędziowy charakter we współczesnej praktyce badawczej. Zasoby biograficzne, bibliograficzne czy leksykograficzne, [..]

Centrum Humanistyki Cyfrowej

Poprzedni fragment Podsumowanie pierwszych lat CHC (Centrum Humanistyki Cyfrowej – instrukcja obsługi) kończyłem, wskazując cztery filary kluczowe dla budowy centrum: mocne wsparcie instytucji, potencjał zespołu, współpraca międzyinstytucjonalna i stabilne finansowanie. Kolejne lata pokazały, że wszystkie [..]

Working groups, czyli grupy zainteresowań

Ciekawym zjawiskiem, oczywiście występującym nie tylko w humanistyce cyfrowej, ale bardzo w niej popularnym, jest uczestnictwo w działaniach tzw. grup roboczych. Trudno byłoby bez niego mówić o użytkownikach i użytkowniczkach czy wspólnocie naukowej, choć często [..]

Wstęp

Zmieniające się potrzeby użytkowników, wzrost liczby wydawanych publikacji oraz pojawiające się nowe typy dokumentów i rodzaje nośników wpływały na rozwój bibliografii i przyczyniały się do rozwoju warsztatu dokumentalistycznego, kompetencji i wypracowania nowych metod [..]

Analiza i wizualizacja danych

Wizualizacja danych może mieć charakter eksploracyjny i prezentacyjny. W pierwszym wypadku, wykorzystujemy narzędzia do wizualizacji, by rozeznać się w naszych danych i zinterpretować nasze spostrzeżenia. W wariancie drugim, prezentacyjnym, posługujemy się wizualizacją [..]

Infrastruktura cyfrowa dla literaturoznawstwa w ramach projektu Dariah.lab

Poprzedni fragment Model cyfryzacji procesu badawczego został wykorzystany w pracach IBL PAN w ramach projektu Dariah.lab, którego zadaniem było stworzenie solidnych podstaw infrastrukturalnych literaturoznawczej infrastruktury badawczej. Celem prac było rozpoznanie cyfrowych potrzeb badawczych [..]

OPERAS

OPERAS (Open Scholarly Communication in the European Research Area for Social Sciences and Humanities) łączy narzędzia, usługi i zasoby dla otwartej komunikacji naukowej w naukach społecznych i humanistycznych. OPERAS jest międzynarodowym stowarzyszeniem typu non-profit, wpisanym w 2021 [..]

DARIAH

Poprzedni fragment DARIAH (Digital Research Infrastructure for the Arts and Humanities) jest konsorcjum ERIC, utworzonym przez mniejsze konsorcja krajowe działające w krajach członkowskich, którego misją jest „wzmocnienie społeczności badawczych metodami cyfrowymi w celu tworzenia, łączenia [..]

Czym jest infrastruktura badawcza

Poprzedni fragment W tej sekcji wykorzystujemy fragmenty opisu infrastruktur, przygotowane przez Macieja Maryla w formie haseł słownikowych do narzędziownika SHAPE-ID shapeidtoolkit.eu. Infrastruktury badawcze (IB) mają za zadanie wspierać naukowców na różnych etapach pracy [..]

Cyfryzacja procesu badawczego

Poprzedni fragment Na wszystkich etapach procesu badawczego, od znajdowania i pozyskiwania danych, poprzez ich przechowywanie, analizę, interpretację i publikację – korzystamy dziś z metod i narzędzi cyfrowych. Szczegółowe rozważania dotyczące przemian w tym zakresie zachodzących [..]
Il. 10 Zasady FAIR

Zarządzanie danymi

Poprzedni fragment Istotnym komponentem procesu badawczego jest zarządzanie danymi badawczymi, czyli zestaw operacji pozwalających nam rozpoznać, odpowiednio nazwać i zachować materiały, na których pracujemy. W tym miejscu warto tylko podkreślić konieczność takich prac, które pozwalają [..]

Przygotowanie danych

Poprzedni fragment Dane badawcze do analiz można opracowywać w różnych formatach. Schöch (2013) rozróżnia dane ustrukturyzowane (baza danych), częściowo ustrukturyzowane (XML) i nieustrukturyzowane (np. tekst). Struktura danych może zaś być linearna (np. tabelaryczna), hierarhiczna [..]

