Posty otagowane: dane badawcze
Cz. II: Cyfrowe kompetencje badawcze
Transformacja infrastrukturalna literaturoznawstwa, obejmująca remediację zasobów, gatunków i praktyk ma także wymiar indywidualny czyli zestaw kompetencji niezbędnych każdej osobie, zamierzającej operować na gruncie cyfrowej humanistyki. Wychodzimy tu z założenia, że należy odróżnić humanistykę cyfrową – czyli [..]Cz. I: Przemiana gatunków
Poprzedni fragment Prace zebrane w tej części mają jeden wspólny mianownik – ukazują remediację infrastrukturalną tradycyjnych gatunków literaturoznawczych, podkreślając ich narzędziowy charakter we współczesnej praktyce badawczej. Zasoby biograficzne, bibliograficzne czy leksykograficzne, [..]Centrum Humanistyki Cyfrowej
Poprzedni fragment Podsumowanie pierwszych lat CHC (Centrum Humanistyki Cyfrowej – instrukcja obsługi) kończyłem, wskazując cztery filary kluczowe dla budowy centrum: mocne wsparcie instytucji, potencjał zespołu, współpraca międzyinstytucjonalna i stabilne finansowanie. Kolejne lata pokazały, że wszystkie [..]Working groups, czyli grupy zainteresowań
Ciekawym zjawiskiem, oczywiście występującym nie tylko w humanistyce cyfrowej, ale bardzo w niej popularnym, jest uczestnictwo w działaniach tzw. grup roboczych. Trudno byłoby bez niego mówić o użytkownikach i użytkowniczkach czy wspólnocie naukowej, choć często [..]Inspire: jak badać „społeczność bez społeczności” – polskich humanistów cyfrowych?
Poprzedni fragment W ramach projektu infrastrukturalnego DARIAH Lab założono powstanie „platformy wymiany wiedzy pomiędzy instytucjami prowadzącymi badania, ale także odbiorcami wyników badań” (cyt. za studium wykonalności projektu). Realizacji tego zadania podjęły się dwa zespoły: zespół CHC, [..]Wstęp
Zmieniające się potrzeby użytkowników, wzrost liczby wydawanych publikacji oraz pojawiające się nowe typy dokumentów i rodzaje nośników wpływały na rozwój bibliografii i przyczyniały się do rozwoju warsztatu dokumentalistycznego, kompetencji i wypracowania nowych metod [..]Analiza i wizualizacja danych
Wizualizacja danych może mieć charakter eksploracyjny i prezentacyjny. W pierwszym wypadku, wykorzystujemy narzędzia do wizualizacji, by rozeznać się w naszych danych i zinterpretować nasze spostrzeżenia. W wariancie drugim, prezentacyjnym, posługujemy się wizualizacją [..]Infrastruktura cyfrowa dla literaturoznawstwa w ramach projektu Dariah.lab
Poprzedni fragment Model cyfryzacji procesu badawczego został wykorzystany w pracach IBL PAN w ramach projektu Dariah.lab, którego zadaniem było stworzenie solidnych podstaw infrastrukturalnych literaturoznawczej infrastruktury badawczej. Celem prac było rozpoznanie cyfrowych potrzeb badawczych [..]OPERAS
OPERAS (Open Scholarly Communication in the European Research Area for Social Sciences and Humanities) łączy narzędzia, usługi i zasoby dla otwartej komunikacji naukowej w naukach społecznych i humanistycznych. OPERAS jest międzynarodowym stowarzyszeniem typu non-profit, wpisanym w 2021 [..]DARIAH
Poprzedni fragment DARIAH (Digital Research Infrastructure for the Arts and Humanities) jest konsorcjum ERIC, utworzonym przez mniejsze konsorcja krajowe działające w krajach członkowskich, którego misją jest „wzmocnienie społeczności badawczych metodami cyfrowymi w celu tworzenia, łączenia [..]Czym jest infrastruktura badawcza
Poprzedni fragment W tej sekcji wykorzystujemy fragmenty opisu infrastruktur, przygotowane przez Macieja Maryla w formie haseł słownikowych do narzędziownika SHAPE-ID shapeidtoolkit.eu. Infrastruktury badawcze (IB) mają za zadanie wspierać naukowców na różnych etapach pracy [..]Cyfryzacja procesu badawczego
Poprzedni fragment Na wszystkich etapach procesu badawczego, od znajdowania i pozyskiwania danych, poprzez ich przechowywanie, analizę, interpretację i publikację – korzystamy dziś z metod i narzędzi cyfrowych. Szczegółowe rozważania dotyczące przemian w tym zakresie zachodzących [..]
