Posty otagowane: komunikacja naukowa
Working groups, czyli grupy zainteresowań
Ciekawym zjawiskiem, oczywiście występującym nie tylko w humanistyce cyfrowej, ale bardzo w niej popularnym, jest uczestnictwo w działaniach tzw. grup roboczych. Trudno byłoby bez niego mówić o użytkownikach i użytkowniczkach czy wspólnocie naukowej, choć często [..]Inspire: jak badać „społeczność bez społeczności” – polskich humanistów cyfrowych?
Poprzedni fragment W ramach projektu infrastrukturalnego DARIAH Lab założono powstanie „platformy wymiany wiedzy pomiędzy instytucjami prowadzącymi badania, ale także odbiorcami wyników badań” (cyt. za studium wykonalności projektu). Realizacji tego zadania podjęły się dwa zespoły: zespół CHC, [..]Budowanie Laboratorium Innowacji OPERAS wokół faktycznych potrzeb środowiska naukowego
Poprzedni fragment OPERAS Innovation Lab, laboratorium innowacji europejskiego konsorcjum OPERAS, jest obecnie rozwijane w ramach europejskiego projektu infrastrukturalnego OPERAS-PLUS (2022-2025). Ma być rodzajem hubu, międzynarodowego miejsca spotkań, które pozwala na odnalezienie osób [..]Jak skutecznie prowadzić komunikację w sieci?
Poprzedni fragment Jak pokazały wywiady z przedstawicielami i przedstawicielkami nauk humanistycznych, jest to dziedzina wciąż mocno przywiązana do tradycyjnych form komunikacji naukowej (Avanço i in. 2021). Niektórzy respondenci nazwali drukowaną monografię naukową wręcz [..]Przykłady innowacyjnych publikacji naukowych w humanistyce
Poprzedni fragment W projekcie #KróloweHumanistyki staraliśmy się przedstawić różne innowacyjne, cyfrowe możliwości publikacji opartych na badaniach z zakresu nauk humanistycznych i społecznych. Wśród zebranych przykładów znalazły się zarówno projekty nastawione na efektowną wizualizację, [..]OPERAS-PL jako przykład rzecznictwa dla otwartej komunikacji naukowej w humanistyce
Poprzedni fragment Otwarta nauka od początku była ruchem, którego podstawą były działania rzecznicze, czego przykładem jest podpisanie deklaracji budapesztańskiej w 2002 (i uzupełnianej w kolejnych latach) („Budapest Open Access Initiative” b.d.) czy zawiązanie koalicji wokół [..]„Królowe Humanistyki”: media społecznościowe jako narzędzie działań rzeczniczych
Poprzedni fragment Uboga krewna nauk ścisłych Nauki humanistyczne są często postrzegane przez pryzmat paradygmatów nauk ścisłych (zwanych w systemach anglosaskich STEM, od: Science, Technology, Engineering, Mathematics) i typowych dla nich metod pomiaru wpływu (Vienni Baptista i in. [..]Zjawisko negatywnego starzenia się
Czy wszystko to prowadzi do wniosku, że nie ma szans na dotarcie do odbiorców internetowych za pomocą tekstu o charakterze naukowym? Zespół badawczy z Microsoft Research we wzorcach przeglądania stron zaobserwował zjawisko „negatywnego starzenia się”. [..]Wszystko, wszędzie, naraz
Jakob Nielsen, jeden z ojców-założycieli UX designu i pionierów badań nad doświadczeniami użytkowników i użytkowniczek w sieci, już w 2008 roku przekonywał, że pisanie tekstów przeznaczonych do druku i tworzenie treści przeznaczonych do sieci wymagają zupełnie [..]Czym jest rzecznictwo