Analizy sieciowe

Analizy sieciowe skupiają się na wykazaniu relacji między danymi elementami. Hoyt Long i Richard So badali na przykład modernistyczne grupy literackie na podstawie publikacji w czasopismach poetyckich (2013). Maryl (2014) wizualizował relacje między postaciami internetowymi polskiego życia [..]

Analizy statystyczne

Poprzedni fragment Przykładem podejścia statystycznego są różne zestawienia metadanych tekstu. Kathearine Bode korzystała z australijskiej bibliografii literackiej, by pokazać jak w latach po II wojnie światowej rósł odsetek autorek wśród twórców powieści, co jednocześnie [..]

Dane o kulturze

Ten rozdział przybliża problematykę pracy z danymi o kulturze – podstawowe pojęcia i metody analityczne, stanowiąc punkt wyjścia dla dalszych eksploracji tych zagadnień przez czytelników. W pracach literaturoznawczych korzystamy z różnorodnych danych badawczych, [..]

Literatura i statystyka

Wykorzystanie narzędzi komputerowych w badaniach nad językiem i literaturą, choć samo ma stosunkowo niedługą historię, nie stanowi radykalnego zerwania z tradycjami badawczymi tych dyscyplin. Metody statystyczne były od dawna z sukcesami wykorzystywane [..]

Kompetencje cyfrowe w literaturoznawstwie cyfrowym versus praktyczne kompetencje cyfrowe

Dyskutując o kompetencjach cyfrowych naukowców(-czyń) z obszaru badań literaturoznawczych należałoby dokonać ważnego rozróżnienia na umiejętności związane z prowadzeniem badań z wykorzystaniem zaawansowanych metod cyfrowych (w duchu humanistyki cyfrowej) od wykorzystania narzędzi [..]

Sposoby wykorzystania

Narodowy Korpus Diachroniczny Polszczyzny Idea zamknięcia piśmiennictwa polskiego od najdawniejszych czasów w ramy jednego korpusu narodziła się w środowisku lingwistów po to, by wzorem korpusów współczesnych ułatwić pracę badawczą nad tekstami dawnymi. Projekt Narodowego Korpusu [..]

Zastosowane rozwiązania

Ostatecznie dla elektronicznej wersji Słownika polszczyzny XVI wieku został opracowany prostszy i bardziej elastyczny w stosunku do proponowanego przez Szafrana formalizm (DTD zawiera tylko 57 elementów), który został użyty do testowego otagowania materiału XXXV tomu Słownika, [..]

Historia digitalizacji

Sporządzona w latach 50. XX wieku baza materiałowa po latach użytkowania zaczęła coraz bardziej przejawiać objawy zużycia. W najbardziej używanych egzemplarzach archiwalnych papier kruszył się już podczas przekładania stron. Rozważano więc różne metody ratowania tego zasobu, by mógł [..]
Il. 7 Widok menu w backendzie dla Złotego słownika; źródło oprac. własne

Remediacja złotego słownika

Poprzedni fragment Wydobycie czystego tekstu – Import etap I   W procesie konwersji papierowego źródła na bazę danych podstawowym zadaniem jest digitalizacja, czyli proces zamiany informacji zapisanej analogowo na jej reprezentację cyfrową. W przypadku złotego słownika, wydawanego [..]
Il. 6 Tomy kolejnych serii słowników; źródło: oprac. własne

Proces remediacji w praktyce

Poprzedni fragment Narzędziem wykorzystanym do zbudowania aplikacji słownika Polscy pisarze i badacze literatury XX i XXI wieku była deweloperska platforma bazodanowa InstaDB, stworzona w 2009 roku przez firmę Atinea, która w następnych latach rozwijała i skomercjalizowała [..]
Il. 5 Strona główna cyfrowego słownika; źródło: oprac. własne

Niebieski słownik

Zasadniczym celem, wpisanym we wniosek grantowy złożony w konkursie Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki w 2018 roku, było przygotowanie nowej edycji biograficzno-bibliograficznego kompendium – już wyłącznie w wersji cyfrowej. Miało ono dostarczać rzetelnej wiedzy o polskich pisarzach [..]
Il. 4 Strona główna cyfrowej wersji tzw. zielonego słownika; źródło: oprac. własne