Zarządzanie danymi
Poprzedni fragment Istotnym komponentem procesu badawczego jest zarządzanie danymi badawczymi, czyli zestaw operacji pozwalających nam rozpoznać, odpowiednio nazwać i zachować materiały, na których pracujemy. W tym miejscu warto tylko podkreślić konieczność takich prac, które pozwalają [..]Przygotowanie danych
Poprzedni fragment Dane badawcze do analiz można opracowywać w różnych formatach. Schöch (2013) rozróżnia dane ustrukturyzowane (baza danych), częściowo ustrukturyzowane (XML) i nieustrukturyzowane (np. tekst). Struktura danych może zaś być linearna (np. tabelaryczna), hierarhiczna [..]Analizy sieciowe
Analizy sieciowe skupiają się na wykazaniu relacji między danymi elementami. Hoyt Long i Richard So badali na przykład modernistyczne grupy literackie na podstawie publikacji w czasopismach poetyckich (2013). Maryl (2014) wizualizował relacje między postaciami internetowymi polskiego życia [..]Analizy statystyczne
Poprzedni fragment Przykładem podejścia statystycznego są różne zestawienia metadanych tekstu. Kathearine Bode korzystała z australijskiej bibliografii literackiej, by pokazać jak w latach po II wojnie światowej rósł odsetek autorek wśród twórców powieści, co jednocześnie [..]Dane o kulturze
Ten rozdział przybliża problematykę pracy z danymi o kulturze – podstawowe pojęcia i metody analityczne, stanowiąc punkt wyjścia dla dalszych eksploracji tych zagadnień przez czytelników. W pracach literaturoznawczych korzystamy z różnorodnych danych badawczych, [..]Literatura i statystyka
Wykorzystanie narzędzi komputerowych w badaniach nad językiem i literaturą, choć samo ma stosunkowo niedługą historię, nie stanowi radykalnego zerwania z tradycjami badawczymi tych dyscyplin. Metody statystyczne były od dawna z sukcesami wykorzystywane [..]Kompetencje cyfrowe w literaturoznawstwie cyfrowym versus praktyczne kompetencje cyfrowe
Dyskutując o kompetencjach cyfrowych naukowców(-czyń) z obszaru badań literaturoznawczych należałoby dokonać ważnego rozróżnienia na umiejętności związane z prowadzeniem badań z wykorzystaniem zaawansowanych metod cyfrowych (w duchu humanistyki cyfrowej) od wykorzystania narzędzi [..]Sposoby wykorzystania
Narodowy Korpus Diachroniczny Polszczyzny Idea zamknięcia piśmiennictwa polskiego od najdawniejszych czasów w ramy jednego korpusu narodziła się w środowisku lingwistów po to, by wzorem korpusów współczesnych ułatwić pracę badawczą nad tekstami dawnymi. Projekt Narodowego Korpusu [..]Zastosowane rozwiązania
Ostatecznie dla elektronicznej wersji Słownika polszczyzny XVI wieku został opracowany prostszy i bardziej elastyczny w stosunku do proponowanego przez Szafrana formalizm (DTD zawiera tylko 57 elementów), który został użyty do testowego otagowania materiału XXXV tomu Słownika, [..]Sposoby wykorzystania
Dzięki możliwie najwierniejszemu oddaniu typografii tekstu baza może służyć różnym wyrafinowanym zadaniom. Dla zasobu tego zaplanowano konkretne sposoby wykorzystania w ramach platformy spxvi.edu.pl, ponieważ jednak jest ona udostępniana jako zasób otwarty na licencji Creative Commons, przewidywane jest [..]Historia digitalizacji
Sporządzona w latach 50. XX wieku baza materiałowa po latach użytkowania zaczęła coraz bardziej przejawiać objawy zużycia. W najbardziej używanych egzemplarzach archiwalnych papier kruszył się już podczas przekładania stron. Rozważano więc różne metody ratowania tego zasobu, by mógł [..]Realizacje cyfrowe zespołu Nowej Panoramy Literatury Polskiej przy CHC IBL PAN
Inną genezę miał rozpoczęty równocześnie z „Topo-grafiami” projekt Nowej Panoramy Literatury Polskiej (dalej NPLP) stworzony przy Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN. Prace NPLP nigdy nie były skupione na jednorodnym projekcie badawczym; od początku celem zespołu było tworzenie różnorodnych [..]