Rzecznictwo, czyli po angielsku advocacy jako szczególny rodzaj działań w obszarze komunikacji, współtworzonych często oddolnie i z wykorzystaniem względnie niedrogich narzędzi, jest interesującym fenomenem, który nabiera w ostatnich latach rosnącego znaczenia w różnych obszarach [..]Infrastruktura cyfrowa dla literaturoznawstwa w ramach projektu Dariah.lab
Poprzedni fragment Model cyfryzacji procesu badawczego został wykorzystany w pracach IBL PAN w ramach projektu Dariah.lab, którego zadaniem było stworzenie solidnych podstaw infrastrukturalnych literaturoznawczej infrastruktury badawczej. Celem prac było rozpoznanie cyfrowych potrzeb badawczych [..]OPERAS
OPERAS (Open Scholarly Communication in the European Research Area for Social Sciences and Humanities) łączy narzędzia, usługi i zasoby dla otwartej komunikacji naukowej w naukach społecznych i humanistycznych. OPERAS jest międzynarodowym stowarzyszeniem typu non-profit, wpisanym w 2021 [..]Czym jest infrastruktura badawcza
Poprzedni fragment W tej sekcji wykorzystujemy fragmenty opisu infrastruktur, przygotowane przez Macieja Maryla w formie haseł słownikowych do narzędziownika SHAPE-ID shapeidtoolkit.eu. Infrastruktury badawcze (IB) mają za zadanie wspierać naukowców na różnych etapach pracy [..]Cyfryzacja procesu badawczego
Poprzedni fragment Na wszystkich etapach procesu badawczego, od znajdowania i pozyskiwania danych, poprzez ich przechowywanie, analizę, interpretację i publikację – korzystamy dziś z metod i narzędzi cyfrowych. Szczegółowe rozważania dotyczące przemian w tym zakresie zachodzących [..]
Testowanie a inne formy angażowania potencjalnych odbiorców
Jak już wspomniano, współtworzenie jest metodologią szerszą niż samo testowanie, ponieważ może ono obejmować zupełnie wczesny etap projektu, taki jak ustalanie podstawowych funkcji względem końcowego wyniku w trybie burzy mózgów czy rozmowy o potrzebach i wyzwaniach badawczych w danym [..]Testowanie SSH Open Marketplace
SSH Open Marketplace to otwarta platforma do odkrywania badawczych zasobów humanistycznych i nauk społecznych. Zasoby te uporządkowano w pięciu kategoriach: narzędzia, usługi, materiały szkoleniowe, zbiory danych i plany/schematy pracy (tools, services, training materials, datasets, [..]
Testowanie GoTriple
GoTriple.eu to otwarta, wielojęzyczna platforma do odkrywania tekstów i projektów naukowych, a także potencjalnych współpracowników dzięki możliwości zakładania profili osobowych. Jest ona częścią większego (zakończonego w marcu 2023) projektu TRIPLE (Transforming Research through [..]Testowanie w humanistyce cyfrowej. Miejsce
Poprzedni fragment Czy testowanie to czynność z zakresu humanistyki cyfrowej? W taksonomii działań podejmowanych w tej dyscyplinie (Taxonomy of Digital Research Activities in the Humanities TADIRAH) nie zostało uwzględnione. Tymczasem w komunikacji naukowej z zakresu [..]
Efekt końcowy
W chwili pisania artykułu trwają jeszcze prace techniczne nad wdrożeniem portalu po stronie zespołu frontendowego i backendowego. Portal Inspire ma ruszyć lada moment pod adresem: www.inspire.lab.dariah.pl i stać się miejscem spotkań humanistów cyfrowych, którzy mogą przede [..]Rozwiązania i decyzje projektowe
Na podstawie przeprowadzonych badań i fazy modelowania z użyciem person oraz user journey maps określiliśmy wraz z zespołem technicznym kluczowe i możliwe do wdrożenia funkcjonalności portalu. Za przewodnie uznaliśmy potrzeby persony prof. Izabeli Juszczyk i dra [..]
