CIEPŁA

 

Basia Temkin-Bermanowa

ONI, III

„(…) były to akurat czasy, kiedy codziennie dziesiątki osób oddawano w ręce Gestapo, a setki były najohydniej szantażowane. Co tu wiele gadać, jeżeli A[dolf] w ciągu tego czasu miał trzy przygody (nie licząc wsypy, która była spowodowana denuncjacją).

Pierwszy raz w okolicach Ciepłej, gdy szedł na placówkę spotkać się z przedstawicielami ŻKN-u w getcie. Wykręcił się wówczas sianem, skrzyczał zaczepiającego łobuza i ten, zwiedziony jego twarzą, po dokładnym przyjrzeniu się, oraz spokojem, odczepił się wreszcie. Łudziliśmy się wtedy, że winna była okolica małego getta, gdzie szantażyści specjalnie nastawieni byli na to, że kręci się mnóstwo Żydów.” (s. 58)

 

Stanisław Gombiński

ONI, III A

„Ghetto zaczyna się kurczyć: już likwidują jego kraniec południowy. Oto blokada: opróżniają za jednym zamachem Sienną, Śliską, Pańską, Komitetową, Marjańską, Twardą, Ciepłą. Robią to błyskawicznie. Oto rusza już olbrzymi pochód na Umschlag; takiej masy ludzi jesze nie widziano w jednej grupie. Na czele idzie siwowłosy starzec, prof. Majer Bałaban, długoletni profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Warszawskiego, członek dziesiątków towarzystw naukowych, autor szeregu prac, historyk światowy, idzie sam jeden, trzyma ręce złożone jak do modlitwy. W pochodzie liczni lekarze, adwokaci, literaci, artyści; ginie rdzeń żydostwa. Oto w innym pochodzie idzie na Umschlag z żoną, córką i wnuczkiem adw. Szymon Rundstein. Sława palestry warszawskiej, znany ze swych prac szeroko w świecie naukowym. Ghetto warszawskie to jego rodzinne strony; wielki dom na Tłomackiem [6], naprzeciw Wielkiej Synagogi [Tłomackie 7] – dziś sterczą tylko spalone ruiny i tego domu, i Wielkiej Synagogi [wysadzona 16.05.1943] – to jego dom rodzinny; tam wzrastał, tam żył.” (s. 94-95)

 

Abraham Lewin

JA, II D/III (02.06.1942)

„Orgie filmowe nie ustają. W niedzielę po południu Niemcy filmowali sceny na bazarze przy Ciepłej. W mojej obecności skojarzyli parę dwóch Żydów; jeden z nich niósł paczkę starych gazet na ramieniu, drugi był staruszkiem o siwej bródce. Mieli oni trzymać się razem i powoli wychodzić z bazaru. Obydwaj drżeli i byli śmiertelnie przestraszeni.” (s. 95)

 

Perec Opoczyński

ONI, II D (18.05.1942)

„18 maja o piątej po południu niesławny Frankenstein [chodzi najprawdopodobniej o policjanta Otto Helmera (1908-?), pełnił on służbę zazwyczaj przy wasze Leszno-Żelazna] zabił na Ciepłej żydowskiego policjanta Blutsznita i trzech żydowskich szmuglerów. Wedle żydowskich policjantów Żydzi często giną z jego zbrodniczych rąk.” (Pisma, s. 275)

 

Emanuel Ringelblum

ONI, I

„Z kamienicy na Ciepłej esesmani zabierali meble, naprzeciwko śpiewał i grał zespół żydowski. Kazali zagrać walca i tańczyć pośrodku ulicy. Kazali żydowskim przechodniom, elegancko ubranym, dawać po 5 zł, ubogim – po 10 groszy i więcej. Złapano kilka kobiet, zaprowadzono je do piwnicy, kazano im skubać pierze, po pracy rozebrano je do naga i wymierzono po trzydzieści razów.” (s. 145)

„Dziś, 28 października [1940], pojawiła się nowa wiadomość: część Ciepłej, gdzie znajdują się koszary policji, zostaje wyłączona z getta. Zrozumiałe, że przyczynia się to do wzrostu niepokojów.” (s. 152)

„Na Solnej, Ciepłej wielki ruch, nie sposób przejść.” (s. 160)

„Na Ciepłej porządni policjanci. Gdy ściemnia się, przepuszczają Żydów bez opasek.” (s. 164)

 

ADRESY:

– Ciepła 20,  – róg ulic Ciepła/Grzybowska,   – róg ulic Grzybowska/Ciepła (bazar),   – róg Ciepła/Hale Mirowskie,

OBSZARY:

– Obszar: Solna/Ciepła,    – Obszar: Wielka/Ciepła/Twarda/Sienna,

TRASY:

– Trasa: Komitetowa – Ciepła