Problem ontologii
Problem ontologii w topografii cyfrowej najkrócej sprowadzić można do zapanowania nad wielością i zmiennością danych charakterystyczną dla geografii i kartografii historycznej w ogólności. W najwęższym skrócie: ontologia cyfrowa stara się znaleźć remedium na nieodłączny [..]
Remediacja złotego słownika
Poprzedni fragment Wydobycie czystego tekstu – Import etap I W procesie konwersji papierowego źródła na bazę danych podstawowym zadaniem jest digitalizacja, czyli proces zamiany informacji zapisanej analogowo na jej reprezentację cyfrową. W przypadku złotego słownika, wydawanego [..]
Proces remediacji w praktyce
Poprzedni fragment Narzędziem wykorzystanym do zbudowania aplikacji słownika Polscy pisarze i badacze literatury XX i XXI wieku była deweloperska platforma bazodanowa InstaDB, stworzona w 2009 roku przez firmę Atinea, która w następnych latach rozwijała i skomercjalizowała [..]
Niebieski słownik
Zasadniczym celem, wpisanym we wniosek grantowy złożony w konkursie Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki w 2018 roku, było przygotowanie nowej edycji biograficzno-bibliograficznego kompendium – już wyłącznie w wersji cyfrowej. Miało ono dostarczać rzetelnej wiedzy o polskich pisarzach [..]
Zielony słownik
W czasie gdy trwały prace nad złotym słownikiem, twórczość rozwinęło kolejne pokolenie autorów. Z myślą o dorobku tej generacji podjęty i zrealizowany został kolejny projekt leksykograficzny. Trzy tomy opracowane pod redakcją Alicji Szałagan i wydane w latach [..]
Pierwsze serie słownika
Poprzedni fragment O specyfice omawianych prac dokumentacyjnych stanowiła w znacznej mierze płynność dat ramowych, w jakie ujmowano pojęcie współczesności. W słownikach biobibliograficznych – przez kilka dekad przygotowywanych w IBL jako warsztatowa podstawa badań polonistycznych, [..]
Remediacja kompedium bibliograficznego jako wyzwanie
Koncepcja kompendium biograficzno-bibliograficznego, poświęconego twórcom współczesnej polskiej literatury, realizowana była w Instytucie Badań Literackich PAN od pierwszych lat jego istnienia. Prace z tego zakresu kontynuowane są nadal, a ich metodologia – już wcześniej poddawana [..]Kluczowe aspekty technologicznej transformacji bibliografii
Poprzedni fragment Jedną z cech charakterystycznych humanistycznej infrastruktury badawczej są procesy jej remediacji i transformacji cyfrowej, które polegają na przekształceniu wydawnictw drukowanych do form baz danych czy infrastruktur badawczych. W wymiarze technologicznym [..]Przemiany kompetencji bibliograficznych
Poprzedni fragment Wraz z technologicznymi przemianami bibliografii postępują zmiany dotyczące kompetencji bibliograficznych. PBL, będąc pierwotnie wydawnictwem drukowanym (powstającym jeszcze w systemie pracy nawiązującym do sporządzania kartkowego katalogu), opierał się tradycyjnie na pracy [..]Transformacja cyfrowa – etap II – przekształcenie w cyfrową infrastrukturę (2018-2023)
Automatyzacja pozyskiwania i przetwarzania danych bibliograficznych jako proces wewnętrzny (2018-2019) Współczesne usługi bibliograficzne opierają się na systemach wymiany danych takich jak współkatalogowanie (Dwornik 2018) czy agregacja metadanych (Freire et al. 2018). Rozwiązania [..]