Trzy persony i różne tryby przeglądania treści
Po zebraniu obserwacji przeprowadziliśmy analizę klastrową danych w ramach pracy grupowej w zespole projektowym. Klastry przygotowaliśmy zgodne z aktywnościami podejmowanymi w związku z pracą zawodową w sieci: dzielenie się (z badaczami/ze społeczeństwem), [..]Badanie potrzeb – wywiady indywidualne
W ramach badania potrzeb przeprowadziliśmy 14 wywiadów pogłębionych częściowo ustrukturyzowanych, których celem było określenie w jaki sposób naukowcy/naukowczynie i badacze/badaczki kultury korzystają z dostępnych metod, narzędzi i źródeł cyfrowych w swojej codziennej pracy. [..]Analiza konkurencyjnych rozwiązań
Praca nad portalem Inspire rozpoczęła się od analizy istniejących już rozwiązań, czyli stron i platform, które w podobny sposób umożliwiają wymianę wiedzy i udostępniają materiały przydatne humanistom cyfrowym. Poddaliśmy analizie blisko 30 portali polskich i zagranicznych [..]Kto skorzysta z naszych badań? Badania użytkowników, angażowanie odbiorców oraz budowanie społeczności
W projektach badawczych i infrastrukturalnych bardzo dużą wagę przywiązuje się do osób, które będą korzystać z ich wyników. Czasami chodzi wyłącznie o grono akademickie, ale większość projektów wychodzi do szerszych grup społecznych, które bierzemy pod uwagę, dodatkowo [..]
Zarządzanie danymi
Poprzedni fragment Istotnym komponentem procesu badawczego jest zarządzanie danymi badawczymi, czyli zestaw operacji pozwalających nam rozpoznać, odpowiednio nazwać i zachować materiały, na których pracujemy. W tym miejscu warto tylko podkreślić konieczność takich prac, które pozwalają [..]Praca zespołowa
Poprzedni fragment Duże projekty humanistyczne, szczególnie te, w których uczestniczą badacze i badaczki z różnych ośrodków, wymagają dobrej komunikacji i organizacji pracy. Dzięki narzędziom cyfrowym, takim jak komunikatory, wirtualne dyski do przechowywania i udostępniania [..]Upowszechnianie wyników badań
Poprzedni fragment Upowszechnianie wyników badań w Internecie obejmuje szereg, bardzo różnorodnych działań począwszy od samodzielnego deponowania prac w repozytoriach (np. w Zenodo), przez tworzenie i udostępnianie materiałów multimedialnych, podcastów, aż po tworzenie [..]Edytory/procesory tekstu
Poprzedni fragment Do podstawowych kompetencji cyfrowych zdecydowanie należy sprawne posługiwanie się programami do tworzenia i edycji dokumentów tekstowych. Trudno wyobrazić sobie codzienną pracę badawczą bez korzystania z narzędzi do zapisywania notatek i tworzenie całych [..]Przeszukiwanie informacji
Poprzedni fragment Wzrost liczby publikacji naukowych [Kulczycki 2019a, 16; por. 2019b] oraz powiększający się zasób publikacji w otwartym dostępie wymaga od studentów(-ek) i naukowców(-czyń) obok przeprowadzenia „tradycyjnych” kwerend bibliograficznych, przeszukiwania katalogów kartkowych, [..]Kompetencje cyfrowe w literaturoznawstwie cyfrowym versus praktyczne kompetencje cyfrowe
Dyskutując o kompetencjach cyfrowych naukowców(-czyń) z obszaru badań literaturoznawczych należałoby dokonać ważnego rozróżnienia na umiejętności związane z prowadzeniem badań z wykorzystaniem zaawansowanych metod cyfrowych (w duchu humanistyki cyfrowej) od wykorzystania narzędzi [..]Zwrot cyfrowy i technologia w pracy naukowej
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat przemiany cyfrowe w pracy naukowej literaturoznawców(-czyń) zachodziły nieustannie i dyskretnie. Wokół nas pojawiały się systematycznie nowe narzędzia, urządzenia, programy i aplikacje, zmieniające nasze naukowe nawyki oraz obieg informacji [..]Sposoby wykorzystania
Dzięki możliwie najwierniejszemu oddaniu typografii tekstu baza może służyć różnym wyrafinowanym zadaniom. Dla zasobu tego zaplanowano konkretne sposoby wykorzystania w ramach platformy spxvi.edu.pl, ponieważ jednak jest ona udostępniana jako zasób otwarty na licencji Creative Commons, przewidywane jest [..]