Zielony słownik

W czasie gdy trwały prace nad złotym słownikiem, twórczość rozwinęło kolejne pokolenie autorów. Z myślą o dorobku tej generacji podjęty i zrealizowany został kolejny projekt leksykograficzny. Trzy tomy opracowane pod redakcją Alicji Szałagan i wydane w latach [..]
Il. 2 Pierwsze serie słowników; źródło: oprac. własne

Pierwsze serie słownika

Poprzedni fragment O specyfice omawianych prac dokumentacyjnych stanowiła w znacznej mierze płynność dat ramowych, w jakie ujmowano pojęcie współczesności. W słownikach biobibliograficznych – przez kilka dekad przygotowywanych w IBL jako warsztatowa podstawa badań polonistycznych, [..]
Il. 1 Zdjęcie kolejnych serii słowników biobibliograficznych przygotowywanych w Pracowni Dokumentacji Literatury Współczesnej; źródło: oprac. własne

Remediacja kompedium bibliograficznego jako wyzwanie

Koncepcja kompendium biograficzno-bibliograficznego, poświęconego twórcom współczesnej polskiej literatury, realizowana była w Instytucie Badań Literackich PAN od pierwszych lat jego istnienia. Prace z tego zakresu kontynuowane są nadal, a ich metodologia – już wcześniej poddawana [..]

Kluczowe aspekty technologicznej transformacji bibliografii

Poprzedni fragment Jedną z cech charakterystycznych humanistycznej infrastruktury badawczej są procesy jej remediacji i transformacji cyfrowej, które polegają na przekształceniu wydawnictw drukowanych do form baz danych czy infrastruktur badawczych. W wymiarze technologicznym [..]

Przemiany kompetencji bibliograficznych

Poprzedni fragment Wraz z technologicznymi przemianami bibliografii postępują zmiany dotyczące kompetencji bibliograficznych. PBL, będąc pierwotnie wydawnictwem drukowanym (powstającym jeszcze w systemie pracy nawiązującym do sporządzania kartkowego katalogu), opierał się tradycyjnie na pracy [..]

Transformacja cyfrowa – etap II – przekształcenie w cyfrową infrastrukturę (2018-2023)

Automatyzacja pozyskiwania i przetwarzania danych bibliograficznych jako proces wewnętrzny (2018-2019) Współczesne usługi bibliograficzne opierają się na systemach wymiany danych takich jak współkatalogowanie (Dwornik 2018) czy agregacja metadanych (Freire et al. 2018). Rozwiązania [..]
Il. 3 Fragment strony głównej nowego portalu PBL-u, źródło: zrzut ekranu ze strony pbl.ibl.waw.pl

Transformacja cyfrowa – nowy serwis (pbl.ibl.waw.pl) przykładem odejścia od ograniczeń „drukowanego interfejsu” (2015-2018)

Poprzez transformację cyfrową rozumiemy intencjonalny i strategiczny proces mający objąć całość danej organizacji czy przedsięwzięcia, opartą na wykorzystaniu technologii cyfrowych w celu poszukiwania przewag konkurencyjnych. Różnica między transformacją i remediacją polega zatem [..]

Remediacja wydawnictwa drukowanego (1998-2001)

Poprzedni fragment „Polska Bibliografia Literacka” w swoim zamierzeniu stanowi bibliografię bieżącą o bardzo szerokim zakresie. Swym zasięgiem obejmuje polskie teksty literackie i paraliterackie (opublikowane zarówno w postaci druków zwartych, jak i na łamach czasopism krajowych [..]

Potęga ponownego wykorzystania danych. DraCor

Wedle zasad FAIR dla otwartych danych (zobacz rozdział: Analiza danych o kulturze), jedną z kluczowych cech jest “ponowne wykorzystanie [danych]” (resuable). W przypadku naukowych edycji cyfrowych można odnaleźć opisy, dla kogo dana edycja jest projektowana i kto z niej skorzysta [..]

Warning: Undefined array key "orderby" in /home/klient.dhosting.pl/aszulinska/nplp.pl/public_html/wp-content/themes/nplp/partials/toc-12828.php on line 12

Warning: Undefined array key "order" in /home/klient.dhosting.pl/aszulinska/nplp.pl/public_html/wp-content/themes/nplp/partials/toc-12828.php on line 13
Spis treści