Niebieski słownik
Zasadniczym celem, wpisanym we wniosek grantowy złożony w konkursie Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki w 2018 roku, było przygotowanie nowej edycji biograficzno-bibliograficznego kompendium – już wyłącznie w wersji cyfrowej. Miało ono dostarczać rzetelnej wiedzy o polskich pisarzach i badaczach literatury tworzących w XX i XXI wieku i wychodzić naprzeciw potrzebom literaturoznawców, kulturoznawców (także zagranicznych), studentów, nauczycieli oraz wszystkich użytkowników Internetu zainteresowanych współczesną literaturą. Jako technologiczna podstawa projektu zaplanowany został nowoczesny system do gromadzenia, przetwarzania i publikowania danych biobibliograficznych. Nazwa Polscy pisarze i badacze literatury XX i XXI wieku, alternatywnie – niebieski słownik (od dominanty kolorystycznej na stronie internetowej), użyta została na określenie platformy, która w dłuższym horyzoncie czasowym będzie funkcjonować jako powszechnie dostępna, aktualna i elastyczna baza danych.
Nie mniej istotne w tym przedsięwzięciu było wytworzenie nowego środowiska pracy dla zespołu opracowującego słownik. Epoka fiszki i ołówka, nieodłącznych atrybutów dokumentalisty, odeszła w niepamięć. W ramach projektu powstała aplikacja zarządzania danymi, umożliwiająca rejestrację i edycję danych biobibliograficznych oraz zamieszczanie materiałów dodatkowych związanych z hasłem, a także przypisów czy komentarzy. Zaplanowano również zaawansowany system wewnętrznej komunikacji zespołu autorów z redakcją.
W zakresie treści słownika głównym założeniem była agregacja danych publikowanych i niepublikowanych. W jednej, cyfrowej bazie połączono 55 całkowicie nowych haseł najmłodszego pokolenia twórców, 302 zaktualizowane hasła z zielonego słownika oraz (po scaleniu z uzupełnieniami) nieznacznie przeredagowane hasła ze złotego słownika (w tym 100 zaktualizowanych). Poza hasłami w bazie zarezerwowano miejsce dla zdigitalizowanego zespołu archiwalnych ankiet i korespondencji od pisarzy.
Niebieski słownik, dostępny na stronie pisarzeibadacze.ibl.edu.pl, jako całość zaliczyć należy do kategorii źródeł born-digital, czyli takich, które nie mają wersji papierowej. Treści włączone w jego strukturę (tj. poszczególne artykuły hasłowe) mają różny status. Większość z nich przeszła proces remediacji – albo od druku, albo od prostego pliku tekstowego sformatowanego przez znaczniki HTML – do formy bazy danych. Projekt Polscy pisarze i badacze literatury XX i XXI wieku zbiera, weryfikuje, uspójnia i uzupełnia biobibliograficzny dorobek Pracowni Dokumentacji Literatury Współczesnej z ostatnich siedmiu dekad, zarówno rozpowszechniany drukiem (złoty słownik), jak i prezentowany w formie prostej strony internetowej (słownik zielony). Wprowadza także w obieg niepublikowane wcześniej hasła osobowe.
W tym pionierskim przedsięwzięciu podjęto wysiłek skumulowania tekstów zróżnicowanych pod względem struktury oraz udostępnianych wcześniej w odmiennej postaci, a następnie przełożono całość na język bazy danych. – było to zadanie wieloetapowe i wymagało ścisłej współpracy humanistów z informatykami. Nie da się ukryć, że w fazie planowania rozwiązań informatycznych uwzględniano uświęconą tradycją formę zapisu poszczególnych elementów hasła. Zasadniczy, nowatorski zamysł, polegający na wyzyskaniu narzędzi cyfrowych do poszerzenia spektrum prezentacji danych biobibliograficznych został zrealizowany z sukcesem.