Polskie realizacje cyfrowe: nauki historyczne
Poprzedni fragment Omówienie polskich realizacji cyfrowych należy zacząć od nauk historycznych. To w ich ramach są prowadzone najpoważniejsze polskie projekty skupione ściśle na problematyce geografii historycznej, podczas gdy projekty literaturoznawcze godzi się raczej nazwać [..]
Problem granic topografii i kartografii: zagadnienie map niekartograficznych
Poprzedni fragment Pragmatyczne traktowanie mapy w środowisku cyfrowym jako narzędzia do opowiadania, uwarunkowanego charakterystyką konkretnej realizacji, niesie za sobą możliwość swobodnego (ale wciąż świadomego) doboru środków formalnych i technicznych do jej tworzenia. Warstwa [..]
Nowe możliwości remediacji
Poprzedni fragment Szczegółowy opis budowy oraz funkcjonalności słownika Polscy pisarze i badacze literatury XX i XXI wieku to temat na osobny, obszerny artykuł. Stopień złożoności cyfrowej struktury przybliża załączony diagram, wypracowany na etapie analizy i modelowania [..]
Remediacja złotego słownika
Poprzedni fragment Wydobycie czystego tekstu – Import etap I W procesie konwersji papierowego źródła na bazę danych podstawowym zadaniem jest digitalizacja, czyli proces zamiany informacji zapisanej analogowo na jej reprezentację cyfrową. W przypadku złotego słownika, wydawanego [..]
Zielony słownik
W czasie gdy trwały prace nad złotym słownikiem, twórczość rozwinęło kolejne pokolenie autorów. Z myślą o dorobku tej generacji podjęty i zrealizowany został kolejny projekt leksykograficzny. Trzy tomy opracowane pod redakcją Alicji Szałagan i wydane w latach [..]
Złoty słownik
Zainicjowana w latach 90. nowa odsłona słownika tyleż miała charakter bilansu (zaktualizowanych) haseł prezentowanych w poprzednich edycjach, co poszerzała ich korpus o nazwiska twórców (głównie) młodszych generacji. Kolejne tomy zatytułowane Współcześni polscy pisarze i badacze [..]
Pierwsze serie słownika
Poprzedni fragment O specyfice omawianych prac dokumentacyjnych stanowiła w znacznej mierze płynność dat ramowych, w jakie ujmowano pojęcie współczesności. W słownikach biobibliograficznych – przez kilka dekad przygotowywanych w IBL jako warsztatowa podstawa badań polonistycznych, [..]
Remediacja kompedium bibliograficznego jako wyzwanie
Koncepcja kompendium biograficzno-bibliograficznego, poświęconego twórcom współczesnej polskiej literatury, realizowana była w Instytucie Badań Literackich PAN od pierwszych lat jego istnienia. Prace z tego zakresu kontynuowane są nadal, a ich metodologia – już wcześniej poddawana [..]Przemiany kompetencji bibliograficznych
Poprzedni fragment Wraz z technologicznymi przemianami bibliografii postępują zmiany dotyczące kompetencji bibliograficznych. PBL, będąc pierwotnie wydawnictwem drukowanym (powstającym jeszcze w systemie pracy nawiązującym do sporządzania kartkowego katalogu), opierał się tradycyjnie na pracy [..]
