OTWOCK (poza Warszawą)

Abraham Lewin

ONI, III A (19.08.1942)

„Dziś nie ma <akcji> w Warszawie, banda udała się do Otwocka. Przeprowadza ona tam – jak słychać – <akcję>. Żydowscy policjanci dokonują rewizji po domach i szukają <obcych>, którzy zapewne są tam zaszyci w zakamarkach i piwnicach. Wielu Żydów popełnia samobójstwo. Liczba ofiar sięga pół miliona.” (s. 199)

 

Marek Edelman

ONI, III A

„W połowie sierpnia, gdy w getcie pozostało już tylko 120,000 osób, odnosi się wrażenie, że pierwszy etap akcji jest skończony. Umsiedlungsstab wyjeżdża z Warszawy, nie pozostawiając żadnych instrukcji. Ale i tym razem są to próżne nadzieje. Okazuje się wkrótce, że Niemcy robią krótką przerwę i przez ten czas likwidują Otwock, Falenicę, Miedzeszyn. Wywiezione zostaje całe sanatorium im. Medema. Ginie męczeńską śmiercią Roza Eichner.

Po tej przerwie akcja zaczyna się ze wzmożoną siłą.” (s. 40)

Adam Czerniaków

JA, I
„Pragnąłem wczoraj albo dziś odpocząć kilka godzin w Otwocku. Niestety, od 11 miesięcy ani jednego dnia odpoczynku nie miałem i dziś tak samo.” [7 VII 1940] (s. 103)
„Jutro pragnę po raz pierwszy od 11 miesięcy wyjechać z Warszawy na ½ dnia do Otwocka.” [12 VII 1940] (s. 104)

„Sobota – pochmurno – +21°, potem +17°. Mam wyjechać o 12 pp. do Otwocka na odpoczynek do jutra rana. Nie udało się wyjechać, tkwię w domu.” [13 VII 1940] (s. 104)

„Rano powrót do Gminy z Otwocka.” [21 VII 1940] (s. 107)

JA/ONI, I

„O 1.30 wyjechałem do Otwocka na kilka godzin. W sanatorium „Brijus” spotkałem po raz pierwszy w życiu kobietę weterynarza, niejaką Neufeldównę. Jakiś wariat uciekł z „Zofiówki”. Przejechał go pociąg. Trupa przywiozła policja. O 8 wieczorem powrót do Warszawy. Autem ½ godziny.” [4 VIII 1940] (s. 110)

ONI, I

„Ghetto w Otwocku.” [26 IX 1940] (s. 124)

„W Otwocku burmistrz Gadomski wezwał Judenrat, oświadczając, że będzie ghetto. Najwyższa władza w Warszawie nie wie nic o tym.” [30 IX 1940] (s. 125)

JA, II B

„W Otwocku. Powietrze, las, oddech.” (s. 214)

„Rano Gmina. Po obiedzie do Otwocka.” (s. 218)

„Otwock. Dziś Sądny Dzień. Miałem dziś wieczorem wrócić do Warszawy. Auto się zepsuło. Zostałem.” (s. 218)

ONI, II D

„Po obiedzie dzwonił z Otwocka Szeryński, A[uerswald] do niego dzwonił i oświadczył, że widział, jak Żydzi, przeprowadzający się z domów na Śto-Jerskiej, zabierali podłogi etc. Oświadczył, że porządkowi, którzy bezczynnie się temu przyglądali, pójdą do Treblinki, a Gmina za zniszczenie w domach zapłaci.” (s. 262)

Mary Berg

ONI, IIIC

20.IX.42’: „Dzisiaj było słychać mniej strzałów. Opór słabnie. Strumień głodujących, wyczerpanych ludzi wciąż płynie na Umschlagplatz. Dzisiaj inżynier Lichtenbaum i jego przyjaciel First, ważny urzędnik Gminy, przyjechali samochodem, żeby odwiedzić znajomych internowanych na Pawiaku. Otrzymali specjalne zezwolenie na wizytę u nas; dowiedzieliśmy się od nich wielu szczegółów dotyczących eksterminacji. Masowe pogromy w Warszawie zaczynają wygasać, a Niemcy rozpoczęli rzezie w małych miejscowościach wokół stolicy. Wczoraj ukończyli swoją „kampanię” w Otwocku, skąd nawet nikogo nie deportowano” (s. 296).

ADRESY:

– Kochanowskiego 10/16 (zakład dla umysłowo chorych „Zofiówka”),   – Reymonta 55 (sanatorium towarzystwa „Brijus”),   – Świderska 50,

TRASY:

– Trasa: Otwock – Umschlagplatz

OBSZARY:

– Obszar: Warszawa – Otwock (linia otwocka)