Transformacja cyfrowa – nowy serwis (pbl.ibl.waw.pl) przykładem odejścia od ograniczeń „drukowanego interfejsu” (2015-2018)
Poprzez transformację cyfrową rozumiemy intencjonalny i strategiczny proces mający objąć całość danej organizacji czy przedsięwzięcia, opartą na wykorzystaniu technologii cyfrowych w celu poszukiwania przewag konkurencyjnych. Różnica między transformacją i remediacją polega zatem [..]Monografie cyfrowe a współczesne badania literackie
Poprzedni fragment Naukowe kolekcje cyfrowe można potraktować jako odpowiedź na wyzwania, przed którymi stoi współczesna humanistyka, w tym literaturoznawstwo. Multimedialna przestrzeń cyfrowa wydaje się być poważnym zagrożeniem dla tego ostatniego, w którym od zawsze pierwszoplanową [..]Jak się tworzy naukową kolekcję cyfrową
Poprzedni fragment Punktem wyjścia do każdej publikacji, także cyfrowej, jest stworzenie treści: książki, artykułu itp. Już na tym etapie mogą wystąpić różnice w sposobach działania pomiędzy publikacją drukowaną a cyfrową. Na przykład, jeżeli chcemy, aby każdy z fragmentów [..]Rola wizualiów w naukowych kolekcjach cyfrowych
Istotną cechą mechanizmów narracyjnych w kolekcji cyfrowej są wizualia rozumiane bardzo szeroko. Są to zarówno obrazy, zdjęcia obiektów jak grafiki, ikonografiki czy mapy. Mogą one pełnić kilka funkcji: być dopowiedzeniem do fragmentu tekstu, uwypuklać ukryte bądź dodatkowe sensy (jak [..]Powiązanie treści (linki i hiperlinki) w naukowych kolekcjach cyfrowych
Linki i hiperlinki są jednymi z najbardziej popularnych i najbardziej oswojonych mechanizmów narracyjnych w przestrzeni cyfrowej. Odgrywają one niebagatelną rolę w nawigowaniu pomiędzy treściami ulokowanymi w różnych miejscach: w kolekcjach cyfrowych są zaś przede [..]Kategoryzowanie treści w naukowych kolekcjach cyfrowych
Jednym z najważniejszych mechanizmów decydujących o powodzeniu danej narracji to odpowiednie uporządkowanie materiału. Jest to pierwszy etap tworzenia kolekcji. Każda z nich wymaga bowiem innego podejścia, a to z kolei w dużej mierze definiowane jest przez temat [..]Cyfrowe mechanizmy narracji w naukowych kolekcjach cyfrowych
Cyfrowa opowieść, by skutecznie wykorzystywać możliwości, jakie daje środowisko internetu oraz efektywnie komunikować się z odbiorcą, musi posługiwać się formami narracji charakterystycznymi dla tego medium (czyli także takimi, do których odbiorca przywykł korzystając z niego [..]Struktura opowieści cyfrowych – ogólne założenia
Środowisko cyfrowe umożliwia (a właściwie wymusza) namysł nad strukturą tworzonych narracji i mechanizmami, które zostaną wykorzystane, by optymalnie zakomunikować poszczególne moduły treści. Oglądana na podstawowym poziomie struktura narracyjna różnych kolekcji może różnić się [..]Kolekcja cyfrowa – potencjał środowiska cyfrowego a konkretne realizacje
O ile na poziomie ogólnym możemy określić potencjał cyfrowego aspektu w tworzeniu kolekcji/monografii cyfrowych – na razie sprowadźmy go do głównych cech takich jak hipertekstualność i interaktywność – o tyle jego realizacja możliwa jest tylko w momencie spotkania [..]Cyfrowość jako zbiorowe czytanie/pisanie monografii
Jednym ze sposób na zmianę podejścia do linearności książek drukowanych, w tym monografii mającej charakter zamkniętego „obiektu”, jest nadanie im społecznościowego i multimedialnego charakteru, a co za tym idzie, rozszerzanie wpływu i oddziaływania badań naukowych [..]Co to jest „monografia cyfrowa”?
Monografia pełni w humanistyce niezwykle ważną rolę. W powszechnym przekonaniu jest świadectwem dojrzałości badawczej oraz stanowi prezentację wyników szerzej zakrojonego projektu. W przeciwieństwie do nauk ścisłych, w których królują artykuły i sprawozdania, humanistyka [..]
Dlaczego nie PDF?
Powyższe pytanie uznaliśmy za dobre rozpoczęcie rozważań o monografiach cyfrowych z dwóch przynajmniej względów: po pierwsze – pozwala ono już na wstępie określić, na czym w tym przypadku polega cyfrowość monografii i jej przewaga nad tekstami „niecyfrowymi”, czyli [..]Potęga ponownego wykorzystania danych. DraCor
Wedle zasad FAIR dla otwartych danych (zobacz rozdział: Analiza danych o kulturze), jedną z kluczowych cech jest “ponowne wykorzystanie [danych]” (resuable). W przypadku naukowych edycji cyfrowych można odnaleźć opisy, dla kogo dana edycja jest projektowana i kto z niej skorzysta [..]
